Την παντοδυναμία του εξαιρετικού-παρθένου ελαιολάδου και το μέλλον που αυτό έχει σε παγκόσμιο επίπεδο καταδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο νέα μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, είχαμε αύξηση της κατανάλωσης ελαιολάδου παρά την καραντίνα, με ταυτόχρονο ρεκόρ εξαγωγών και υψηλές εισαγωγές στη διάρκεια της ελαιοκομικής σεζόν 2019/20!
Αναλυτικότερα (σύμφωνα με σχετική αναδημοσίευση της μελέτης από το Olivenews), οι ευρωπαϊκές εξαγωγές σημείωσαν ρεκόρ ποσοτήτων κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2019-Ιουλίου 2020, ενώ μέχρι το τέλος της σεζόν υπολογίστηκε ότι θα έφταναν τους 820.000 τόνους. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγικές ποσότητες με προορισμό της ΗΠΑ παρουσίασαν αύξηση κατά 16%, προς Βραζιλία κατά 32%, προς Ηνωμένο Βασίλειο 32%, προς Ιαπωνία 3% και προς Κίνα κατά 3%.
Οι παραπάνω χώρες αποτελούν τον κύριο όγκο των ευρωπαϊκών εξαγωγών (70%).
Αυξήθηκαν και οι εισαγωγές
Ωστόσο, συγκριτικά με την τελευταία πενταετία, σημαντική αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές ελαιολάδου στην Ε.Ε., φτάνοντας σχεδόν τους 240.000 τόνους, το 90% των οποίων ήταν τυνησιακής προέλευσης (κυρίως για τελειοποίηση και επανεξαγωγή, σε προορισμούς όπου τα ευρωπαϊκά προϊόντα υφίστανται δασμολογική επιβάρυνση, όπως π.χ. ΗΠΑ).
Η έρευνα της Ε.Ε. συμπεραίνει ότι η καραντίνα ενίσχυσε την κατανάλωση ελαιολάδου κατά 3%, παρά την υπολειτουργία της εστίασης και του τουρισμού, προκαλώντας τελικά μείωση κατά 20% των αποθεμάτων ελαιολάδου.
Προβλέψεις για το 2020/21
Στη μελέτη γίνονται όμως και οι προβλέψεις για την ευρωπαϊκή παραγωγή, που φέτος αναμένεται στους 2,2 εκατ. τόνους, δηλαδή 17% αυξημένη σε σχέση με πέρυσι. Για την Ελλάδα, η Ε.Ε. προβλέπει μία παραγωγή στους 280.000 τόνους, ενώ περίπου στα ίδια νούμερα προβλέπεται και η παραγωγή της Ιταλίας (290.000 τόνοι). Όσο για την Ιβηρική χερσόνησο, η μελέτη εκτιμά ότι η ανομβρία και τα θερμά επεισόδια που έλαβαν χώρα θα διαμορφώσουν τη φετινή ισπανική παραγωγή στους 1.550.000 τόνους και την πορτογαλική στους 100.000 τόνους.
Οι εξαγωγές
Τα υπάρχοντα αποθέματα στις χώρες προορισμού, αλλά και ο μεγάλος όγκος εμπορικών συναλλαγών που προηγήθηκε αναμένεται να επιφέρουν μείωση των εξαγωγών ελαιολάδου για την τρέχουσα σεζόν (οι εξαγωγές εκτιμώνται ότι θα κυμανθούν στους 790.000 τόνους).
Οι εισαγωγές
Μειωμένες αναμένονται και οι εισαγωγές ελαιολάδου στην Ένωση, λόγω τόσο της χαμηλής διαθεσιμότητας ελαιολάδου στις τρίτες χώρες (π.χ. λόγω μείωσης παραγωγής της Τυνησίας), αλλά και λόγω της μειωμένης εξαγωγικής κίνησης.
Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος, η ευρωπαϊκή κατανάλωση προβλέπεται αυξημένη κατά 3,5%, γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με τη μείωση των εξαγωγών, θα έχει ως αποτέλεσμα μια σταθερότητα στην ποσότητα των αποθεμάτων για το 2020/21.
Οι τιμές ανακάμπτουν
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (sedik.gr), κάποια σημάδια ανάκαμψης που παρουσιάστηκαν στις τιμές τελευταία για μικροποσότητες ειδικών ελαιολάδων έδωσαν και πάλι την ευκαιρία για να εμφανιστούν δημοσιεύματα “ελπιδοφόρα” για την εξέλιξη των τιμών.
Ωστόσο, τα σημάδια αυτά δεν μπορούν αξιολογηθούν σαν τάση αύξησης των τιμών, ούτε προφανώς αποτελούν “κατώφλια” ανοίγματος της φετινής αγοράς, αφού αφορούν περιορισμένες ποσότητες ειδικών ποικιλιών ή αγουρέλαια, που έχουν συγκεκριμένους και περιορισμένους αγοραστές.
Έτσι, το ελαιόλαδο της ποικιλίας Αθηνολιάς του Συνεταιρισμού Αγίων Αποστόλων στην Πελοπόννησο, το οποίο συγκομίζεται αρκετά νωρίς, έκλεισε και φέτος συμφωνία με 3,80 €/κ. για 350 τόνους με την εταιρεία Alta Marena Ιταλίας. Παρόμοιες αγοραπωλησίες αγουρελαίου συζητούνται και από τον Συνεταιρισμό “Θερμασία Δήμητρα” για αγουρέλαιο της ποικιλίας Μανάκι, αλλά και στη Μεσαρά Κρήτης, όπου η συζητούμενη τιμή είναι στα 3,50 €/κ.
Οι τιμές
Σε ό,τι αφορά την Κρήτη, οι τιμές που καταγράφονται τις τελευταίες μέρες, λίγο πριν την έναρξη της νέας ελαιοκομικής περιόδου, κυμαίνονται μόλις από 2 έως 2,30 ευρώ το κιλό, όταν πέρυσι κυμαίνονταν κατά την αντίστοιχη περίοδο στα 2,20 έως 2,80 ευρώ το κιλό.
Με ημερομηνία 6 Οκτωβρίου, έχουμε συγκεκριμένα τις εξής τιμές μέσα από τον πίνακα του ΣΕΔΗΚ:
Στην Ιταλία πέρυσι από 3,30 έως 4,65 ευρώ το κιλό. Φέτος από 3,10 έως 4 έως ευρώ το κιλό.
Στην Ισπανία πέρυσι από 2,02 έως 2,90 ευρώ το κιλό. Φέτος από 2,15 έως 2,45 ευρώ το κιλό.
Στην Πελοπόννησο πέρυσι από 2,40 έως 2,60 ευρώ το κιλό. Φέτος από 2,10 έως 2,25 ευρώ το κιλό.
Στην Κρήτη πέρυσι από 2,20 έως 2,80 ευρώ το κιλό. Φέτος από 2 έως 2,30 ευρώ το κιλό.
Και στην Κύπρο πέρυσι 2,70 και φέτος 2,05 ευρώ το κιλό.
Το αγουρέλαιο στις άλλες χώρες
Όμως μικροποσότητες αγουρελαίου παράγονται και στη Σικελία αλλά και στην Ισπανία, όπου φέτος το σύστημα τιμών Poolred εμφάνισε την περασμένη εβδομάδα τιμή 4,0 €/κ. πιθανότατα για ελαιόλαδο της φημισμένης ποικιλίας Arbequina. Ωστόσο, οι τιμές της αγοράς για τα συνήθη λάδια, δυστυχώς, εξακολουθούν να είναι καθηλωμένες στα ίδια χαμηλά επίπεδα τώρα και καιρό, κάτω από την πίεση των μεγάλων αποθεμάτων (περίπου 800 χιλ. τόνων στις χώρες της Ε.Ε.), αλλά και την προσδοκία για αυξημένη παραγωγή της Ισπανίας σε 1.650 χιλ. τόνους!
Έτσι, σύμφωνα με το τελευταίο Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ της 6ης/10/20 (www.sedik.gr), οι μέγιστες και ελάχιστες τιμές της διεθνούς αγοράς αυτή την περίοδο είναι ίδιες ή και χαμηλότερες απ’ ό,τι οι αντίστοιχες μέγιστες της ίδιας περιόδου του 2019, όποτε η Ισπανία είχε μειωμένη παραγωγή.
Ποιοι θα πάρουν την ενίσχυση - Μειωμένος ο ωφελούμενος πληθυσμός
Την ίδια ώρα, μειωμένος σε σχέση με την απόφαση να μην υπάρξουν διακρίσεις θα είναι ο ελαιοπαραγωγικός πληθυσμός της χώρας, που θα στηριχτεί (εάν εγκρίνουν οι Βρυξέλλες) για τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. Η πρόταση του ελληνικού υπουργείου υποβλήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2020 για έγκριση στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η πρόταση αυτή έγινε στα πλαίσια διαβούλευσης, την οποία άνοιξε η Ε.Ε. για να υποβάλουν τα κράτη-μέλη τις απόψεις τους για την καταβολή του πολυσυζητημένου ποσού των 7 χιλιάδων ευρώ, ως έκτακτης εφάπαξ ενίσχυσης στους πληγέντες από τον κορωνοϊό αγρότες, από τα αδιάθετα υπόλοιπα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) των κρατών-μελών. Εάν, λοιπόν, εγκριθεί η κατανομή ενισχύσεων κορωνοϊού ανά δικαιούχο, αναλόγως έκτασης ελαιώνα, καθορίζεται ως εξής: 1-10 στρ. 300 €, 10-15 στρ. 600 €, 15-30 στρ. 1.100 €, 30-50 στρ. 1.600 €, 50-70 στρ. 2.000 €, 70-100 στρ. 2.500 €, 100-150 στρ. 3.000 €, 150-200 στρ. 3.500 €, άνω 200 στρ. 4.000 €.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Μάκη Βορίδη, θα δοθεί στήριξη των κατά κύριο επάγγελμα ελαιοπαραγωγών με το νέο Μέτρο Μ21 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Και αυτό λόγω της εξέχουσας σημασίας του ελαιολάδου ως εθνικού-στρατηγικού προϊόντος, αλλά και του γεγονότος ότι οι ελαιοπαραγωγοί έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία με διαταραχές στον εφοδιασμό της αγοράς, διασυνοριακούς και εγχώριους περιορισμούς, κλείσιμο εστίασης, πτώση τουρισμού, κ.λπ.
Ειδικότερα, το νέο μέτρο (Μ21) θα αφορά περίπου 145 χιλιάδες κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς, οι οποίοι ήταν εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών & Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΙΕ) έως και τη λήξη υποβολής φορολογικής δήλωσης έτους.
Η συνολική ενίσχυση, που προβλέπεται να χορηγηθεί στη χώρα μας, ανέρχεται σε 126,3 εκατομμύρια ευρώ και θα καταβληθεί εφάπαξ στους παραγωγούς κατά ποσά περίπου ανάλογα με την έκταση των ελαιώνων που έχουν δηλώσει.
(Φωτογραφία Unsplash)
