3 Ιουνίου 1941: Όταν η Κάνδανος εκθεμελιώνεται από τη Βέρμαχτ

Κρήτη
3 Ιουνίου 1941: Όταν η Κάνδανος εκθεμελιώνεται από τη Βέρμαχτ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ολοκαύτωμα της Κανδάνου: «Μαύρη» μέρα για την ιστορία της Κρήτης η 3η Ιουνίου 1941 - Γερμανοί εισέβαλαν στα σπίτια της Κανδάνου καταστρέφοντάς και δολοφονώντας

Ήταν 3 Ιουνίου του 1941 όταν οι Γερμανοί κατακτητές κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κάνδανος Χανίων και εκτέλεσαν 180 από τους κατοίκους του!

Η Ιστορία είναι η μνήμη των λαών. Λαοί που έχουν χάσει τη μνήμη τους, ή έχουν εξαφανιστεί, ή έχουν αλλοτριωθεί. Κάθε χαράκωμα, κάθε ξύλινος σταυρός και κάθε τάφος στην αιματοβαμμένη γη της πατρίδας μας είναι σύμβολα που θα μαρτυρούν και θα διδάσκουν στις επερχόμενες γενιές τον αγώνα της ελευθερίας ενάντια στην ωμή βία.

Όσο μια κοινωνία τροφοδοτείται με μνήμες από το παρελθόν ενισχύει τον αυτοσεβασμό της, αυξάνει τον βαθμό συνοχής της και βρίσκεται πάντοτε έτοιμη να αντιμετωπίσει τις όποιες προκλήσεις κληθεί να διαχειρισθεί.

Σήμερα (3/6/2019) συμπληρώνονται 78 χρόνια από το άγνωστο στους περισσότερους ολοκαύτωμα στο Kάνδανο Χανίων. Οι Γερμανοί κατακτητές κατέστρεψαν ολοσχερώς το χωριό Κάνδανος Χανίων και εκτέλεσαν 180 από τους κατοίκους του, σε αντίποινα για την αντίσταση που πρόβαλαν κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης (20 -31 Μαΐου 1941). Πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά εγκλήματα πολέμου των Γερμανών στην Ελλάδα.

Η Κάνδανος είναι η ιστορική έδρα του Δήμου Κανδάνου-Σελίνου, τέως πρωτεύουσα της επαρχίας Σελίνου του νομού Χανίων. Το όνομα της προέρχεται από το αρχαίο «Καντανία» που σημαίνει «Πόλη της νίκης».

Είναι μια αγροτική και κτηνοτροφική περιοχή και έχει χτιστεί σε ένα λεκανοπέδιο. Το κυριότερο προϊόν της είναι το ελαιόλαδο. Είναι, όμως, περισσότερο γνωστή για τη θηριωδία των Ναζί που την κατέστρεψαν ολοσχερώς, ύστερα από την κατάληψη της Κρήτης στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.

Οι κάτοικοι της Κανδάνου αλλά και ολόκληρης της περιοχής αποφάσισαν να αντισταθούν στην επέλαση των Ναζί. Με λίγα και ακατάλληλα όπλα αμύνονται μαχόμενοι στις 23 Μαΐου 1941 στα Φλώρια και στις 24 και 25 Μαΐου 1941 πιο οργανωμένα με περισσότερες δυνάμεις στο φαράγγι Καντάνου.

Ο αγώνας τους ήταν άνισος αλλά προκάλεσαν μεγάλες απώλειες στους Γερμανούς κατακτητές. Αναγκάστηκαν όμως να αποσυρθούν στα βουνά στις 25 Μαΐου με αποτέλεσμα οι Ναζί να περάσουν από την Κάντανο και να φτάσουν στην Παλαιόχωρα. Πολύ σύντομα όμως επιστρέφουν για να εκδικηθούν εκείνους που τόλμησαν να τους αντισταθούν.

Στις 3 Ιουνίου, δύναμη του 3ου τάγματος αλεξιπτωτιστών υπό τον υπολοχαγό Χορστ Τρέμπες έφθασε στο χωριό για να προβεί σε αντίποινα για τον θάνατο 25 γερμανών στρατιωτών κατά τη διάρκεια των μαχών για την κατάληψη της Κανδάνου (23-25 Μαΐου).

Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εκτελούσαν διαταγές του αρχηγού τους, στρατηγού Κουρτ Στούντεντ και την προηγουμένη ημέρα είχαν ξεκινήσει τα αντίποινα στη Κρήτη, εκτελώντας αμάχους στο χωριό Κοντομαρί Χανίων.

Αμέσως, οι Γερμανοί άρχισαν να πυρπολούν τα σπίτια της Κανδάνου και μέσα σε λίγες μέρες την κατέσκαψαν κυριολεκτικά. Φόνευσαν όλους τους κατοίκους που είχαν απομείνει, περίπου 180, και απαγόρευσαν με ποινή θανάτου την επίσκεψη του χώρου, καθώς και την ανοικοδόμησή του.

Η καταστροφή τής Κανδάνου και η δολοφονία αμάχων αποτελεί ένα από τα πολλά εγκλήματα που διέπραξαν στην Ελλάδα οι Γερμανοί. Για να δικαιολογήσουν την πράξη τους ανάρτησαν πινακίδες στα ελληνικά και τα γερμανικά στην κατεστραμμένη Κάνδανο που έγραφαν:

«Εδώ υπήρχε η Κάνδανος. Κατεστράφη προς εξιλασμόν της δολοφονίας 25 Γερμανών στρατιωτών».

Μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας, ο στρατηγός Κουρτ Στούντεντ συνελήφθη από τους Βρετανούς και τον Μάιο του 1947 δικάσθηκε από στρατοδικείο για τα εγκλήματα πολέμου της Βέρμαχτ στην Κρήτη και καταδικάσθηκε σε φυλάκιση πέντε ετών.

Το αίτημα των ελληνικών αρχών για την έκδοσή του στην Ελλάδα απορρίφθηκε από τους Συμμάχους. Ο Στούντεντ δεν έμεινε για πολύ στη φυλακή και αποφυλακίστηκε για λόγους υγείας το 1948. Πέθανε σε ηλικία 88 ετών, το 1978.

Το χωριό Κάνδανος κοντά στα Χανιά, όπου σε μάχες έχασαν τη ζωή τους αρκετοί Γερμανοί, ήταν το πρώτο χωριό στην Ευρώπη, το οποίο έκαψαν ολοσχερώς, προσπάθησαν να εκθεμελιώσουν κάθε πέτρα οικήματος και απαγόρευσαν στους κατοίκους να επιστρέψουν στα σπίτια τους όσο διαρκούσε η κατοχή.

Οι σφαγές των ναζί στην Ελλάδα - Οι μαρτυρικές πόλεις

Η Κατοχή της Ελλάδας που είχε αρχίσει τον Απρίλιο του 1941 θα μετρούσε τουλάχιστον 3,5 φρικιαστικά χρόνια για να πάρει επισήμως τέλος (Οκτώβριος του 1944, αν και ναζιστικοί θύλακες παρέμειναν σε ελληνικά νησιά μέχρι και τον Ιούνιο του 1945), μια μακρά ανατριχιαστική περίοδος δηλαδή βάρβαρων αντιποίνων που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές, επικουρούμενοι συχνά στο σκοτεινό τους έργο από τους Ιταλούς και Βούλγαρους συμμάχους τους.

Τα μαζικά εγκλήματα των Ναζί κατά του άμαχου ελληνικού πληθυσμού απλώθηκαν σε όλη την επικράτεια της χώρας, από την Κρήτη μέχρι και τη Βόρεια Ελλάδα, καθώς η φρίκη δεν προσπέρασε δυστυχώς κανέναν.

Το «Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών» κάνει λόγο για 90 πόλεις και χωριά που γνώρισαν τη μαζική ναζιστική θηριωδία.

Αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο: Άγιος Δημήτριος Ιωαννίνων, Αγριά Μαγνησίας, Νέα Αγχίαλος Μαγνησίας, Αετός Μαγνησίας, Αίγιο Αχαΐας, Αμφίπολις Σερρών, Άμφισσα Φωκίδας, Ανατολικό Σελίνου Χανίων, Ανώγεια Ρεθύμνου, Βέρμιο Κοζάνης, Βιάννος Ηρακλείου, Βουκόλια Χανίων, Γαλαξίδι Φωκίδας, Γραβιά Φωκίδας, Δίστομο Βοιωτίας, Δοξάτο Δράμας, Δράμα, Έλειο Προνών Κεφαλλονιάς, Ζάρος Ηρακλείου, Θεραπνά Λακωνίας, Ιεράπετρα Λασιθίου, Καλάβρυτα Αχαΐας, Κάνδανος Χανίων, Κάρλα Μαγνησίας, Κεντρικό Ζαγόρι Ιωαννίνων, Κλεισούρα Καστοριάς, Κομμένο Άρτας, Κουρήτες Ρεθύμνου, Κρούσωνας Ηρακλείου, Λάμπη Ρεθύμνου, Λεβίδιο Αρκαδίας, Λέχοβο Φλώρινας, Λιδωρίκιο Φωκίδας, Δήμος Μουσούρων Χανίων, Μήθυμνα Χανίων, Νίκαια Αττικής, Παραμυθιά Θεσπρωτίας, Παρνασσός Φωκίδας, Πέραμα Ιωαννίνων, Πέρασμα Φλώρινας, Ποταμιά Λάρισας, Σέρβια Κοζάνης, Συβρίτος Ρεθύμνου, Τριταία Αχαΐας, Τσαριτσάνη Λάρισας, Τυλισός Ηρακλείου, Τυμπάκι Ηρακλείου, Τυμφηστός Φθιώτιδας, Υπάτη Φθιώτιδας, Χορτιάτης Θεσσαλονίκης κ.λπ.

Την ίδια στιγμή, αντίστοιχοι φάκελοι που έχει στην κατοχή του το υπουργείο Εξωτερικών (με ένδειξη «Ναζιστές εγκληματίες πολέμου») καταγράφουν μαζικά κατοχικά εγκλήματα σε περισσότερα από 60 σημεία της ελληνικής επικράτειας, κάτι που εκτοξεύει τον αριθμό των Γερμανών εγκληματιών πολέμου σε περισσότερους από εκατό.

Ας μείνει βαθιά χαραγμένη αυτή οι θηριωδίες των ναζί στη μνήμη όλων μας. Ιδιαίτερα όμως ας σημαδέψει τη μνήμη εμάς των νεότερων για να μας θυμίζει το χρέος σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν η θυσιάστηκαν για εμάς. Είναι υποχρέωσή μας να θυμόμαστε και να κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ στη θύμηση των ηρωικών πράξεών τους.

Πηγές: ithesis.gr - sansimera.gr

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News