Τρεις μέρες απέμειναν πριν χτυπήσει το κουδούνι για την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων, για τα Γενικά Λύκεια, την ερχόμενη Παρασκευή 8 Ιουνίου. Οι προσευχές και τα καρδιοχτύπια των υποψηφίων έχουν ήδη αρχίσει και μαζί με αυτά το άγχος που πάντα κυριεύει τους μαθητές στον αγώνα τους να γράψουν καλά και να καταφέρουν να εισαχθούν στη σχολή της αρεσκείας τους.
Με βάση όμως ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή των σχολών από χιλιάδες υποψήφιους; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνουν τα στοιχεία από τις απαντήσεις μαθητών και επιστημόνων που έχουν ψάξει και αναλύσει διαχρονικά το θέμα...
Πρώτη απ’ όλα, και ειδικά τα τελευταία “δύσκολα” χρόνια, που η οικονομική κρίση έχει πλήξει το σύνολο σχεδόν των οικογενειών, στα κριτήρια επιλογής σχολής έρχεται η εντοπιότητα. Οι υποψήφιοι μάλιστα χαμηλών και μεσαίων οικονομικών στρωμάτων επιλέγουν πρωτίστως σχολές που είναι κοντά στον τόπο διαμονής τους, καθώς για τις οικογένειες που δύσκολα τα βγάζουν πέρα η επιλογή αυτή είναι μονόδρομος, προκειμένου να καταφέρουν να περιορίσουν τα έξοδα σπουδών τού παιδιού τους. Όσο όμως ανεβαίνει η οικονομική κλίμακα, η επιλογή αυτή μειώνεται σημαντικά και σειρά παίρνει η κλίση του υποψηφίου σε κάποιο μάθημα και το ταλέντο που μπορεί να έχει, ενώ δεν μπορεί να παραλείψει κανείς και την αίγλη που προσφέρει μια σχολή για την μετέπειτα επαγγελματική αποκατάσταση, το μέλλον και την καταξίωση του υποψηφίου, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή.
Εξασφάλιση εύκολης εργασίας
Σύμφωνα με την τάση, παρατηρείται επίσης ότι οι υποψήφιοι αναζητούν σχολές που οδηγούν σε επαγγέλματα με σίγουρη αποκατάσταση. Αυτό γίνεται αντιληπτό από τις προτιμήσεις για τα παιδαγωγικά τμήματα, που στις περιόδους σχετικά εύκολου διορισμού στο Δημόσιο ήταν σε υψηλά ποσοστά. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται οι στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές. Στα τελευταία όμως χρόνια, που η πρόσβαση στο Δημόσιο είναι εξαιρετικά δύσκολη, το ποσοστό έχει μειωθεί σημαντικά.
Κλασικό επίσης στοιχείο αποτελεί το ότι οι αριστούχοι επιλέγουν πρώτα σχολές υψηλής ζήτησης, όπως είναι οι Νομικές Σχολές, οι Ιατρικές, οι Πολυτεχνικές, οι Βιολογικές, οι Φυσικές και τα πρωτοκλασάτα οικονομικά τμήματα Χρηματοοικονομικής, Μάρκετινγκ, Διοίκησης Επιχειρήσεων κ.λπ. Άλλοι πάλι μαθητές επιλέγουν τμήματα των ΤΕΙ, όπου η πιθανότητα εισαγωγής είναι πολύ μεγαλύτερη, εκτός βέβαια από κάποιες εξαιρέσεις, που μερικά τμήματα των ΤΕΙ έχουν μεγάλη ζήτηση.
Κληρονομικότητα επαγγέλματος
Άλλη μια τάση που σημειώνεται είναι ότι πολλά παιδιά γιατρών, δικηγόρων, μηχανικών κ.λπ. ακολουθούν σε μεγάλο ποσοστό τον δρόμο των γονιών τους. Σκοπός των περισσότερων είναι να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις ή τα επαγγέλματα μελών της οικογένειάς τους, “στρωμένες” δηλαδή δουλειές, γι’ αυτό και ως πρώτη επιλογή βάζουν σχολές που έχουν σχέση με αυτά.
Κλίση σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα
Υπάρχει βέβαια και η κατηγορία των υποψηφίων που από την παιδική τους ηλικία ονειρεύονται το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. Είναι τα παιδιά που θέλουν να αξιοποιήσουν το ταλέντο τους (π.χ. μουσική, τέχνη κ.λπ.) ή να ακολουθήσουν το συναίσθημά τους, επιζητώντας να εισαχθούν σε σχολές που θα τους βοηθήσουν να υπηρετήσουν καλύτερα το κοινωνικό σύνολο, όπως οι Ιατρικές, Παιδαγωγικές, σχολές Ψυχολογίας ή σχολές Κοινωνικών Επιστημών και άλλες.
Οι μετεγγραφές
Οι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν τα μόρια που απαιτούνται για μετεγγραφή, δηλώνουν στις πρώτες θέσεις σχολές που βρίσκονται μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους, γιατί είναι σίγουροι ότι σύντομα θα εξασφαλίσουν τη μετεγγραφή τους. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι ο αριθμός των υποψηφίων από φέτος διευρύνθηκε, αφού η δυνατότητα αυτή επεκτάθηκε και σε αδέλφια που φοιτούν σε διαφορετική πόλη, ο παράγοντας αυτός είναι αρκετά ενισχυμένος.
Δεύτερη ευκαιρία
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι απόφοιτοι προηγούμενων χρόνων, που κυνηγούν μια “δεύτερη ευκαιρία”. Είναι τα παιδιά που δεν κατάφεραν να εισαχθούν σε κάποια σχολή ή πέτυχαν κάπου και θέλουν να εισαχθούν σε μια καλύτερη γι’ αυτούς σχολή. Έχουν ήδη περάσει τη διαδικασία των πανελλαδικών και πλέον νιώθουν πιο ώριμοι να κάνουν μια καινούργια προσπάθεια. Εξάλλου, είναι αρκετοί αυτοί που πέρυσι είχαν κάποια ατυχία σε κάποιο μάθημα και θέλουν να δώσουν φέτος μια νέα μάχη που ελπίζουν ότι θα είναι νικηφόρα.
Είναι οι νέοι που έχουν όνειρα, έχουν ελπίδες και δεν το βάζουν κάτω με την πρώτη ήττα. Παιδιά που κυνηγούν τα όνειρά τους, παρά τις δυσκολίες που συναντούν, και αξίζει να τα συγχαρούμε.
«Έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού»
Από την πλευρά της, η υπεύθυνη Σπουδών, φιλόλογος στα Φροντιστήρια “Ξύστρα” Γεωργία Βουβάκη, επιβεβαιώνοντας πως συνήθως αυτά τα κριτήρια ακολουθούν οι υποψήφιοι αναφορικά με τις σχολές που επιλέγουν, τόνισε ωστόσο το μεγάλο κενό που σημειώνεται σε αυτό που λέμε σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός. Όπως σημείωσε η κ. Βουβάκη, ενώ είναι απολύτως αναγκαίος, δεν υπάρχει, οπότε και σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά δεν υποψιάζονται τι δεξιότητες θα τους ζητηθούν στην αγορά εργασίας όπου θα μπουν, με αποτέλεσμα να κινούνται κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού τους με πιο “παραδοσιακά” κριτήρια.
«Υπάρχει μια σύγχυση και οφείλεται στην έλλειψη ενημέρωσης και κατάλληλου επαγγελματικού προσανατολισμού. Ιδιωτικοί φορείς, όπως είμαστε κι εμείς, προσπαθούμε να διοργανώσουμε σχετικές ημερίδες ενημέρωσης, αντιλαμβανόμενοι την αγωνία γονιών και μαθητών, που αναζητούν το πώς θα διερευνήσουν αυτόν τον άγνωστο αυριανό εργασιακό χώρο, προκειμένου να τους πληροφορήσουμε για τις ανάγκες της αγοράς και να τους βοηθήσουμε αναφορικά με το πώς τα παιδιά θα ανακαλύψουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους», σημείωσε η κ. Βουβάκη.
