Μια άλλη μεγάλη... κουβέντα που ανοίγει κάθε φορά που τίθεται επί τάπητος το θέμα των ενεχυροδανειστηρίων είναι το ζήτημα των χυτηρίων, όπου λειώνουν τα πολύτιμα μέταλλα που φτάνουν στα καταστήματα αγοράς χρυσού.
Όπως μας πληροφορεί η ανώνυμη πηγή μας, στην Κρήτη - όπως και σε όλη τη χώρα - υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα, σε πολύ μικρότερο πλέον αριθμό, πολλά χυτήρια... αυτοσχέδιου τύπου!
Σύμφωνα πάντα με την πηγή μας, ο κάθε ενδιαφερόμενος έστηνε το δικό του αυτοσχέδιο χυτήριο, χρησιμοποιώντας ένα απλό... γκαζάκι υγραερίου, που μπορεί να προμηθευτεί πολύ εύκολα ο καθένας. «Έστηναν χυτήρια με γκαζάκια σε μπαλκόνια και ταράτσες», μας είπε χαρακτηριστικά η πηγή μας.
Μπορεί τα αυτοσχέδια χυτήρια με απλά γκαζάκια να έδιναν και να έπαιρναν, δεν έλειπαν, όμως, και οι καταγγελίες για τη λειτουργία περισσότερο "οργανωμένων" (αλλά πάντα παράνομων) χυτηρίων μέσα στο Ηράκλειο!
Ένα τέτοιο περιστατικό βγήκε στο φως το Μάιο του 2013, έπειτα από καταγγελία που έφτασε στην Ένωση Καταναλωτών Ηρακλείου από κατοίκους του Αϊ Γιάννη Κνωσού.
Για το περιστατικό μίλησε στη "Ν.Κ." ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών Ηρακλείου Κώστας Δρακάκης, ο οποίος και είχε χειριστεί τότε την καταγγελία των περιοίκων...
Καταγγελία που είχε γίνει λόγω φόβων για τη δημόσια υγεία των περιοίκων και η οποία είχε συνοδευτεί, όπως μας είπε, και από 200 υπογραφές κατοίκων.
«Ως Ένωση Καταναλωτών είχαμε δεχτεί καταγγελία για τη λειτουργία παράνομου χυτηρίου στο Ηράκλειο. Η καταγγελία είχε φτάσει υπό την εξής μορφή. Το χυτήριο δε λειτουργούσε νόμιμα. Απ' έξω μάλιστα είχε μείνει, προφανώς από παλιά, πινακίδα φροντιστηρίου. Η περιοχή ήταν, θυμάμαι, στον Αϊ Γιάννη Κνωσού.
Τους είχαμε καλέσει τότε. Είχαν έρθει δυο-τρεις από αυτούς. Αυτοί είχαν ζητήσει αδειοδότηση από την Περιφέρεια, αλλά δεν τους είχε δοθεί άδεια. Είχαν κάνει έναρξη επαγγέλματος, ήταν φορολογικά εντάξει, αλλά δεν είχαν άδεια λειτουργίας.
»Τότε είχαν διαμαρτυρηθεί οι περίοικοι. Έβλεπαν μαύρο καπνό να βγαίνει από την καμινάδα. Ανησυχούσαν για τοξικά αέρια. Για αυτό, λόγω ανησυχίας για τη δημόσια υγεία, είχε γίνει η καταγγελία. Θυμάμαι, μου είχαν φέρει και γύρω στις 200 υπογραφές.
Το χυτήριο ήταν σχετικά εν κρύπτω...
»Ένα τέτοιο σκηνικό βέβαια, το λέω γενικότερα, όχι για τη συγκεκριμένη περίπτωση, ένα μικρό χυτήριο δηλαδή να λειτουργεί στα κρυφά, βάζει και υποψίες για άλλα πράγματα: ότι μπορεί να εξυπηρετεί συναλλαγές και λειώσιμο κλεμμένων, ενδεχομένως, αντικειμένων».
Χωρίς δελτία αποστολής
Άλλο κόλπο που φέρεται να έστηναν οι ενεχυροδανειστές ήταν το πώς έστελναν κοσμήματα στο εξωτερικό για χύτευση. Σύμφωνα με την πηγή μας, ο νόμος λέει ότι, όσοι θέλουν να λειώσουν αντικείμενα, πρέπει να τα συνοδεύουν υποχρεωτικά με ειδικά δελτία αποστολής.
Στα δελτία αποστολής οι αποστολείς είναι υποχρεωμένοι να αναγράφουν το βάρος των αντικειμένων, τα καράτια και γενικά όλα τα απαραίτητα στοιχεία των κοσμημάτων που στέλνονταν για λειώσιμο και τα οποία αποδείκνυαν ότι έχουν βρεθεί στα χέρια των αποστολέων τους με νόμιμο τρόπο.
Είναι τραγελαφικές οι σκηνές στα αεροδρόμια και τελωνεία της χώρας μας, που πολλοί με τσάντες που περιείχαν χρυσό, συνοδευόμενο από χειρόγραφα τιμολόγια, έφευγαν για το εξωτερικό για να πουλήσουν την πραμάτεια τους.
Το ΣΔΟΕ και οι ελεγκτικές Αρχές... έλαμψαν διά της απουσίας τους, αντί να κάνουν "φύλλο και φτερό" τα τιμολόγια, αλλά και τους τραπεζικούς λογαριασμούς, για να βγει η αλήθεια. Τεράστια η φοροδιαφυγή και σε αυτόν τον ευαίσθητο κλάδο, με ανοχή της ίδιας της Πολιτείας.
Η χώρα μας διαθέτει αποθέματα 149 τόνων χρυσού αξίας 5,4 δισ. ευρώ, όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος. Ποιος θα μας πει πόσοι τόνοι χρυσού λειώθηκαν και μεταφέρθηκαν και πωλήθηκαν εκτός Ελλάδας; Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι αυτού του εγκλήματος σε βάρος της οικονομίας της χώρας μας;
Οι μπίζνες με Τουρκία
Τι γίνεται, όμως, με τους ενεχυροδανειστές που επέλεγαν να στείλουν τα κοσμήματά τους για χύτευση στο εξωτερικό; Όπως μας ενημερώνει η ανώνυμη πηγή μας, δυο-τρεις ήταν οι βασικές επιλογές:
η Γερμανία, η Τουρκία και το Βέλγιο. Σε αυτό το σημείο παρουσιάζεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πώς ο χρυσός ταξιδεύει από την Ελλάδα με προορισμό τη γείτονα χώρα. Σύμφωνα με την πηγή μας, οι περισσότεροι που έστελναν για χύτευση χρυσό στην Τουρκία, το έκαναν παράνομα. Είτε μέσω Έβρου, είτε μέσω των νησιών του Αιγαίου.
Ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο λόγος για τον οποίο αρκετοί ενεχυροδανειστές προτιμούσαν την Τουρκία. Ο χρυσός μπορεί να είναι είτε 24 καρατίων (Κ24), που είναι ο λεγόμενος καθαρός χρυσός (βενέτικος), είτε 18 (Κ18), είτε 14 (Κ14). Σύμφωνα πάντα με τη ανώνυμη πηγή της "Ν.Κ.", στην Τουρκία επιδοτούνταν το Κ18 και το Κ14, αλλά όχι το καθαρό χρυσάφι! Μπορεί αυτό να σας ακούγεται ως παραλογισμός, ωστόσο η πηγή μας δίνει την απάντηση:
«Το λαθρεμπόριο του χρυσού παιζόταν με Κ14 ή Κ18, καθώς το 24άρι είναι πιστοποιημένο και φέρει πάνω του σφραγίδα με ειδικό κωδικό αριθμό. Η αρίθμηση αυτή είναι ανεξίτηλη και δεν μπορεί να σβηστεί. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει με το Κ14 ή το Κ18», μας εξηγεί το εν λόγω άτομο, που γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις.
Στη φάκα
Πέρα από την Τουρκία, από τους μεγάλους προορισμούς του χρυσού που έβγαινε έξω από τα ελληνικά σύνορα ήταν και είναι η Γερμανία, όπως και το Βέλγιο. Τη διετία 2012-2013 ιδίως, οι παράνομες εξαγωγές χρυσού απασχολούσαν πολύ συχνά τις ελληνικές διωκτικές Αρχές.
Μία μόνο χαρακτηριστική περίπτωση, που είχε προκαλέσει έντονη τότε συζήτηση, ήταν η σύλληψη, τον Απρίλιο του 2013, ενός Γερμανού που επιχείρησε να μεταφέρει αεροπορικώς στη Γερμανία μια τεράστια ποσότητα χρυσού και αργύρου.
Ο συλληφθείς, ένας 32χρονος τότε Γερμανός, επρόκειτο να ταξιδέψει με πτήση της Lufthansa από το αεροδρόμιο Αθηνών για το Μόναχο. Είχε μαζί του τα 425 κιλά ασήμι, 7,185 κιλά χρυσού και σχεδόν 300.000 ευρώ. Οι τελωνειακοί ειδοποίησαν το ΣΔΟΕ και ο Γερμανός συνελήφθη. Το ασήμι και ο χρυσός επρόκειτο να σταλούν στη Γερμανία εκ μέρους εταιρείας με έδρα το κέντρο της Αθήνας. Στην κατοχή του Γερμανού, άλλωστε, βρέθηκαν τα φορολογικά της στοιχεία.
Χρυσός 7 εκατ. ευρώ!
Άλλη χαρακτηριστική περίπτωση είχαμε το Δεκέμβριο του 2011 στο λιμάνι της Πάτρας. Μετά από αξιοποίηση πληροφοριών, οι άνδρες του ΣΔΟΕ με τη βοήθεια λιμενικών βρήκαν στο λιμάνι της Πάτρας ένα αυτοκίνητο γεμάτο με πλάκες χρυσού. Όπως έγινε γνωστό από τις αρμόδιες Αρχές, στο όχημα, που ήταν έτοιμο να επιβιβαστεί σε πλοίο της γραμμής για Ιταλία, βρέθηκαν συνολικά και κατασχέθηκαν 130 πλάκες χρυσού, αξίας περίπου 7 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο χρυσός θα περνούσε στην Ιταλία και από εκεί θα ταξίδευε για τον τελικό του προορισμό, τη Γερμανία. Στο αυτοκίνητο δε βρέθηκε ούτε ένα παραστατικό που να δικαιολογεί την ύπαρξη του χρυσού, παρά μόνο ένα έγγραφο στο οποίο αναφερόταν ο τελικός προορισμός του.
Η εκτίμηση του ΣΔΟΕ ήταν ότι επρόκειτο για μια ακόμη "χρυσή" δουλειά μεγάλου κυκλώματος λαθρεμπορίας πολύτιμων μετάλλων, που με έδρα την Αθήνα έχει απλώσει τα πλοκάμια του στις διεθνείς αγορές.
Έφοδοι και "λαβράκια" από ΣΔΟΕ
Με βάση τα όσα είχαν δει το φως της δημοσιότητας την περίοδο εκείνη, υπήρχαν καταγγελίες για κυκλώματα που δημιουργούσαν δίκτυα με το εξωτερικό και "εξήγαν" τα πολύτιμα αντικείμενα. Μάλιστα, οι επιτήδειοι φρόντιζαν να λειώσουν τα αντικείμενα, ώστε τα σχετικά παραστατικά, κατά την εξαγωγή τους, να αναφέρουν αόριστα αγορά χρυσού.
Κινητοποίηση υπήρξε τότε και από την κεντρική υπηρεσία του ΣΔΟΕ, η οποία είχε εκπονήσει σχέδιο ελέγχου αεροπορικών αποστολών και εξαγωγών χρυσού που απεστάλησαν από τη χώρα μας προς το εξωτερικό. Έχουν παραληφθεί στοιχεία αποστολών και εξαγωγών με δηλωθέντα προϊόντα χρυσού, κράματα χρυσού, κοσμήματα κ.λπ., κατά τα έτη 2010-2012, που έγιναν από τριάντα έξι πρακτορεία.
Στο μικροσκόπιο των επιθεωρητών του ΣΔΟΕ μπήκαν ενεχυροδανειστήρια και ανταλλακτήρια χρυσού σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας... Σε ένα μπαράζ ελέγχων που είχε γίνει τότε από το ΣΔΟΕ βρέθηκαν "λαβράκια", αφού στο πλαίσιο ελέγχου σε 95 ενεχυροδανειστήρια διαπιστώθηκαν 1.200 παραβάσεις, ενώ δεσμεύτηκαν θυρίδες με εκατοντάδες χρυσαφικά και τιμαλφή.
ΠΡΙΝ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ: Εξαρθρώθηκε πολυμελές κύκλωμα
Βεβαίως, μπορεί οι εποχές των "παχιών αγελάδων" για τα ενεχυροδανειστήρια να πέρασαν, μπορεί τα κατεξοχήν "αρπακτικά" να μάζεψαν ό,τι μάζεψαν και να τα εγκαταλείψαν, μπορεί σε ένα μεγάλο μέρος τους όσοι απέμειναν να δραστηριοποιούνται να είναι πιο ευσυνείδητοι επαγγελματίες, τα παραβατικά όμως φαινόμενα και οι παράνομες διαδρομές δεν έχουν τελειώσει...
Για του λόγου το αληθές, την εξάρθρωση πολυμελούς κυκλώματος, με τοκογλυφικές δραστηριότητες και "ειδικότητα" το "σπάσιμο" επιταγών και τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, κατάφερε πριν λίγες ημέρες η Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ιωαννίνων.
Στο πλαίσιο της έρευνας, εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν μεγάλα χρηματικά ποσά, ποσότητες χρυσού και επιταγές. Ακόμη, εξακριβώθηκε η συμμετοχή δέκα ατόμων στην εγκληματική οργάνωση, σε βάρος των οποίων σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα για τα αδικήματα της σύστασης εγκληματικής οργάνωσης, της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα και της κατ' επάγγελμα τοκογλυφίας.
Για την εξάρθρωση του κυκλώματος έγινε αστυνομική επιχείρηση ευρείας κλίμακας σε Ιωάννινα, Αθήνα, Άρτα, Θεσσαλονίκη, Ξυλόκαστρο και Βραχάτι Κορινθίας.
Στο πλαίσιο αυτής, συνελήφθησαν ένας 65χρονος που θεωρείται εγκέφαλος της οργάνωσης, τέσσερις ακόμη Έλληνες - 45, 51, 31 και 50 ετών - και ένας 34χρονος Βούλγαρος, που εκτιμάται ότι ήταν οι κεντρικοί βραχίονες της οργάνωσης. Επίσης, ταυτοποιήθηκαν ως μέλη του κυκλώματος τρεις ακόμη Έλληνες, 23, 61 και 67 ετών, και ένας 44χρονος Πακιστανός, ενώ η δικογραφία περιλαμβάνει και 61χρονο Έλληνα, ο οποίος κατηγορείται για το αδίκημα της τοκογλυφίας.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης - Νικόλας Αγγελίνος
