Στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης επιστρέφει ξανά αύριο το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών... Η Επιτροπή είχε κληθεί να εξετάσει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου πριν από λίγο καιρό. Τότε δεν την είχε περάσει, εκφράζοντας προβληματισμό για την έλλειψη νέων έργων στο βασικό αυτό εργαλείο ανάπτυξης του τομέα των μεταφορών στη χώρα μας κατά την επόμενη 20ετία. Και μένει να δούμε τι θα αποφασίσει εξ αναβολής η Επιτροπή Περιβάλλοντος για την ΜΠΕ του Σχεδίου Μεταφορών στην αυριανή συνεδρίασή της, που έχει προγραμματιστεί για τις 12 το μεσημέρι στην αίθουσα συνεδριάσεων του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών ουσιαστικά αποτελεί τον οδικό χάρτη ανάπτυξης στο μέτωπο των μεταφορών για τα επόμενα 20 χρόνια, και το οποίο τίθεται πλέον σε εφαρμογή αφού πραγματοποιήθηκε η τελευταία συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής (Steering Committee) για την εκπόνηση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών (ΕΣΣΜ).
Από πλευράς Κρήτης, στο ΕΣΣΜ δεσπόζουν τα γνωστά μεγάλα έργα που είναι σε φάση δρομολόγησης, δηλαδή το νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλι και η αναβάθμιση-βελτίωση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης. Θετικό και αξιοσημείωτο αναμφίβολα το ότι στο Εθνικό Σχέδιο Μεταφορών γίνεται ειδική μνεία στο νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, σε βελτιώσεις επί του ΒΟΑΚ, αλλά και στη δημιουργία του ΝΟΑΚ. Όμως αυτό ήταν και αυτονόητο, αφού μιλάμε για έργα σε φάση δρομολόγησης. Από εκεί και πέρα, δεν υπάρχει κάτι άλλο σε επίπεδο Κρήτης. Κάποιο καινούργιο δηλαδή έργο, και αυτό είναι ομολογουμένως ένα στοιχείο που προξενεί έναν σχετικό προβληματισμό.
Μάλιστα, την προηγούμενη φορά που είχε τεθεί στο “μικροσκόπιο” το Σχέδιο Μεταφορών στην Επιτροπή Περιβάλλοντος είχε εκφραστεί έντονος προβληματισμός και απορίες για το γεγονός ότι ως «οραματικά έργα του σχεδίου» παρουσιάζονται η αναβάθμιση 7,9 χιλιομέτρων στο τμήμα “Γούρνες-Χερσόνησος”, που έχουν ήδη ολοκληρωθεί και εγκαινιαστεί (!), η αναβάθμιση σύνδεσης των Χανίων με τον ΒΟΑΚ, και η ολοκλήρωση του ανισόπεδου κόμβου Αρκαλοχωρίου, που επίσης έχει δρομολογηθεί.
Στην προηγούμενη συνεδρίαση της Επιτροπής τονίστηκε, επίσης, ότι δεν εξετάζονται καν οι αναβαθμίσεις σε λιμένες για τα επόμενα είκοσι χρόνια, ενώ δε θίγεται καν το σενάριο μέσων σταθερής τροχιάς.
Μένει λοιπόν με ενδιαφέρον να δούμε τι θα ειπωθεί στην αυριανή συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος για το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών, του οποίου βεβαίως και μόνο η ύπαρξη κρίνεται ως θετική, δεδομένου ότι δεν υπήρχε ως τώρα κάποιος εθνικός σχεδιασμός σε τέτοιο τουλάχιστον επίπεδο.
Με τελικό ορίζοντα το 2037
Στην προ λίγου καιρού συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του γενικού γραμματέα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών κ. Θάνου Βούρδα, όπου και παρουσιάστηκε το τελικό ΕΣΣΜ, είχαν επισημανθεί, μεταξύ άλλων, τα εξής: Με τελικό ορίζοντα το 2037 και ενδιάμεση φάση υλοποίησης το 2027, το ΕΣΣΜ εντοπίζει και αιτιολογεί τις απαραίτητες μελλοντικές πολιτικές και επενδύσεις για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος μεταφορών - οδικών, σιδηροδρομικών, εναέριων, θαλάσσιων - με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και την αειφόρο ανάπτυξη.
Το προτεινόμενο στο ΕΣΣΜ σενάριο (πέραν δηλαδή των παρεμβάσεων ύψους 7,5 δισ. ευρώ που έχουν ήδη προγραμματιστεί) περιλαμβάνει 25 ήπια μέτρα (10 στις οδικές μεταφορές, 5 στις θαλάσσιες, 5 στην εφοδιαστική αλυσίδα, 4 στις σιδηροδρομικές μεταφορές και 1 στις εναέριες μεταφορές), καθώς και 41 μέτρα υποδομής (20 στις οδικές μεταφορές, 8 στις θαλάσσιες, 1 στην εφοδιαστική αλυσίδα, 9 στις σιδηροδρομικές μεταφορές και 3 στις εναέριες μεταφορές). Το έργο, που διαθέτει ήδη εγκεκριμένη και ανηρτημένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο των δράσεων για την αναδιάρθρωση της χώρας, υπό την οικονομική διαχείριση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Ως προς τη μεθοδολογία ανάπτυξης του ΕΣΣΜ, αρχικά έγινε αποτύπωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης. Ακολούθησαν ο προσδιορισμός και η αξιολόγηση μέτρων και βάσει αυτής αναπτύχθηκαν στρατηγικές και σενάρια. Τέλος, τα σενάρια αξιολογήθηκαν και επελέγη το βέλτιστο. Τα κριτήρια αξιολόγησης των σεναρίων ήταν η προκαταρκτική ανάλυσης κόστους-οφέλους και η πολυκριτηριακή ανάλυση με χρήση ποσοτικών και ποιοτικών κριτήριων.
Επισημαίνεται ότι για την εφαρμογή του Σχεδίου επιβάλλεται ολοκληρωμένη μελέτη σκοπιμότητας και ανάλυση εναλλακτικών λύσεων για κάθε μέτρο, προκειμένου να καθοριστούν λεπτομερώς τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά του και οι ακριβείς τεχνικές προδιαγραφές του.
