Με κοπριά είτε από τα ζώα μας είτε αγορασμένη από γεωπονικό κατάστημα, ώστε να είναι πλήρως επεξεργασμένη, “σβησμένη” και απαλλαγμένα από διάφορους μικροοργανισμούς και ζιζάνια, γίνεται η παραγωγή οπωροκηπευτικών, αλλά υπάρχουν πολλά μυστικά που πρέπει να γνωρίζουμε, ώστε να ξέρουμε γιατί, πότε και πώς μαζί με την κοπριά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και άλλες οργανικές ουσίες, από χημικά ή βιολογικά λιπάσματα.
Τέτοιες χρήσιμες οδηγίες δίνει στην εφημερίδα “Νέα Κρήτη” σήμερα ο γεωπόνος και γενικός γραμματέας του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Γιάννης Σμυρνάκης, ξεκαθαρίζοντας πάντως πως έχει μεγάλη σημασία πριν κάνουμε οτιδήποτε να μπορούμε να “αφουγκραζόμαστε” το φυτό, που από τη συμπεριφορά του μας “λέει” τι του λείπει ώστε να του προσφέρουμε εμείς, αλλά αυτό για να το κάνουμε θα πρέπει να γνωρίζουμε βασικές αρχές γύρω από τη λίπανση.
Υπάρχει στον κόσμο μια νοοτροπία γύρω από τα θέματα αυτά ή του ύψους ή του βάθους. Δηλαδή, άλλοι βάζουν μόνο κοπριά και άλλοι βάζουν μόνο χημικά λιπάσματα στον κήπο τους. Λίγοι είναι αυτοί που τα συνδυάζουν και προφανώς ακόμα λιγότεροι εκείνοι που ξέρουν πώς να τα συνδυάσουν και γιατί. Από την άλλη, υπάρχει και ένας φόβος για το ενδεχόμενο συσσώρευσης βαρέων μετάλλων στον παραγόμενο καρπό από τα χημικά λιπάσματα. Βέβαια, αυτό που θεωρείται σίγουρο είναι ότι, αν κάνουμε υπερβολές στη χρήση των χημικών λιπασμάτων, θα δημιουργήσουμε προβλήματα συσσώρευσης νιτρικών στο έδαφος και αυτό θα έχει ως συνέπεια αυτά τα νιτρικά να περάσουν στο νερό που πίνουμε.
Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, είτε μιλάμε για οργανικό είτε για ανόργανο λίπασμα, είτε για βιολογικό είτε για συμβατικό, ποτέ δεν πρέπει να κάνουμε υπερβολές και πάντα πρέπει να ακολουθούμε την ορθολογική χρήση αυτών.
«Η κοπριά προσφέρει μια οργανική ουσία, που είτε η κοπριά προέρχεται από δικά μας ζώα, είτε προέρχεται από το εμπόριο, είναι το ίδιο πράγμα. Απλά του εμπορίου είναι απολυμασμένη και ξέρουμε ότι δεν έχει μύκητες, ενώ από τα ζώα μας μπορεί να εμπεριέχει και κάποιους παθογόνους μικροοργανισμούς, πέρα από τους θετικούς οργανισμούς που έχει για να βοηθήσει το φυτό», εξηγεί ο Γιάννης Σμυρνάκης.
Σε ό,τι αφορά το αποτέλεσμα στη θρέψη του φυτού, ο κ. Σμυρνάκης λέει ότι «η κοπριά έχει άζωτο. Και το άζωτο βοηθάει στη βλάστηση του φυτού. Από ’κει και πέρα, εκτός από την κοπριά, καλό είναι να συμπληρώνεις με χημικό ή άλλο οργανικό λίπασμα. Η κάθε καλλιέργεια έχει και άλλες απαιτήσεις. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της κοπριάς είναι ότι δεν ξέρεις ακριβώς ποια είναι τα στοιχεία που έχει. Έχει κάλλιο, έχει φώσφορο, έχει άζωτο... Σίγουρα έχει πολύ άζωτο. Σίγουρα έχει και κάποιο κάλλιο, αλλά είναι καλό να χρησιμοποιούμε και κάποια ανόργανα λιπάσματα, ώστε να καλύπτουμε τις ανάγκες του φυτού. Γιατί τα φυτά έχουμε πάρα πολλές ανάγκες».
Όπως εξηγεί στο σημείο αυτό ο γενικός γραμματέας του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ, «και με σκέτη κοπριά μπορεί κάποιος, άμα έχει μερικά φυτά στον κήπο του, να βγάλει κάποια προϊόντα. Τώρα, αν είναι ένας επαγγελματίας και δε βάλει καθόλου λίπασμα, νομίζω είναι κάτι σπάνιο. Ακόμα όμως και βιοκαλλιεργητής να είναι, χρησιμοποιεί λιπάσματα οργανικά, αλλά πρέπει να βάζει πολύ λίπασμα για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα»...
Τι καλό κάνει κάθε ουσία;
Στο ερώτημά μας πού βοηθάει η κάθε ουσία στα φυτά μας, ο Γιάννης Σμυρνάκης απαντά: «Το άζωτο, το οποίο και έχει κυρίως η κοπριά, βοηθάει στην ανάπτυξη του φυτού, στη βλάστησή του. Όταν βάζεις την κοπριά από το κοτέτσι σου, δεν ξέρεις τι στοιχεία έχει. Και αυτό θα το δεις με το μάτι στη συνέχεια. Αν δεις το φυτό δηλαδή να αναπτύσσεται πολύ αλλά να μη σου “δένει”, θα χρειαστεί να του βάλεις λίγο κάλλιο. Διότι το κάλλιο είναι για την ανάπτυξη των καρπών, για την ωρίμανση και την αύξηση του μεγέθους των καρπών. Για την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος του φυτού είναι ο φώσφορος. Κάποιες φορές οι κοπριές έχουν και ασβέστιο»...
Στο σημείο αυτό προσθέτει ότι η πιο “δυνατή” κοπριά είναι αυτή των πουλερικών, αλλά πολύ καλή θεωρείται και εκείνη των αιγοπροβάτων. Ο ίδιος προσθέτει ότι, εκτός των άλλων, με την κοπριά επιτυγχάνουμε και τη συγκράτηση της υγρασίας στο χώμα. Όσο για το αν από τα χημικά λιπάσματα έχουμε βαρέα μέταλλα στον καρπό, ο ίδιος απαντά ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αλλά σίγουρα όταν κάνουμε υπερβολές στη λίπανση, τότε μπορεί να δημιουργήσουμε προβλήματα συσσώρευσης νιτρικών στο έδαφος.
«Το βασικό είναι ότι οι λιπάνσεις που κάνεις είναι με βάση αυτά που σου ζητάει το φυτό. Το βλέπεις το φυτό και του δίνεις αυτό το οποίο σου ζητάει. Το βλέπεις. Αν σου το ζητήσει το φυτό, θα του προσθέσεις το ανάλογο λίπασμα», καταλήγει ο κ. Σμυρνάκης.
