Μπορεί η μείωση με την οποία “κλείνει” η χρονιά να είναι μεγάλη, αφού φτάνει στο 46,5% σε σχέση με την περυσινή χρονιά, αλλά τουλάχιστον αναμένεται ανάκαμψη κατά 62,2% τη νέα ελαιοκομική περίοδο, όπως αναφέρει το πρόσφατο ενημερωτικό δελτίο που εξέδωσε για τον Δεκέμβριο το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου.
Συγκεκριμένα, στους 185.000 τόνους υπολογίζεται η παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα για το τρέχον καλλιεργητικό έτος 2018-2019, η οποία είναι μειωμένη κατά 46,5% σε σχέση με την περσινή περίοδο.
Όσον αφορά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο 2019-2020, οι εκτιμήσεις αισιοδοξούν για ανάκαμψη της παραγωγής στους 300.000 τόνους και ποσοστό αύξησης της τάξης του 62,2% σε σχέση με την τρέχουσα.
Στο μεταξύ, αναφορικά με τις τιμές παραγωγού, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το ΔΣΕ τον Νοέμβριο, ήταν στα 2,35 ευρώ το κιλό, δηλαδή μειωμένες κατά 18% σε σχέση με πέρυσι.
Η παγκόσμια παραγωγή
Ας δούμε όμως τι αναφέρει το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου για την παγκόσμια παραγωγή. Για φέτος, η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται να κυμανθεί στους 3.144.000 τόνους. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει μείωση σε ποσοστό -2,3% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος συγκομιδής (2018/2019), που ανήλθε στους 3.217.500 τόνους.
Οι χώρες-μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου, για το έτος συγκομιδής 2019/2020, αναμένεται να έχουν συνολική παραγωγή 2.942.500 τόνων, η οποία θα αντιπροσωπεύει το 93,6% της παγκόσμιας παραγωγής και θα είναι μειωμένη κατά 3,2% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. αναμένεται να έχουν μια παραγωγή της τάξης των 2.011.000 τόνων, δηλαδή μειωμένη κατά 11,1% σε σχέση με πέρυσι.
Οι υπόλοιπες χώρες εκτιμάται ότι θα παράξουν συνολικά 931.500 τόνους, παρουσιάζοντας φέτος μια αύξηση κατά 155.500 τόνους, δηλαδή 20% περισσότερο ελαιόλαδο σε σχέση με το προηγούμενο έτος καλλιέργειας.
Το διεθνές εμπόριο (εισαγωγές και εξαγωγές) εκτιμάται ότι υπερβεί τους 950.000 τόνους. Όσον αφορά την παγκόσμια κατανάλωση ελαιολάδου, το Συμβούλιο εκτιμά ότι θα μπορούσε να φτάσει τους 3.094.000 τόνους, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος καλλιέργειας.
Τιμές παραγωγού
Οι τιμές παραγωγών στην Ισπανία, στην τρίτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, διαμορφώθηκαν στα 2,07 ευρώ/κιλό (πτώση 27% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος συγκομιδής). Οι τιμές στην Ιταλία, κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Νοεμβρίου 2019, ανήλθαν σε 4 ευρώ/κιλό (μείωση κατά 31% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος). Οι τιμές στην Ελλάδα, τη δεύτερη εβδομάδα του Νοεμβρίου 2019, ανήλθαν σε 2,35 ευρώ/κιλό (μείωση κατά 18% σε σχέση με το προηγούμενο έτος).
Οι τιμές στην Τυνησία ήταν σταθερές τις τελευταίες εβδομάδες του Ιουνίου 2018, στα 3,43 ευρώ ανά κιλό.
Συνεχίζεται η αγωνία
Την ίδια ώρα, όλος ο κόσμος στο νησί μας - με ελάχιστες περιοχές να έχουν μείνει έξω από το σοβαρό αυτό πρόβλημα - κουβεντιάζει την τεράστια καταστροφή που έπαθε ο κρητικός ελαιώνας φέτος από το γλοιοσπόριο, με τον δάκο να έχει προφανέστατα ανοίξει τον δρόμο προς τον καταστροφικό μύκητα.
Ήδη γίνεται η εκτίμηση ότι ο χειμώνας αυτός θα είναι εξαιρετικά δύσκολος για την επιβίωση του αγροτικού κόσμου στο νησί μας, λόγω των καταστροφών από τον δάκο και το γλοιοσπόριο (γνωστό και ως “ανθράκωση της ελιάς”).
Τονίζεται πως, την περίοδο του χειμώνα, ο μύκητας του γλοιοσπορίου επιβιώνει είτε στους καρπούς που έχουν προσβληθεί και έχουν πέσει στο έδαφος ή στους προσβεβλημένους καρπούς που παρέμειναν πάνω στα ελαιόδεντρα και δε συγκομίστηκαν.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε αυτά που πολλές φορές έχουμε γράψει σχετικά με το γλοιοσπόριο, που προσβάλλει τα φύλλα, τα άνθη και κυρίως τους καρπούς της ελιάς. Πάντως, τα εντονότερα συμπτώματα προσβολής από την ασθένεια του γλοιοσπορίου εντοπίζονται στους καρπούς που αρχίζουν να ωριμάζουν την περίοδο του φθινοπώρου.
Η ανάπτυξη του γλοιοσπορίου ευνοείται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας και θερμοκρασίας περίπου 12-25°C. Βασικός παράγοντας για την προληπτική αντιμετώπιση του γλοιοσπορίου είναι το καλό κλάδεμα που πρέπει να γίνεται στην ελιά κάθε χρόνο, προκειμένου να έχουμε καλό αερισμό, που εμποδίζει την ανάπτυξη της ασθένειας του γλοιοσπορίου.
Χρήση σκευασμάτων χαλκού
Όπως έχουμε ξαναγράψει, ο ψεκασμός του φυλλώματος της ελιάς με χαλκούχα σκευάσματα λίγο πριν την άνθιση, κατά την περίοδο της άνοιξης, καθώς και στις αρχές του φθινοπώρου, όταν ο καρπός της ελιάς αρχίζει να ωριμάζει, ενισχύει την προστασία των ελαιοδέντρων από την ασθένεια του γλοιοσπορίου. Σε συνθήκες έντονης προσβολής από γλοιοσπόριο την περίοδο του φθινοπώρου θα πρέπει να γίνεται και ένας δεύτερος φθινοπωρινός ψεκασμός, περίπου 2-3 βδομάδες μετά τον πρώτο ψεκασμό, σε κάθε περίπτωση τρεις βδομάδες πριν την έναρξη της συγκομιδής.
Εξάλλου, σύμφωνα με τους γεωπόνους, πολύ καλό θα ήταν σήμερα να γίνει και η χρήση λιπασμάτων για να βοηθήσουμε τις ελιές τόσο για τη νέα σοδειά της ελαιοκομικής περιόδου 2019-2020, όσο και για τη βλάστηση, που θα τους χρησιμεύσει προκειμένου να έχουν παραγωγή μέσα στην επόμενη ελαιοκομική περίοδο, δηλαδή την περίοδο 2020-2021.
Κι αυτό διότι, ως γνωστόν, ο βλαστός της ελιάς που μας δίνει καρπό κάθε χρόνο δεν είναι ο βλαστός εκείνης της χρονιάς, αλλά ο δίχρονος βλαστός, δηλαδή αυτός ο οποίος αναπτύχθηκε κατά τη βαστοφορία της ελιάς από την άνοιξη του προηγούμενου έτους.
Οι διαδικασίες αποζημιώσεων των παραγωγών
Να υπενθυμίσουμε, τέλος, ότι στη συνάντηση που είχε στο Επιμελητήριο Ηρακλείου με τοπικούς φορείς και εκπροσώπους των παραγωγών στις 5 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Μάκης Βορίδης σε ό,τι αφορά την ελαιοκαλλιέργεια και τις αποζημιώσεις των παραγωγών εξήγησε ότι πρέπει πρώτα να τελειώσει η περίοδος συγκομιδής για να αποτυπωθεί στο σύνολό της η ζημιά.
Ενώ ήδη έχει συσταθεί επιτροπή, προκειμένου να διερευνήσει και να τεκμηριώσει, εφόσον αυτό προκύψει, τη σχέση μεταξύ ζημίας και κλιματικών φαινομένων, για τη διερεύνηση της δυνατότητας αποζημίωσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Η επιτροπή, που έχει κατά νόμο έξι μήνες χρόνο, αλλά η δουλειά της θα τελειώσει μέσα στο επόμενο τρίμηνο, θα διερευνήσει αν υπάρχει σχέση της ζημιάς με τα μη προβλεπόμενα κλιματικά φαινόμενα.
Αυτό θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την υποβολή ενός φακέλου, δυνάμει του άρθρου 221 του Κανονισμού 1308/2013, προκειμένου να διερευνηθεί αν είναι διατεθειμένη να συμβάλει στην αποζημίωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, θα δούμε τι άλλες δυνατότητες υπάρχουν», δήλωσε ο κ. Βορίδης, ο οποίος στη διάρκεια της συνάντησης είπε ότι «με τον τρόπο αυτό αποζημιώθηκαν για την αγελαδοτροφία με 50 εκατομμύρια στην Ιρλανδία».
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρθηκε και στη δακοκτονία, λέγοντας ότι θα ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση, στέλνοντας μήνυμα στους εργολάβους που παίρνουν τα έργα: «Είναι ουσιαστική και θεμιτή η θεσμική συζήτηση, όμως τελικά ο καθένας που αναλαμβάνει να εκτελέσει ένα έργο δακοκτονίας, πρέπει να εκτελέσει τη δουλειά με τον προβλεπόμενο τρόπο.
Αν δεν το κάνει, δεν είναι επιχείρημα ότι δεν του αρέσει η τιμή που συμφώνησε. Με δυο λόγια, αναλαμβάνει μεν το έργο, αλλά για να εξοικονομήσει χρήματα, καταλήγει να μην το εκτελεί με τον προβλεπόμενο τρόπο. Είπα ότι αυτή τη φορά θα πάμε σε βάθος την αναζήτηση των αιτίων, όχι μόνο θεσμικά αλλά και εξατομικευμένα».
Σε ό,τι αφορά το αίτημα αποκέντρωσης της δακοκτονίας που έθεσαν στον κ. Βορίδη οι φορείς της Κρήτης, ο ίδιος δήλωσε διατεθειμένος να δει κάθε εκδοχή, αρκεί αυτό να γίνει, όπως τόνισε, με ορθολογικό τρόπο, συμπληρώνοντας ότι ήδη, μετά από συνεννόηση με τον υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο, θα δεσμευτούν επιπλέον 2 εκατ. ευρώ για τη δακοκτονία στο νησί, τα οποία όμως, όπως τόνισε, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν σωστά και για τον λόγο αυτό θα υπάρχει έλεγχος.
