Η Ελλάδα και η Κρήτη, που έχει ένα από τα μεγαλύτερα μερίδια της “πίτας” στη χώρα, περιμένουν με αγωνία το άνοιγμα του τουρισμού ελπίζοντας σε μια βαθιά “ανάσα” μετά τη “βουτιά” στα τάρταρα του 2020. “Βουτιά” που, όπως επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) τόσο σε επίπεδο κόσμου, όσο και Ευρώπης και Ελλάδας, που μας αφορά άμεσα, προκαλεί ίλιγγο.
Σε επίπεδο χώρας, με βάση τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στην τελευταία έκθεση του Συμβουλίου, η μείωση στο προερχόμενο από τον τουρισμό μερίδιο του ΑΕΠ για την Ελλάδα έφτασε το 2020 στο -61,1%, οι απώλειες από τα έσοδα που προέρχονται από τους διεθνείς ταξιδιώτες στο -76,9%, ενώ αντίστοιχα για τον εγχώριο τουρισμό στο -42,3%. Σε ευρώ η “βουτιά” αυτή “μεταφράζεται” σε 4,7 δισεκατομμύρια το 2020, όταν το 2019 τα έσοδα από τον διεθνή τουρισμό έφτασαν, πάντα σύμφωνα με την έκθεση του WTTC, τα 20,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μικρότερες ήταν οι απώλειες από τα έσοδα του εγχώριου τουρισμού, που ήταν 5,6 δισ. ευρώ, όταν το ποσό αυτό το 2019 είχε φτάσει στα 9,7 δισ. ευρώ.
Σε παγκόσμιο επίπεδο το “αποτύπωμα” του κορωνοϊού στην τουριστική βιομηχανία κοστολογήθηκε σε απώλειες της τάξης των σχεδόν 4,5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, οι οποίες συσχετιζόμενες με τον ρόλο του τουρισμού και γενικά των ταξιδιών στο παγκόσμιο ΑΕΠ καταβυθίστηκε στο 49,1% σε σχέση με το 2019.
Μάλλον αυτονόητα σκοτεινή είναι η εικόνα και όσον αφορά στις θέσεις εργασίας, καθώς πάντα σε διεθνές επίπεδο ο τομέας του τουρισμού και των ταξιδιών “είδε” να εξανεμίζονται 62 εκατομμύρια δουλειές, ενώ τα έσοδα από τους επισκέπτες, τόσο τους ντόπιους για κάθε χώρα όσο και τους ξένους, έπεσαν κατά 45 και 69,4% αντίστοιχα σε επίπεδο κόσμου.
Κολοσσιαίο ήταν το πλήγμα για την Ευρώπη, που “είδε” απώλειες 51,4% στα έσοδα και -9,3% στις θέσεις εργασίας που σχετίζονται με τον τομέα. Ακόμα μεγαλύτερη ήταν η χασούρα για τις χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, -53,7% σε έσοδα και -18,4% σε θέσεις εργασίας, μέσα στο 2020, ενώ στην κορυφή της λίστας βρίσκονται οι χώρες της Καραϊβικής, που “είδαν” να χάνονται από τα ταμεία τους ποσά που αντιστοιχούν στο -58% σε σχέση με το 2019 και να εξαφανίζονται θέσεις εργασίας που αντιστοιχούν στο -24,7%.
Αν η εικόνα αυτή ειδωθεί μέσα από το πρίσμα της μεγάλης εξάρτησης του ΑΕΠ των περισσότερων χωρών - ανάμεσά τους και η Ελλάδα - από τον τουρισμό και γενικά τα ταξίδια, τότε τα κομμάτια του παζλ που μπαίνουν στη θέση τους αποκτούν μια σχεδόν αποκαλυπτική μορφή. Με βάση τα στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) για τη σχέση του κλάδου με την οικονομία 185 χωρών σε 25 γεωγραφικές και οικονομικές περιοχές του κόσμου, τα οποία “συνεπικουρούνται” από τα δεδομένα της Oxford Economics, το σοκ ισοδυναμεί με... υδρογονοβόμβα. Χαρακτηριστικά, πριν από την πανδημία μία στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούταν σε ολόκληρο τον κόσμο συνδεόταν έμμεσα ή άμεσα με τον τουρισμό και τα ταξίδια αντιπροσωπεύοντας το 10,6% ή 334 εκατομμύρια νέες θέσεις δουλειάς και το 10,4%, ήτοι 9,2 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ του παγκόσμιου ΑΕΠ.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Ο Αρμαγέδδωνας μέσα από τα στοιχεία του ΟΗΕ
Την εικόνα του τουριστικού Αρμαγέδδωνα που προκάλεσε η COVID-19 επιβεβαιώνουν και τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO) τον Μάρτιο του 2021, που συμφωνούν με την αρχική διαπίστωση για την επιστροφή του κλάδου σε παγκόσμια κλίμακα 30 ολόκληρα χρόνια πίσω. Τα επικαιροποιημένα στοιχεία του UNWTO για τον αντίκτυπο της πανδημίας στον διεθνή τουρισμό δείχνουν ότι η κρίση συνεχίστηκε και μέσα στο 2021, καθώς τον Ιανουάριο καταγράφηκε μια πτώση της τάξης του 87% στις διεθνείς τουριστικές αφίξεις σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020 σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού δεν αρκείται μόνο στην καταγραφή των δεδομένων ή στις εκτιμήσεις για τα επόμενα χρόνια, οι οποίες είχαν παρουσιαστεί σε πρόσφατο αναλυτικό ρεπορτάζ της “Νέας Κρήτης”, αλλά κρούει και τον κώδωνα του κινδύνου για την άμεση λήψη μέτρων τόνωσης του τουρισμού, με δεδομένο ότι πολλά εκατομμύρια θέσεις εργασίας, οικογένειες και επιχειρήσεις εξαρτώνται για την επιβίωσή τους από αυτόν. Στην επικαιροποιημένη στατιστική του UNWTO καταγράφεται η εικόνα μιας πρωτοφανούς, για τις τρεις τουλάχιστον τελευταίες δεκαετίες, τραγωδίας που δεν άφησε αλώβητη καμιά χώρα του κόσμου. Η πλέον πληγείσα περιοχή ήταν η Ασία και οι χώρες του Ειρηνικού, όπου οι απώλειες έφτασαν το -96%, συνεπεία και των αυστηρότερων περιορισμών σε παγκόσμιο επίπεδο που είχαν επιβληθεί στις εκεί χώρες. Αντίστοιχα η Ευρώπη όπως και η Αφρική “είδαν” μέσα στον Ιανουάριο του 2021 τη “βουτιά” να φτάνει το 85% η κάθε μία, ενώ η Μέση Ανατολή κατέγραψε μείωση στις αφίξεις κατά 84%. Για τη δε αμερικανική ήπειρο το ποσοστό αυτό ήταν 77%.
Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία και με δεδομένο το ότι το 32% των παγκόσμιων προορισμών είχε “κατεβάσει” πλήρως “ρολά” στις διεθνείς αφίξεις τον Φεβρουάριο, η εκτίμηση του UNWTO για το πρώτο τέταρτο του 2021 είναι ότι η αναμενόμενη πτώση θα αγγίξει το 85% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, κάτι που “μεταφράζεται” σε μείον 260 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις, συγκρινόμενα με τα προ πανδημίας επίπεδα.
ΤΟ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟ
Τα δύο σενάρια για τις αφίξεις του 2021
Με τα υφιστάμενα στοιχεία οι εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού για την προ των πυλών τουριστική σεζόν επικεντρώνονται σε δύο σενάρια τα οποία βασίζονται στην άρση των πιο σημαντικών από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, την επιτυχία των εμβολιαστικών προγραμμάτων και την εισαγωγή εναρμονισμένων πρωτοκόλλων όπως το “πράσινο” της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρώτο σενάριο δείχνει μια ανάκαμψη τον Ιούλιο η οποία θα μπορούσε να αποδώσει μια αύξηση της τάξης του 66% στις διεθνείς αφίξεις, σε σχέση πάντα με τις ιστορικές απώλειες του 2020. Σε αυτή την περίπτωση οι αφίξεις θα είναι 55% λιγότερες από εκείνες του 2019.
Το δεύτερο και λιγότερο αισιόδοξο σενάριο εκτιμά ότι η πιθανή ανάκαμψη θα έρθει τον Σεπτέμβριο με 22% περισσότερες διεθνείς αφίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ακόμα και έτσι όμως, η αύξηση αυτή θα είναι κατά 67% μικρότερη από την εικόνα που υπήρξε το 2019.
