Και η μπίλια έκατσε τελικά στο... 43%! Από τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, όποιος υποψήφιος καταφέρει να “πιάσει” το ποσοστό αυτό (του 43%, αντί για 50% συν 1 που ισχύει σήμερα) θα εκλέγεται δήμαρχος ή περιφερειάρχης απευθείας από την πρώτη Κυριακή, ενώ σε αντίθετη περίπτωση ο δημαρχιακός ή περιφερειακός θώκος θα κρίνεται στον δεύτερο γύρο.
Η αυτοδιοικητική θητεία επιστρέφει στην 5ετία αντί για τα 4 χρόνια που ισχύουν στην τρέχουσα θητεία, ενώ καταργείται η απλή αναλογική, η οποία έμελε τελικά να ισχύσει στον αυτοδιοικητικό χώρο για μία μόνο φορά!
Με την κατάργηση της απλής αναλογικής, μαζί με την 5ετή θητεία επιστρέφει το γνωστό μπόνους εδρών ώστε να εξασφαλίζεται πλειοψηφία 3/5 σε κάθε δημοτική και περιφερειακή Αρχή...
Παράλληλα θεσπίζεται πλαφόν εκλογής στα Δημοτικά Συμβούλια της τάξης του 3%, μειώνεται ο αριθμός των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων στους μεγάλους Δήμους και Περιφέρειες και καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για τις Τοπικές Κοινότητες.
Αυτό είναι το νέο εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση το οποίο παρουσιάστηκε στο χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και το οποίο προετοιμάζεται σε νομοθετικό επίπεδο πυρετωδώς από το κυβερνητικό επιτελείο, και δη το επιτελείο του υπουργείου Εσωτερικών, ώστε να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Το περίγραμμα των αλλαγών
Αναλυτικότερα, στο 43% τοποθετείται η εκλογή με αυτοδυναμία για δημάρχους και περιφερειάρχες στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών που ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο. Το νέο εκλογικό σύστημα για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών Αρχών θα εφαρμοστεί στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023 και τα βασικά του σημεία του νομοσχεδίου είναι:
* Επαναφέρεται η 5ετής θητεία για τους δημάρχους και περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023.
* Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
* Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%, είναι δηλαδή 1% μεγαλύτερο από αυτό που ίσχυσε στις εκλογές του 2006.
* Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του Συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
* Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή δημοτικού ή περιφερειακού συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές.
* Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των κοινοτικών Αρχών, η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό Αυτοδιοίκησης, παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
* Εναρμονίζεται η πλειοψηφία του δημάρχου στα Συμβούλια Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
* Σε μικρότερες Δημοτικές Κοινότητες ο εκπρόσωπός τους εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
* Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 30ή Ιουνίου για την κατάρτιση των συνδυασμών, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό Σώμα οι υποψήφιοι.
Τι σκιαγραφείται με τις μεγάλες αλλαγές και ανατροπές που έρχονται και πάλι στους ΟΤΑ;
Με άλλα λόγια έχουμε για μια ακόμα φορά το γνωστό ελληνικό “ράβε-ξήλωνε”, με την κάθε κυβέρνηση να “ξηλώνει” αυτό που “έραψε” η άλλη, και η ζωή συνεχίζεται!
Θυμίζουμε, για την ιστορία, ότι 2010, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και επί υπουργίας Γιάννη Ραγκούση τότε στο ΥΠ.ΕΣ., θεσπίστηκε με τον περίφημο “Καλλικράτη” 5ετής θητεία δημάρχων-περιφερειαρχών. Η 5ετία ίσχυσε για μια αυτοδιοικητική θητεία, την περίοδο 2014-2019. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε αλλαγές, βάσει των οποίων επέστρεψε η 4ετής θητεία δημάρχων και περιφερειαρχών. Έτσι για την τρέχουσα θητεία, για τις δημοτικές και περιφερειακές Αρχές που εκλέχτηκαν δηλαδή τον Μάιο του 2019 και ανέλαβαν καθήκοντα τον Σεπτέμβριο του 2019, ισχύει η 4ετής θητεία.
Τώρα, με απόφαση της κυβέρνησης, όπως ανακοινώθηκε χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο, ξαναγυρίζουμε στην 5ετή θητεία δημάρχων και περιφερειαρχών.
Επίσης έχουμε ανατροπή στο σύστημα εκλογής και κατανομής εδρών. Όπως το αναμέναμε, αφού έχει προαναγγελθεί πολλάκις από κυβερνητικά χείλη, τελειώνει άδοξα η απλή αναλογική που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και πρόλαβε να ισχύσει για μία μόνο εκλογική αυτοδιοικητικη αναμέτρηση, αυτή του Μαΐου του 2019.
Στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια εκλέχτηκαν με απλή αναλογική και οι έδρες κατανεμήθηκαν με βάση τη δυναμική της α' Κυριακής, χωρίς το πολυπόθητο μπόνους για την πρώτη παράταξη που εξασφάλιζε ως τώρα πλειοψηφία 3/5.
Έτσι είχαμε και το γνωστό σκηνικό δημοτικών Αρχών μειοψηφίας στο Δημοτικό Συμβούλιο ανά τη χώρα, με χαρακτηριστική περίπτωση εδώ στην Κρήτη τον Δήμο Ηρακλείου.
Τώρα, τελειώνει η απλή αναλογική και επιστρέφουμε στο παλιότερο σύστημα της ενισχυμένης κατανομής εδρών στην παράταξη που θα εκλέγεται δημοτική Αρχή.
Είτε καταφέρει να πιάσει 43% και να εκλεγεί από τον α' γύρο, είτε εκλεγεί στον β' γύρο, η κάθε δημοτική και περιφερειακή Αρχή θα έχει ενισχυμένη πλειοψηφία τουλάχιστον 3/5 εδρών στο Συμβούλιο.
Εξαίρεση θα αποτελεί η περίπτωση που κάποιος υποψήφιος δήμαρχος ή περιφερειάρχης καταφέρει να πιάσει ποσοστό άνω του 60% από την α' Κυριακή, διότι θα έχει με απλή αναλογική κατανομή εδρών πλειοψηφία και δε χρειάζεται το ειδικό μπόνους.
Αυτή θα είναι και η μοναδική περίπτωση που κατ' εξαίρεση θα έχουμε εφαρμογή της απλής αναλογικής.
Αναφερόμενος στα όσα παρουσιάστηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο για τις προωθούμενες εκλογικές αλλαγές στον αυτοδιοικητικό χώρο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης τόνισε: «Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Μάκης Βορίδης και ο αναπληρωτής υπουργός κ. Στέλιος Πέτσας παρουσίασαν νομοθετικές πρωτοβουλίες που αφορούν: α) την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών Αρχών και β) το σύστημα εσωτερικού ελέγχου φορέων Γενικής Κυβέρνησης.
Σε ό,τι αφορά την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών Αρχών, με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιλέγεται μια σειρά σοβαρών ζητημάτων που έχουν προκύψει μετά την εφαρμογή του νόμου της λεγόμενης “απλή αναλογικής” (“Κλεισθένης”) στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Αποτέλεσμα της ρύθμισης εκείνης ήταν να μην έχουν, στη συντριπτική πλειοψηφία των ΟΤΑ της χώρας, ο δήμαρχος και ο περιφερειάρχης την πλειοψηφία στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια και καμία δυνατότητα άσκησης της πολιτικής για την οποία ψηφίστηκαν από το εκλογικό Σώμα. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος η κυβέρνηση, αμέσως μετά την εκλογή της, με νομοθετικές πρωτοβουλίες κατάφερε να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία των ΟΤΑ. Εξασφαλίστηκε η πλειοψηφία του δημάρχου και του περιφερειάρχη στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής. Παράλληλα, μεταφέρθηκε σειρά κρίσιμων αρμοδιοτήτων στις Επιτροπές του Δήμου και της Περιφέρειας, ενώ απαλείφθηκε ο κίνδυνος οι ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού να μείνουν χωρίς τεχνικό πρόγραμμα και χωρίς προϋπολογισμό, με σοβαρές επιπτώσεις στην καθημερινή λειτουργία τους.
Η αντικατάσταση της λεγόμενης “απλής αναλογικής” και η επαναφορά της πλειοψηφίας του δημάρχου και του περιφερειάρχη στο Συμβούλιο ήταν κεντρική προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας».
Η τοποθέτηση Μητσοτάκη
«Τέλος η ακυβερνησία στα όργανα της Αυτοδιοίκησης»
«Από την ατζέντα της σημερινής (σ.σ. χθεσινής) ημερήσιας διάταξης θα προτάξω την αναμόρφωση του τρόπου εκλογής δημοτικών και περιφερειακών Αρχών. Μια ρητή προεκλογική μας δέσμευση που βάζει οριστικό τέλος στην ακυβερνησία στα όργανα της Αυτοδιοίκησης.
Από τις τοπικές εκλογές, λοιπόν, του 2023 οι περιφερειάρχες και οι δήμαρχοι θα υπηρετούν και πάλι επί πενταετία με εξασφαλισμένη πλειοψηφία στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια.
Θα εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή εάν συγκεντρώνουν ποσοστό 43% των ψήφων. Και ο συνδυασμός τους θα καταλαμβάνει τα 3/5 των εδρών του Συμβουλίου.
Μόνη εξαίρεση, η εκλογή από τον πρώτο γύρο με ποσοστό άνω του 60%, οπότε προφανώς και οι έδρες θα κατανέμονται αναλογικά. Και τίθεται όριο εκπροσώπησης στα Συμβούλια το 3%, όπως ισχύει και στις βουλευτικές εκλογές.
Συρρικνώνονται, επίσης, τα υπερμεγέθη Συμβούλια. Η σύνθεση των δημοτικών Αρχών στο εξής θα ανταποκρίνεται στο μέγεθος και στις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε περιοχής», ανέφερε για τις αλλαγές που ετοιμάζονται ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
