Και να που έρχεται προσεχώς μια μεγάλη αλλαγή στο status quo των μεγάλων έργων και της ανάπτυξης στη χώρα μας με τη “συνταγή” των λεγόμενων προτάσεων καινοτομίας! Στο Υπουργικό Συμβούλιο, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έγιναν χθες τα πρώτα αποκαλυπτήρια του νομοσχεδίου για τις πρότυπες προτάσεις έργων (Προτάσεις Καινοτομίας)...
Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο υλοποίησης μεγάλων έργων με ιδιωτική σφραγίδα, καθώς ιδιωτικοί φορείς θα μπορούν να εισηγούνται οι ίδιοι στο κράτος την υλοποίηση μεγάλων έργων και επενδύσεων. Έργα που θα πρέπει οι ιδιωτικοί φορείς να έχουν ήδη προετοιμάσει μελετητικά και άρα να είναι ώριμα όταν θα δημοπρατούνται, με τον ιδιώτη που θα έχει εισηγηθεί και προετοιμάσει το έργο να έχει... προβάδισμα κατά τον διαγωνισμό που θα προκηρύσσεται!
Το νέο αυτό μοντέλο αναμένεται να το δούμε κι εδώ στην Κρήτη, κατά πάσα πιθανότητα, κατά τη μελλοντική αξιοποίηση της έκτασης του αεροδρομίου “Ν. Καζαντζάκης”...
Η υλοποίηση επενδύσεων και παρεμβάσεων στην έκταση που θα απελευθερωθεί με το κλείσιμο του σημερινού αερολιμένα Ηρακλείου (όταν ξεκινήσει φυσικά να λειτουργεί το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλι) με την καινούργια αυτή “συνταγή” των έργων καινοτομίας δεν αποτελεί απλώς μια δημοσιογραφική αίσθηση, αλλά έχει ήδη προαναγγελθεί από τα πλέον αρμόδια κυβερνητικά χείλη! Είχε, για την ακρίβεια, προαναγγελθεί στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου, κατά την τελετή θεμελίωσης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι, παρόντος του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Υποδομών-Μεταφορών Κώστα Καραμανλή.
«Παράλληλα με την έναρξη της περιόδου 35ετούς παραχώρησης, ξεκινούν οι μελέτες για την αξιοποίηση και αναβάθμιση του σημερινού αεροδρομίου, έκτασης 2.800 τ.μ. Η αξιοποίηση θα γίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα μέσω προτάσεων καινοτομίας», είχε πει χαρακτηριστικά τότε, στην τελετή θεμελίωσης στο Καστέλι, ο υπουργός Υποδομών.
Τότε βεβαίως η σχετική αναφορά είχε περάσει κάπως στα... ψιλά, δεδομένου ότι ήταν πολύ πρώιμο ακόμα το κλίμα σε σχέση με το νέο αυτό μοντέλο των πρότυπων έργων.
Τώρα, απ’ ό,τι φαίνεται, η συζήτηση περνά σε άλλη φάση, αφού στην κυβέρνηση ετοιμάζουν πυρετωδώς το σχετικό νομοσχέδιο για τα έργα καινοτομίας, όπως φάνηκε κατά το χθεσινό Υπουργικό Συμβούλιο.
Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε ο Κώστας Καραμανλής, το νομοσχέδιο αποσκοπεί στην επιτάχυνση των διαδικασιών και την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και της ευελιξίας του ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση έργων υποδομής που υπερβαίνουν τα 200.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), παρουσιάζουν χαρακτηριστικά καινοτομίας, προάγουν την περιφερειακή ανάπτυξη, συμβάλλουν στην εθνική οικονομία και πρόκειται να υλοποιηθούν μέσω συμβάσεων έργων, συμβάσεων παραχώρησης και ΣΔΙΤ.
«Οι προτάσεις καινοτομίας:
- επιταχύνουν τις διαδικασίες ωρίμανσης των έργων,
- αξιοποιούν τις καλές ιδέες του ιδιωτικού τομέα και την τεχνογνωσία του στην ωρίμανση των έργων,
- προσθέτουν τις δυνάμεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, διπλασιάζοντας τη δυναμικότητα του συστήματος παραγωγής έργων,
- μειώνουν το ρίσκο για το ελληνικό Δημόσιο,
- μεταφέρουν τεχνογνωσία από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα», αναφέρει σε σχετική ανάρτησή του, μετά την παρουσίαση που έγινε στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο υπουργός Υποδομών.
Η αναφορά Μητσοτάκη
Ειδική μνεία στο νέο αυτό μοντέλο υλοποίησης έργων, που σίγουρα κεντρίζει το ενδιαφέρον αλλά συνάμα εγείρει προβληματισμό και επιφυλάξεις, αφού ουσιαστικά η ανάπτυξη θα υποδεικνύεται πλέον από τους ιδιώτες προς το κράτος (!), έκανε στο Υπουργικό Συμβούλιο και ο πρωθυπουργός.
«Το νέο πλαίσιο για τις πρότυπες προτάσεις έργων αποτελούσε μια κεντρική προεκλογική μας δέσμευση. Για να το πω με πολύ απλά λόγια, ιδιωτικοί φορείς θα μπορούν να εισηγούνται οι ίδιοι μεγάλα έργα υποδομών, τα οποία όμως θα έχουν μελετήσει και θα έχουν ωριμάσει με δική τους χρηματοδότηση. Αυτό σημαίνει ευελιξία απέναντι στη γραφειοκρατία και ενεργοποίηση της ιδιωτικής καινοτομίας προς όφελος του Δημοσίου. Και έναν, φυσικά, τρόπο ακόμα να αξιοποιηθούν οι σημαντικοί πόροι από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης» ήταν η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη.
ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΡΟΛΩΝ
Τι είναι τα έργα καινοτομίας
Η νέα αυτή “συνταγή” υλοποίησης έργων ακολουθεί την αντίστροφη πορεία από τη σημερινή.
Σήμερα, το κράτος ιεραρχεί αναπτυξιακές ανάγκες, σχεδιάζει και δρομολογεί έργα, αναζητώντας απλώς μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών τον εργολάβο ή επενδυτή που θα τα υλοποιήσει.
Με το νέο μοντέλο αντιστρέφεται η πεπατημένη αυτή και ουσιαστικά έρχεται ο ιδιώτης να υποδείξει ένα έργο ή μια επένδυση, η οποία δεν εντάσσεται στον σχεδιασμό της Πολιτείας.
Οι ιδιωτικοί φορείς, μέσα από τις “προτάσεις καινοτομίας”, μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία μέσω κάποιου άλλου μοντέλου παραχώρησης. Ο ιδιώτης που καταθέτει μια τέτοια πρόταση έχει πλεονέκτημα στον διαγωνισμό που ακολουθεί, και στον οποίο θα μπορούν φυσικά να συμμετάσχουν κι άλλοι.
Ο ιδιώτης που πρότεινε το έργο για υλοποίηση μέσω “πρότασης καινοτομίας”, αν η πρότασή του είναι ακριβότερη από κάποιον άλλο κατασκευαστή μέχρι συγκεκριμένο ύψος, έχει δικαίωμα υποκατάστασης επί της καλύτερης προσφοράς. Δηλαδή ο προτείνων το έργο θα αναλάβει να το υλοποιήσει, ενώ ο μειοδότης θα έχει δικαίωμα αποζημίωσης. Αν η διαφορά μεταξύ του μειοδότη και του κατασκευαστή που πρότεινε το έργο είναι αρκετά μεγάλη, το έργο κατοχυρώνεται στην πλέον συμφέρουσα προσφορά. Στην περίπτωση αυτή, ο μειοδότης είναι υποχρεωμένος να παρέχει αποζημίωση στον προτείνοντα!
