Μια νέα ενεργειακή προοπτική, που συνδυάζει την παραγωγή καθαρής ενέργειας χωρίς καύσιμα, αλλά με τη συνδυαστική αξιοποίηση του νερού και του ανέμου και τη δυνατότητα, για πρώτη φορά στα χρονικά του νησιού, της φυσικής αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας, ανοίγει πλέον για την Κρήτη!
Μια 10ετία και βάλε μετά την έναρξη των πρώτων διαδικασιών εκ μέρους τότε του ΟΑΔΥΚ (και νυν ΟΑΚ Α.Ε.), που προκήρυξε τις πρώτες μελέτες και κατόπιν τον διεθνή διαγωνισμό αναζητώντας ανάδοχο επενδυτή, και μια 7ετία σχεδόν μετά την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του ΟΑΚ και της αναδόχου εταιρείας “ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή”, το ενεργειακό έργο του υβριδικού σταθμού στο Αμάρι Ρεθύμνου μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης.
Το κομβικό βήμα για να ξεμπλοκάρει το πρότζεκτ, που έχει ως “πυλώνες” του το φράγμα Ποταμών στο Αμάρι και τη Σητεία, έγινε με την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης. Επένδυσης, η οποία μάλιστα τις ημέρες αυτές βρίσκεται στο επίκεντρο εκδηλώσεων και συζητήσεων τόσο σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης, όσο και του Δήμου Σητείας, όπου επίκειται προσεχώς συνεδρίαση με φόντο το συγκεκριμένο πρότζεκτ.
Δεδομένων λοιπόν των εξελίξεων γύρω από το έργο του υβριδικού σταθμού, αλλά και της πολιτικής βούλησης εκ μέρους της κυβέρνησης για να προχωρήσει επιτέλους το θεσμικό πλαίσιο σε σχέση με τα έργα αποθήκευσης ενέργειας, η εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων και εκπροσώπων εμπλεκόμενων φορέων, επιχειρεί σήμερα να ρίξει “φως” στο συγκεκριμένο πρότζεκτ του υβριδικού, αλλά και στην τεχνολογική φιλοσοφία στην οποία βασίζεται. Δηλαδή στη λεγόμενη αντλησιοταμίευση, μια τεχνική μέθοδο παραγωγής-αποθήκευσης ενέργειας που θεωρείται κατά κοινή ομολογία ιδιαίτερα φιλική στο περιβάλλον συγκριτικά με άλλες συμβατικές μεθόδους, είναι ωφέλιμη για το ηλεκτρικό σύστημα αφού λειτουργεί σταθεροποιητικά προσφέροντας ενεργειακή εφεδρεία ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, και έχει αναμφίβολα αναπτυξιακή χροιά αφού παράγει προστιθέμενη αξία και ανοίγει νέες θέσεις εργασίας.
Το υβριδικό έργο στο Αμάρι είναι μια επένδυση που, κατόπιν διεθνούς, ανοιχτού διαγωνισμού, ανέλαβε να υλοποιήσει η εταιρεία “ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή”, σε συνεργασία με τον ΟΑΚ Α.Ε.
Βασίζεται στην ενεργειακή αξιοποίηση του φράγματος Ποταμών και συνδυάζει την παραγωγή αιολικής ενέργειας με την αποθήκευσή της μέσω αντλησιοταμίευσης. Είναι συνδυασμός αιολικού πάρκου (Σητεία) εγκατεστημένης ισχύος 89,1 ΜW, υδροηλεκτρικού 75,0 MW και συγκροτήματος αντλιών δυναμικότητας 140,0 ΜW. Έτσι, εξασφαλίζεται ποιοτικά και με ασφάλεια εγγυημένη ισχύς 50 ΜW στο σύστημα της Κρήτης.
Η τροφοδοσία των αντλητικών συγκροτημάτων γίνεται αποκλειστικά από το αιολικό πάρκο, χωρίς καμία απορρόφηση ενέργειας από το δίκτυο.
Ο υβριδικός σταθμός βασίζεται στην τεχνολογική φιλοσοφία της αντλησιοταμίευσης. Όταν υπάρχει ανάγκη για παραγωγή ρεύματος, θα λειτουργεί το υδροηλεκτρικό. Δηλαδή το νερό θα κατεβαίνει με ορμή από ψηλά και μέσα από τους στροβίλους από τους οποίους θα περνά θα παράγεται ενέργεια για να μπει στο δίκτυο. Όταν η ζήτηση σε ρεύμα είναι χαμηλή, το νερό θα επιστρέφει στον πρώτο ταμιευτήρα, ο οποίος κατά αυτόν τον τρόπο λειτουργεί ως αποθήκη ενέργειας.
Το συνολικό ύψος της όλης επένδυσης αναμένεται να φτάσει τα 280 εκατ. ευρώ και με βάση το προφίλ του έργου που έχει παρουσιάσει η ανάδοχος εταιρεία, η “ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή”, κατά την περίοδο κατασκευής του έργου θα δημιουργηθούν περισσότερες από 1.000 θέσεις εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εγχώρια προστιθέμενη αξία της επένδυσης υπερβαίνει το 60% κι αναμένεται να φτάσει τα 170 εκατ. ευρώ.
Η υλοποίηση του έργου θα αποτελέσει ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση του ενεργειακού ελλείμματος της Κρήτης. Παράλληλα, θα επιφέρει μια σειρά από συνοδευτικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και στην Κρήτη γενικότερα, καθώς θα αποδίδει στους επωφελούμενους δήμους Ρεθύμνου, Αμαρίου, Σητείας και στις κοινότητές τους, αλλά και στον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ), συνολικά 4,6 εκατ. ευρώ ετησίως, κατά την 25ετή περίοδο της σύμβασης.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Χάρη στο μέρισμα, στις άμεσα εμπλεκόμενες με το έργο τοπικές κοινότητες, οι κάτοικοι-οι καταναλωτές θα απολαμβάνουν ιδιαίτερα μειωμένο τιμολόγιο ηλεκτρικού ρεύματος. Επωφελούμενες περιοχές είναι οι τρεις εμπλεκόμενοι Δήμοι Σητείας, Ρεθύμνου και Αμαρίου, καθώς και οι Τοπικές Κοινότητες Κατσιδονίου, Σταυρωμένου, Μαρωνίας, Καρυδίου, Ζάκρου, Χανδρά, Παντανάσσης, Χαρκίων και Αρκαδίου.
Τα μηνύματα του Γιώργου Περιστέρη
Για την επενδύτρια εταιρεία, που σε συνεργασία με τον ΟΑΚ θα υλοποιήσει την επένδυση, το Υβριδικό Αντλησιοταμιευτικό στο Αμάρι της Κρήτης μαζί με το Αντλησιοταμιευτικό στην Αμφιλοχία αποτελούν ένα δίδυμο στόχο, στον οποίο η ΤΕΡΝΑ δηλώνει σταθερά προσηλωμένη.
Έρχεται να απαντήσει στο υπαρκτό πρόβλημα του ενεργειακού ελλείμματος που αντιμετωπίζει η Κρήτη
Ο πρόεδρος της εταιρείας Γιώργος Περιστέρης κάνει συνεχώς μνεία στο συγκεκριμένο ενεργειακό έργο, ενώ πρόσφατα, με αφορμή την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης, είχε επισημάνει: «Η εταιρεία μας συνεχίζει να επενδύει δυναμικά στην καθαρή ενέργεια, προωθώντας σημαντικές επενδύσεις και στην αποθήκευση ενέργειας, η υλοποίηση των οποίων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη μέγιστη δυνατή διείσδυση των ΑΠΕ και την επίτευξη των εθνικών μας ενεργειακών στόχων. Η επένδυση που προωθούμε στην Κρήτη ήδη από το 2011 είναι ένα πρωτοποριακό έργο για τα ελληνικά δεδομένα και ταυτόχρονα αποτελεί το μεγαλύτερο υβριδικό έργο στην Ευρώπη. Συνδυάζει την παραγωγή καθαρής ενέργειας και την αποθήκευση κι έρχεται να απαντήσει αποτελεσματικά κι οικονομικά στο υπαρκτό πρόβλημα του ενεργειακού ελλείμματος που αντιμετωπίζει, όπως είναι γνωστό εδώ και χρόνια, η Κρήτη. Αν, μάλιστα, μας είχε επιτραπεί να προχωρήσουμε εγκαίρως στην υλοποίηση της επένδυσης, είναι βέβαιο ότι η Κρήτη θα είχε ήδη διασφαλισμένη ηλεκτρική επάρκεια».
Βαγγέλης Μαμαγκάκης:
«Πολλαπλά οφέλη-μηδαμινή όχληση»
Εξόχως διαφωτιστικός ως προς τη φιλοσοφία, τις τεχνικές πτυχές της επένδυσης, αλλά και το αναπτυξιακό της αποτύπωμα εμφανίστηκε στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” ο διευθυντής Διαχείρισης Υδραυλικών Έργων του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Βαγγέλης Μαμαγκάκης.
«Αισθανόμαστε μια ικανοποίηση, ανακούφιση για το ότι, μετά από τόσα χρόνια προσπαθειών και περιπετειών, ένα τόσο σημαντικό και ωφέλιμο για την Κρήτη έργο φαίνεται επιτέλους ότι ξεμπλοκάρει. Αρκεί μόνο να πούμε ότι ο ΟΑΔΥΚ είχε ξεκινήσει τις διαδικασίες, με τις πρώτες μελέτες το 2008! Και πως η σύμβαση με την ΤΕΡΝΑ υπογράφηκε στις 11/01/12.
Και εδώ θέλω να ξεκαθαριστεί κάτι που έχει παρερμηνευτεί κάπως. Το υβριδικό δεν αποτελεί μια επένδυση για την οποία εμφανίστηκε ξαφνικά ουρανοκατέβατος κάποιος επενδυτής από μόνος του.
Το έργο αυτό ήταν ιδέα-έμπνευση του ΟΑΚ, εν προκειμένω την εποχή εκείνη του ΟΑΔΥΚ. Βγήκε διεθνής, ανοιχτός διαγωνισμός. Τον διαγωνισμό τον κέρδισε η “ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή”, η οποία θα φτιάξει το έργο μαζί με τον ΟΑΚ, κάτι σαν ΣΔΙΤ, και μετά από 25 χρόνια θα παραχωρήσει το έργο πίσω στον ΟΑΚ, δηλαδή στο Δημόσιο», σημείωσε ο κ. Μαμαγκάκης και συνέχισε: «Με το υβριδικό στο Αμάρι θα έχουμε μια καθαρή από ενεργειακής άποψης παραγωγή ρεύματος της τάξης των 50 ΜW, δηλαδή όσες είναι οι ενεργειακές ανάγκες στου νομού Ρεθύμνου.
Το σημαντικότερο είναι όμως η ενέργεια που μπορεί να αποθηκεύσει το σύστημα, το οποίο θα μπορεί ν’ αποθηκεύει και την απορριπτόμενη ενέργεια από άλλες ΑΠΕ, από όλη την Κρήτη.
Το ενεργειακό αυτό έργο οριοθετήθηκε στοχευμένα στο Αμάρι, και χάρη στη στόχευση αυτή έχει ελάχιστες, για να μη πούμε μηδενικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Στο Αμάρι υπάρχει φράγμα, το οποίο σημειωτέον είναι παραδοσιακά το πρώτο σε όλη την Κρήτη που γεμίζει στις αρχές κάθε χειμώνα με νερό. Πολύ κοντά, στα 2 χιλιόμετρα περίπου, υπάρχει μια υψομετρική διαφορά 450 μέτρων, η οποία είναι πολύ σημαντική για την παραγωγή ενέργειας, και στην περιοχή εκείνη, στα Χάρκια, υπάρχει μια κλειστή κοιλότητα, όπου προβλέπεται να κατασκευαστεί η 2η, η λεγόμενη άνω δεξαμενή, της τάξης 1,2 εκατ. κυβικών μέτρων νερού.
Μιλάμε για ιδανικά γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά στην περιοχή αυτή, τα οποία δεν υπάρχουν σε άλλο σημείο του νησιού. Γι’ αυτό ακριβώς και επιλέχθηκε το Αμάρι για τον σταθμό και η Σητεία για τα αιολικά, λόγω του πολύ υψηλού αιολικού δυναμικού που καταγράφει τοπικά το κλίμα εκεί.
«Πέρα από το ότι η χωροθέτηση είναι ιδανική για τη φιλοσοφία του έργου, θα πρέπει να σημειώσουμε - και το λέω για όσους εκφράζουν ανησυχίες περιβαλλοντικές - ότι δε θα αλλάξει κάτι στο εκεί περιβάλλον, ούτε καν από οπτικής-αισθητικής πλευράς.
Ο σταθμός, η μονάδα άντλησης και ταμίευσης, θα είναι υπόγειος. Ο υπόγειος χώρος, που έχει 12 στάθμες (ορόφους), θα είναι δίπλα στον ταμιευτήρα. Θα κατασκευαστούν ένας υπόγειος αγωγός μήκους 2 χιλιομέτρων και μια λιμνοδεξαμενή, στην οποία θα συγκεντρώνεται το νερό.
Οι υποδομές όλες αυτές θα είναι κάτω από το έδαφος. Δε θα είναι καν ορατές. Δε θα υπάρχει οπτική ή αισθητική όχληση», υπογράμμισε ακόμα ο κ. Μαμαγκάκης.
Δημήτρης Χρηστάκης:
«Πρότυπη τεχνολογία η αντλησιοταμίευση»
«Η απεξάρτηση από μονάδες καύσης ορυκτών και η μεγιστοποίηση, μέχρι και το 100%, της παραγωγής από ανανεώσιμες είναι τεχνικά εφικτή και οικονομικά επιβεβλημένη. Σε αυτή τη λογική ακριβώς, εμείς ως Εργαστήριο Αιολικής Ενέργειας τα έχουμε δει, τα έχουμε μελετήσει και τα “φωνάζουμε” εδώ και πολλά χρόνια για τα οφέλη και την ανάγκη στροφής σε αυτό που λέγεται αντλησιοταμίευση και υδροηλεκτρική παραγωγή ενέργειας».
Η αντλησιοταμίευση, μια δοκιμασμένη εδώ και έναν αιώνα μέθοδος αποθήκευσης ενέργειας, αποδίδουσα βέλτιστης ποιότητας ισχύος. Η εφαρμογή της αναπτύσσει υδροβιότοπους, τόπους αναψυχής και περιπάτου. Το έργο, που βρίσκεται σε ανάπτυξη στο Αμάρι, έχει ήδη αποκτήσει έναν όμορφο υδροβιότοπο, το γνωστό φράγμα των Ποταμών κοντά στο Ρέθυμνο, που αποτελεί προορισμό χαλάρωσης και ηρεμίας. Η ολοκλήρωσή του με αιολική ισχύ, μια μικρότερη υδατοδεξαμενή και έναν υδροηλεκτρικό σταθμό θα αποδώσει μια μονάδα εγγυημένης ηλεκτρικής ισχύος, ενώ θα δημιουργηθεί ένας νέος υδροβιότοπος στην άνω δεξαμενή που θα φτιαχτεί», ανέφερε στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” ο γνωστός μηχανολόγος-μηχανικός, καθηγητής στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και διευθυντής στο Εργαστήριο Αιολικής Ενέργειας και Σύνθεσης Ενεργειακών Συστημάτων, Δημήτρης Χρηστάκης, και συνέχισε: «Το υβριδικό στο Αμάρι αποτελεί μια μεγάλη πρότυπη πράσινη επένδυση. Ουσιαστικά αξιοποιεί το γεωφυσικό ανάγλυφο, το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης.
Συνδυάζει, δηλαδή, το στοιχείο του βουνού, αξιοποιώντας τη μεγάλη υψομετρική διαφορά, όπως αυτή που θα έχουν οι δύο δεξαμενές που θα ανεβοκατεβάζουν το νερό στο Αμάρι για να παράγεται υδροηλεκτρική ενέργεια, το νερό που υπάρχει στο φράγμα Ποταμών και τον αέρα που υπάρχει στις σητειακές κορφές.
Τα έργα αυτού του τύπου όχι απλά δεν αλλοιώνουν το περιβάλλον, αλλά το προστατεύουν και το αναδεικνύουν! Τα φράγματα και οι λιμνοδεξαμενές των υβριδικών σταθμών δεν καταναλώνουν αλλά κρατάνε τα νερά και δεν τα αφήνουν να παρασύρονται από τα χώματα».
Φώτης Κοκοτός:
«Αναγκαία η αποθήκευση ενέργειας»
«Η ενέργεια από τα αιολικά απαιτεί και αποθήκευση, ώστε να είναι διαθέσιμη όλες τις ώρες. Τέτοια αποθήκευση επιτυγχάνεται μέσω του νερού, μεταξύ άλλων. Στο Ρέθυμνο έχει αδειοδοτηθεί μια μεγάλη υβριδική μονάδα αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι, η οποία θα συμβάλλει κατά πολύ στην ενεργειακή ασφάλεια του νησιού και τη μετατροπή του σε ένα νησί με ελάχιστα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα», σημείωσε στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” ο μηχανικός περιβάλλοντος και επιχειρηματίας από τον χώρο του τουρισμού Φώτης Κοκοτός.
