«Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν... μαγειρεύουν» είναι το μήνυμα του Γιάννη Κουράκη προς τις Βρυξέλλες γύρω από το Brexit!
Μέσω επιστολής του προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών Καρλ-Χάιντς Λάμπερτζ, της οποίας ο ίδιος είναι μέλος, ο κ. Κουράκης καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να πάρει εγκαίρως μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. στις ευρωπαϊκές περιφέρειες και δη στις μεσογειακές περιφέρειες, όπως είναι η Κρήτη.
Φέρνοντας ως παράδειγμα το νησί μας, ο ίδιος κάνει λόγο για σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις, πρωτίστως στην τουριστική βιομηχανία της Κρήτης και σε δεύτερο βαθμό στον εμπορικό τομέα, με σημείο αναφοράς τις εξαγωγές των τοπικών αγροτικών προϊόντων.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Κουράκη, δεν πρέπει να χαθεί πολύτιμος χρόνος από πλευράς Ε.Ε., η οποία, όπως επισημαίνει, θα πρέπει να κινηθεί σε δύο παράλληλους άξονες:
Αφενός να εκπονηθεί άμεσα πλήρης μελέτη για τις επιπτώσεις του Brexit στον τουρισμό της Μεσογείου και αφετέρου να δημιουργηθεί ένας ειδικός χρηματοδοτικός μηχανισμός για την ενίσχυση των περιοχών της Ε.Ε. που θα πληγούν περισσότερο από το Brexit...
Αναλυτικότερα, ανταποκρινόμενος πολύ άμεσα στο σχετικό κάλεσμα και έγγραφο του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, ο Γιάννης Κουράκης έστειλε επιστολή-απάντηση, όπου παραθέτει ενδιαφέροντα στοιχεία και αναλύσεις.
«Η ανάλυση των επιπτώσεων από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε επίπεδο εθνικής οικονομίας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, αλλά έχουν δημοσιευτεί μελέτες και αναλύσεις τραπεζών που διατυπώνουν σχετικές εκτιμήσεις με βάση τη δομή των εμπορικών και γενικότερων οικονομικών συναλλαγών με την Ελλάδα.
Εκτιμώ ότι, όταν θα αρχίσει να διαγράφεται με περισσότερη σαφήνεια το πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ε.Ε., θα προσεγγιστούν με αρτιότερο τρόπο οι επιπτώσεις στη χώρα.
Σε περιφερειακό επίπεδο, δυστυχώς, δεν υπάρχουν μελέτες ανάλυσης των επιπτώσεων από το Brexit. Με βάση όμως τη δομή της περιφερειακής οικονομίας της Κρήτης, επιχειρείται μια καταρχήν εκτίμηση του αντίκτυπου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κουράκης.
Ανάλυση αντίκτυπου
«Η Κρήτη», συνεχίζει ο κ. Κουράκης στην επιστολή του, «ως περιφέρεια έχει αναπτύξει ένα υψηλό επίπεδο συναλλαγών με το Ηνωμένο Βασίλειο ιδιαίτερα στον τουρισμό.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι το 13% της συνολικής τουριστικής δραστηριότητας (13,3% σε επίπεδο τουριστικών επισκέψεων, 13,4% σε επίπεδο διανυκτερεύσεων και 13,2% σε επίπεδο τουριστικών εισπράξεων) οφείλεται στις επισκέψεις τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Με δεδομένο ότι το ΑΕΠ της Περιφέρειας Κρήτης συναρτάται σε μεγάλο βαθμό (έως και 50%, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις) από την τουριστική δραστηριότητα, αναμένεται να υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις από το Brexit.
Αυτές θα προέλθουν κυρίως από την ενδεχόμενη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως αποτέλεσμα π.χ. μόνιμης απώλειας προϊόντος-εισοδήματος λόγω Brexit, σε συνδυασμό με άνοδο του πληθωρισμού και υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της στερλίνας έναντι του ευρώ.
Ειδικότερα, η υποτίμηση της λίρας έναντι του ευρώ μετά το Brexit θα καταστήσει το ελληνικό τουριστικό προϊόν ακριβότερο για τους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου.
Επιπρόσθετα, αρνητικό αντίκτυπο θα έχουν και αλλαγές στις σχετικές διαδικασίες, όπως η επαναφορά της ταξιδιωτικής βίζας για τους κατοίκους του Η.Β. ή τυχόν διαφοροποιήσεις στο καθεστώς λειτουργίας των αεροπορικών εταιρειών.
Οι ταξιδιωτικές υπηρεσίες χωρίς βίζα πρέπει να συνεχιστούν, για να αποφευχθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις στις εισροές τουριστών από το Η.Β.
Τέλος, η ενδεχόμενη αποχώρηση του Η.Β. από την Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά Αεροπορικών Μεταφορών (ESAM) θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος συναλλαγών για τους μεταφορείς με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος ταξιδιού στο εξωτερικό και συνεπώς στον τουρισμό στην Κρήτη».
Εμπόριο - εξαγωγές
Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές αγαθών και γενικότερα το διμερές εμπόριο, ο κ. Κουράκης επισημαίνει:
«Οι επιπτώσεις είναι περιορισμένες, αλλά όχι αμελητέες, καθώς οι εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο ανέρχονται στο 5% του συνόλου και αφορούν κυρίως στα τοπικά αγροτικά προϊόντα. Η τελική επίπτωση θα εξαρτηθεί από το καθεστώς δασμών που θα επικρατήσει μετά την αποχώρηση του Η.Β. από την Ε.Ε. Επίσης, επιπτώσεις θα υπάρχουν στην εκπαιδευτική και ερευνητική κοινότητα, καθώς αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τις συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων χρηματοδοτούμενων κυρίως από την Ε.Ε.
»Αρνητικά, επίσης, θα επηρεάσει τις σπουδές αλλά και το κόστος τους. Τέλος, εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί αρνητικά το επενδυτικό πρόγραμμα της Περιφέρειας, το οποίο χρηματοδοτείται με πόρους από τα διαρθρωτικά ταμεία, καθώς θα μειωθεί ο κοινοτικός προϋπολογισμός».
Διορθωτικές δράσεις - μέτρα
Αναφερόμενος στις αναγκαίες διορθωτικές δράσεις, ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στο Δήμο Ηρακλείου υπογραμμίζει:
«Στο πλαίσιο αξιολόγησης του ΠΕΠ Κρήτης 2014-20, έχει τεθεί το θέμα της εκτίμησης των επιπτώσεων από το Brexit, καθώς επηρεάζει την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί.
»Ως εκ τούτου, αναμένω ότι στις αρχές του 2018 θα υπάρχουν ασφαλέστερες εκτιμήσεις. Επισημαίνω ότι σε περιφερειακό επίπεδο καταβάλλεται μια γενικότερη προσπάθεια προσέλκυσης τουριστών από νέες αναδυόμενες αγορές με σημαντικές προοπτικές.
»Η προσπάθεια αυτή αναμένεται να διευκολυνθεί από την κατασκευή και του νέου διεθνούς αεροδρομίου του Ηρακλείου. Η ταχεία ολοκλήρωση αυτού του έργου αποτελεί κεντρική αναπτυξιακή προτεραιότητα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να διευκολύνει την εκτέλεσή του με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
»Περαιτέρω, θα πρέπει να αναπροσανατολιστεί και να ενισχυθεί η επικοινωνιακή εκστρατεία σε νέες αγορές, για την προσέλκυση τουριστών. Προς αυτήν την κατεύθυνση λαμβάνονται ήδη οι κατάλληλες αποφάσεις σε περιφερειακό επίπεδο από αρκετούς φορείς της Κρήτης».
Χρηματοδοτικός μηχανισμός: «Μελέτη για τις επιπτώσεις στον τουρισμό»
Σε ό,τι αφορά το πώς πρέπει να κινηθεί η Ε.Ε., ο κ. Κουράκης αναφέρει:
«Το εύρος των επιπτώσεων είναι τέτοιο, που απαιτεί μια πιο συστηματική και συντονισμένη αντιμετώπιση από την Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει τις επιπτώσεις και να κατευθύνει τους πόρους εκεί όπου εμφανίζεται η ισχυρότερη πίεση. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν σκόπιμο να υλοποιηθεί καταρχήν μια μελέτη για τις επιπτώσεις του Brexit στον τουρισμό με έντονη περιφερειακή διάσταση ειδικά προσανατολισμένη στις περιφέρειες της Μεσογείου. Επίσης, θα ήταν σκόπιμο να σχεδιαστεί ένας χρηματοδοτικός μηχανισμός προσαρμογής με συγχρηματοδότηση από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, με στόχο τον αναπροσανατολισμό των οικονομικών συναλλαγών στις τοπικές οικονομίες που πλήττονται περισσότερο.
Είναι βέβαια δεδομένο ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες ανάπτυξης μιας αμοιβαία επωφελούς διμερούς συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο και μετά την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ενδεχομένως κάποιες από τις προαναφερόμενες επιπτώσεις δε θα έχουν το εύρος και το βάρος που αρχικά αναμένουμε», καταλήγει ο κ. Κουράκης.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης
