Η λαϊκή ρήση “δεν ήξερες, δε ρώταγες;” (αν και θα όφειλες να έχεις ενημερωθεί πριν καν παρασυρθείς από δημοσιεύματα και επικοινωνιακά αλλότρια και να έχεις γνώση πριν καν νομίσεις ότι δημιουργείς “το θέμα”) αυτή την εβδομάδα σε τοπικό επίπεδο έκανε το “δύο στα δύο”. Δυστυχώς όμως, εκτός αυτού, ήρθε να επιβεβαιώσει και εμφατικά για τοπικούς αξιωματούχους, βουλευτές, αυτοδιοικητικούς και κάποιους εκπροσώπους φορέων και τη φράση που επινόησε ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, το περίφημο “παίζει εν ου παικτοίς”, που σε αντίθεση με τη λανθασμένη χρήση του από πολλούς, δε σημαίνει το «δεν έχει αντίπαλο, παίζει μόνος του» κ.λπ., αλλά ότι «παίζει κάποιος με πράγματα σημαντικά, αστειεύεται εκεί που δεν πρέπει, κάνει ανοησίες σε χώρο όπου δεν υπάρχουν παιδιά, φέρεται επιπόλαια σε περιστάσεις οι οποίες απαιτούν σοβαρότητα».
Η πρώτη ρήση αφορά την περίφημη μετάβαση στην Αθήνα του περιφερειάρχη Κρήτης και του δημάρχου Ηρακλείου, όπου μετέβησαν απλά για να πληροφορηθούν από τον υφυπουργό Υποδομών Γιάννη Κεφαλογιάννη ότι δεν τέθηκε ποτέ θέμα υποθήκευσης του υφιστάμενου αεροδρομίου Ηρακλείου “Νίκος Καζαντζάκης” στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για να δώσει δάνειο στο Ελληνικό Δημόσιο για την κατασκευή του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι.
Μάλιστα, ανώτεροι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου, ευγενικά μεν αλλά εξόχως επιδεικτικά δε, σημείωναν πως, αντί να έχουν παρασυρθεί από δημοσιεύματα και διαρροές, το πρώτο που θα έπρεπε αυτονόητα οι ίδιοι να έχουν πράξει ήταν η απλή ανάγνωση έστω της σύμβασης και δε θα χρειαζόταν καν να μεταβούν στην Αθήνα γι’ αυτόν τον λόγο.
Αντίθετα, θα περίμενε κανείς - ιδίως μετά τη βεβαιότητα της τελευταίας διετίας, ότι το αεροδρόμιο Ηρακλείου, όταν κατασκευαστεί το νέο στο Καστέλι, κλείνει - οι δύο τοπικοί αξιωματούχοι της Κρήτης και του Ηρακλείου, αλλά και όσοι βουλευτές άρχισαν τις ανακοινώσεις περί «υποθήκης» να είναι έτοιμοι, με στρατηγικό σχέδιο και μελέτες, να θέσουν τον άξονα του αυριανού Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, που τα αρμόδια υπουργεία κεντρικά θα πρέπει να εκπονήσουν, ώστε η έκταση, που είναι ένα “νέο Ηράκλειο”, να αποδοθεί προς όφελος της πόλης και των δημοτών της.
Η δεύτερη ρήση αφορά επίσης ένα θέμα που, όπως αποκαλύπτουμε σήμερα, δημιουργήθηκε πάλι από τη στρεβλή δημοσιοποίηση ενός εγγράφου της εταιρείας που θα κατασκευάσει το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, και το οποίο, όπως εμφανίστηκε, φέρεται να λέει περίπου ότι αιφνιδιαστικά, σε 15 μέρες με την έναρξη των εργασιών, απειλείται το 60% της υδροδότησης ιδίως του Αρκαλοχωρίου και των πέριξ αυτού οικισμών, από τη μετατόπιση των δικτύων ύδρευσης για την κατασκευή του αεροδρομίου. Μάλιστα, η εταιρεία εμφανίστηκε να ζητάει περίπου αιφνιδιαστικά από τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας να εκπονήσει τις σχετικές μελέτες για το γιγάντιο αυτό έργο, για το οποίο, όπως δημοσιοποιήθηκε, αν δε γίνει άμεσα, θα κινδυνέψει το μεγαλύτερο μέρος του δήμου να μείνει χωρίς νερό, ύδρευσης αλλά και άρδευσης, ενώ στο ίδιο έγγραφο αναφερόταν ότι θα πρέπει να αναλάβει το Δημόσιο να καλύψει τα έξοδα για τη μετατόπιση του δικτύου! Όμως στη δημοσιοποίηση τα έξοδα για τη μετατόπιση των δικτύων αποδόθηκαν τελικά στον ίδιο τον Δήμο. Εμφανίστηκε μάλιστα η δημοτική Αρχή υποχρεωμένη να διαχειριστεί καταστάσεις που προφανώς δεν ήξερε, καθώς όλο και πιο συχνά θα εμφανίζονται καταστάσεις και απαιτούμενα για τα οποία ουδείς φρόντισε να την προϊδεάσει.
“Στα κάγκελα”
Αυτό ήταν... Η δημοτική Αρχή της περιοχής βγήκε στα “κάγκελα”, βουλευτές άρχισαν τις ερωτήσεις στη Βουλή, οργανώθηκαν συνεντεύξεις Τύπου για το θέμα και ενόψει της καθόδου του πρωθυπουργού μεθαύριο Σάββατο για την επίσημη παραχώρηση προς κατασκευή του έργου, αλλά και εκκωφαντική σιωπή από πλευράς των αρμόδιων υπουργείων. Κυρίως ένα κλίμα δημοσιευμάτων σε μορφή «με το... καλημέρα έρχεται η μετακίνηση των δικτύων ύδρευσης και τα έξοδα γι’ αυτό από τον Δήμο να πιστοποιήσουν πως οι αστερίσκοι, τα “αγκάθια”, αλλά και τα ζητήματα από το πουθενά μπορούν να προκαλέσουν όχι μόνο καθυστέρηση στην πορεία του έργου, αλλά και να γεννήσουν τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα στην περιοχή, που αρχίζει σιγά-σιγά να αισθάνεται τι ακριβώς θα συμβεί στην περιοχή τους»!
Η αλήθεια που όλοι όφειλαν να ξέρουν ή δε θυμούνται
Τα όσα συμβαίνουν στο Καστέλι είναι ακριβώς τα όσα συμβαίνουν σε όλη την Ελλάδα και με όλα τα δημόσια έργα. Μετατοπίσεις δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης, αλλαγές δρόμων ή και διακοπή κυκλοφορίας υφιστάμενων, κατάργηση κόμβων ή δημιουργία νέων κ.λπ. Ήδη, για παράδειγμα, στην περιοχή κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι ξεκινάει η μετακίνηση στύλων του ΔΕΔΔΗΕ με ευθύνη, σχέδιο και μελέτη της Διαχειριστικής Αρχής και δαπάνες του αρμόδιου υπουργείου, για λογαριασμό του Δημοσίου.
Το παράδοξο είναι πως για τα δίκτυα ύδρευσης ειδικά εγείρεται ξαφνικά μείζον θέμα, όταν τα πάντα προβλέπονται εντός της σύμβασης που κυρώθηκε στη Βουλή στις 13 Μαΐου του 2019 για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου. Ακόμη χειρότερα που τα δημοσιεύματα υιοθετήθηκαν άκριτα από βουλευτές και έθεσαν και σχετικά ερωτήματα στη Βουλή, ενώ εμφανίζονται ως υπερψηφίσαντες τη σύμβαση και άρα γνώστες του τι προβλέπει σε αυτά τα θέματα. Ακόμη χειρότερα που κανείς δεν πρόσεξε ότι στο επίμαχο έγγραφο της εταιρείας αναφέρεται ρητά ότι, «βάσει της συμφωνίας παραχώρησης και του άρθρου 14.2.3, οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας που εμπλέκονται (εν προκειμένω η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης-Άρδευσης του Δήμου) θα πρέπει να εκπονήσουν τις σχετικές μελέτες για τη μετατόπιση των δικτύων, αλλά και θα αναλαμβάνουν τις αντίστοιχες εργασίες, με δαπάνη του Δημοσίου!». Το πώς τώρα ως “Δημόσιο”, που αναλαμβάνει τη δαπάνη, όχι μόνο τα δημοσιεύματα, βουλευτές, τοπικοί αξιωματούχοι και αυτοδιοικητικοί θεώρησαν τον Δήμο Μινώα και όχι τα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία οφείλουν οι ίδιοι να το εξηγήσουν. Άρα, αν υπάρχει ένα θέμα, είναι τι έχουν κάνει τα αρμόδια υπουργεία στον σχεδιασμό, τη μελέτη και την έναρξη τέτοιων απαραίτητων εργασιών, όπως τη μετακίνηση δικτύων ύδρευσης.
Ένα αποκαλυπτικό υπόμνημα
Ακόμη χειρότερα για όλους, που όλα αυτά όχι μόνο έχουν προβλεφθεί αναλυτικά, αλλά αποτελούν και προϊόν επεξεργασίας, και μάλιστα πολύχρονης, της δημοτικής Αρχής Μινώα Πεδιάδας, σύσσωμου του Δημοτικού Συμβουλίου του και των φορέων της περιοχής, με συνέχεια και συνέπεια ήδη από το 2011! Συμπυκνώθηκαν μάλιστα σε σχετικό υπόμνημα που ψήφισε ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο και κατέθεσε ο τότε δήμαρχος (άρα με την έγκριση και θετική ψήφο και του νυν δημάρχου, ως άλλοτε προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και δημοτικού συμβούλου τότε) Μινώα Πεδιάδας στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στις 6 Μαΐου 2019, εφτά μέρες πριν η Βουλή των Ελλήνων στις 13 Μαΐου 2019 κυρώσει με συντριπτική πλειοψηφία τη σχετική σύμβαση!
Το εν λόγω υπόμνημα, που όπως και τότε έτσι και τώρα παραθέτουμε ως σχετική απόδειξη, έθεσε 17 κομβικά ζητήματα, ως απαραίτητο πλαίσιο διεκδικήσεων και τροποποιήσεων στη Σύμβαση Παραχώρησης, με την υπόμνηση ότι είναι συνοδευτικά έργα και δράσεις που πρέπει να χρηματοδοτηθούν παράλληλα με τη διαδικασία υλοποίησης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι. Όλα αυτά μετά από επεξεργασίες που ξεκίνησαν από το 2011!
Στο σημείο με αριθμό 14 του υπομνήματος και τίτλο “Αντικατάσταση υφιστάμενων δικτύων άρδευσης, ύδρευσης και δημοτικής οδοποιίας, καθώς και ανόρυξη νέων αρδευτικών και υδρευτικών γεωτρήσεων από την κατασκευή του νέου αεροδρομίου Καστελίου” αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η κατασκευή του νέου αεροδρομίου Καστελίου επηρεάζει άμεσα τα υφιστάμενα δίκτυα άρδευσης, ύδρευσης και δημοτικής οδοποιίας στην περιοχή που απαλλοτριώνεται, καθώς και σε ακτίνα εκτός της ανωτέρω περιοχής. Τα δίκτυα αυτά, ιδιαίτερα εκείνα της άρδευσης και της ύδρευσης, η έκταση των οποίων υπερβαίνει τα όρια της ζώνης που απαλλοτριώνεται, πρακτικά καθίστανται μη λειτουργικά. Αντίστοιχα, και το δημοτικό αγροτικό οδικό δίκτυο που αποκόπτεται, με τη ζώνη που απαλλοτριώνεται από το υπόλοιπο τμήμα του, καθίσταται μη λειτουργικό και θα πρέπει να επανασχεδιαστεί.
Θεωρούμε ότι οι ανωτέρω παρεμβάσεις, που αφορούν την αποκατάσταση των υποδομών από την κατασκευή του νέου αεροδρομίου Καστελίου, θα πρέπει να ενταχθούν από τα συναρμόδια υπουργεία, με συγκεκριμένη ενάριθμη Συλλογική Απόφαση Έργου (ΣΑΕ), στον προϋπολογισμό τους και η χρηματοδότησή τους να γίνει είτε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεών τους, είτε από το Τομεακό ΕΣΠΑ τους».
Πράγματι στη σύμβαση παραχώρησης, που κυρώθηκε στις 13 Μαΐου στη Βουλή με συντριπτική πλειοψηφία, στο επίμαχο σημείο αναφέρεται ρητά ότι «...οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας που εμπλέκονται θα πρέπει να εκπονήσουν τις σχετικές μελέτες για τη μετατόπιση των δικτύων, αλλά και θα αναλαμβάνουν τις αντίστοιχες εργασίες, με δαπάνη του Δημοσίου!» (άρθρο 14.2.3).
Το ερώτημα: Τι έχουν πράξει τα συναρμόδια υπουργεία;
Οπότε το ερώτημα είναι ένα: Τι έχουν πράξει τα συναρμόδια υπουργεία, ώστε να συνδράμουν τεχνικά και νομικά στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης-Άρδευσης του Δήμου Μινώα για την εκπόνηση μελετών για τη μετατόπιση των δικτύων ύδρευσης, όπου απαιτείται, ώστε να προχωρήσουν οι εργασίες άμεσα με δαπάνες του Ελληνικού Δημοσίου, όπως η σύμβαση παραχώρησης ρητά αναφέρει, και όχι φυσικά, όπως παραπλανητικά αναφέρεται, του Δήμου Μινώα Πεδιάδας;
Καλόν είναι λοιπόν και οι βουλευτές, πολλοί εκ των οποίων ψήφισαν την εν λόγω σύμβαση, αλλά και οι τοπικοί άρχοντες, πριν κινητοποιηθούν να έχουν διαβάσει τι προβλέπει η σύμβαση, όπως και ποια από τα σημεία του υπομνήματος που ο Δήμος Μινώα από τον Μάιο του 2019 έχει κατατεθεί στη Βουλή έχουν ήδη ενσωματωθεί στη σύμβαση αυτή και υλοποιούνται. Φανταζόμαστε πως έτσι, για κάθε αντίστοιχο θέμα που απαιτούνται ανάλογες εργασίες για συνοδά έργα του αεροδρομίου, δε θα εγείρεται κάθε φορά άνευ ουσίας ή για λάθος λόγο θέμα. Εκτός αν φανταζόμαστε ότι ανάλογα δημόσια έργα σε όλη τη χώρα εκτελούνται με άλλο τρόπο.
Υπενθυμίζεται ότι το υπόμνημα περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, και: 1. Δίκαιες απαλλοτριώσεις περιουσιών που θίγονται, 2. Χρηματοδότηση ειδικού χρηματοδοτικού αναπτυξιακού προγράμματος έργων, 3. Εκπόνηση τοπικού χωροταξικού σχεδίου, 4. Ανταποδοτικά τέλη για έργα και κοινωνικές δράσεις, 5. Την ονομασία του νέου αεροδρομίου, 6. Εφαρμογή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, 7. Συμμετοχή του εκάστοτε δημάρχου Μινώα στο Δ.Σ. της εταιρείας διαχείρισης του νέου αεροδρομίου, 8. Προτεραιότητα στην πρόσληψη προσωπικού από τους δημότες του Δήμου, 9. Μετεγκατάσταση των οικισμών άμεσης γειτνίασης με το νέο αεροδρόμιο, 10. Σύνδεση οδική του νέου αεροδρομίου εκτός των προβλεπόμενων οδικών προσβάσεων και ατέλεια στη διέλευση των κατοίκων της περιοχής, 11. Επάρκεια υδροδότησης και δίκτυα μεταφοράς καυσίμων, 12. Σύνδεση βιολογικού Καστελίου με βιολογικό του νέου αεροδρομίου, 13. Αντιπλημμυρικά, θωράκιση και ενίσχυση του υδροφόρου ορίζοντα, 15. Τεχνική και νομική βοήθεια, στην οποία μάλιστα σημειώνεται ότι θα βοηθήσει στην παρακολούθηση των παρεμβάσεων και έργων, όπως τη μεταφορά των δικτύων ύδρευσης, 16. Ανάδειξη και ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων, και 17. Απόδοση επικειμένων στους ιδιοκτήτες στις εκτάσεις των οποίων απαλλοτριώνονται.
