Σημαντική και ιστορική επίσκεψη θα πραγματοποιήσει στο Ηράκλειο ο καθολικός Πατριάρχης Απάντων των Αρμενίων Καρεκίν ΙΙ από αύριο Σάββατο 4 Μαΐου έως την ερχόμενη Τρίτη 7 του μήνα, προκειμένου να παρευρεθεί στις λαμπρές εκδηλώσεις που διοργανώνει η αρμένικη παροικία του Ηρακλείου, σε συνεργασία με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης και την Περιφέρεια Κρήτης, με αφορμή τη συμπλήρωση 350 χρόνων από την ίδρυση της Αρμένικης Εκκλησίας “Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος”, στην περιοχή Καμαράκι, που θεωρείται η αρχαιότερη εκκλησία που σώζεται στην Ευρώπη.
Η άφιξη του προκαθημένου της Αποστολικής Εκκλησίας της Αρμενίας αναμένεται αύριο Σάββατο στο αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης”, όπου θα τον υποδεχτούν ο υφυπουργός Εξωτερικών Μάρκος Μπόλαρης, ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, κ.ά.
Στις 7 το απόγευμα η αρμένικη παροικία διοργανώνει εκδήλωση στην αίθουσα του κινηματογράφου “Αστόρια”, όπου, μετά από σύντομες ομιλίες των εκπροσώπων της ελληνικής και αρμενικής πλευράς, η αρμένικη ομάδα χορού “HAYASA” θα παρουσιάσει παραδοσιακούς χορούς της Αρμενίας.
Μεθαύριο Κυριακή 5 Μαΐου, στις 11 το πρωί, θα πραγματοποιηθεί Θεία Λειτουργία, χοροστατούντος του Πατριάρχη Απάντων των Αρμενίων. Στη διάρκεια της λειτουργίας θα εκτεθούν σε προσκύνημα τα λείψανα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Η Αρμένικη Εκκλησία στο Ηράκλειο αναφέρεται ως η αρχαιότερη εκκλησία που σώζεται στην Ευρώπη. Η “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Αρμένικης Εκκλησίας Ηρακλείου Αντώνιο Βερναδή, ο οποίος αναφέρθηκε στον ιστορικό ερχομό του καθολικού Πατριάρχη Απάντων των Αρμενίων Καρεκίν ΙΙ. Όπως ανέφερε συγκεκριμένα, «είναι ένα σημαντικό γεγονός για τη μικρή κοινότητα των Αρμενίων εδώ στην Κρήτη.
Έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και ειδικότερα στην Κρήτη, ο καθολικός Πατριάρχης όλων των Αρμενίων. Στην Αθήνα υπάρχουν κοντά στους 10 χιλιάδες Αρμένιους και στη Θεσσαλονίκη κοντά στους 8 χιλιάδες. Θα το έβρισκα λογικό να επισκεφτεί μία από αυτές τις δύο μεγάλες πόλεις.
Αλλά το να επισκεφτεί τη δική μας κοινότητα, η οποία είναι όντως μια ζωηρή και δραστήρια κοινότητα, τηρώντας τα ήθη και έθιμα, είναι ιδιαίτερα τιμητικό. Σε κάθε περίπτωση, είναι μια μεγάλη στιγμή που θα ζήσουμε αυτό το γεγονός τόσο για εμάς τους ίδιους, όσο και για τα παιδιά μας, τα οποία κάποια χρόνια μετά θα κάνουν λόγο πως κάποια στιγμή ήρθε στην Ελλάδα ο Πατριάρχης όλων των Αρμενίων σε μια μικρή κοινότητα».
Η αρχαιότερη Εκκλησία της Ευρώπης
Τον 12ο αιώνα λειτουργούσε ως ο Άγιος Γεώργιος ο Δορυανός. Το 1669, τη χρονιά που ο Χάνδακας περνά από τους Ενετούς στους Τούρκους, ένας Αρμένιος μεγαλέμπορος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ονόματι Άμπρο, αγοράζει την εκκλησία από τους Τούρκους και την προσφέρει στους Αρμένιους του Ηρακλείου.
Έκτοτε μπόρεσε και διατηρήθηκε ως Αρμένικη Εκκλησία. Σε όλη τη διάρκεια των 200 και πλέον χρόνων της Τουρκοκρατίας, η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (Σουρπ Γκαραπέτ) ήταν μία από της τρεις εκκλησίες που αφέθηκαν στους χριστιανούς της πόλης για την τέλεση των λειτουργιών τους.
Ο ναός είναι μικρών διαστάσεων, τρίκλιτος, και υπέστη αλλαγές στο πέρασμα των χρόνων. Στο εσωτερικό του δεν υπάρχουν σήμερα εμφανείς τοιχογραφίες. Η διακόσμηση περιορίζεται στο ξύλινο τέμπλο των πλάγιων ιερών, σε φορητές εικόνες και σε εντοίχια ανάγλυφα.
Στον περίβολο της εκκλησίας εκτίθενται τριάντα περίπου επιτύμβιες στήλες που χρονολογούνται από το 1669 έως το 1854. Είναι λίθινες και φέρουν διακόσμηση και επιγραφή στα Αρμενικά, ενίοτε στα Ελληνικά και τα Τουρκικά. Μνημονεύουν ονόματα κληρικών, ιεροψαλτών και κοσμικών, από οικογένειες που συμμετείχαν πιθανώς στο ενοριακό συμβούλιο και ετάφησαν εκεί κατά την Τουρκοκρατία.
Στη βορειοδυτική γωνία του ναού υπάρχει ένα σεμνό εντοιχισμένο μνημείο αφιερωμένο στα θύματα της γενοκτονίας του 1915. Εκεί τελείται ανελλιπώς από το 1978, στις 24 Απριλίου, ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη των θυμάτων.
