Οι καρακατζόληδες ή αλλιώς καλικάντζαροι, που ζουν στα έγκατα της Γης και προσπαθούν με το πριόνι τους να κόψουν τον τεράστιο ξύλινο στύλο που κρατά τη Γη στη θέση της, είναι και στη μυθοπλασία των Κρητικών. Μάλιστα, η επιθυμία τους να κόψουν τον στύλο της γης και να δουν τους ανθρώπους να γκρεμίζονται είναι τόσο μεγάλη, που το μόνο που τους αποσπά από την ολόχρονη δουλειά τους είναι οι μυρωδιές των γλυκών.
Παραμονή Χριστουγέννων ανεβαίνουν στη Γη για δώδεκα μέρες, για να πειράξουν τους ανθρώπους. Ξετρυπώνουν από παντού μέσα από σπηλιές, καταρράκτες, λίμνες, πηγάδια, ακόμη από τις μυρμηγκοφωλιές και τα φαράγγια. Τη μέρα και το φως το φοβούνται και δεν κυκλοφορούν. Τη νύχτα, όμως, εισβάλλουν στα σπίτια, μέσα από τις καμινάδες, τις χαραμάδες και τις κλειδαρότρυπες.
Τρελαίνονται να πλατσουρίζουν μέσα στα δοχεία που βάζουμε το λάδι, στα τηγάνια, στα πιάτα μας. Λερώνουν τα φαγητά ή αλλιώς “τα μαγαρίζουν” και αφήνουν τις βρομιές τους παντού. Οι καλικάντζαροι έχουν μορφή τράγου.
Στα χωριά καίμε αλάτι ή κρεμάμε πίσω από την πόρτα ένα κατωσάγονο χοίρου για να τους ηρεμήσουν. Όμως η αναρχία τους κρατάει μέχρι τα Θεοφάνια, όπου και εξαφανίζονται, με τον αγιασμό των νερών.
Αυτές είναι κάποιες από τις παραδόσεις και τους μύθους του τόπου μου, η αλήθεια βέβαια είναι ότι η Κρήτη είναι μεγάλη και με πολλά χωριά, που βέβαια σε καθένα από αυτά ακούς και ένα διαφορετικό έθιμο ή μια διαφορετική μυθοπλασία.
Γι’ αυτό, άλλωστε, είναι τόσο γοητευτική και μυστήρια, γιατί όσο και να ψάξεις, όσο και να διαβάσεις, όσα και να ζήσεις, έχει και άλλα πολλά ακόμη που περιμένουν εκεί να τα ανακαλύψεις, να τα ζήσεις και να τα γευτείς.
