Από χθες το βράδυ, το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, ως έργο, έχει μπει οριστικά σε μια κατάσταση “μετέωρου βήματος”, με αποκλειστική ευθύνη - και μόνο αυτής - της δημοτικής πλειοψηφίας στον Δήμο Ηρακλείου, που από εδώ και στο εξής αναπόφευκτα θα χρεωθεί και όλες τις συνέπειες της επιλογής της αυτής.
Μετά και την έγκριση του 1ου Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών από την πλειοψηφία του Δ.Σ., που είναι της παράταξης Λαμπρινού στη ΔΕΠΤΑΗ, οι εξελίξεις που δρομολογούνται είναι για την ώρα ανυπολόγιστες.
Τόσο στη ΔΕΠΤΑΗ, όσο και στη δημοτική Αρχή, παρά την επιβολή διά της αριθμητικής πλειοψηφίας και μόνο, και όχι εξαιτίας της ορθότητας των απόψεών τους και των διαδικασιών, στην πραγματικότητα επιχειρούν να “μαζέψουν τα κομμάτια τους”, ιδίως μετά τις προχθεσινές εξελίξεις στο Δημοτικό Συμβούλιο, που οδήγησαν σε παραίτηση σύσσωμη τη διαπαραταξιακή Επιτροπή Παρακολούθησης του έργου, για πρώτη φορά στη μακρόχρονη παρουσία της, με αποφάσεις αλλεπάλληλων Δημοτικών Συμβουλίων, απαρτιζόμενη από επιστήμονες της πόλης που πρόσφεραν εθελοντικά της πολύτιμες υπηρεσίες τους για το κοινό καλό. Δυστυχώς για τη δημοτική Αρχή, ο απολογισμός πεπραγμένων μέχρι σήμερα στα 4,5 χρόνια θητείας της και σε αυτό το θέμα, με όχημα την πλειοψηφία που διαθέτει στη ΔΕΠΤΑΗ, είναι θλιβερός. Αλλά επειδή το ΠΣΚΗ είναι εδώ και επειδή η υπόθεση αφορά όλους τους πολίτες του Ηρακλείου και όχι όσους κάποιοι αιρετοί άρχοντες, εξωθεσμικά, έχρισαν ως αυθεντίες του έργου, εμείς και σήμερα θα επισημάνουμε τα βασικά σφάλματα της διαχείρισης της σύμβασης. Θα επιχειρήσουμε τέλος να δώσουμε μερικές χρήσιμες πληροφορίες, σε όποιον θέλει να τις ακούσει, προσβλέποντας έστω και την ύστατη στιγμή στο καλό ενός τόσο μεγάλου έργου για την πόλη μας.
Η πυροπροστασία στο ΠΣΚΗ
Όπως αποδείχτηκε και από τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά και το απορριπτικό πρακτικό της παραιτηθείσας πλέον Επιτροπής Παρακολούθησης, ήταν τελείως λάθος η διαχείριση από τη ΔΕΠΤΑΗ του θέματος της πυροπροστασίας.
* Δεν έπρεπε να γίνει αποδεκτή η τροποποίηση της μελέτης για την τοποθέτηση “καταιονιστήρων” (συσκευή που εκτοξεύει οποιοδήποτε υγρό με μεγάλη πίεση, εν προκειμένω μιλάμε για νερό πυρόσβεσης) στην Κεντρική Αίθουσα. Όταν από λάθος ή από κάποια συγκυρία στο μέλλον ανοίξουν οι βάνες, και τα νερά πέσουν στην αίθουσα, τότε θα... καταστραφούν τα καθίσματα. Όταν ο μη γένοιτο συμβεί αυτό, τότε όλοι μας θα ξέρουμε τους υπαίτιους.
* Δεν είναι δυνατόν να παραμένει ακόμη εκκρεμής η έγκριση της νέας μελέτης από το υπουργείο. Είναι προφανές ότι η ΔΕΠΤΑΗ καθυστέρησε υπέρ το δέον στη διαδικασία αυτή, για την εξασφάλιση μιας μελέτης δηλαδή, και τώρα “εισπράττει” τις επιπτώσεις. Ένα μήνα πριν από το τέλος της σύμβασης και δεν έχει έγκριση της μελέτης. Με αυτά τα ολισθήματα, δίνει στον εργολάβο πάτημα για νέες παρατάσεις και για νέες απαιτήσεις, που θα τις πληρώσει, βέβαια, ο Δήμος.
* Και βεβαίως είναι ευθέως παράνομο το να ανατίθενται σε ένα δημόσιο έργο υπερ-συμβατικές εργασίες, με βάση μια μελέτη η οποία δεν έχει ακόμα... εγκριθεί αρμοδίως.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης I
Η Επιτροπή Παρακολούθησης, ιδιαίτερα για τις βελτιώσεις της Αίθουσας και της Σκηνής, οι οποίες αποτελούν και το 80% περίπου του Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Εργασιών, θα έπρεπε να έχει ενημερωθεί έγκαιρα. Ο πρόεδρος της ΔΕΠΤΑΗ ήδη από τον Μάρτιο 2018 είχε ξεκινήσει στο Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ το προφορικό “μασάζ” (όπως το αποκάλεσαν κάποιοι) για τις βελτιώσεις της Αίθουσας και της Θεατρικής Σκηνής, και στα πλαίσια αυτά θα έπρεπε και αυτός αλλά και η Τεχνική Υπηρεσία να έχουν πρωτίστως ενημερώσει την Επιτροπή Παρακολούθησης. Δεν το έκαναν και είναι ένα προφανές λάθος διαχείρισης της σύμβασης, το οποίο όλοι παρακολουθήσαμε που κατέληξε.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης ΙΙ
Αλλά και η κ. πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης, ως μέλος του Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ, ήταν ενήμερη για το προφορικό “μασάζ” του προέδρου της ΔΕΠΤΑΗ που έγινε στο Δ.Σ. του Μαρτίου.
Γιατί δεν επισήμανε τότε στους κυρίους της ΔΕΠΤΑΗ την υποχρέωσή τους προς την Επιτροπή Παρακολούθησης;
Η Επιτροπή Παρακολούθησης ΙΙΙ
Η Επιτροπή Παρακολούθησης είναι ένα συλλογικό όργανο το οποίο προβλέπει ο νόμος και που έχει ορίσει το Δημοτικό Συμβούλιο. Είναι διακομματική και ίσως η μοναδική Επιτροπή του Δήμου στην οποία “έντεχνα” ίσως, αλλά και απερίσκεπτα, δεν έχει η παράταξη του δημάρχου την απόλυτη πλειοψηφία. Αφού είναι λοιπόν έτσι και αφού το Πολιτιστικό μας Κέντρο επί είκοσι τουλάχιστον χρόνια αποτελεί αντικείμενο “πολιτικής αντιπαράθεσης” συχνά και σε πολύ οξείς τόνους, η Επιτροπή θα έπρεπε να “απολαμβάνει κάποιας μορφής ειδικό χειρισμό”, δηλαδή να έχει μέλη σοβαρούς τεχνικούς των παρατάξεων που να διαθέτουν πολιτική εμπειρία και να έχουν δυνατότητες να προστρέχουν σε συγκλήσεις, επειδή εκ του ρόλου της η Επιτροπή δεν προσφέρεται για πολιτικές αντεγκλήσεις. Το γεγονός λοιπόν ότι ο πρόεδρος της ΔΕΠΤΑΗ και η πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης ανήκουν στην ίδια παράταξη, και με δεδομένο ότι για να γίνει “καβγάς” χρειάζονται τουλάχιστον δύο, αποδεικνύει ότι οι τοποθετήσεις και των δύο στις θέσεις αυτές ήταν μάλλον λάθος.
Η Επιτροπή Παρακολούθησης ΙV
Τώρα και μετά από τις παραιτήσεις των μελών της Επιτροπής, η Επιτροπή δε θα μπορεί να συγκροτηθεί σε σώμα, διότι δεν έχει την απαιτούμενη απαρτία. Θα πρέπει λοιπόν άμεσα η δημοτική Αρχή να φροντίσει όπως το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίσει για την αναπλήρωση των παραιτημένων μελών. Η καθυστέρηση θα είναι σε βάρος του έργου, γιατί, όπως φαίνεται, έρχονται άμεσα και νέες αλλαγές στη σύμβαση. Κάτι ακούσαμε σε αυτές τις αλλαγές, για το μπαρ καλλιτεχνών και το φουαγιέ...
Ο 1ος ΑΠΕ
Ο 1ος ΑΠΕ έχει συνταχθεί τελείως λάθος, προβλέπει έκνομες εργασίες, επιβαρύνει παράνομα τις απρόβλεπτες δαπάνες του έργου, συντάχθηκε εσφαλμένα από την Τεχνική Υπηρεσία και κακώς εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ κατά πλειοψηφία χθες Τετάρτη, το οποίο και είναι υπόλογο απέναντι του νόμου. Μιλάμε δηλαδή για μια διαχείριση της σύμβασης όλως επιεικώς... “για τα πανηγύρια”.
Η διαχείριση του 1ου ΑΠΕ
Ο 1ος ΑΠΕ, θυμίζουμε, εισήχθη στο Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ την 11η/9/2018 χωρίς να έχει ούτε τη γνώμη της Επιτροπής Παρακολούθησης, ούτε και τη σύμφωνη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου. Μεγάλο λάθος, το οποίο στην καθομιλουμένη χαρακτηρίζεται με τη φράση “τους έπιασαν με τη γίδα στην πλάτη”. Αφού λοιπόν έγινε ο πρώτος καβγάς στο Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ για τις παραλείψεις αυτές, ο πρόεδρος είχε τη... φαεινή ιδέα να προτείνει στο σώμα να στείλει τον 1ο ΑΠΕ και στο Δημοτικό Συμβούλιο, που είναι αναρμόδιο. Άλλη “πατάτα”... διαχείρισης αυτή!
Και στο Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ, η πλειοψηφία προσκείμενη στη δημοτική Αρχή, μετά από εισήγηση του προέδρου, αποφάσισε να στείλει τον 1ο ΑΠΕ στο Δημοτικό Συμβούλιο για ενημέρωση μεν, αλλά με απώτερο σκοπό, και “μεταξύ μας”, να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά ο δήμαρχος...
Και αφού αποφάσισαν να στείλουν τον 1ο ΑΠΕ στο Δημοτικό Συμβούλιο, φρόντισαν μετά, και εσπευσμένα, να πάρουν και τη γνώμη του Τεχνικού Συμβουλίου και τη γνώμη της Επιτροπής Παρακολούθησης.
Μόνο που η “ζημιά” στην Επιτροπή Παρακολούθησης είχε ήδη γίνει και την είδαμε στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Στο Δημοτικό Συμβούλιο είδαμε λοιπόν έναν αμήχανο και προβληματισμένο δήμαρχο, επί δύο ώρες, να δέχεται ένα σφυροκόπημα και να προσπαθεί μάταια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα.
Το μπάχαλο στο Δημοτικό Συμβούλιο
Τα όσα συνέβησαν κατά τη συζήτηση του θέματος στο Δημοτικό Συμβούλιο, η οποία κράτησε περισσότερο από δύο ώρες σε μια συνεδρίαση διάρκειας 5 ωρών, είναι έντονα προβληματικά για όλους.
Η διαφωνία της Επιτροπής Παρακολούθησης με τις αλλαγές που προτάθηκαν είναι σοβαρό θέμα.
Εξίσου σοβαρή είναι και η παραίτηση των μελών της Επιτροπής επειδή η δημοτική Αρχή “έκλεισε τα αφτιά της” τόσο στις απόψεις της Επιτροπής όσο και στις καταγγελίες που ακούστηκαν από τις παρατάξεις.
Το αποκορύφωμα, όμως, είναι το γεγονός ότι, στο τέλος της συζήτησης των δύο ωρών, στο Δημοτικό Συμβούλιο με πρωτοβουλία του δημάρχου δεν πήραν και καμία απόφαση, με τη δικαιολογία ότι το θέμα ήταν ενημερωτικό...
Δηλαδή, 550.000 ευρώ επιπλέον δαπάνη για τον Δήμο, παραβίαση των χρονικών προθεσμιών της σύμβασης, έντονος διαπαραταξιακός καβγάς για το κορυφαίο έργο του Ηρακλείου των τελευταίων δεκαετιών και, το κυριότερο, σαφής αδυναμία του δημάρχου να αντιμετωπίσει το θέμα, προτιμώντας τη σιωπή επί της ουσίας, έκλεισαν με μια απλή αλλά και συμβολική θέση της δημοτικής Αρχής: Ήταν όλα ενημερωτικά! Πολύ σοβαρά πράγματα αυτά, και στην ουσία αλλά και στο επίπεδο των εντυπώσεων.
Οι προβλέψεις μας
Δεν τελειώνει ούτε με τη δεύτερη παράταση
- Σχετικά με την ολοκλήρωση της σύμβασης: Το έργο δεν τελειώνει ούτε και με τη δεύτερη παράταση που δόθηκε πριν από ένα περίπου χρόνο και λήγει στις 4/11/2018.
Σύμφωνα μάλιστα και με την πρόοδο των εργασιών, αλλά και τις νέες δεσμεύσεις του προέδρου της ΔΕΠΤΑΗ και του δημάρχου, που (μεταξύ μας) δεν είναι και πολύ πειστικές, μας λένε τώρα πως το έργο θα τελειώσει τον Ιανουάριο του 2019... Με την ίδια βεβαιότητα που μέχρι προχθές μας έλεγαν ότι τελειώνει στις 4 Νοεμβρίου, έχοντας προβλέψει και μια παράσταση στο ΠΣΚΗ, που φυσικά δεν μπορούσε να γίνει.
Εμείς λέμε ότι το έργο δε θα τελειώσει ούτε τότε. Η πρόβλεψή μας είναι πως το έργο θα πλησιάζει σε ολοκλήρωση τον Μάιο 2019, μαζί με τις δημοτικές εκλογές και υπό προϋποθέσεις.
- Σχετικά με τις δαπάνες: Στο έργο θα χρειαστούν κι άλλα χρήματα. Δεν είναι μόνο τα 550.000 ευρώ που ήδη μεθοδεύτηκε με τον 1ο ΑΠΕ να δοθούν στον εργολάβο, αλλά μέχρι να τελειώσει το έργο προβλέπεται να εγκριθούν και νέα ποσά με τον επερχόμενο 2ο ΑΠΕ, αλλά και νέες παρατάσεις. Όταν μάλιστα γίνουν και οι τελικές δοκιμές του συνόλου της κατασκευής, δηλαδή της Α’ και της Β’ φάσης, που είναι υποχρέωση του εργολάβου της Β’ φάσης, τότε καλύτερα να κρατάμε μικρό καλάθι...
- Σχετικά με τις μελέτες: Το έργο βρίσκεται στον... αέρα και από πλευράς μελετών, γιατί από τη ΔΕΠΤΑΗ έκαναν αλλαγές στη μελέτη πυροπροστασίας τις οποίες δεν έχει εγκρίνει ακόμη το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι εγκρίσεις αυτές θα πάνε πίσω το έργο και οι ευθύνες ανήκουν στη ΔΕΠΤΑΗ. Ωστόσο - και αυτό είναι το περίεργο - με τον 1ο ΑΠΕ ανέθεσαν στον εργολάβο εργασίες της τάξης των 100.000 ευρώ για τις αλλαγές της πυροπροστασίας, οι οποίες... δεν έχουν όμως ακόμη εγκριθεί!
Παρατηρήσεις στον 1ο ΑΠΕ
- Ο ΦΠΑ: Κατά πρώτον, η δαπάνη 106.000 ευρώ για την κάλυψη της αύξησης του ΦΠΑ από 23% σε 24%, κατά πάγια τακτική και επιταγή του Δημόσιου Λογιστικού, δεν πρέπει να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του έργου όπως αυτός δημοπρατήθηκε, αλλά να αποτελεί πρόσθετη δαπάνη, την οποία η ΔΕΠΤΑΗ θα έπρεπε να την έχει ζητήσει από τον Δήμο Ηρακλείου, όπως ζήτησε και τη συνολική δαπάνη των 11.000.000 ευρώ για το έργο.
Συνεπώς το να αφαιρείται από τα απρόβλεπτα του έργου (τα οποία έχουν συγκεκριμένη αποστολή) η δαπάνη για την αύξηση του ΦΠΑ, είναι πράξη καταφανώς παράνομη.
- Τα καλώδια και τα διαφράγματα φωτιάς: Στη συνέχεια η δαπάνη 15.000 ευρώ για τα καλώδια των φωτιστικών και η δαπάνη 60.000 ευρώ για τα διαφράγματα φωτιάς, τις οποίες αποδέχτηκε με τον 1ο ΑΠΕ να πληρώσει η Τεχνική Υπηρεσία και ενέκρινε κατά πλειοψηφία το Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ, δεν έπρεπε να καλυφθούν από τα απρόβλεπτα, γιατί οι δαπάνες αυτές ήταν σαφέστατη συμβατική υποχρέωση του εργολάβου.
Όταν ένα έργο δημοπρατείται με το σύστημα “μελέτη-κατασκευή”, ο εργολάβος είναι υποχρεωμένος στην προσφορά του να επιθεωρήσει καλά το έργο και να ενημερωθεί με κάθε λεπτομέρεια για τις εκκρεμότητες που υπάρχουν, έτσι ώστε να συμπεριλάβει στην προσφορά του κάθε δαπάνη που απαιτείται για την ολοκλήρωση του έργου. Η δικαιολογία ότι τα καλώδια και τα διαφράγματα θα έπρεπε να τα έχει τοποθετήσει ο... προηγούμενος εργολάβος δε στέκει για δύο λόγους:
Ο πρώτος είναι ότι ο εργολάβος της β’ φάσης, πριν από την κατάθεση της προσφοράς του, θα έπρεπε να έχει ελέγξει όλο το εργοτάξιο στην κατάσταση που το είχε αφήσει ο προηγούμενος εργολάβος, και να έχει εντοπίσει κάθε πρόβλημα, κάθε δαπάνη και κάθε εργασία που θα έπρεπε να γίνει προκειμένου το έργο να λειτουργήσει πλήρως. Αν δεν το έκανε, δική του η ευθύνη, δικές του και οι δαπάνες.
Ο δεύτερος λόγος είναι το γεγονός ότι, αν τα καλώδια και τα διαφράγματα, όπως ισχυρίζονται από τη ΔΕΠΤΑΗ, ήταν ευθύνη του προηγούμενου εργολάβου, τότε γιατί η Τεχνική Υπηρεσία δεν του επιβάλλει ανάλογη περικοπή επειδή δεν τοποθέτησε τα καλώδια και τα διαφράγματα;
Γιατί επέλεξαν την... εύκολη λύση να πληρώσει ο Δήμος Ηρακλείου τα... σπασμένα;
- Η πυροπροστασία: Στο θέμα της πυροπροστασίας, υπάρχει, όπως αναφέρθηκε από τις παρατάξεις στο Δημοτικό Συμβούλιο, σαφής παρανομία. Ανατέθηκαν στον εργολάβο εργασίες αξίας 50.000 ευρώ που βαρύνουν τα απρόβλεπτα, και τις οποίες όμως προβλέπει μια νέα μελέτη πυροπροστασίας, η οποία δεν έχει καν εγκριθεί!
Η παρανομία είναι πολλαπλή: Πρώτον οι δαπάνες αυτές δεν επιτρέπεται να βαρύνουν τα απρόβλεπτα.
Δεύτερον, οι εργασίες αυτές θα γίνουν υποχρεωτικές, όταν και εφόσον εγκριθεί η νέα μελέτη πυροπροστασίας. Δεν είναι επιτρεπτό να ανατίθενται εκ των προτέρων.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, σήμερα (χθες 26/9/2018 συγκεκριμένα), δηλαδή ένα μήνα πριν από την περαίωση του έργου, η οποία θα πρέπει να γίνει μέχρι 4/11/2018, η ύπαρξη μη εγκεκριμένης μελέτης πυροπροστασίας αλλά και η ανάθεση εργασιών με βάση αυτή τη μελέτη προδίδει πολύ κακή διαχείριση του έργου.
- Οι βελτιώσεις για τη λειτουργία της Σκηνής: Στον ΑΠΕ προβλέφθηκαν συνολικά να διατεθούν 400.000 ευρώ για βελτιώσεις της Κεντρικής Αίθουσας και της Σκηνής! Αυτό είναι ευθέως παράνομο. Από τα απρόβλεπτα - και το αναφέρουν και στην εισηγητική έκθεση των 10 σελίδων - δεν επιτρέπεται να χρηματοδοτούνται βελτιώσεις στο έργο. Το πώς αυτές τις βελτιώσεις τις “βαφτίζουν” αναγκαίες εργασίες, αποτελεί αντικείμενο έρευνας των επιθεωρητών Δημόσιων Έργων ή και του εισαγγελέα. Οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης δεν μπορούν πλέον να “κρύβονται” πίσω από το επιχείρημα ότι αντιμετωπίζουν τα θέματα πολιτικά. Μιλάμε για χρηστή διοίκηση και χρήματα τελικά των δημοτών, που και αυτοί εκπροσωπούν... Aυτό δεν είναι πολιτικό θέμα;
- Οι αμοιβές μελετών: Στον 1ο ΑΠΕ και σε βάρος των απροβλέπτων προβλέπεται δαπάνη 45.000 ευρώ για αμοιβές μελετών. Εδώ υπάρχει μια πλήρης κατάχρηση των διατάξεων του Νόμου 3316/2005 περί μελετών Δημοσίου. Αν οι μελέτες του έργου όπως δημοπρατήθηκε ήταν λάθος και ως εκ τούτου καλείται ο εργολάβος να τις διορθώσει, τότε η διόρθωση των μελετών αποτελεί υποχρέωση - και μάλιστα χωρίς πρόσθετη αμοιβή - των αρχικών μελετητών. Δεν προβλέπεται να κάνει αυτές τις μελέτες ο εργολάβος και μάλιστα με αμοιβή.
Αν οι μελέτες αφορούν σε πρόσθετες εργασίες βελτίωσης, τότε και πάλι, με βάση τον νόμο περί μελετών, θα έπρεπε να κληθούν οι αρχικοί μελετητές (που έχουν και την πνευματική ιδιοκτησία της μελέτης) να τις κάνουν και η δαπάνη για τις μελέτες δε θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να βαρύνει το κονδύλι των απροβλέπτων.
Το επίσης παράνομο στο θέμα αυτό της αμοιβής των μελετών είναι πως δεν υπάρχει πινάκιο με κανονικό υπολογισμό της αμοιβής των μελετών όπως προβλέπει ο Νόμος 3316/2005, αλλά μια... προσεγγιστική αλλά και για όσους γνωρίζουν μια “μπακαλίστικη” μέθοδος καθορισμού της τιμής μονάδας για τις μελέτες, η οποία είναι τουλάχιστον απαράδεκτη. Το πώς όμως αυτόν τον υπολογισμό τον “πέρασε” ο εργολάβος κάτω από τη μύτη της ΔΕΠΤΑΗ, μάλλον δε μας κάνει εντύπωση.
Όλος ο 1ος ΑΠΕ έχει συνταχθεί λάθος, προβλέπει παράνομες εργασίες, επιβαρύνει κακώς τις απρόβλεπτες δαπάνες του έργου και κακώς συντάχθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία.
Κακώς επίσης εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της ΔΕΠΤΑΗ, το οποίο και είναι ευθέως υπόλογο απέναντι στον νόμο.
Μιλάμε δηλαδή για μια διαχείριση της σύμβασης όλως επιεικώς... “για τα πανηγύρια”...
