Το νέο χάρτη της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Κρήτη καλείται να αποφασίσει μετά από διαδοχικές άκαρπες συναντήσεις σήμερα η ΠΕΔ Κρήτης, έχοντας στα χέρια τη σχετική νομοτεχνική μελέτη του ΕΣΔΑΚ, που προτείνει ως βέλτιστο σενάριο τη λειτουργία δύο Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στο νησί: τη ΔΕΔΙΣΑ για τον νομό Χανίων και έναν ενιαίο ΦΟΣΔΑ Κρήτης για το υπόλοιπο νησί.
Η σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση αποτελεί την ύστατη ευκαιρία για την Τοπική Αυτοδιοίκηση του νησιού να αποφασίσει μόνη της για το νέο καθεστώς στο μέτωπο της διαχείρισης των απορριμμάτων και να διασώσει, έστω και στο παρά πέντε, την πολιτική τιμή της. Διότι, αν δε βγει “λευκός καπνός” ούτε στη σημερινή συνεδρίαση, θα κληθεί να αποφασίσει για λογαριασμό της Αυτοδιοίκησης η κρατική διοίκηση διά της συντονίστριας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Μαρίας Κοζυράκη...
Στον απόηχο της προ εβδομάδας νέας άκαρπης σύσκεψης, και με τον χρόνο να πιέζει πλέον ασφυκτικά (αφού η καταληκτική ημερομηνία για να προχωρήσουν οι αλλαγές και η αναδιαμόρφωση του χάρτη των ΦΟΔΣΑ με βάση το νέο νομικό πλαίσιο είναι η 19η Ιανουαρίου), τα μέλη της ΠΕΔ Κρήτης προσέρχονται σήμερα το πρωί σε μια κρίσιμη, τόσο σε ουσία όσο και σε εντυπώσεις, συνεδρίαση.
Αυτή τη φορά υπάρχει ωστόσο μια ειδοποιός διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες συνεδριάσεις, αφού εκπονήθηκε και παραδόθηκε οικονομοτεχνική μελέτη από τον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης.
Δύο ΦΟΔΣΑ η καλύτερη λύση
Στη μελέτη, που παραδόθηκε προχθές το απόγευμα στα μέλη της ΠΕΔ και θα βρεθεί στο “μικροσκόπιο” της σημερινής κρίσιμης συνεδρίασης, εξετάζονται τρία εναλλακτικά σενάρια.
Η οικονομοτεχνική μελέτη καταλήγει συμπερασματικά στη λύση των δύο ΦΟΔΣΑ, χώρια βεβαίως τον παράλληλο φορέα, τον ΦΟ. Σ. ΠΕΣΔΑΚ, που δε θα έχει άμεση εμπλοκή στα ζητήματα διαχείρισης, αλλά ρόλο εποπτείας και μόνο. Ως βέλτιστο σενάριο προκρίνεται δηλαδή η δημιουργία ενός ενιαίου ΦΟΔΣΑ Κρήτης υπό την αιγίδα του ΕΣΔΑΚ, με τη συνέχιση της λειτουργίας της ΔΕΔΙΣΑ στα Χανιά.
Τα τρία σενάρια
Ειδικότερα, τα τρία σενάρια που παρουσιάζονται στη μελέτη του ΕΣΔΑΚ έχουν ως εξής:
Σενάριο 1ο:
Ενιαίος Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ Κρήτης. Σε αυτή την περίπτωση, δε θα απαιτηθεί νέος φορέας ΦΟ. Σ. ΠΕΣΔΑΚ, αποφεύγοντας έτσι τη δημιουργία επιπλέον υποδομών σχεδιασμού. Παράλληλα, δημιουργούνται οι ιδανικές προϋποθέσεις για την αξιοποίηση των υπολειμμάτων. Όμως σ’ αυτή την περίπτωση θα δημιουργηθούν προβλήματα από τη συγχώνευση και τη διαχείριση του πολυπληθούς προσωπικού της ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε. και των παγίων, που πρέπει να αποτιμηθούν στο σύνολο των ΦΟΔΣΑ. Η τελευταία έχει αναλάβει ρόλους συλλογής, διαθέτει ήδη ΜΕΑ και ΧΥΤΥ και ο υφιστάμενος νόμος τής δίνει το δικαίωμα άμεσα να αυτονομηθεί. Η διαδικασία ενοποίησης των διαφόρων ΦΟΔΣΑ, είτε σε μορφή Α.Ε. είτε σε ομπρέλα συνδέσμου, με παράλληλη διάλυση όλων των υφιστάμενων σχημάτων, θα είναι περίπλοκη. Σε κάθε περίπτωση, θα δημιουργηθεί ένα μεγάλο σχήμα μη λειτουργικό.
Σενάριο 2:
Δύο ΦΟΔΣΑ συν ΦΟ. Σ. ΠΕΣΔΑΚ. Σε αυτό το βέλτιστο, όπως χαρακτηρίζεται στη μελέτη, σενάριο προβλέπεται η διατήρηση της ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε., η μετατροπή του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ σε ΦΟ. Σ. ΠΕΣΔΑΚ και η συγχώνευση όλων των υπόλοιπων Δήμων σε ενιαίο ΦΟΔΣΑ. Η περίπτωση αυτή παρουσιάζει τα περισσότερα πλεονεκτήματα, καθώς o Ενιαίος ΦΟΔΣΑ θα διαχειρίζεται το 76% περίπου της παραγωγής απορριμμάτων στο νησί, αξιοποιώντας τις οικονομίες κλίμακας. Ο Ενιαίος ΦΟΔΣΑ Κρήτης μπορεί να ανταποκριθεί στην υποστήριξη όλων των Δήμων. Διαθέτει το μεγάλο πλεονέκτημα ενιαίας τιμολόγησης υπηρεσιών προς τους Δήμους, με ευνοϊκές συνέπειες για τους περισσότερους μικρούς Δήμους που είναι απομακρυσμένοι από τις εγκαταστάσεις διαχείρισης και έχουν μικρό πληθυσμό με μεγάλη έκταση.
Επίσης, θα διαθέτει ικανό μέγεθος για επενδύσεις και αναμένεται να διασφαλίσει την αποδοτικότερη χρήση των πόρων. Ο ΕΣΔΑΚ θα εισφέρει την υφιστάμενη διοικητική και τεχνική δομή του.
Η διαδικασία δημιουργίας του νέου Φορέα μπορεί να γίνει είτε με μετονομασία και συγχώνευση σε υπάρχοντα Φορέα, είτε με δημιουργία νέου και συγχώνευση σε αυτόν των υπαρχόντων. Στην πρώτη περίπτωση θα μπορούσε να διατηρηθεί ο ΦΟΔΣΑ Βόρειας Πεδιάδας, να μετονομαστεί και να συγχωνευτούν σε αυτόν οι άλλοι φορείς. Η λύση αυτή έχει σοβαρά μειονεκτήματα, όπως το γεγονός ότι δεκαπέντε Δήμοι πρέπει άμεσα να τροποποιήσουν τους προϋπολογισμούς τους και να εισφέρουν στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Στη δεύτερη περίπτωση ο ΕΣΔΑΚ, που μέλη του έχει και μέλη των άλλων ΦΟΔΣΑ, θα μπορούσε να διατηρηθεί. Η διαδικασία μεταφοράς των παγίων και της περιουσίας των άλλων φορέων είναι σαφώς ευκολότερη. Τέλος, διαθέτει ήδη αξιόπιστη διοικητική δομή.
Σενάριο 3:
Τρεις ΦΟΔΣΑ συν ΦΟ. Σ. ΠΕΔΣΑΚ. Μοναδικό ρεαλιστικό υποσενάριο είναι η διατήρηση της ΔΕΔΙΣΑ, η μετατροπή του Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ σε ΦΟ. Σ. ΠΕΣΔΑΚ, η δημιουργία ενός νέου ΦΟΣΔΑ για Ιεράπετρα και Σητεία, και η συγχώνευση όλων των υπολοίπων σε ένα ΦΟΔΣΑ. Σοβαρό μειονέκτημα οι μικρές ποσότητες που θα διαχειρίζεται ο ΦΟΔΣΑ Ιεράπετρας-Σητείας.
