Σήμα κινδύνου για την ανησυχητική μείωση του πληθυσμού της μέλισσας σε παγκόσμια κλίμακα - μόνο στην Ευρώπη υπάρχει μείωση των επικονιαστών εντόμων κατά τα 3/4 αυτών τα τελευταία 30 χρόνια - εξέπεμψε η Πανελλήνια Επιτροπή Εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Μέλισσας. Στο μεταξύ, σε επίπεδο Κρήτης, οι μελισσοκόμοι με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης προχωρούν σε προσπάθειες αντιμετώπισης των φαινομένων ελληνοποίησης και νοθείας στο μέλι μέσα από την ταυτοποίησή του, που θα δώσει λύσεις σε μια σειρά σοβαρών και χρονιζόντων προβλημάτων.
Όπως ανακοίνωσε εκ μέρους της Πανελλήνιας Επιτροπής Εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Μέλισσας, που έχει οριστεί για τις 20 Μαΐου, ο πρώην πρόεδρος του ΕΦΕΤ και της Ένωσης Ελλήνων Χημικών Νίκος Κατσαρός, η Επιτροπή απευθύνει κάλεσμα σε όλους τους μαζικούς φορείς για τη διοργάνωση σπουδαίων εκδηλώσεων. Συγκεκριμένα, καλεί τις μελισσοκομικές ενώσεις της χώρας, σε συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα ερευνητικά κέντρα, τις επιστημονικές ενώσεις, τις πολιτιστικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, τις συνεταιριστικές οργανώσεις αγροτών, τις ενώσεις καταναλωτών κ.λπ., να οργανώσουν εκδηλώσεις σε όλη την επικράτεια, για την προσφορά της μέλισσας στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Και βέβαια, οι εκδηλώσεις αυτές θα πρέπει να αφορούν και στις ανθρωπογενείς απειλές που δέχεται. Οι εκδηλώσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν από 20 έως 30 Μαΐου και μπορούν να περιλαμβάνουν ομιλίες, συμπόσια, συνεντεύξεις Τύπου, δρώμενα, ημερίδες, επισκέψεις σε μελισσοκομικές μονάδες, ομιλίες σε σχολεία και κάθε άλλη πρωτοβουλία για έναν οργανισμό που προσφέρει ανιδιοτελώς, ενώ συγχρόνως απειλείται από αυτούς που ευεργετεί.
Η 20ή Μαΐου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας με απόφαση του ΟΗΕ το 2017, έπειτα από πρόταση της Ένωσης Σλοβένων Μελισσοκόμων, για να υπενθυμίζουν στην παγκόσμια κοινή γνώμη τα οφέλη των προϊόντων της κυψέλης στον άνθρωπο, τον ρόλο των μελισσών ως επικονιαστών στο περιβάλλον και τη φύση γενικότερα, και για να προωθηθούν δράσεις για την προστασία όλων των μελισσών (κοινών και μοναχικών).
Τεράστια η μείωση
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο Νίκος Κατσαρός, επικαλούμενος στοιχεία της Διακυβερνητικής Επιστημονικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (IPBES), οι επικονιαστές έχουν μειωθεί έως και 3/4 στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια. Παρόλο που η ακριβής αιτία για τη μείωση αυτή είναι ασαφής, πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ως αυτουργό την αύξηση των νεονικοτινοειδών παρασιτοκτόνων. Την Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας, Τετάρτη 20 Μαΐου 2020, ολόκληρος ο πλανήτης θα εξυμνεί τα προτερήματα αυτού του τόσο απαραίτητου και ξεχωριστού εντόμου. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον κομβικό ρόλο που παίζουν οι μέλισσες στη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και η ανάδειξη του κινδύνου αναφορικά με τη ραγδαία μείωση του πληθυσμού τους. Παρακάτω, αναφέρονται πολύ σοβαρά στοιχεία για τη χρησιμότητα της μέλισσας στην επιβίωση του ίδιου του ανθρώπου πάνω στον πλανήτη:
Τα 2/3 της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτώνται από τις μέλισσες. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 είδη φρούτων και λαχανικών μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών. Οι μέλισσες είναι σημαντικές για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και της βιοποικιλότητας. Επίσης αποτελούν προάγγελους επερχόμενων περιβαλλοντικών κινδύνων και είναι δείκτες για την υγεία ενός οικοσυστήματος.
Κίνδυνοι και απειλές
Οι μέλισσες και οι λοιποί επικονιαστές, όπως οι πεταλούδες, οι νυχτερίδες και τα κολιμπρί, αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τα φυτοφάρμακα - και κυρίως τα νεονικοτινοειδή - τα επεμβατικά είδη, η αλλαγή χρήσεων γης και οι όλο και περισσότερες μονοκαλλιέργειες αποτελούν μέγιστες απειλές για τις αποικίες των μελισσών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες, λόγω των μονοκαλλιεργειών. Όμως οι μέλισσες για να επιβιώσουν χρειάζονται ποικιλία ανθοφόρων φυτών.
Συνάντηση στην Περιφέρεια - Παράνομες ελληνοποιήσεις μελιού
Τα προβλήματα των παράνομων ελληνοποιήσεων μελιού τέθηκαν επί τάπητος στη συνάντηση της Περιφέρειας Κρήτης. Στη συνάντηση συμμετείχε ο αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα Μανόλης Χνάρης και οι εκπρόσωποι των μελισσοκομικών συλλόγων Ηρακλείου και Χανίων όπως και ο διευθυντής της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας της Περιφέρειας Ζαχαρίας Σωμαράς.
Ειδικότερα συζητήθηκαν τα προβλήματα που αφορούν στην παράνομη ελληνοποίηση μέσω της εισαγωγής φθηνού μελιού ξένης προέλευσης και της πρόσμειξής του με κρητικό, η χαμηλή τιμή πώλησης του μελιού με αποτέλεσμα την αύξηση των αποθεμάτων στις αποθήκες των παραγωγών, καθώς επίσης και ειδικότερα ζητήματα που αφορούν την καλύτερη επισήμανση του προϊόντος. Συζητήθηκαν προτάσεις όπως ο έλεγχος των γλυκαντικών υλών που χρησιμοποιούνται ως μελισσοτροφή, η υποχρεωτική αναγραφή του αριθμού καταχώρισης του τυποποιητηρίου μελιού στις συσκευασίες και οι αναλύσεις μέσω σύγχρονων μεθόδων ταυτοποίησης. Για όλα τα παραπάνω αποφασίστηκε σε επόμενο στάδιο να γίνει η συγκεκριμενοποίησή τους, ώστε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας να υποβληθούν στο υπουργείο προτάσεις που θα διασφαλίζουν-προστατεύουν την υψηλή ποιότητα της κρητικής παραγωγής μελιού.
