H αναβάθμιση ή πανεπιστημιοποίηση, εάν προτιμάτε, των ΤΕΙ είναι από τους άμεσους στόχους της κυβέρνησης σε επίπεδο εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στο οποίο σε μια νύχτα συγχωνεύτηκαν το ΤΕΙ Πειραιά και Αττικής. Η κυβερνητική αυτή κίνηση, που έμμεσα υπονομεύει την πανεπιστημιακή ερευνητική προσπάθεια, δε βρίσκει σύμφωνη τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον αντιπρύτανη των Ακαδημαϊκών Υποθέσεων Γιάννη Καρακάση, ο οποίος μας ανέλυσε την κατάσταση που επικρατεί.
Αρχικά, ο ίδιος μας ξεκαθάρισε πως σε καμία περίπτωση το Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν είναι εσωστρεφές Ίδρυμα και δεν προτιμάει την απομόνωση έναντι της εξωστρέφειας. Απεναντίας, είναι ανοικτό σε κάθε μορφή συνεργασίας.
«Δεν έχουμε πει “όχι” σε συνεργασία. Ίσα-ίσα. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης εδώ και πολύ καιρό από τότε που ανέλαβε η δική μας Πρυτανεία, και νωρίτερα, έχει προσπαθήσει πάρα πολύ να πετύχει συνεργασίες κοινού ενδιαφέροντος. Δεν είπαμε ποτέ ότι αρνούμαστε ως Πανεπιστήμιο Κρήτης να συνεργαστούμε σε οτιδήποτε κοινού ενδιαφέροντος με οποιοδήποτε άλλο Ίδρυμα, είτε του νησιού είτε της Ελλάδας είτε του κόσμου. Είμαστε ανοικτοί σε συνεργασίες γενικώς. Και μάλιστα όχι μόνο δεν αρνηθήκαμε να συνεργαστούμε σε επιμέρους ζητήματα, αλλά επίσης συστήσαμε, και σε αυτό συμφώνησαν όλοι (και η προηγούμενη διοίκηση του ΤΕΙ και του Πολυτεχνείου Κρήτης και του ΙΤΕ κ.τ.λ.), τη δημιουργία μιας επιτροπής συντονισμού των ακαδημαϊκών και ερευνητικών Ιδρυμάτων της Κρήτης. Πάνω σε αυτό είχαμε ξεκινήσει μια διαδικασία που προσπαθούσαμε να βρούμε συμπληρωματικές λύσεις στους εξοπλισμούς, στις ειδικότητες, στην επιχειρηματικότητα κ.τ.λ. Ποτέ δεν κλείσαμε την πόρτα σε συνεργασίες», αποσαφηνίζει στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” ο κ. Καρακάσης.
Η αρχή της συγχώνευσης παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις, οι οποίες εντοπίζονται κυρίως στην απουσία συντονισμού και στην προχειρότητα. Καταρχήν, η συγχώνευση δε λαμβάνει υπόψη βασικούς παράγοντες, όπως: ακαδημαϊκά κριτήρια, απόδοση έρευνας στη βάση χρονοδιαγράμματος, αριστεία κ.τ.λ. Απλά στο όνομα μιας υποσχόμενης αλλαγής στο πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γίνονται αλλαγές οι οποίες τίθενται υπό αμφισβήτηση ως προς την παραγωγή αποτελέσματος.
Ο κ. Καρακάσης, μιλώντας στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, κατέθεσε την άποψή του για τη γρήγορη πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ: «Όταν ξεκίνησε η συζήτηση για την πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ, που είχε ως σημείο αφετηρίας τη συγχώνευση των δύο ΤΕΙ Πειραιά και Αθήνας, και τη δημιουργία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, καταλάβαμε πως η όλη διαδικασία ήταν πολύ γρήγορη και χωρίς την ύπαρξη κανενός είδους σκοπιμότητας ή προγραμματισμού πόρων, στοχεύσεων κ.τ.λ. Είπαμε ότι δεν έχει κανένα νόημα να το κάνουμε έτσι. Κάποιος για πολιτικούς λόγους μπορεί να θέλει την πραγματοποίηση τέτοιων δράσεων, όμως τίθενται ζητήματα, όπως: Θέλουμε ως ακαδημαϊκό Ίδρυμα να συμπράξουμε σε κάτι που μας φαίνεται ότι δεν βιώσιμο;».
Ο κ. Καρακάσης συνέχισε λέγοντας: «Αυτή τη στιγμή όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου προσπαθούν να πετύχουν πάρα πολύ καλές επιδόσεις, και αυτό το κάνουν ανοίγοντας συνεργασίες μέσω ακαδημαϊκών και επιστημονικών Ιδρυμάτων, αλλά και επιστημόνων από όλα τα πλάτη και μήκη της υφηλίου. Αυτό που συμβαίνει στα ακαδημαϊκά Ιδρύματα της Ελλάδας είναι μια γρήγορη διαδικασία πανεπιστημιοποίησης χωρίς κανενός είδους αξιολόγηση. Όλοι οι άνθρωποι χωρίς καμία απολύτως αξιολόγηση, με κλειστές διαδικασίες, θα άλλαζαν ρόλο από τη μια μέρα στην άλλη ονομαστικά. Το θέμα είναι θα άλλαζε κάτι επί της ουσίας; Αυτό είναι κάτι που μας ανησυχεί και γι’ αυτό θεωρούμε πως δεν έχει νόημα με τη μορφή αυτή. Εάν κάναμε τη συζήτηση, θα την κάναμε πιο μετρημένα».
Η ίδια η αρχή της συγχώνευσης φαίνεται να καθιστά αβέβαιη τη χρησιμότητα της τεχνικής εκπαίδευσης και του ρόλου της στην οικονομία, ενώ η όποια αλλαγή πρέπει να γίνει στη βάση ανοικτών κρίσεων. Ο κ. Καρακάσης, απευθυνόμενος στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη”, μας εξέθεσε την άποψη πως κανένας από την ηγεσία του Πανεπιστημίου δεν είναι κατά της συνεργασίας, αλλά μιας συνεργασίας ευρύτερης που θα περιλαμβάνει το σύνολο των ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων. Μάλιστα την άποψη αυτή τη διατύπωσε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, Οδυσσέας Ζώρας, πριν λίγο καιρό, απευθυνόμενος στην εκπαιδευτική ηγεσία της χώρας. «Εάν θέλετε να συζητήσουμε τέτοιου είδους συνέχειες με ένωση, αυτή η ένωση θα μπορούσε να είναι μόνο εάν αφορούσε το σύνολο των Ιδρυμάτων της Κρήτης, δηλαδή εάν έμπαιναν κάτω από μια κοινή ομπρέλα το ΤΕΙ Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης κ.τ.λ.», φαίνεται πως είπε χαρακτηριστικά ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ο κ. Καρακάσης συνεχίζοντας τόνισε πως, «με αυτόν τον τρόπο, θα φτιάχναμε ένα πολύ μεγάλο ερευνητικό περιβάλλον. Τότε θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί αυτό, με ποιους πόρους, με ποιες διευκολύνσεις θα μπορούσαμε να πετύχουμε ώστε να γίνει πιο ελκυστικό το περιβάλλον αυτό και με ανοικτές διαδικασίες».
Όπως μας ανέφερε ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, μια τέτοια κυβερνητική πρωτοβουλία έρχεται και σε αντίθεση με τους σκοπούς του Πανεπιστημίου, καθώς νέοι επιστήμονες και κάτοχοι διδακτορικών διπλωμάτων δε θα μπορούσαν να κάνουν σκέψεις για την κατάληψη μιας θέσης ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
«Σήμερα, πολλά από τα παιδιά που έχουν πάρει διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Κρήτης ή από άλλα πανεπιστήμια του κόσμου έχουν εξαιρετικά καλά βιογραφικά. Το να τους πούμε ότι οι θέσεις γι’ αυτούς είναι κλειστές επειδή κάποιος ορίζει κλειστές διαδικασίες, είναι λάθος. Δεν είναι σωστή η διαδικασία. Εάν γινόταν μια διαδικασία ομόσπονδου πανεπιστημίου, δε θα είχαμε πρόβλημα. Γι’ αυτό το λόγο, η Σύγκλητος έλαβε απόφαση ότι δε θέλει να συμπράξει, ενώ την ίδια στάση τήρησε και το Πολυτεχνείο Κρήτης», ανέφερε ο κ. Καρακάσης.
«Διαφέρουν οι αναλογίες απόδοσης»
Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Καρακάσης, «υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι στο ΤΕΙ Κρήτης που είναι εξαιρετικά αξιόλογοι. Αυτό όμως δεν αφορά το σύνολο του Ιδρύματος. Επίσης, εάν δείτε την παραγωγικότητα και τις αναλογίες από την άποψη της απόδοσης της έρευνας, θα διαπιστώσετε πως η απόδοση του ΤΕΙ είναι το 1/10 του Πανεπιστημίου Κρήτης».
Τέλος, ο κ. Καρακάσης κατέληξε κάνοντας λόγο για την ανάγκη του Πανεπιστημίου Κρήτης να δεχτεί νέους επιστήμονες. Είναι μια αναγκαιότητα του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και της εκπαιδευτικής κοινότητας γενικότερα. «Το Πανεπιστήμιο Κρήτης θέλει νέους επιστήμονες και ερευνητές με αξιόλογα βιογραφικά. Έχουμε δημιουργήσει και έναν Κανονισμό για τη δυνατότητα αναγνώρισης του ρόλου των μεταδιδακτόρων και τον τρόπο με τον οποίο θα έχουν πρόσβαση σε υποδομές, στις λειτουργίες του Πανεπιστημίου. Έχουμε καταθέσει προτάσεις για το μέλλον των διδακτόρων. Από την άλλη μεριά, το να μπορέσει κανείς να έχει μια θέση στο Πανεπιστήμιο δεν εξαρτάται δυστυχώς από εμάς. Αυτό εξαρτάται από το υπουργείο. Έχουν φύγει πολλά μέλη ΔΕΠ και έχουμε πολλούς συνταξιούχους καθηγητές που κάνουν μαθήματα υποχρεωτικά σε πρώτο και δεύτερο έτος, οι οποίοι δεν πληρώνονται», δήλωσε.
