Η Κρήτη είναι ανεξάντλητη, πολυπρόσωπη και για να τη γνωρίσετε πρέπει το κοντέρ να γράψει χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο νησί της χώρας υποδέχεται περίπου δυο εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Από αυτούς ένα πολύ μικρό ποσοστό θα απολαύσει τις πτυχές της παραδοσιακής Κρήτης.
Οι Κρητικοί στα χωριά της ενδοχώρας, αφουγκράζονται τη φύση και κρατούν τις παραδόσεις τους με ευλαβική συνέπεια, δίνοντας στο νησί το πιο γοητευτικό του προφίλ. Σας το αποκαλύπτουμε εμπιστευτικά μια μοναδική διαδρομή στην άγνωστη Κρήτη της. Βόλτα και ιερό προσκύνημα στα όμορφα μοναστήρια του Ακρωτηρίου Χανίων.
Μετά την απελευθέρωση της Αραβοκρατούμενης Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά το 961 μ.Χ., παρατηρήθηκε μια περίοδος πολιτισμικής αναγέννησης, γεγονός που αντανακλάται στα μνημεία της εποχής και η οποία συνεχίστηκε με εντονότερους ρυθμούς στα χρόνια της Ενετοκρατίας. Αυτήν την περίοδο ιδρύθηκαν τα περισσότερα μεγάλα μοναστήρια, που συναντάμε σήμερα στην Κρήτη.
Μοναστήρια, τόποι προσκυνήματος. Η Κρήτη είναι γεμάτη από θρησκευτικό πλούτο και αξιοθέατα τα οποία κερδίζουν τον θαυμασμό του επισκέπτη και όχι άδικα. Τα γραφικά Χανιά ξεχειλίζουν από ιστορία και μοναδικά αρχιτεκτονικά μνημεία.
Τρία από τα πιο σημαντικά μοναστήρια που βρίσκονται στη περιοχή του Ακρωτηρίου είναι: η Ιερά Μονή Κυρίας των Αγγέλων, Γουβερνέτου, η Μονή Αγίας Τριάδας, των Τζαγκαρόλων και η Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη. Πρώτος σταθμός μας, η Μονή της Αγίας Τριάδας, Τσαγκαρόλων, που βρίσκεται στα ανατολικά της χερσονήσου του Ακρωτηρίου.
Μονή Τσαγκαρόλων
Αφήνοντας πίσω τα χωριά του Ακρωτηρίου, στο δρόμο για να συναντήσουμε το Κρητικό πέλαγος, δύο σειρές από κυπαρίσσια δεξιά και αριστερά του δρόμου, μας οδηγούν στο μεγαλύτερο μοναστήρι της Κρήτης, την Αγία Τριάδα των Τσαγκαρόλων.
Είναι ένα από τα πλουσιότερα και ομορφότερα μοναστήρια της Κρήτης. Η Μονή κτίστηκε το 1612 από τους Κρητικής καταγωγής μοναχούς Ιερεμία και Λαυρέντιο, που ανήκαν στη Βενετσιάνικη ορθόδοξη οικογένεια των Τσαγκαρόλων. Ένα από τα σημαντικότερα πατριαρχικά μοναστήρια του νησιού με μοναδική ομορφιά και πλούσια επίδραση στη παιδία του νησιού.
Καθώς περνάμε την βαριά ξύλινη πόρτα του και μπαίνουμε στον εσωτερικό περίβολο, η φαντασία και η καλαισθησία απογειώνονται. Κάθε γωνιά του μοναστηριού είναι ένα καλλιτέχνιμα.
Ο Ιερεμίας ο οποίος ξεκίνησε πρώτος την ανέγερση της Μονής ήταν ένας λόγιος της εποχής του, με εξαιρετική αρχιτεκτονική αίσθηση. Ο ίδιος επηρεασμένος από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Σεμπαστιάνο Σέρλιο , κατασκεύασε με τόση μαεστρία το Μοναστήρι που βλέποντας το οι επισκέπτες, τους κόβεται η ανάσα. Μετά το θάνατό του το 1634 περίπου, το έργο συνεχίστηκε από το Μοναχό Λαυρέντιο.
Η Μονή συνέχισε να ακμάζει στα χρόνια της τουρκοκρατίας, αν και με προβλήματα. Παρά τις μεταγενέστερες προσθήκες ακόμα και σήμερα διατηρεί αρκετά την αρχική της μορφή και παραμένει ένα στολίδι και μοναδικό δήγμα φρουριακής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής. Είναι σπάνια και εντυπωσιακά τα κειμήλια και τα σπάνια άμφια που φυλάσσονται στο μικρό μουσείο της Μονής.
Μονή Γουβερνέτου
Μέσα στο άγριο αλλά τόσο γοητευτικό τοπίο, με τους ελαιώνες και τα χαράκια, είναι «κρυμμένος» ο πρώτος μας σταθμός, η ιστορική Μονή Γουβερνέτου. Αντικρίζοντάς τη για πρώτη φορά κανείς, νομίζει ότι είναι ένα ενετικό κάστρο με τους αγέρωχους πύργους της να ολοκληρώνουν το θέαμα.
Ο κύριος ναός του μοναστηριού είναι αφιερωμένος στη Παναγία, γι’ αυτό και το όνομά της είναι, Κυρία των Αγγέλων. Ο ναός ξεκίνησε να χτίζεται την εποχή των Ενετών, αλλά οι εργασίες διακόπηκαν λόγω της εισβολής των Τούρκων και των απαγορεύσεων που επέβαλλαν.
Το 1537 όπου ξεκίνησε να κτίζετε το μοναστήρι, δεν υπήρχαν κάτοικοι στο Ακρωτήρι, οπότε κάνουμε λόγο για ένα ασκητικό μέρος. Εδώ κυριαρχεί η λιτότητα και η αυστηρότητα αλλά αυτό δεν γίνεται σε βάρος της καλαισθησίας. Η εκκλησία της Θεοτόκου, της Κυρίας των Αγγέλων, είναι και αυτή χτισμένη σύμφωνα με την Οθωνική αρχιτεκτονική, με πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Οι δύο τρούλοι, πίσω από το κεντρικό, σε σχήμα τετράπλευρης πυραμίδας, αλλά και στοιχεία από την Αναγέννηση.
Σήμερα στο χώρο της Μονής λειτουργεί ένα μικρό μουσείο με φορητές εικόνες, κειμήλια και σπάνια χειρόγραφα.
Μονή- Προσκύνημα του Αγ. Ιωάννη του Ερημίτη ή Ξένο
Λίγο βορειότερα, ακολουθώντας ένα σχεδόν παρθένο μονοπάτι ο δρόμος μας βγάζει σε ένα άγριο και επιβλητικό φαράγγι...το Αυλάκι. Κάπου εκεί, μέσα στα βουνά βρίσκεται κρυμμένο το αρχαιότερο Μοναστήρι της Κρήτης, του 6ου ή 7ου αιώνα, η Μονή- Προσκύνημα του Αγ. Ιωάννη του Ερημίτη ή Ξένου. Η Ιερά Μονή κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα, δίπλα στη σπηλιά όπου έζησε και κοιμήθηκε ο Άγιος.
Ο ναΐσκος είναι σκαλισμένος στο βράχο και φέρει εμφανή ενετικά γνωρίσματα της εποχής. Από κάτω η τεράστια γέφυρα πλάτους 10μ και μήκους 20μ , ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής, που λειτουργεί και σαν περίβολος. Δεν είναι ένα οικοδόμημα συμπαγές αλλά φιλοξενούσε την τραπεζαρία, κάποια κελιά και μια «σακέλλα», δηλαδή μια φυλακή για τους τιμωρημένους Μοναχούς, εξοικονομώντας χώρο για το Μοναστήρι. Στα τεράστια βράχια, που υψώνονται τριγύρω, υπάρχουν πολυάριθμα ασκηταριά.
Στα Μοναστήρια της Κρήτης επιβιώνει μια μακραίωνη μοναστική παράδοση που γνώρισε το αποκορύφωμα της την Βενετσιάνικη περίοδο κατά την οποία ήκμασε η περίφημη Κρητική σχολή Αγιογραφίας. Τα περισσότερα μοναστήρια αποτελούν κέντρα τη ελευθερίας κατά τη δύσκολη περίοδο της τουρκοκρατίας και έγιναν οι θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας και του Βυζαντινού πολιτισμού.
Ρεπορτάζ: Μιχαέλα Λιονάκη
