default-image

Δάκος: Μεγάλο «φαγοπότι» στην Κρήτη – Πολλοί δάκοι γεννούσαν σε κάθε ελαιόκαρπο

Κρήτη
Δάκος: Μεγάλο «φαγοπότι» στην Κρήτη – Πολλοί δάκοι γεννούσαν σε κάθε ελαιόκαρπο

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένοχος ο δάκος, αθώο το γλοιοσπόριο σύμφωνα με τις αναλύσεις στο Μπενάκειο για τον νομό Λασιθίου

Στον δάκο - που λόγω κλιματικής αλλαγής και κακής δακοκτονίας ευνοήθηκε δραματικά φέτος - πέφτει σε απόλυτο βαθμό η ενοχή για την καταστροφή του ελαιόκαρπου. Υπάρχει ήδη μια πρώτη επίσημη απάντηση του Φυτοπαθολογικού Μπενάκειου Ινστιτούτου προς τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνοτροφίας (ΔΑΟΚ) του νομού Λασιθίου, που έρχεται να ανατρέψει τους μέχρι τώρα ισχυρισμούς για μεγάλη ζημιά από τον μύκητα γλοιοσπόριο.

Η ΔΑΟΚ Λασιθίου ανακοίνωσε χθες ότι η ζημιά έχει γίνει αποκλειστικά από τον δάκο, καθώς σε ένα μικρό ποσοστό ο μόνος μύκητας που εντοπίστηκε στο δείγμα της ανάλυσης ήταν η “ξεροβούλα” ή “σαποβούλα”, που είναι απόλυτα συνδεδεμένος με την ύπαρξη του δάκου. Αλλά φαίνεται πως η ίδια κατάσταση επικρατεί σε ολόκληρη την Κρήτη!

«Εμείς στην Π.Ε. Λασιθίου συλλέξαμε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό δειγμάτων ελαιόκαρπου από τις πιο “ύποπτες” περιοχές και μετά από εργαστηριακές δοκιμές στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, διαπιστώθηκε πως σε κανένα από τα αποσταλθέντα δείγματα δεν απομονώθηκε ο μύκητας που προκαλεί το γλοιοσπόριο. Στα περισσότερα δείγματα διαπιστώθηκε η παρουσία του μύκητα Camarosporium dalmaticum, ο οποίος δημιουργεί τα συμπτώματα της “ξεροβούλας” ή “σαποβούλας” στους καρπούς (το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο αντίστοιχα, ανάλογα με την υγρασία). Όμως η προσβολή από τον μύκητα αυτό είναι πάντα δευτερογενής και εισέρχεται από το άνοιγμα που δημιουργεί το νύγμα του δάκου. Ο τρόπος καταπολέμησης του μύκητα είναι η καταπολέμηση του πρωτογενούς αιτίου, δηλαδή του δάκου», αναφέρει η ΔΑΟΚ ν. Λασιθίου.

«Επίσης, λόγω των παρατεταμένων περιόδων άπνοιας, που παρατηρήθηκαν τους φθινοπωρινούς μήνες», όπως συνεχίζει η επίσημη ανακοίνωση, «μεγάλο ποσοστό των προσβεβλημένων καρπών δεν έπεσε, αλλά παρέμεινε πάνω στα δέντρα, με αποτέλεσμα να αφυδατωθεί και να δίνει την εικόνα του “μουμιοποιημένου” καρπού, που αποτελεί σύμπτωμα του γλοιοσπορίου, χωρίς όμως να είναι.

Κατά τη δική μας εκτίμηση (με βάση τις αυτοψίες μας), αλλά και την εκτίμηση των ερευνητών της Κρήτης που ασχολούνται με τον δάκο, το πρόβλημα προκλήθηκε από την τεράστια δακοπροσβολή, που σε πάρα πολλές περιπτώσεις άγγιξε και το 100%. Οι μεγαλύτερες προσβολές έγιναν στο τέλος του Οκτώβρη, τον Νοέμβριο, αλλά ακόμη και τον Δεκέμβριο».

Οι βασικές αιτίες

Αμέσως παρακάτω, η ανακοίνωση αναφέρεται και στις ακόλουθες βασικές αιτίες: «* Ο πολύ παρατεταμένος ζεστός και υγρός καιρός που επικράτησε την παραπάνω περίοδο, πάνω από τον μέσο όρο σε τιμές και διάρκεια, που δημιούργησαν άριστες συνθήκες για την ανάπτυξη του εντόμου.

* Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας του εντόμου απέναντι σε πολλά από τα χρησιμοποιούμενα εντομοκτόνα (η οποία έχει επιβεβαιωθεί εργαστηριακά). Υπάρχουν και άλλες δευτερεύουσας σημασίας αιτίες, όπως το γεγονός ότι τον προηγούμενο χρόνο παρέμειναν πολλά λιόφυτα αμάζευτα, οι πολλές βροχοπτώσεις της προηγούμενης χρονιάς, που είχαν διατηρήσει τον ελαιόκαρπο επιδεκτικό προσβολής κ.λπ.

Πολλοί δυσανασχετούν και καταφέρονται με δριμύτητα κατά του προγράμματος της δακοκτονίας. Κατανοούμε τη δυσφορία τους, εξάλλου πρώτοι εμείς δημόσια αναφερόμαστε στις μεγάλες παθογένειες που τη διακατέχουν και απεγνωσμένα εδώ και χρόνια κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη αλλαγών στον τρόπο οργάνωσης και διεξαγωγής της. Γνωρίζουμε, επίσης, ότι οι εργασίες δε γίνονται “τέλεια”, αλλά ειλικρινά (έστω και αν δεν το πιστεύουν πολλοί) καταβάλλεται μια γιγαντιαία προσπάθεια, με πολύ μεγάλη αγωνία και φροντίδα, για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, μέσα στα δεδομένα, προβληματικά πλαίσια που μας παρέχονται.

Θα πρέπει να αναφερθεί πως πέρυσι ήταν η μόνη χρονιά όπου η δακοκτονία ξεκίνησε με πολλές θετικές παραμέτρους και που έγιναν μέχρι και έξι ψεκασμοί όπου υπήρχε ανάγκη, όταν τα προηγούμενα χρόνια γίνονταν μέχρι τέσσερις. Μάλιστα, από τις κεντρικές υπηρεσίες της Περιφέρειας έχει αναληφθεί τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη πρωτοβουλία και ενέργειες για βελτίωση του προγράμματος.

Έχοντας όμως δεδομένη την ανθεκτικότητα του εντόμου σε πολλά από τα χρησιμοποιούμενα εντομοκτόνα και εφόσον οι κλιματολογικές συνθήκες δεν ήταν μια τυχαία συγκυρία, αλλά μια εξελισσόμενη αλλαγή, την οποία θα βρούμε και πάλι μπροστά μας, η αντιμετώπιση του δάκου φαίνεται πως θα αποτελέσει δυσεπίλυτο πρόβλημα στο μέλλον και απαιτείται οπωσδήποτε έγκαιρα να αλλάξει η μεθοδολογία προσέγγισής του, τόσο από την επιστήμη και τις υπηρεσίες, όσο και από τους παραγωγούς, οι οποίοι θα πρέπει να σταματήσουν να είναι παρατηρητές και εύκολοι επικριτές και στην καλύτερη περίπτωση εφαρμοστές πολλών, άκαιρων και αχρείαστων ψεκασμών.

Διαφαίνεται πως το να παράγουμε πλέον ελαιόλαδο καλής ποιότητας, δεν είναι κάτι δεδομένο και εύκολο».

Σε... μεγάλο φαγοπότι

Αλλά και στον νομό Ηρακλείου, το Μπενάκειο - όπως αναφέρουν έγκυρες πληροφορίες της “Ν.Κ.” - έχει στείλει τα αποτελέσματα των αντίστοιχων αναλύσεων προς τη ΔΑΟΚ, που αποδεικνύουν ότι ο δάκος έχει κάνει τις μεγαλύτερες καταστροφές σε ποσοστό άνω του 75%.

Και μπορεί η ΔΑΟΚ του νομού Ηρακλείου να μην έχει δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμα αυτό, όμως η “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε χθες με τον φυτοπαθολόγο-μυκητολόγο και πρώην διευθυντή και ερευνητή του ΕΛΓΟ “Δήμητρα” (πρώην ΕΘΙΑΓΕ) Λευτέρη Λιγοξυγκάκη, ο οποίος και αποκάλυψε τα εξής: «Στις προσπάθειες διερεύνησης των αιτίων της σήψης του καρπού της ελιάς από το Εργαστήριο Φυτοπαθολογίας στον ΕΛΓΟ “Δήμητρα” στο Ηράκλειο, διαπιστώθηκε ότι η σήψη δεν οφειλόταν στο γλοιοσπόριο. Οφειλόταν όμως σε πλήθος μυκήτων, σε ελιές που είχαν προβλήματα σήψης, νεκρώσεις κ.λπ. Δε διαπιστώθηκε παρά μόνο σε ένα δείγμα η ύπαρξη του γλοιοσπορίου. Ενώ αντιθέτως ο δάκος βρέθηκε στους περισσότερους ελαιόκαρπους που τέθηκαν σε ανάλυση. Επομένως, η μεγάλη ζημιά οφειλόταν στον δάκο. Κι ενώ για λόγους οικονομίας ο θηλυκός δάκος δεν πάει να γεννήσει 10 αβγά στον ίδιο καρπό, προφανώς ήταν μεγάλος ο πληθυσμός και πήγαιναν πολλοί δάκοι και απόθεταν τα αβγά τους σε κάθε ελαιόκαρπο. Μέχρι πρόσφατα για παράδειγμα στη Βιάννο, πριν αρχίσουν οι καταρρακτώδεις βροχές, πήγαιναν οι παραγωγοί να μαζέψουν και ήταν νέφος οι δάκοι»...

Καταλήγοντας, ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης τονίζει κατηγορηματικά: «Όταν έχουμε έναν καρπό που έχει τρύπες από τον δάκο, οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη μυκήτων. Οι μύκητες είτε σαν προφητικοί είτε σαν παραφυτικοί υπάρχουν στην κόμη των δέντρων. Αλλά πρέπει να βρουν τις κατάλληλες συνθήκες για να προσβάλουν. Άμα είναι ακέραιος ο καρπός δεν μπορεί να τον τρυπήσει. Ο μύκητας δεν είναι έντομο να έχει προβοσκίδα να τρυπήσει και να μπει. Έμπαινε λοιπόν από τα ρήγματα του δάκου»...

«Λόγω κλιματικής αλλαγής» η πρωτοφανής έξαρση

«Εγώ από την αρχή έλεγα να μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα και να λέμε για γλοιοσπόριο. Οι ερευνητές και ούτε καν οι γεωπόνοι είναι οι αρμόδιοι να το πουν αυτό» ήταν η χθεσινή δήλωση στη “Νέα Κρήτη” του προέδρου της Ομάδας Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης Πρίαμου Ιερωνυμάκη, ο οποίος μάλιστα πιστεύει πως αυτή η ανακοίνωση αφορά συνολικά την Κρήτη.

Αλλά ξεκαθαρίζει παρακάτω ότι «ο δάκος φέτος, πέρα από τις ευθύνες που όλο το πολιτικό σύστημα έχει για την κακή δακοκτονία, είχε πρωτοφανή έξαρση λόγω της κλιματικής αλλαγής. Και ακόμα και το γλοιοσπόριο αν ήταν, θα ήταν κυρίως λόγω της προσβολής της ελιάς από τον δάκο»...

Και ο αντιπρόεδρος της οργάνωσης και της ΕΑΣΗ Μύρων Χιλετζάκης κινήθηκε προς την ίδια κατεύθυνση. Αλλά διευκρίνισε ότι, επειδή η Κρήτη είναι γεμάτη μικροκλίματα, είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει κάποια διαφοροποίηση μεταξύ των νομών Λασιθίου και Χανίων, αφού ο πρώτος είναι ξηροθερμικός και ο δεύτερος είναι νομός με πολύ διαφορετικές και πιο υγρές καιρικές συνθήκες. Τόσο ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης όσο και ο Μύρων Χιλετζάκης μάς είπαν, ωστόσο, χθες ότι μέσα από τον φάκελο που ετοιμάζει η χώρα μας για να διεκδικήσει ενισχύσεις από την Ε.Ε. η δακοπροσβολή και οι μυκητολογικές ασθένειες, όποιες κι αν είναι αυτές, θα αποδειχτεί ότι σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από την κλιματική αλλαγή.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News