Εν πολλοίς συναίνεση, αλλά χωρίς τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, σημείωσε ο υπερ-τρίλογος για τον Κανονισμό των Στρατηγικών Σχεδίων της νέας ΚΑΠ. Βασικό θέμα της τριμερούς συζήτησης σε ανώτατο επίπεδο ήταν η “πράσινη αρχιτεκτονική” της ΚΑΠ και τα μεγάλα ζητήματα που εξακολουθούν να χωρίζουν τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes) στο πλαίσιο του Α’ Πυλώνα, ο προσδιορισμός του ενεργού αγρότη και οι υποχρεώσεις των κρατών-μελών όσον αφορά ορισμένα πρότυπα για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης (ΚΓΠΣ).
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσίευσε το ypaithros.gr, το Συμβούλιο προσήλθε στον υπερ-τρίλογο με την υπουργό Γεωργίας της Πορτογαλίας Μαρία ντο Σέου Αντουάνες, με μία αναθεωρημένη συμβιβαστική πρόταση που περιλαμβάνει την κλιμάκωση του μέτρου των eco-schemes σε δύο στάδια:
* Κατά τα ημερολογιακά έτη 2023 και 2024, τουλάχιστον το 22% των κονδυλίων από τις άμεσες ενισχύσεις των κρατών-μελών να κατευθύνεται αποκλειστικά στα οικολογικά σχήματα.
* Από το 2025 και μετά το ποσοστό να ανέβει στο 25% των άμεσων ενισχύσεων.
Τα παραπάνω, με την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθούν οι χρηματοοικονομικές ευελιξίες υπέρ των κρατών-μελών, και δη κατά τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής (2023 και 2024) να είναι περίοδος προσαρμογής, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος να μείνουν τα κονδύλια αναξιοποίητα.
Σημειώνεται ότι το Ευρωκοινοβούλιο ζητά τουλάχιστον το 30% των άμεσων ενισχύσεων να κατευθύνεται στα οικολογικά σχήματα. Αν και εκτιμήθηκε δεόντως αυτή η υποχώρηση, δεν υπήρξε τελικά συμφωνία, καθώς Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τις εργασίες τους σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο «σχετικά με τις ευελιξίες που προτείνει το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο» όσον αφορά την “πράσινη αρχιτεκτονική”.
Επόμενα βήματα
Η επόμενη συνάντηση για τον Κανονισμό των Στρατηγικών Σχεδίων στο πλαίσιο του τριλόγου έχει προγραμματιστεί για αύριο Τετάρτη 12 Μαΐου, αν και οι ευρωβουλευτές δηλώνουν πρόθυμοι να φιλοξενήσουν περισσότερες συναντήσεις. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν θα έχουν καταλήξει και οι τρεις πλευρές στην τελική συμφωνία, που θα περιλαμβάνει και τους τρεις κανονισμούς για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, προτού ολοκληρώσει τη θητεία της η πορτογαλική προεδρία.
Η απάντηση αναμένεται να δοθεί έως το τέλος του μήνα, καθώς ο επόμενος υπερ-τρίλογος πρόκειται να πραγματοποιηθεί στις 25-26 Μαΐου, ενώ το Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας στις 26-27 Μαΐου, λίγες ημέρες νωρίτερα από την προκαθορισμένη ημερομηνία.
Δημοσκόπηση
«Άδικος ο τρόπος καταβολής των επιδοτήσεων»
Στη δημοσιότητα δόθηκαν τα αποτελέσματα της διαδικτυακής έρευνας που πραγματοποίησε η εταιρεία δημοσκοπήσεων GPO προκειμένου να καταγράψει τις “Θέσεις, απόψεις και προτάσεις του αγροτικού κόσμου για τη νέα ΚΑΠ και το μέλλον των αγροτικών περιοχών”.
Η πανελλαδική έρευνα-διαβούλευση πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.400 αγροτών-κτηνοτρόφων και δικαιούχων αγροτικών επιδοτήσεων. Το 86,1% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η κύρια αγροτική του ενασχόληση αφορά τη φυτική παραγωγή. Το 63,1% των απασχολούμενων στη φυτική παραγωγή διαθέτουν γεωργική εκμετάλλευση έως 50 στρέμματα, το 20,2% του δείγματος 51-100 στρέμματα και το 15,8% πάνω από 100 στρέμματα. Με τη ζωική παραγωγή δήλωσε ότι ασχολείται ως κύρια δραστηριότητα το 5,7%, με τη μεγάλη πλειοψηφία να διαθέτει στην εκμετάλλευσή του αιγοπρόβατα, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 7,8% εμφανίζεται με μικτή παραγωγική δραστηριότητα.
- Άμεσες ενισχύσεις: Στην ενότητα που διερεύνησε το κομβικό ζήτημα των άμεσων ενισχύσεων προκύπτει η σε μεγάλο βαθμό πεποίθηση του αγροτικού πληθυσμού για τον μη δίκαιο τρόπο καταβολής τους. Συγκεκριμένα, τρεις στους τέσσερις ερωτώμενους, ποσοστό 75,1%, θεωρούν άδικο τον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων, έναντι 19,5% που πιστεύει ότι ο τρόπος που μοιράζονται αυτές είναι δίκαιος. Δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των δημογραφικών ομάδων, με εξαίρεση ίσως την ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών, που θεωρούν δίκαιο τον τρόπο καταβολής σε ποσοστό 27,3%.
Ως προς τον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων, το 68,7% του δείγματος επιλέγει την καταβολή ενός ενιαίου ποσού ενίσχυσης ανά ομοειδείς κατηγορίες καλλιέργειας και εκτροφής. Ενιαίο ποσό ενίσχυσης για όλους, ανεξαρτήτως όμως καλλιέργειας ή εκτροφής, προκρίνει το 15,5%, ενώ τη διατήρηση του υφιστάμενου τρόπου καταβολής υποστηρίζει το 7,5%.
Στο ερώτημα αν θα συνέχιζαν οι συμμετέχοντες τη γεωργική/κτηνοτροφική δραστηριότητα σε περίπτωση που δεν υπήρχαν επιδοτήσεις τα ποσοστά του εξεταζόμενου πληθυσμού μοιράζονται, αφού το 49,6% απαντά πως σίγουρα και μάλλον σίγουρα θα συνέχιζε, έναντι 49,4% που θα διέκοπτε την αγροτική δραστηριότητα.
- Εισόδημα: Περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα παραγωγούς, ποσοστό 43,1%, δηλώνουν ότι διαθέτουν και κάποιο άλλο εισόδημα πέραν του αγροτικού. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους, βέβαια, 86,3%, προέρχεται από τους ετεροαπασχολούμενους και όχι τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, οι οποίοι εμφανίζονται με εισόδημα πέραν του αγροτικού σε ποσοστό 28,9%. Επιπλέον, οι νεότερες ηλικίες στηρίζονται σε ποσοστό 71,3% μόνο στο αγροτικό εισόδημα, σε αντίθεση με τους άνω των 65, οι οποίοι σε ποσοστό 60,7% δηλώνουν εισοδήματα πέραν του αγροτικού.
Το 67,4% απαντά πως το αγροτικό του εισόδημα έχει μειωθεί σε σχέση με πέντε χρόνια πριν, έναντι 19,8% που δηλώνει ότι έχει παραμείνει σταθερό και 11,6% που έχει αυξήσει τις απολαβές του από την αγροτική παραγωγή. Ο ηλικιακός παράγοντας συσχετίζεται με τις απαντήσεις, αφού οι νεότερες ηλικίες βλέπουν το εισόδημά τους να ανεβαίνει, έναντι των μεγαλύτερων που σε ποσοστό 71% εμφανίζονται με μειωμένο αγροτικό εισόδημα. Σχετική διαφοροποίηση στο εισόδημα εμφανίζεται ανάμεσα στα είδη αγροτικής ενασχόλησης, αφού αύξηση του εισοδήματος σε ποσοστό 17% κατέγραψαν οι απασχολούμενοι στις μικτές καλλιέργειες, έναντι 11,6% στη φυτική και 4,7% στη ζωική παραγωγή.
- Τιμές: Ως μεγαλύτερη δυσκολία της παραγωγικής δραστηριότητας αναφέρεται σε ποσοστό 83,4% οι χαμηλές τιμές πώλησης των αγροτικών προϊόντων. Ακολουθούν το αυξανόμενο κόστος των τιμών των φυτοφαρμάκων και αγροτικών εφοδίων με 41,4% και τα κόστη που προκύπτουν λόγω των ζημιών που προκαλούν τα ακραία φαινόμενα με 35,6%. Το 25% του δείγματος αναδεικνύει το ζήτημα της υψηλής φορολόγησης, ενώ το 23,4% εμφανίζεται να δυσκολεύεται στην εξεύρεση αγοραστικού κοινού για τη διάθεση των προϊόντων του.
- Σύνταξη: Η γεωργική εκμετάλλευση είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που οι Έλληνες αγρότες δύσκολα αποχωρίζονται, αφού με τη συνταξιοδότησή τους το 34,4% θα τη μεταβιβάσει στα παιδιά του, ενώ το 26,4% δηλώνει πρόθυμο να συνεχίσει την καλλιέργεια και μετά τη συνταξιοδότησή του. Μόλις 5,2% σχεδιάζει να νοικιάσει τη γεωργική του εκμετάλλευση, ενώ ακόμη μικρότερο ποσοστό, 3%, σκέφτεται να την πουλήσει.
- Κλιματική αλλαγή: Για το 81,2% του δείγματος η κλιματική αλλαγή “μεταφράζεται” σε αυξημένο κίνδυνο για την αγροτική παραγωγή από φυσικές καταστροφές. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, το 31,5% του δείγματος αναγνωρίζει την ανάγκη μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, ενώ ταυτόχρονα το 29,9% κατανοεί πως είναι ζωτικής σημασίας η μείωση της χρήσης των υδάτινων πόρων. Για τους λόγους αυτούς το 31,3% είναι διατεθειμένο να προχωρήσει σε επενδύσεις για την προστασία των φυσικών πόρων και κατ’ επέκταση της δημόσιας υγείας, ενώ το 29% εμφανίζεται πρόθυμο να υιοθετήσει φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές.
- Βιολογική γεωργία: Το 36,5% είναι διατεθειμένο να περάσει από τη συμβατική στη βιολογική γεωργία, έναντι 49,1% που δεν έχει κάποια τέτοια πρόθεση. Το 10,2% των ερωτηθέντων έχει κάνει ήδη αυτό το βήμα, ενώ στην αλλαγή αυτή αντιδρούν κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία παραγωγοί, σε αντίθεση με τους νεότερους που σε ποσοστό 13,9% καλλιεργούν ήδη βιολογικά, ενώ το 43,5% το σκέφτεται σοβαρά.
- Νέα ΚΑΠ: Όταν ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να επιλέξουν την πιο σημαντική προτεραιότητα της νέας ΚΑΠ, η προσέλκυση νέων αγροτών καταλαμβάνει την πρώτη θέση με ποσοστό 25,1% και ακολουθούν η ανάπτυξη συνεργατικότητας με 20,3% και η προστασία του περιβάλλοντος με 20,2%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως, για τα μέλη της νεότερης ηλικιακής ομάδας 18-39 ετών, ως πρώτη προτεραιότητα για τη νέα ΚΑΠ ιεραρχείται η ανάπτυξη της συνεργατικότητας, ενώ για τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες η προσέλκυση νέων αγροτών στις αγροτικές περιοχές, σύμφωνα με το “Ύπαιθρος Χώρα”.
(Φωτογραφία unsplash)
