Με μεγάλη ικανοποίηση και ανακούφιση είδαν προ μερικών ημερών οι Κρητικοί να εκδίδεται υπουργική απόφαση για τον αποχαρακτηρισμό των εκτάσεων που καλύπτονται από ασπαλάθους και φρύγανα ως δασικών. Με την κίνηση αυτή η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος υλοποίησε αμέσως την πρώτη από μια σειρά δεσμεύσεων που έκανε ο ίδιος ο υπουργός Κώστας Σκρέκας σε αγροτικούς και θεσμικούς φορείς της Κρήτης κατά την 3ήμερη περιοδεία του στο νησί μας.
Όμως η έκδοση της απόφασης από τον αρμόδιο υφυπουργό Γιώργο Αμυρά, της οποίας προηγήθηκε ομόφωνη απόφαση του Τεχνικού Συμβουλίου των Δασών, δε σημαίνει απαραιτήτως ότι τελείωσε η υπόθεση με τους ασπαλάθους!
Κι αυτό γιατί, η απόφαση μπορεί να πάρθηκε σε πολιτικό επίπεδο, υπό το βάρος των αντιδράσεων και του ξεσηκωμού που είχαμε στις περιοχές που “καίγονται” άμεσα για το “αγκάθι” των ασπαλάθων, όπως η Κρήτη, όμως φαίνεται ότι έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό και αντιδράσεις σε επιστημονικό επίπεδο. Και δη στις τάξεις του κλάδου των δασολόγων, οι φορείς των οποίων εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της εν λόγω απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος-Ενέργειας... Απόφασης την οποία μια σημαντική μερίδα των δασολόγων χαρακτηρίζει αυθαίρετη επιστημονικά και αντισυνταγματική!
Όπως γίνεται αντιληπτό, σε μια τέτοια περίπτωση, εφόσον πράγματι κατατεθεί προσφυγή από τους δασολόγους στο ΣτΕ, τότε το θέμα του αποχαρακτηρισμού των εκτάσεων με ασπαλάθους και φρύγανα ως δασικών δε θεωρείται “κλεισμένο”, καθώς θα κριθεί δικαστικά η τύχη της απόφασης του υφυπουργού Περιβάλλοντος Γ. Αμυρά για τις εκτάσεις με ασπαλάθους, η οποία υπεγράφη στις 16 Απριλίου.
Η Υπουργική Απόφαση, θυμίζουμε, πάτησε πάνω, κάνοντας αποδεκτή, τη Γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών (ΤΣΔ) που είχε προηγηθεί στις 8 Απριλίου και έκρινε πως εκτάσεις που καλύπτονται από φρύγανα και ασπαλάθους δε συγκεντρώνουν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται δάση ή δασικού χαρακτήρα.
Στη γνωμοδότηση αυτή κατέληξε το ΤΣΔ μετά από δύο συνεδριάσεις, προκειμένου να εξετάσει το ερώτημα που του απηύθυνε σχετικά ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, στις 23 Μαρτίου.
Βάσει της ομόφωνης γνωμοδότησης που εκδόθηκε, οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και λόγω της εγκατάλειψης αναπτύχθηκε ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση, δε χαρακτηρίζονται δασικές.
Μπορεί η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης να έγινε δεκτή με ικανοποίηση και ανακούφιση από τους φορείς στις άμεσα ενδιαφερόμενες και θιγόμενες περιοχές, όπως το νησί μας, την ίδια ώρα όμως δεν την είδε διόλου με το ίδιο μάτι, σύμφωνα με κεντρικά δημοσιεύματα, η επιστημονική κοινότητα.
«Δεν πρόλαβε να δημοσιευτεί η απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠ.ΕΝ.) κ. Γιώργου Αμυρά για τα φρύγανα και τους ασπάλαθους, και οι διαμαρτυρίες έχουν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας», αναφέρεται χαρακτηριστικά σε σχετικό δημοσίευμα του “Οικονομικού Ταχυδρόμου” και επισημαίνεται: «Ο στόχος ήταν να επιλυθεί το ζήτημα των άλλοτε αγροτικών εκτάσεων που δασώθηκαν με τα χρόνια και καταγράφονται πλέον ως δάση και να κατευναστεί η θύελλα αντιδράσεων πολιτών που είχε ξεσπάσει, κυρίως στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα. Όμως, αντί για νηνεμία, έφερε... καταιγίδες στον επιστημονικό κόσμο, με τους δασολόγους να ετοιμάζονται να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Μάλιστα, ένα μέλος του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών απέσυρε την υπογραφή του από τη γνωμοδότηση, πάνω στην οποία βασίστηκε η απόφαση Αμυρά».
Όπως τονίζει ο δρ. Γεώργιος Καρέτσος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων, «αντελήφθην το σφάλμα μου και απέσυρα την υπογραφή μου ως προς το σκέλος που αφορά τα φρυγανικά οικοσυστήματα, επειδή επιπλέον, όπως εκ των υστέρων διαπίστωσα, η γνωμοδότηση αυτή ενέχει ακόμη και αμφισβήτηση της συνταγματικής επιταγής και της σχετικής νομοθεσίας, ήταν σοβαρό ατόπημα εκ μέρους μου».
Διαφορετικές απόψεις
«Δεν εξαφανίζεται ο ασπάλαθος»
Σύμφωνα πάντως με το ίδιο δημοσίευμα, στον κλάδο των δασολόγων δεν υπάρχει ενιαία στάση γύρω από το ζήτημα, αλλά καταγράφονται δύο διαφορετικές φιλοσοφίες και σχολές.
Ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) και μέλος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου (ΓΕΩΤΕΕ) κ. Νίκος Μπόκαρης χαρακτηρίζει την απόφαση Αμυρά ως επιστημονικά «αυθαίρετη» και αντισυνταγματική και επισημαίνει ότι «εξετάζουμε όλες τις παραμέτρους για προσφυγή στο ΣτΕ». Αναφέρεται μάλιστα σε «εννοιολογική διολίσθηση» με τον περιορισμό των ειδών που συγκαταλέγονται στην άγρια ξυλώδη βλάστηση (που προστατεύονται από το Σύνταγμα), εξαιρώντας τον ασπάλαθο.
Την ίδια ώρα, από τη πλευρά του, ο τέως γενικός διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος κ. Κωνσταντίνος Δημόπουλος αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι με τη νέα απόφαση δεν «εξαφανίζεται» ούτε «διαγράφεται» ο ασπάλαθος από τα δασικά είδη. Αντιθέτως, ξεκαθαρίζεται πως οι αγροτικές εκτάσεις, στις οποίες λόγω εγκατάλειψης της αγροτικής δραστηριότητας εγκαταστάθηκε σε βάθος χρόνου μόνο το είδος του ασπάλαθου, δεν μπορούν να αποτελέσουν δασοβιοκοινότητα και δασογενές περιβάλλον, άρα να πληρούν την προϋπόθεση της ύπαρξης οργανικής ενότητας, όπως απαιτείται από το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος και από το Προεδρικό Διάταγμα 32/2016.
