Ο πυρηνοτρήτης, το κυκλοκόνιο, η καλόκορη και η κερκόσπορα βρίσκονται την περίοδο αυτή στο "μικροσκόπιο" του Περιφερειακού Κέντρου Προστασίας Φυτών Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Ηρακλείου.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται για το κυκλοκόνιο: Πρόκειται για μυκητολογική ασθένεια που προκαλεί φυλλόπτωση και εξασθένιση των ελαιοδέντρων. Μέτριες θερμοκρασίες 16-20ο C σε συνδυασμό με βροχερό ή πολύ υγρό καιρό ευνοούν νέες ανοιξιάτικες μολύνσεις που εκδηλώνονται με την εμφάνιση χαρακτηριστικών καστανών κυκλικών κηλίδων στην πάνω επιφάνεια των φύλλων, "μάτια παγωνιού". Οι κηλιδώσεις εξελίσσονται σε ξηράνσεις και αποφύλλωση κλαδιών που βρίσκονται χαμηλά στις ποδιές. Έντονες προσβολές κυκλοκονίου παρουσιάζονται μετά από ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις σε περιοχές αυξημένης υγρασίας. Ευπαθείς ποικιλίες: θρουμπολιά, τσουνάτη, Άμφισσας και Καλαμών.
Η κορωνέικη (ψιλολιά) παρουσιάζει σχετική αντοχή στην ασθένεια. Οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ασθένεια. Η αντιμετώπιση βασίζεται σε προληπτικά μέτρα: Επιλογή λιγότερο ευαίσθητων ποικιλιών και αποφυγή πυκνής φύτευσης κατά την εγκατάστασή νέων ελαιώνων σε περιοχές πεδινές, υγρές και απάνεμες. Μείωση της υγρασίας με κατάλληλο κλάδεμα. Ισορροπημένες αρδεύσεις και λιπάνσεις. Σε ελαιώνες ευπαθών ποικιλιών, που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλή υγρασία, συστήνεται προληπτικός ψεκασμός με χαλκούχα και άλλα εγκεκριμένα μυκητοκτόνα για την προστασία της νέας βλάστησης (ακραία νεαρή βλάστηση 2-5 εκ.). O χαλκός χρησιμοποιείται πριν την άνθιση. Αν χρειαστεί να γίνει κατά την άνθιση, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μη χαλκούχο μυκητοκτόνο.
Κερπόσπορα: Σημαντική μυκητολογική ασθένεια που προκαλεί πρόωρη φυλλόπτωση. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η εμφάνιση σκούρου μεταχρωματισμού μόνο στην κάτω επιφάνεια των φύλλων της περιηγούμενης χρονιάς. Μακροσκοπικά μοιάζει με καπνιά, αλλά δεν απλώνεται σε άλλα σημεία του δέντρου. Στην επάνω επιφάνεια των φύλλων σχηματίζονται ακανόνιστες χλωρωτικές ή κίτρινες κηλίδες, που αργότερα νεκρώνονται και προκαλείται έντονη πρόωρη φυλλόπτωση το καλοκαίρι. Στους άωρους καρπούς προκαλεί ελαφρά βυθισμένες καστανές κηλίδες, ενώ στους ώριμους η συνένωση γειτονικών κηλίδων προκαλεί σήψη. Αραιή φύτευση και κατάλληλο κλάδεμα συμβάλλουν στον περιορισμό της ασθένειας. Η σημαντικότερη επέμβαση για τον έλεγχο της ασθένειας είναι η προστασία της νέας βλάστησης (2-5 εκ.) από ανοιξιάτικες μολύνσεις, προληπτικά με χρήση χαλκούχων και άλλων εγκεκριμένων μυκητοκτόνων που έχουν ταυτόχρονη δράση και κατά του κυκλοκόνιου.
Πυρηνοτρήτης: Οι προνύμφες της φυλλόβιας γενιάς διαχείμασαν στα φύλλα και τώρα συμπληρώνουν την ανάπτυξή τους τρεφόμενες από την ακραία τρυφερή βλάστηση και τις ανθοταξίες. Οι ήπιες καιρικές συνθήκες του φετινού χειμώνα δεν ευνόησαν τη θνησιμότητα των διαχειμαζουσών προνυμφών, αντιθέτως ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκές, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται κατά τόπους προσβολές στις ανθοταξίες.
Καλόκορη: Έντομο πολυφάγο (βρωμούσα) που προσβάλλει περιστασιακά την ελιά και προκαλεί καταστροφή μέρους ή ολόκληρης της ανθοταξίας. Κρίσιμη περίοδος είναι από τον σχηματισμό των ανθοταξιών μέχρι το κρόκιασμα λίγο πριν την άνθιση. Αυτή η περίοδος διαρκεί μέχρι αρχές Απριλίου για τις πολύ πρώιμες και μέχρι τέλη Απριλίου για μεσοπρώιμες και όψιμες περιοχές.
Νύμφες και ενήλικα του εντόμου έχουν χαρακτηριστικό ανοικτό πράσινο χρώμα και διαβιούν αυτή την περίοδο στα ζιζάνια που βρίσκονται κάτω από τα ελαιόδεντρα (διανόχορτο, περδικούλι, τσουκνίδα, ζοχός, βρούβα). Η αυτοφυής αυτή βλάστηση δίνει άφθονη τροφή στο έντομο.
(Φωτογραφία Unsplash)
