Μετά από τρεις χρονιές-ρεκόρ για τον κρητικό (και γενικότερα τον ελληνικό) τουρισμό, για το 2019 οι προσδοκίες είναι πιο “συγκρατημένες”, καθώς δεν αναμένεται αύξηση. Τουναντίον οι προβλέψεις μιλούν ίσως και για μια «ήπια καθοδική» τάση, όπως εκτιμούν φορείς του τουρισμού. Το 2019 είναι ένα έτος ευρωπαϊκών ανακατατάξεων, καθώς η Βρετανία αποχωρεί μέσω συμφωνίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πόσο θα επηρεαστούν τα τουριστικά έσοδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι είδους συμφωνία θα συμφωνήσουν οι δύο πλευρές.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι φορείς επισημαίνουν και τον παράγοντα που λέγεται “Τουρκία”, καθώς το περασμένο καλοκαίρι κινήθηκε σε ανοδικά επίπεδα, δείχνοντας με τρόπο ρεαλιστικό την τουριστική ανάκαμψή της.
Το Brexit και η τουριστική κίνηση στην Τουρκία είναι δύο ζητήματα που αφορούν άμεσα την κρητική οικονομία και κυρίως την τουριστική κίνηση της Κρήτης για το επόμενο έτος. Γι’ αυτόν τον λόγο, η “Νέα Κρήτη” διερεύνησε το θέμα και επικοινώνησε με 5 εκπροσώπους και παράγοντες του τουρισμού, οι οποίοι μας έδωσαν την εκτίμησή τους για το πώς θα κινηθεί αυτός ο τομέας.
«Το Brexit θα επηρεάσει τον τουρισμό γενικά. Αυτό δεν αφορά τον ελληνικό ή μεμονωμένα τον κρητικό τουρισμό. Η Βρετανία έχει να αντιμετωπίσει κάποια θέματα, αλλά απ’ ό,τι δείχνει η αρχή οι κρατήσεις από τη χώρα αυτή ήταν σε γενικές γραμμές καλές. Μέχρι τώρα δεν είχαμε κάποια μείωση από την Αγγλία. Αντιθέτως έχουμε περισσότερη μείωση από τις άλλες χώρες που πάνε περισσότερο στην Τουρκία, την Τυνησία και την Αίγυπτο», ανέφερε ο κ. Νίκος Χαλκιαδάκης, ο οποίος είναι πρόεδρος ξενοδόχων Ηρακλείου.
Ο κ. Χαλκιαδάκης αναφέρθηκε και στην Τουρκία, η οποία, όπως είπε, έκανε ρεκόρ χρονιάς πέρυσι και αποτελεί έναν ισχυρό ανταγωνιστή του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
«Η Τουρκία είναι μια πολύ ισχυρή χώρα. Απλά τα τελευταία χρόνια είχε μια μείωση και ανεβήκαμε εμείς αρκετά. Πέρυσι έκανε ρεκόρ χρονιάς. Έφτασε τα 36 εκατ. τουρισμό. Η Τουρκία είναι μια δυνατή ανταγωνίστρια χώρα. Δεν πρέπει να τη φοβόμαστε εξαιτίας και μόνο του μεγάλου αριθμού επισκεπτών που είχε φέτος», είπε.
Ο ίδιος προέβη σε μια εκτίμηση που αφορά την τουριστική κίνηση το επόμενο έτος στην Κρήτη, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Υπολογίζω ότι σε γενικές γραμμές θα έχουμε μια μικρή πτώση στον τουρισμό εδώ στην Κρήτη. Μέχρι τον Γενάρη, αν και θα είναι αρκετές οι προαφίξεις, θεωρώ ότι θα υπάρχει μια μεγάλη πτώση γύρω στο 15 με 20%. Μετά θα ισορροπήσει μέχρι τον Μάρτιο, οπότε και θα κινηθεί κοντά στο 8 με 10%. Μετά την έναρξη της σεζόν και μέχρι τη λήξη, πιστεύω πως η πτώση θα κινηθεί στο 2 με 3% κάτω σε σχέση με πέρυσι».
Την εκτίμηση πως ο τουρισμός έχει ανάγκη από εξειδικευμένο προσωπικό, που θα δώσει προστιθέμενη αξία στον τομέα αυτό και μάλιστα σ’ έναν ποιοτικό τουρισμό, γνωστοποίησε μέσω της “Ν.Κ.” ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Νίκος Κοκολάκης.
«Εάν επηρεάσει η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον κρητικό τουρισμό, είναι ένα σενάριο που ακούγεται εδώ και πολύ καιρό. Απ’ ό,τι γνωρίζω, οι προκρατήσεις πάνε καλά. Σίγουρα είναι μία από τις δεξαμενές πελατών, όπως είναι και η Γερμανία. Οι επισκέπτες που είναι πολύ απαιτητικοί μπορεί να ξοδεύουν πολλά χρήματα στο χρονικό διάστημα που μένουν στη χώρα μας, από εκεί και πέρα όμως οι υπεύθυνοι πρέπει να κατανοήσουν πως επένδυση αποτελεί ο ποιοτικός τουρισμός. Από την πλευρά των εργαζομένων, πιστεύω ότι είμαστε ένα εξειδικευμένο προσωπικό που μπορούμε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας σε όποιον πελάτη και να έχουμε. Το επόμενο διάστημα δεν πρέπει, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια, δυστυχώς, να μπαίνουν μέσα στον τουρισμό εργαζόμενοι που να μην έχουν ειδίκευση πάνω στον τομέα αυτό. Πρέπει οι ξενοδόχοι να ποντάρουν σ’ ένα εξειδικευμένο προσωπικό και πιστεύω ότι το ανθρώπινο δυναμικό δίνει μια προστιθέμενη αξία στον τουρισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σχετικά με το πώς θα κινηθεί ο τουρισμός στην Κρήτη το 2019, ο οποίος αποτελεί και ναυαρχίδα της εθνικής μας οικονομίας, ο κ. Κοκολάκης απάντησε: «Αυτό δεν μπορεί να το γνωρίζει κανείς. Έχουν ανοίξει οι αγορές εκείνες που τα προηγούμενα χρόνια ήταν κλειστές, όπως ήταν η Τουρκία και η Αίγυπτος. Πέρα από τις υποδομές που πρέπει να έχουμε ως χώρα και τα χρήματα που πρέπει να επενδύσουν οι ξενοδόχοι όσον αφορά τη συντήρηση των ξενοδοχείων - το βασικότερο - πιστεύω πως τη διαφορά θα την κάνουν οι εργαζόμενοι. Το εξειδικευμένο προσωπικό δίνει μια άλλη αξία».
Μεταξύ άλλων, δήλωσε: «Εμείς πρέπει να αναδείξουμε τα μεγάλα μας ατού, όπως είναι η φιλοξενία μας, ο ποιοτικός τουρισμός, η γαστρονομία μας... Έχουμε αναδείξει σημαντικά πράγματα και εκεί είναι ανάγκη να επενδύσουμε. Και εάν επενδύσουμε εκεί, δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα».
Η συμφωνία που θα επιτευχθεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Μεγάλης Βρετανίας θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο πόσοι Βρετανοί τουρίστες θα επισκεφτούν το νησί μας την επόμενη περίοδο. Η παραπάνω είναι μια άποψη που διατυπώθηκε από τον πρόεδρο Τουριστικών & Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κρήτης, κ. Μιχάλη Βλατάκη.
«Η Βρετανία έρχεται δεύτερη κατά σειρά, μετά τους Γερμανούς, σε αριθμό τουριστών στην Κρήτη. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη δεξαμενή τουριστών στο νησί μας. Προσωπική μου άποψη είναι πως δε θα μας επηρεάσει την ερχόμενη χρονιά σε τόσο τρομακτικό και ανησυχητικό βαθμό από αυτό που είναι οι άλλες αγορές. Τα μηνύματα που έχουμε για την ερχόμενη χρονιά είναι πως υπάρχει μια μείωση ενδιαφέροντος. Εάν υπάρχει ένα Brexit με συμφωνία, όπως έχει συμφωνηθεί μέχρι τώρα, δε θα μας επηρεάσει. Δε θ’ αλλάξει τίποτα σε επίπεδο ψυχολογίας των Βρετανών, γιατί για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια υπάρχει μια ομαλή μετάβαση. Είναι κυρίως θέμα ψυχολογίας. Εάν όμως είναι μια άναρχη έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε., αυτό θα μας επηρεάσει ως προς την ψυχολογία των Βρετανών που επιθυμούν να ταξιδέψουν. Εάν υπάρξει μια άναρχη έξοδος, εγώ τουλάχιστον πιστεύω ότι θα υπάρξει μια υποχώρηση της βρετανικής λίρας σε σχέση με το ευρώ, κάτι που θα μας κάνει ως χώρα της ζώνης του ευρώ ακριβότερη για τους Βρετανούς. Η ψυχολογία και η υποτιμημένη λίρα θα είναι δύο σοβαροί λόγοι για να μας επηρεάσουν. Οι tour operators εγγυώνται τη σημερινή τιμή της βρετανικής λίρας, γι’ αυτό οι προκρατήσεις μέχρι τώρα είχαν μια μικρή αύξηση: γιατί διασφάλιζαν τη σημερινή τιμή της λίρας για το όταν θα ταξιδεύουν οι Βρετανοί. Αυτό δείχνει και την αγωνία των Βρετανών, που ναι μεν θα κάνουν διακοπές, αλλά από την άλλη μεριά πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και το πώς και πού θα κάνουν διακοπές», υποστήριξε ο κ. Βλατάκης.
«Οι πληροφορίες που έχουμε δείχνουν ότι υπάρχει μια μείωση στο ενδιαφέρον των τουριστών για την Ελλάδα και για την Κρήτη, που είναι η “ναυαρχίδα” του τουρισμού. Άποψή μου είναι ότι δε θα είναι τόσο μεγάλη, διότι πριν και κατά τη διάρκεια της σεζόν θα τη “μαζέψουμε”. Από την άλλη, όμως, δεν ξεκινάμε με τις καλύτερες συνθήκες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Κατά τη γνώμη μου θα είναι μια δύσκολη σεζόν, που θα θέλει σοβαρή δουλειά για να μην έχουμε αρνητικά αποτελέσματα», τόνισε ο ίδιος, ενώ αναφορικά με την τουριστική επανάκαμψη της Τουρκίας είπε πως, «μετά το πραξικόπημα, η γειτονική χώρα επανέρχεται δυναμικά με πολύ χαμηλές τιμές και αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος που θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας».
“Τροχοπέδη” για τους Βρετανούς η έκδοση βίζας
Ένα ενδεχόμενο Brexit «λογικά θα επηρεάσει την τουριστική κίνηση όχι μόνο της Κρήτης, αλλά γενικότερα», είπε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων κ. Δημήτρης Κουμπαράκης.
«Λογικά θα πρέπει να επηρεάσει την τουριστική κίνηση μια ενδεχόμενη έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς οι πολίτες θα χρειάζονται βίζα για να έρθουν στην Κρήτη. Το ίδιο θα επηρεάσει και όλους τους άλλους προορισμούς και εντός και εκτός της Ευρώπης. Είναι πολύ νωρίς, ωστόσο, να κάνουμε τέτοιες προβλέψεις, και είναι παρακινδυνευμένο να πούμε κάτι με βεβαιότητα. Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα αντιδράσει ο κόσμος και αν θα γίνει το Brexit και το πότε θα γίνει. Και να λάβουμε υπόψη μας ότι και σε άλλους προορισμούς για το Ηνωμένο Βασίλειο, σε άλλα κράτη, εκτός από αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να υπάρξει ο ίδιος αντίκτυπος», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Κουμπαράκης γνωστοποίησε την εκτίμησή του πως ο τουρισμός θα κινηθεί την ερχόμενη σεζόν σε πτωτικά επίπεδα της τάξης του 5 με 10%. «Η επόμενη χρονιά δε θα είναι της τάξεως της φετινής, ούτε καν της περυσινής. Πιστεύω πως θα υπάρχει πτώση και προ-εκτιμώ πως θα είναι από 5 έως 10% με δεδομένα τα υπάρχοντα στοιχεία. Να σημειωθεί εδώ ότι ο τουρισμός είναι ένα προϊόν το οποίο μεταβάλλεται από στιγμή σε στιγμή και επηρεάζεται από πάρα πολλές καταστάσεις, και όπως πέρυσι κάποιοι υποστήριξαν πως το 2018 θα είναι μια χρονιά γεμάτη με τουρίστες και τελικά διαψεύστηκαν, καθώς ήταν απλά μια καλή χρονιά, έτσι και τώρα υπάρχουν ενδείξεις πως θα υπάρξει πτώση τουρισμού, αλλά μπορεί να γίνει κάτι και να γεμίσουμε με τουρίστες. Σίγουρα υπάρχει ένας προβληματισμός, διότι υπάρχουν ανταγωνίστριες χώρες δίπλα μας οι οποίες μπορούν να πουλάνε φθηνότερα πακέτα από εμάς... Κακά τα ψέματα! Παρά το γεγονός ότι είχαμε καλές χρονιές και σηκώσαμε το προϊόν μας τιμολογιακά, η επιβάρυνση των φόρων, η αύξηση του ΦΠΑ κ.τ.λ. επιβάρυναν την τσέπη του καταναλωτή. Πρέπει επίσης να δούμε τις υπηρεσίες μας σε επίπεδο κράτους», επισήμανε ο πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων.
Τον Μάρτιο θα ξεκαθαρίσει το τοπίο
Στη “Νέα Κρήτη” μίλησε και ο κ. Μιχάλης Βαμιεδάκης, ο οποίος είναι περιφερειακός σύμβουλος Κρήτης, εντεταλμένος στον τομέα του Τουρισμού. «Το Brexit έχει σοβαρές πιθανότητες να επηρεάσει γενικότερα τον εξερχόμενο τουρισμό από τη Βρετανία, όχι τόσο πολύ για οικονομικούς λόγους, αλλά για λόγους ανασφάλειας. Αυτή τη στιγμή η Μεγάλη Βρετανία πλέει σε αχαρτογράφητα ύδατα και δεν έχει ξεκαθαρίσει τις επόμενες κινήσεις της - έχει δημιουργηθεί μια ανασφάλεια στον κόσμο. Αυτό θεωρητικά πρέπει να έχει ξεκαθαριστεί τέλη του Μάρτη. Επομένως, αναμένουμε τι θα συμβεί αυτούς τους τρεις μήνες που μεσολαβούν μέχρι τον Μάρτιο, αλλά και να δούμε το καθεστώς που θα έχει η Βρετανία από τα τέλη του ίδιου μήνα», είπε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος εκτίμησε για την ερχόμενη τουριστική κίνηση πως, «σε επίπεδο προγραμματισμένων πτήσεων και εμπορικών συμφωνιών με τα ξενοδοχεία, αυτή τη στιγμή που μιλάμε ο σχεδιασμός των tour operators κινείται στα ίδια επίπεδα με εκείνα του 2018. Μέχρι στιγμής, οι προκρατήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις περυσινές είναι μειωμένες. Εδώ κομβικό ρόλο παίζουν οι αγορές, οι οποίες κλείνουν νωρίς, και ιδίως η Γερμανία και η Αγγλία. Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα πως θα είναι μειωμένη η κίνηση. Απλά σημαίνει πως θα υπάρχουν λιγότερες προκρατήσεις και περισσότερες κρατήσεις της τελευταίας στιγμής».
Τέλος, ο κ. Βαμιεδάκης αναφέρθηκε στην Τουρκία και στην Ισπανία, που θα είναι δύο βασικοί μας ανταγωνιστές την ερχόμενη τουριστική περίοδο. «Ο βασικός λόγος που υπάρχει αυτή η επιβράδυνση στις κρατήσεις είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε τέσσερις ή πέντε πολύ πετυχημένες χρονιές, οπότε το 2019 θα είναι χρονιά εξισορρόπησης. Στατιστικά δεν μπορεί να αυξάνεται το ποσοστό τουριστών κάθε χρόνο, ενώ και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Τουρκία επανέρχεται πολύ δυναμικά στο πεδίο του ανταγωνισμού, δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Το τελευταίο δημιουργεί έναν αυξανόμενο προβληματισμό. Εκτός από την Τουρκία, προβληματισμό δημιουργεί και η Ισπανία, η οποία αντιμετώπισε τα τελευταία δύο χρόνια μεγάλα προβλήματα λόγω των αυξημένων τιμών που είχε, και τώρα αρχίζει και εξορθολογικεύει τις τιμές της και είναι ένας σημαντικός ανταγωνιστής μας».
