Να μην “αγγίξουν” τώρα τα δέντρα τους μέχρι να περάσει ίσως και ένα δίμηνο ανάλογα με την εξέλιξη του καιρού, είτε αυτά είναι ελιές, είτε εσπεριδοειδή, είτε άλλες καλλιέργειες, λέει στη “Νέα Κρήτη” ο παλαίμαχος φυτοπαθολόγος-μυκητολόγος, πρώην διευθυντής στο πάλαι ποτέ ΕΘΙΑΓΕ και στη Σχολή Γεωπονίας του ΤΕΙ Κρήτης, Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
Οι μοναδικές εργασίες που είναι καλό να γίνουν τώρα, όπως λέει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα μας, είναι ο καθαρισμός των χωραφιών και το κάψιμο των λιόκλαδων μαζί με όσα ξερά κλαδιά αφήνει πίσω του ο χιονιάς που μας “πάγωσε” τις τελευταίες μέρες στο νησί.
Ο ίδιος εξηγεί ακόμη τους λόγους για τους οποίους τόσο το κρύο και τα χιόνια όσο και ο τεράστιος όγκος του νερού αποτελούν σημαντικούς συμμάχους των παραγωγών στον πόλεμο εναντίον των εντόμων, των μυκητολογικών εχθρών και των βακτηριδίων, που σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να υπάρχουν σε ολόκληρη την Κρήτη σε επικίνδυνα μεγάλους πληθυσμούς!
«Οι όποιες ζημιές μπορεί να χειροτερεύσουν αν μπούμε τώρα μέσα και κλαδέψουμε», τονίζει κατηγορηματικά ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
«Αυτή τη στιγμή εμείς δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση και μέχρι πού έχει φτάσει η ζημιά. Μπορεί να έχουμε έναν μαρασμό. Μπορεί να έχουμε μερική αποφύλλωση. Όμως, δεν πρέπει να αγγίξουμε. Δεν ξέρουμε το μέγεθος της ζημιάς. Και θα πρέπει να κάνουμε υπομονή. Να περάσει ένα χρονικό διάστημα που να μπορούμε να μπούμε και στα χωράφια μας. Πολλά, άλλωστε, χωράφια σήμερα είναι πλημμυρισμένα. Δηλαδή, δεν ξέρουμε αν έχουμε προβλήματα και στο ριζικό σύστημα. Δεν είναι μόνο το υπέργειο τμήμα», σύμφωνα με τον Λευτέρη Λιγοξυγκάκη.
«Μπορεί μάλιστα», όπως λέει, «να μπει μέσα ο παραγωγός και να αρχίσει να κόβει και αύριο να πιάσει ένας άλλος παγετός. Ο χειμώνας προβλεπόταν ότι θα είναι δριμύς. Μέσα σε μερικές ημέρες έκανε μισού χειμώνα νερά. Έκανε 20 πόντους νερό»...
Εξάλλου, λέει χαρακτηριστικά ότι, λόγω των χαμηλών τιμών στο λάδι, ένα μεγάλο μέρος του κρητικού ελαιώνα έχει αφεθεί εδώ και χρόνια ακλάδευτο.
«Τώρα θα προκόψουμε να πάνε να κλαδέψουμε; Ζημιά μπορεί να κάνουμε και όχι καλό», σύμφωνα με τον φυτοπαθολόγο-μυκητολόγο Λευτέρη Λιγοξυγκάκη.
Όπως εξηγεί αναφορικά με τα ελαιόδεντρα, «κλαδεύοντας κάνουμε τομές. Και χρειάζεται μετά να βάλουμε χαλκό. Όμως, ο χαλκός για να απορροφηθεί πρέπει να έχουμε συνθήκες ξηρασίας. Έτσι όπως είναι τώρα ο καιρός, ακόμα και αν δε βρέχει και μόνο με την υγρασία που κάνει το βράδυ, ο χαλκός θα ξεπλυθεί»...
Αντιθέτως, ο ίδιος θεωρεί ιδανικές τις συνθήκες του βροχερού καιρού για το κάψιμο των κλαδιών που μπορεί να υπάρχουν σήμερα σε πολλά λιόφυτα από προηγούμενα κλαδέματα.
«Εμείς παλιότερα», λέει, «τέτοια εποχή τα καίγαμε, που αποκλείεται να βάλεις φωτιά. Αν έχουμε λοιπόν κλαδιά, να τα κάψουμε. Αν έχουμε ξύλα, να τα συγκεντρώσουμε, να τα πάρουμε για να τα βάλουμε στο τζάκι μας. Τίποτε άλλο προς το παρόν».
Ο ίδιος εξηγεί επίσης ότι μια μεγάλη τομή σε ένα δέντρο, όταν επικρατούν τόσο χαμηλές θερμοκρασίες, μπορεί να γίνει η αιτία να νεκρωθεί το ξύλο μέχρι και τον κορμό.
«Μιλάμε για 7 με 8 βαθμούς τη μέρα και μπορεί τη νύχτα η θερμοκρασία να πέφτει και στους 4 με 5 βαθμούς, ανάλογα με την περιοχή»...
Το κρύο σύμμαχος των παραγωγών
«Έντομα τα οποία διαχειμάζουν στις καλλιέργειές μας, τώρα θα δυσκολευτούν. Και αναφέρομαι ειδικά στον δάκο. Εγώ θυμάμαι παλιότερα σε ήπιες θερμοκρασίες και καθ’ όλη την περίοδο της ελαιοσυγκομιδής οι δάκοι ήταν πάνω μας. Και αναφέρομαι στα μυγάκια. Τώρα έχουν ψοφήσει. Και οι μύγες έχουν εξαφανιστεί με αυτό το κρύο. Θέλουν να τρυπώσουν μες στο σπίτι, αλλά πώς; Άμα μείνουν δύο-τρεις μέρες έξω πεθάνανε. Και τα κουνούπια και όλα αυτά», λέει χαρακτηριστικά προς την εφημερίδα μας ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
«Είτε είναι τέλεια, είτε είναι σε διαχειμάζουσες μορφές, όπως αβγά και προνύμφες, αφυδατώνονται. Και βρίσκονται κάτω στο έδαφος, όπως και στους φλοιούς. Και μύκητες, όπως είναι η χολέρα, διαχειμάζουν στα φύλλα των ματιών. Αυτά όλα θα ψοφήσουν», προσθέτει ο ίδιος.
«Αλλιώς είναι να έχουμε, ας πούμε, ανά δέντρο 1.000 διαχειμάζοντα και άλλο είναι να μείνουν στο τέλος 2-5 χιλιάδες», όπως τονίζει ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
ΜΕ ΤΙΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ
Έγινε... φυσική απολύμανση εδάφους
Στο σημείο αυτό, ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης μάς αναφέρει ότι με τις χαμηλές θερμοκρασίες και την κατάκλιση των εδαφών είναι σαν να έγινε απολύμανση εδάφους!
«Το βερτιτσίλιο, για παράδειγμα, είναι ένας μύκητας ο οποίος επιβιώνει στο έδαφος με τη μορφή μικροσκληροτίων για 14 συναπτά έτη. Το Οροπέδιο Λασιθίου αυτή τη στιγμή είναι πλημμυρισμένο. Και είναι πάρα πολύ μολυσμένος με βερτιτσίλιο, με φουζάριο, με νηματώδεις... Όλα αυτά λοιπόν με την κατάκλιση αυτή πέθαναν! Διότι η κατάκλιση αυτή έχει διάρκεια. Και έτσι το έδαφος εξυγιαίνεται. Σαπίζουν λοιπόν τα μικροσκληρότια, τα οποία σε ξηρασία ζούνε. Πεθαίνουν όμως και διάφορες μορφές εντόμων. Όπως και βακτήρια. Σαν να κάναμε λοιπόν μια απολύμανση εδάφους, όπως κάνουμε με τις υψηλές θερμοκρασίες με την κάλυψη του εδάφους στα θερμοκήπια τη θερινή περίοδο. Το ίδιο είναι και κατά τη χειμερινή περίοδο με την κατάκλιση και τις χαμηλές θερμοκρασίες. Άρα, αν φέτος ο παραγωγός είχε ας πούμε ζημιά στην ντομάτα από βερτιτσίλιο, από φουζάριο, νηματώδεις κ.λπ., εκεί που είχε πριν την κακοκαιρία 20%, μεθαύριο θα έχει 2%»!
Καταλήγοντας, ο κ. Λιγοξυγκάκης ενημερώνει τους παραγωγούς που είχαν κάνει πριν από τις βροχές χρήση λιπασμάτων να γνωρίζουν ότι, μετά από τόσα νερά, «τα αζωτούχα λιπάσματα έχουν ξεπλυθεί. Αλλά ο φώσφορος και το κάλιο και ιδιαίτερα ο φώσφορος δεσμεύεται στα επιφανειακά στρώματα του εδάφους στα πρώτα 10 εκατοστά και δεν έχουν φύγει. Αλλά όσοι έβαλαν λιπάσματα σύνθετα, αυτά παραμένουν. Οπωσδήποτε όμως, αν είναι πλημμυρισμένο το έδαφος, ελαχιστοποιείται η δράση τους. Αν πάμε τώρα και δούμε την παραλιακή ζώνη σε χιλιόμετρα, θα τη δούμε ότι είναι κατακόκκινη. Έχουν πάει λοιπόν εκατομμύρια κυβικά εδάφους στη θάλασσα. Ο πάτος του βυθού είναι μόνο λάσπη. Κι αυτό γιατί δεν έχουμε κάνει συστήματα να συγκρατήσουμε τα εδάφη και έτσι το γόνιμο έδαφος έχει φύγει»...
