Τη αντίθεσή του για τα συγκεκριμένα σημεία που περιλαμβάνονται στη συζήτηση της συνταγματικής αναθεώρησης στην Ελλάδα - ιδίως δε για την προτεινόμενη μεταβολή της εργασιακής σχέσης του κλήρου με την Πολιτεία - εξέφρασε μέσω ανακοίνωσής του το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος εξέφρασε παράλληλα τη στήριξή του στις θέσεις της Εκκλησίας της Κρήτης, η οποία είχε αποδοκιμάσει από την πρώτη στιγμή την επικείμενη συμφωνία Ιερώνυμου-Τσίπρα.
Συγκεκριμένα, ο κ.κ. Βαρθολομαίος συναντήθηκε χθες με μέλη της Εκκλησίας της Κρήτης, μεταξύ των οποίων ήταν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κληρικών Κρήτης Ζαχαρίας Αδαμάκης, αλλά και οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες Ιεραπύτνης και Σητείας, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και Γορτύνης και Αρκαδίας. Η συζήτηση εκτυλίχθηκε σε ήρεμο κλίμα. Οι ιεράρχες του νησιού μεταβίβασαν τις ευχαριστίες τους στον Οικουμενικό Πατριάρχη, ενώ αργότερα του έθεσαν τα ζητήματα που θα προκύψουν από μια ενδεχόμενη συνταγματική αναθεώρηση, όπως προτείνεται στην παρούσα φάση από την κυβέρνηση.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης άκουσε με προσοχή τα αιτήματα της αντιπροσωπίας της Εκκλησίας της Κρήτης, καθότι ανήκει στην κανονιστική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου. Ο κ. Βαρθολομαίος αφουγκράστηκε τα αιτήματα της αντιπροσωπίας, ενώ ευχαρίστησε τους Κρητικούς ιεράρχες για την ενημέρωση που έλαβε αλλά και την ευαισθητοποίηση που έχουν δείξει.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέδωσε ανακοινωθέν.
Το ανακοινωθέν
Στο ανακοινωθέν της Αρχιγραμματείας της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου σημειώνεται η διαφωνία του Φαναρίου για την αναθεώρηση του άρθρου 3 περί θρησκευτικής ουδετερότητας, για το άρθρο 21 ως προς τον θεσμό της οικογένειας, αλλά και για την πρόταση μεταβολής του υφιστάμενου εργασιακού καθεστώτος των κληρικών. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο κάνει λόγο για επιλεκτική δυσμενή μεταβολή των εργασιακών σχέσεων των κληρικών και ζητά να παραμείνουν μισθοδοτούμενοι από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών του ελληνικού κράτους.
Συγκεκριμένα, για το προτεινόμενο προς αναθεώρηση άρθρο 21 του Συντάγματος για τον θεσμό της οικογένειας αναφέρει: «Εκφράστηκε η αντίθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη σχεδιαζόμενη απάλειψη της φράσης που ενυπάρχει στο Σύνταγμα ότι η οικογένεια αποτελεί “θεμέλιο της συντήρησης και της προαγωγής του έθνους”, διότι διαχρονικά ο ευλογημένος αυτός θεσμός αποτελεί βασικό κύτταρο του Γένους, χρήζει δε ρητής συνταγματικής προστασίας και όχι υποβάθμισης. Η ενίσχυση δε αυτή καθίσταται, ιδίως κατά τις ημέρες αυτές, αναγκαία, ένεκα της υπογεννητικότητας, του πανθομολογούμενου δημογραφικού προβλήματος και των ποικίλων αναγκών των πολύτεκνων οικογενειών.
Επιπλέον: Για την προτεινόμενη αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος, μέσω της οποίας εισάγεται διάταξη που ορίζει ότι η ελληνική Πολιτεία είναι “θρησκευτικά ουδέτερη”, και επιχειρείται η μεταβολή των υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο υφιστάμενων από αιώνων εκκλησιαστικών καθεστώτων, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εκφράζει τον έντονο προβληματισμό του για τις παραγόμενες αρνητικές νομικές συνέπειες, σχετικές προς την εν γένει θέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην ελληνική επικράτεια».
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, «η προτεινομένη τροποποίηση:
α. Θα αποδυναμώσει τη θεσμική θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως Νομικού Προσώπου Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου.
β. Θα επιφέρει την αποβολή της Εκκλησίας από τον δημόσιο βίο και ενδεικτικά την κατάργηση των αργιών των θρησκευτικών εορτών, την αλλοίωση του περιεχομένου και της διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, την αφαίρεση των ιερών συμβόλων της Ορθοδοξίας από το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών (σχολείων, δικαστηρίων) κ.ά.
γ. Θα δημιουργήσει έρεισμα για τη μεταβολή του συνόλου του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, το οποίο καθορίζει τα εκκλησιαστικά εν Ελλάδι καθεστώτα στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα και στις λεγόμενες “Νέες Χώρες”, και στην Πατριαρχική Εξαρχία της Πάτμου».
Μεταξύ άλλων το ανακοινωθέν υπογραμμίζει: «Άλλωστε, οι μη αναθεωρητέες διατάξεις του υφιστάμενου άρθρου 13 του ισχύοντος Συντάγματος έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία κατά την πορεία του χρόνου, παρέχοντας επαρκή προστασία της ελευθερίας, της θρησκευτικής συνείδησης στο κάθε πρόσωπο και της θρησκευτικής λατρείας οποιασδήποτε γνωστής θρησκείας».
Τέλος, για το ζήτημα της μεταβολής του υφιστάμενου εργασιακού καθεστώτος των κληρικών και των λαϊκών εκκλησιαστικών υπαλλήλων, αναφέρεται πως «η Μητέρα Εκκλησία, ενστερνίζοντας τη δίκαιη αγωνία αυτών, υποστηρίζει το αίτημα της παραμονής των κληρικών και των λαϊκών εκκλησιαστικών υπαλλήλων στην Ενιαία Αρχή Πληρωμών στην Ελλάδα και τη διατήρηση του ισχύοντος θεσμικού εργασιακού πλαισίου. Η προτεινόμενη ρύθμιση αποτελεί επιλεκτική δυσμενή μεταβολή των εργασιακών σχέσεων».
Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου καταλήγει αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προσβλέπει πάντοτε στην καλή συνεργασία με τους ιθύνοντες της ελληνικής Πολιτείας, του αγαθού και ευαγούς ιερού κλήρου, του ευσεβούς ελληνικού λαού και της διαφύλαξης των ιερών παραδόσεων του ευλογημένου Γένους μας». Να υπενθυμίσουμε, τέλος, πως επόμενη συνάντηση της αντιπροσωπίας της Εκκλησίας της Κρήτης είναι με τον υπουργό Παιδείας, κ. Κώστα Γαβρόγλου, στην Αθήνα.
Αναλυτικά το ανακοινωθέν:
Συνοδική Ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης εἰς τά Πατριαρχεῖα
Τήν Πέμπτην, 20ήν Δεκεμβρίου ἐ.ἔ., Συνοδική Ἀντιπροσωπεία τῆς ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Ἡμιαυτονόμου Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, ἀποτελουμένη ἐκ τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Γορτύνης καί Ἀρκαδίας κ. Μακαρίου, Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κ. Εὐγενίου καί Ἱεραπύτνης καί Σητείας κ. Κυρίλλου, καί τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρί-του κ. Προδρόμου Ξενάκη, Ἀρχιγραμματέως τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου, τῇ συνοδείᾳ τῶν Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεσβυτέρων κ.κ. Ζαχαρίου Ἀδαμάκη, Προέδρου τῆς Ἑνώσεως Συνδέσμων Κληρικῶν τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, καί Ἀνδρέου Καλιοντζάκη καί Αἰδεσιμολ. Πρεσβυτέρου κ. Ἰωάννου Μπολάκη, μελῶν τῆς ὡς εἴρηται Ἑνώσεως, καί τοῦ Ἐντιμολ. Ἀρχοντος Πρωτεκδίκου τῆς Μ.τ.Χ.Ε. κ. Δημητρίου Μηλαθιανάκη, Νομικοῦ Συμβούλου τῆς Ἱερᾶς Ἐπαρχιακῆς Συνόδου, ἐπεσκέψατο τό Σεπτόν τῆς Ὀρθοδοξίας Κέντρον καί τόν Προκα-θήμενον αὐτοῦ, Παναγιώτατον Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. Βαρθολομαῖον.
Ἡ Συνοδική Ἀντιπροσωπεία, κατά τήν πραγματοποιηθεῖσαν ἐν τῷ Πατριαρχικῷ Γραφείῳ μακράν ἀκρόασιν, ὑπέβαλε τῷ Παναγι-ωτάτῳ εὐλαβῆ υἱϊκά σέβη τῆς Ἱεραρχίας, τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου, τῶν Μοναστικῶν Ἀδελφοτήτων καί τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τῆς Μεγαλονήσου καί ἐνημέρωσεν Αὐτόν λεπτομερῶς, παρουσίᾳ τοῦ Σεβ. Μητροπο-λίτου Γέροντος Πριγκηποννήσων κ. Δημητρίου, Προέδρου τῆς Συνο-δικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν ἐν τῷ Ἐξωτερικῷ Ἐπαρχιῶν τοῦ Θρόνου, καί τοῦ Πανοσιολ. Μ. Ἀρχιδιακόνου κ. Θεοδώρου, Γραμματέως αὐτῆς, ἐπί θεμάτων τῆς ἀρξαμένης Συνταγματικῆς ἀναθεωρήσεως ἐν Ἑλλάδι, ἐκζητήσασα τήν στήριξιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κατά τάς διεξαγομένας συζητήσεις μετά τῶν καθ᾽ ὕλην ἁρμοδίων Παραγόντων τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας.
Ἐπί τοῦ ζητήματος τοῦ προτεινομένου πρός ἀναθεώρησιν ἄρθρου 21 τοῦ Συντάγματος, περί τοῦ ἱεροῦ θεσμοῦ τῆς Οἰκογενείας, ἐξεφράσθη ἡ ἀντίθεσις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἰς τήν σχεδιαζομένην ἀπάλειψιν τῆς φράσεως ἐκ τοῦ ἰσχύοντος Συντάγμα-τος, ὅτι ἡ οἰκογένεια ἀποτελεῖ «θεμέλιο τῆς συντήρησης καί τῆς προαγωγῆς τοῦ ἔθνους», διότι διαχρονικῶς ὁ εὐλογημένος οὗτος θεσμός ἀποτελεῖ βασικόν κύτταρον τοῦ Γένους, χρήζει δέ ρητῆς Συνταγματικῆς προστασίας καί οὐχί ὑποβαθμίσεως. Ἡ ἐνίσχυσις δέ αὕτη καθίσταται, ἰδίως κατά τάς ἡμέρας ταύτας, ἀναγκαία, ἕνεκα τῆς ὑπογεννητικότητος, τοῦ πανθομολογουμένου δημογραφικοῦ προβλήματος καί τῶν ποικίλων ἀναγκῶν τῶν πολυτέκνων οἰκογενειῶν.
Ἐπί τοῦ ζητήματος τῆς προτεινομένης ἀναθεωρήσεως τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ Συντάγματος, διά τῆς ὁποίας εἰσάγεται διάταξις, ὁρίζουσα ὅτι ἡ Ἑλληνική Πολιτεία εἶναι «θρησκευτικά ουδέτερη», καί ἐπιχειρεῖται ἡ μεταβολή τῶν ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὑφισταμένων ἀπό αἰώνων Ἐκκλησιαστικῶν Καθεστώτων, τό Οἰκου-μενικόν Πατριαρχεῖον ἐκφράζει τόν ἔντονον προβληματισμόν του διά τάς παραγομένας ἀρνητικάς νομικάς συνεπείας σχετικῶς πρός τήν ἐν γένει θέσιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῇ Ἑλληνικῇ Ἐπικρατείᾳ. Ἡ προτεινομένη τροποποίησις:
α- Θά ἀποδυναμώσῃ τήν θεσμικήν θέσιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς Νομικοῦ Προσώπου Διεθνοῦς Δημοσίου Δικαίου.
β- Θά ἐπιφέρῃ τήν ἀποβολήν τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τοῦ Δημοσίου βίου καί ἐνδεικτικῶς τήν κατάργησιν τῶν ἀργιῶν τῶν θρησκευτικῶν ἑορτῶν, τήν ἀλλοίωσιν τοῦ περιεχομένου καί τῆς διδασκαλίας τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, τήν ἀφαίρεσιν τῶν ἱερῶν συμβόλων τῆς Ὀρθοδοξίας ἐκ τοῦ συνόλου τῶν Δημοσίων Ὑπηρεσιῶν (σχολείων, δικαστηρίων κτλ.) κ.ἄ..
γ- Θά δημιουργήσῃ τό ἔρεισμα διά τήν μεταβολήν τοῦ συνόλου τοῦ ὑφισταμένου νομικοῦ πλαισίου, τό ὁποῖον καθορίζει τά Ἐκκλησιαστικά ἐν Ἑλλάδι Καθεστῶτα ἐν Κρήτῃ, ἐν Δωδεκανήσῳ, ἐν ταῖς λεγομέναις «Νέαις Χώραις» καί ἐν τῇ Πατριαρχικῇ Ἐξαρχίᾳ Πάτμου.
Ἄλλωστε, αἱ μή ἀναθεωρητέαι διατάξεις τοῦ ὑφισταμένου ἄρθρου 13 τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος, δεδοκιμασμέναι ἐπιτυχῶς ἐν τῇ πορείᾳ τοῦ χρόνου, παρέχουσιν ἐπαρκεστάτην προστασίαν τῆς ἐλευθερίας τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως ἑκάστου προσώπου καί τῆς θρησκευτικῆς λατρείας οἱασδήτινος γνωστῆς θρησκείας.
Ἐπί τοῦ ζητήματος τῆς προτεινομένης μεταβολῆς τοῦ ὑφιστα-μένου ἐργασιακοῦ καθεστῶτος τῶν κληρικῶν καί τῶν λαϊκῶν ἐκκλησιαστικῶν ὑπαλλήλων, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ἐνστερνιζομένη τήν δικαίαν ἀγωνίαν αὐτῶν, ἐπιστηρίζει τό αἴτημα τῆς παραμονῆς αὐτῶν εἰς τήν Ἑνιαίαν Ἀρχήν Πληρωμῶν ἐν Ἑλλάδι καί τήν διατήρησιν τοῦ ἰσχύοντος θεσμικοῦ ἐργασιακοῦ πλαισίου. Ἡ προτεινομένη ρύθμισις ἀποτελεῖ ἐπιλεκτικήν δυσμενῆ μεταβολήν τῶν εἰρημένων ἐργασιακῶν σχέσεων.
Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον προσβλέπει πάντοτε εἰς τήν καλήν συνεργασίαν μετά τῶν ἰθυνόντων τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας ἐπ᾽ ἀγαθῷ τοῦ εὐαγοῦς Ἱεροῦ Κλήρου, τοῦ εὐσεβοῦς Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τῆς διαφυλάξεως τῶν ἱερῶν παραδόσεων τοῦ εὐλογημένου ἡμῶν Γένους.
Ἐν τοῖς Πατριαρχείοις, τῇ 20ῇ Δεκεμβρίου 2018
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
τῆς Ἁγίας καί Ἱεράς Συνόδου".
