«Μπορεί ακόμα και σήμερα να υλοποιηθεί στην Κρήτη η μελέτη αναμπέλωσης που είχε γίνει με επικεφαλής τον καθηγητή Γεωπονίας Μανόλη Σταυρακάκη», εκτιμά, μιλώντας στη “Νέα Κρήτη”, ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Χρήστος Αυγουλάς, που, την περίοδο ολοκλήρωσης και παράδοσης της μελέτης, ο ίδιος ήταν γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή.
«Κι εμείς πιστεύουμε ότι μπορεί να εφαρμοστεί η μελέτη Σταυρακάκη, αλλά, επειδή έχουν περάσει από τότε πάνω από δέκα χρόνια, θα χρειαστεί σίγουρα η συμπλήρωσή της με περισσότερα στοιχεία», απαντάει σε σχετικό ερώτημα της εφημερίδας μας ο αντιπρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης Μύρων Χιλετζάκης. Μάλιστα, όπως τονίζει, η μελέτη αυτή έχει κατατεθεί μέχρι σήμερα τουλάχιστον σε τέσσερις διαφορετικούς υπουργούς, αλλά παραμένει στα συρτάρια του αρμόδιου υπουργείου μέχρι και σήμερα ουσιαστικά ξεχασμένη!
Είναι η πιο πρόσφατη μελέτη αναμπέλωσης που είχε εκπονήσει το ΤΕΙ Κρήτης, με τη συνεργασία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Μάλιστα, ένας από τους υπουργούς της κυβέρνησης της Ν.Δ., ο Αλέξανδρος Κοντός, είχε προσωπικά κατέβει στο Ηράκλειο στα τέλη του Οκτωβρίου του 2007, είχε επισκεφτεί το ΤΕΙ Κρήτης ερχόμενος από την Έκθεση Τροφίμων και Ποτών της ΑNUGA της Κολωνίας, και είχε δώσει σχετικές εντολές και διαβεβαιώσεις για τη χρηματοδότηση της μελέτης. Τότε, άλλωστε, πριν έρθει στην Κρήτη, είχε παραχωρήσει και σχετική συνέντευξη στην “ΚΡΗΤΗ ΤV” από το Προξενείο της Ελλάδας στη Γερμανία, και είχε πει ότι «ουσιαστικά θα πάρουμε όλες τις μελέτες που υπάρχουν και θα τις συμπεριλάβουμε σε μία». Η συνέντευξη αυτή είχε μεταδοθεί στη διάρκεια έκτακτης αγροτικής εκπομπής.
Η δήλωση Αυγουλά
Συγκεκριμένα, ο Χρήστος Αυγουλάς - που σήμερα είναι πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας του υπουργείου για την Κλιματική Αλλαγή - λέει στη “Νέα Κρήτη”: «Ο τότε υπουργός Αλέξανδρος Κοντός είχε υποσχεθεί και είχε εγκρίνει μια μελέτη για τον αμπελουργικό τομέα της Κρήτης. Και την είχε αναθέσει στο ΤΕΙ Κρήτης. Τα χρήματα για τη μελέτη αυτή θα εξοικονομούνταν από κεφάλαια του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Αυτά τα κεφάλαια δεν ξέρω για ποιο λόγο δεν ήρθαν. Και απ’ ό,τι θυμάμαι η αμοιβή της μελέτης έμεινε λίγο μετέωρη. Είχε τότε αναλάβει να καλύψει ένα μέρος του κενού η Περιφέρεια, και έχω την εντύπωση ότι από τότε υπάρχει ένα κενό»...
Πέρα όμως από το κομμάτι των χρηματοδοτήσεων, ως προς τη δυνατότητα εφαρμογής της μελέτης σήμερα, ο Χρήστος Αυγουλάς δηλώνει την προσωπική του εκτίμηση: «Χωρίς να έχω μπροστά μου τα στοιχεία της μελέτης και χωρίς να θυμάμαι μετά από τόσα χρόνια τι ακριβώς περιλαμβάνει, έχω την πεποίθηση ότι τα δεδομένα και τα αποτελέσματα εκείνης της μελέτης και σήμερα είναι εφαρμόσιμα. Δηλαδή, εάν κανείς ήθελε κάποια πράγματα να βελτιώσει σε ό,τι αφορά την αμπελουργία της Κρήτης, θα μπορούσε κάλλιστα να ανατρέξει σε αυτή τη μελέτη, και σίγουρα, κατά τη γνώμη μου, δε θα χρειαζόταν καινούργια μελέτη»...
Στο σημείο αυτό, ο κ. Αυγουλάς διευκρινίζει ότι δεν είναι ειδικός στον τομέα της αμπελουργίας... Αλλά «αν κάποια στιγμή μου προέκυπτε θέμα αμπελουργίας, εγώ ευχαρίστως θα συμβουλευόμουνα τον συνάδελφό μου και πατριώτη μας Μανόλη Σταυρακάκη. Πάντως, είναι ένας τομέας πολύ σημαντικός και είναι μειονέκτημα ότι τα τελευταία χρόνια μειώθηκε τόσο πολύ η παραγωγή σουλτανίνας στην Κρήτη. Από την άλλη μεριά, ολοένα και περισσότερο αναδεικνύεται και στην Κρήτη η κατηγορία των οιναμπέλων. Δηλαδή η παραγωγή πολύ ποιοτικών κρασιών. Και πιστεύω ότι είναι ένας τομέας ο οποίος χρειάζεται να επιβιώσει και να ενισχυθεί. Είναι ένας τομέας ο οποίος χρήζει της ιδιαίτερης φροντίδας όλων μας»...
Την τελευταία φορά που έγινε συζήτηση για την αναμπέλωση στην Κρήτη ήταν στα τέλη του 2014, με αρμόδια αντιπεριφερειάρχη τη Θεανώ Βρέντζου. Η Περιφέρεια Κρήτης για την αναμπέλωση στο νησί είχε ζητήσει καταρχήν χρηματοδότηση από την κυβέρνηση ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ.
«Η μελέτη μπορεί να εφαρμοστεί»
«Συμφωνώ κι εγώ ότι η μελέτη μπορεί να εφαρμοστεί», λέει σήμερα, αναφερόμενος στις δηλώσεις Αυγουλά, ο Μύρων Χιλετζάκης. Αλλά συμπληρώνει ότι «από τότε έχουν περάσει έντεκα χρόνια. Και μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουν αλλάξει οι αμπελουργικές απαιτήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι έχουν μπει νέες ποικιλίες στο παιχνίδι, που αυτές δεν αναγράφονταν μέσα στη μελέτη. Τα στάνταρ, όμως, στοιχεία που δίνει η μελέτη είναι περίπου τα ίδια. Η μελέτη αυτή έχει κατατεθεί επίσημα στο υπουργείο μέχρι σήμερα εννιά φορές και συνολικά σε τέσσερις υπουργούς. Στον σημερινό μόνο υπουργό δεν την έχουμε καταθέσει επίσημα. Αλλά εφόσον η μελέτη αυτή είναι στο συρτάρι του υπουργείου, μπορεί να έχει λάβει γνώση».
Ο αντιπρόεδρος της ΕΑΣΗ και της Ομάδας Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης τονίζει ότι, «ακόμα κι αν δεν γίνει κάποια επικαιροποίηση της μελέτης, ακόμα κι αν εφαρμοστεί όπως ακριβώς είχε κατατεθεί τότε, πάλι καλό θα είναι για την κρητική αμπελουργία»...
Μάλιστα, ο ίδιος τονίζει ότι «έχει από τότε μέχρι σήμερα αυξηθεί η ζήτηση των σταφυλιών κατά 14% σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή, 1,5 εκατομμύριο τόνους σταφύλια έτρωγαν οι καταναλωτές των βόρειων χωρών ανά έτος. Τώρα τρώνε παραπάνω σε ποσοστό 14%»...
Καταλήγοντας, ο Μύρων Χιλετζάκης λέει ότι «το καλύτερο θα ήταν σήμερα να εφαρμοστεί η μελέτη με μια μικρή τροποποίηση. Αλλά έχουμε και την κλιματική αλλαγή που έχει αλλάξει κάποια πράγματα. Άλλα ήταν τα καιρικά φαινόμενα και οι ποικιλίες που μπορούσαμε να καλλιεργήσουμε το 2009 και άλλες οι ποικιλίες που μπορούμε να καλλιεργήσουμε σήμερα. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ουσιαστικά είμαστε πίσω 20 χρόνια, αφού η μελέτη του 2009 είχε στοιχεία δεκαετίας μέχρι τότε»...
ΚΕΟΣΟΕ: Ιοί, μύκητες και βακτήρια “τρώνε” τους αμπελώνες
Στο μεταξύ, σύμφωνα στοιχεία της ΚΕΟΣΟΕ, τα τελευταία χρόνια τα δείγματα αμπελιού και άλλων καλλιεργούμενων δένδρων διαπιστώνεται ότι έχουν προσβληθεί από νέα παθογόνα, ιούς, μύκητες και βακτήρια που δεν έχουν μέχρι σήμερα απομονωθεί στο εργαστήριο. Τα παθογόνα αυτά πρέπει να απομονωθούν, να ταυτοποιηθούν και να μελετηθεί η επιδημιολογία των ασθενειών που προκαλούν τη νέκρωση του ξύλου, διαφορετικά γρήγορα θα επεκταθούν σε ολόκληρη την αμπελουργική Ελλάδα. Οι κυριότερες ασθένειες του ξύλου του αμπελιού είναι η βοθρίωση, η ίσκα, η ευτυπίωση, η φόμοψη, το τσιλίκ μαράζι, η βερτισσιλίωση κ.ά. Από αυτές τις σοβαρότερες ζημιές προκαλούν η βοθρίωση, η ίσκα και η ευτυπίωση. Η βοθρίωση του ξύλου παρατηρείται, μάλιστα, σε εκτεταμένο βαθμό σε ολόκληρη την Κρήτη και, εάν δε ληφθούν κατάλληλα μέτρα, ο ιός απειλεί να καταστρέψει τον αμπελώνα του νησιού.
