Νέο σύστημα πρόσβασης των υποψηφίων στα ΑΕΙ, χωρίς εξετάσεις, προωθεί το υπουργείο Παιδείας. Το σύστημα αυτό δεν περιλαμβάνει πανελλαδικές και, εφόσον οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί ευοδωθούν, οι πρώτοι "τυχεροί" θα είναι οι μαθητές που θα φοιτήσουν του χρόνου στην Α' Λυκείου.
Ήδη ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας φέρεται να έχει δώσει στον Νίκο Φίλη το "πράσινο φως" για να προχωρήσει στις απαιτούμενες νομοθετικές διαδικασίες. Σ' αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Παιδείας αναμένεται τις επόμενες ημέρες να καταθέσει στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής δύο πορίσματα: α) της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία υπό τον Α. Λιάκο και β) της Επιτροπής της Βουλής υπό τον Κ. Γαβρόγλου.
Ακολούθως, τα κόμματα θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους επί των πορισμάτων και να εκδοθεί ένα τελικό πόρισμα. Στόχος είναι πριν τη λήξη του τρέχοντος διδακτικού έτους να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι νομοθετικές διαδικασίες. Εφόσον ο στόχος επιτευχθεί, μπορεί από του χρόνου να αρχίσει η εφαρμογή του νέου γυμνασίου και λυκείου.
Οι μαθητές που θα βιώσουν πρώτοι την εμπειρία της εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίς πανελλαδικές εξετάσεις προβλέπεται να είναι οι σημερινοί μαθητές της Γ' γυμνασίου. Στην περίπτωση που όλο αυτό προχωρήσει, τα ελληνικά νοικοκυριά αναμένεται να απαλλαχθούν από ένα μεγάλο μέρος του οικονομικού και ψυχολογικού βάρους, με το οποίο συνεπάγεται η προετοιμασία για την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
«Είναι γενικώς παραδεκτό πως οι πανελλαδικές ως θεσμός έχουν κλείσει τον κύκλο τους», δηλώνει ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ηρακλείου Ζαχαρίας Ρηγάκης και συνεχίζει: «Η μετάβαση προς ένα νέο σύστημα πρόσβασης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, αυτό που χρειάζεται είναι η όποια αλλαγή να έχει συζητηθεί επαρκώς και να έχει σχεδιαστεί σωστά. Το νέο σύστημα θα πρέπει να προάγει τη δημόσια δωρεάν παιδεία, να είναι αδιάβλητο και καλύτερο από το προηγούμενο».
Παράγοντες εισαγωγής
Τι προβλέπει, όμως, το προωθούμενο σύστημα; Αν όχι με πανελλαδικές, πώς θα εισάγονται οι νέοι στα πανεπιστήμια; Από τα όσα έχουν δει μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας, θα μετράει:
* Ο βαθμός του απολυτηρίου λυκείου (προφορικός και γραπτός μαζί).
* Ο βαθμός μιας εκτεταμένης εργασίας (κατά τα πρότυπα της πτυχιακής, που θα εκπονούν οι μαθητές καθ' όλη τη διάρκεια της τελευταίας τάξης του λυκείου).
* Η σειρά προτίμησης στο μηχανογραφικό (θα πριμοδοτούνται οι δέκα πρώτες επιλογές των μαθητών, με αναλογικό ειδικό συντελεστή βαρύτητας, ώστε να διευκολύνεται η φοίτηση των παιδιών σε σχολές που πραγματικά τους αρέσουν).
Α' λυκείου χωρίς εξετάσεις
Οι μαθητές αποκτούν το Εθνικό Απολυτήριο μετά από γραπτές εξετάσεις, τις οποίες δίνουν μόνο στο τέλος της Β' λυκείου. Στην Α' λυκείου δεν υπάρχουν εξετάσεις, ωστόσο η ύλη της συγκεκριμένης τάξης θα θεωρείται ως διδαχθείσα στις τελικές εξετάσεις της Β' λυκείου. Για παράδειγμα: Δε θα ζητηθεί η περιγραφή ενός φαινομένου που διδάχτηκε στην Α' λυκείου, αλλά οι τύποι και τα μεγέθη του θεωρούνται γνωστά και μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε κάποια άσκηση της Φυσικής.
Τα θέματα ορίζονται είτε με ενιαία διαδικασία (λ.χ. από τον οργανισμό εξετάσεων, ώστε να έχουν σταθμισμένη δυσκολία), είτε είναι διαφορετικά για κάθε λύκειο, αλλά θα προέρχονται από μια κοινή βάση θεμάτων και θα επιλέγονται τυχαία με χρήση αλγορίθμων.
Συμμετοχή στον τελικό βαθμό του Εθνικού Απολυτηρίου έχει και η αξιολόγηση συγκεκριμένων εργασιών που κάνει ο μαθητής κατά τη διάρκεια της τελευταίας τάξης του λυκείου. Ο μαθητής διαλέγει τα θέματα των εργασιών του από προεπιλεγμένες λίστες. Η αξιολόγηση των εργασιών αυτών θα γίνεται ενδοσχολικά και ο βαθμός θα έχει μικρή συμμετοχή στον τελικό βαθμό του απολυτηρίου.
Όμως, δειγματοληπτικά, τα σχολεία θα καλούνται να στείλουν κάποιες εργασίες μαθητών τους για έλεγχο ως προς την εγκυρότητα της βαθμολόγησης.
Έξτρα υποχρεώσεις
Στο μεταξύ, ο μαθητής για να συμμετάσχει στην όλη διαδικασία θα πρέπει να έχει ανταποκριθεί σε μια σειρά από άλλες υποχρεώσεις, όπως:
* Πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής, για το οποίο προτείνεται να μη βαθμολογείται η επίδοση των μαθητών.
* Πρόγραμμα κοινωνικής εργασίας. Τέτοιες δράσεις θα είναι, για παράδειγμα, η προσφορά εργασίας σε μια δομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η συμμετοχή σε εκπαιδευτικά προγράμματα της Ειδικής Αγωγής, των προσφυγικών ομάδων, η βοήθεια σε κατ' οίκον προγράμματα για ηλικιωμένους, τραυματίες κ.λπ., σε προγράμματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, όπως είναι η αναδάσωση και η καθαριότητα του σχολείου ή κοινών χώρων, και άλλες παρόμοιες δράσεις. Ο συντονισμός των προγραμμάτων αυτών θα γίνεται από εκπαιδευτικούς του σχολείου, οι οποίοι θα έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας των μαθητών, αλλά και της υποστήριξής τους όπου χρειαστεί.
Υποχρεωτικά μαθήματα
Όλοι οι μαθητές θα παρακολουθούν υποχρεωτικά το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Αγγλικών. Το μάθημα των Αγγλικών δε θα έχει καμία σχέση με τη φροντιστηριακή διδασκαλία των Αγγλικών ως ξένη γλώσσα, η οποία οδηγεί αποκλειστικά σε κάποιο πτυχίο πιστοποίησης, αλλά θα εστιάζεται στην πολιτιστική διάσταση της γλώσσας: Λογοτεχνία, δοκίμιο, θέατρο, εφημερίδες και περιοδικά, θέματα σχετικά με άλλα γνωστικά αντικείμενα θα συμπεριλαμβάνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα. Μεγάλο μέρος του αναλυτικού προγράμματος θα συνδέεται με θέματα Πολιτισμού, Πολιτικών Δικαιωμάτων, Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, Περιβαλλοντικής Προστασίας κ.ά.
Στο βασικό επίπεδο θα παρέχεται σε ένα γλωσσικό επίπεδο Β2 στη Α' τάξη του νέου λυκείου και θα καταλήγει σε ένα επίπεδο Γ1 στη Β' τάξη του νέου λυκείου. Μάλιστα, θα μπορούσε να θεσπιστεί ότι, αν ο βαθμός στο Εθνικό Απολυτήριο ξεπερνάει μια τιμή (60% για παράδειγμα), ο μαθητής να παίρνει αυτομάτως πιστοποιητικό γλωσσομάθειας Γ1.
Αντίστοιχα, το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας θα περιλαμβάνει σύγχρονη λογοτεχνία, ποίηση, θέατρο, δοκίμιο και παραγωγή γραπτού λόγου, ελληνική και παγκόσμια - από δόκιμες μεταφράσεις. Η θεματογραφία θα είναι σύγχρονη και συνδεδεμένη και με άλλα γνωστικά αντικείμενα, όπως τα πολιτικά δικαιώματα, η ιστορία, η επιστήμη, η οικολογία κ.λπ. Θα παρέχεται και αυτό σε δύο επίπεδα.
Επιφυλάξεις για το διετές λύκειο
Η συζητούμενη πρόταση για το νέο γυμνάσιο και λύκειο δεν είναι σε όλα της τα σημεία απλή. Αναφέρεται στην αναδιοργάνωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε 4 χρόνια γυμνάσιο και 2 χρόνια λύκειο, γεγονός που απαιτεί τη διοικητική ανασυγκρότηση των σχολικών μονάδων προς την κατεύθυνση της δημιουργίας τετρατάξιων γυμνασίων (κατά 25% μεγαλύτερα) και τη δημιουργία λιγότερων αλλά πολυπληθέστερων λυκείων.
Ως προς την προτεινόμενη διοικητική ανασυγκρότηση φέρεται να προβληματίζεται και ο υπουργός Νίκος Φίλης. Ως προς τη φιλοσοφία του 4τάξιου γυμνασίου και του 2ετούς λυκείου υπάρχει, όμως, σύγκλιση μεταξύ προτάσεων επιτροπών και προθέσεων υπουργείων. Στο τετραετές γυμνάσιο φιλοδοξία είναι να απλωθεί η εγκύκλια εκπαίδευση, η εισαγωγή στην επιστημονική σκέψη και στις ανθρωπιστικές επιστήμες, και τα παιδιά να αποκτούν ένα γεροδεμένο σώμα των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των αξιών που πρέπει να χαρακτηρίζουν το σύγχρονο πολίτη, ανεξαρτήτως των κατευθύνσεων που θα ακολουθήσει στην υπόλοιπη σταδιοδρομία του.
Η Δ' γυμνασίου θα αποτελεί οργανικό μέρος του καινούργιου 4τάξιου γυμνασίου, αλλά παράλληλα θα είναι και το σημείο από το οποίο θα οριστικοποιείται η απόφαση των μαθητών και των μαθητριών για τη συνέχεια της εκπαιδευτικής τους πορείας.
Στο λύκειο, από την άλλη πλευρά, οι μαθητές προτείνεται να διαμορφώνουν μόνοι τους το πρόγραμμα των μαθημάτων τους, επιλέγοντας μεταξύ 4 ομάδων. Η επιλογή θα γίνεται τόσο με βάση τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητες των παιδιών, όσο και συνεκτιμώντας την πορεία που επιθυμούν να ακολουθήσουν μετά το λύκειο και τις σπουδές που θέλουν να κάνουν.
Οι 4 προτεινόμενες ομάδες μαθημάτων είναι οι εξής:
* 1η ΟΜΑΔΑ: Μαθηματικά - Πληροφορική. Η ομάδα περιλαμβάνει τα μαθήματα: Μαθηματικά υψηλού επιπέδου, Μαθηματικά βασικού επιπέδου, Εφαρμοσμένες Μαθηματικές Μέθοδοι, Πληροφορική και Προγραμματισμός βασικού επιπέδου, Πληροφορική και Προγραμματισμός υψηλού επιπέδου, Λογική κ.λπ.
* 2η ΟΜΑΔΑ: Φυσικές και Περιβαλλοντικές Επιστήμες. Η ομάδα περιλαμβάνει τα μαθήματα: Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Περιβαλλοντική Επιστήμη και Φυσική Ιστορία. Τα τρία πρώτα σε δύο επίπεδα και τα άλλα μόνο στο βασικό επίπεδο.
* 3η ΟΜΑΔΑ: Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Η ομάδα περιλαμβάνει τα μαθήματα: Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά, Ιστορία, Ιστορική Θεωρία και Μεθοδολογία, Φιλοσοφία και Ηθική, Οικονομικά, Ανθρωπογεωγραφία, Πολιτική Οικονομία κ.λπ. Αρκετά από αυτά σε δύο επίπεδα, ενώ κάποια άλλα, όπως η Ιστορική Θεωρία και Μεθοδολογία ή η Φιλοσοφία ή τα Λατινικά μόνο στο βασικό επίπεδο.
* 4η ΟΜΑΔΑ: Τέχνη-Πολιτισμός. Η ομάδα περιλαμβάνει τα μαθήματα: Σχέδιο, Ιστορία Τέχνης, Κινηματογράφος, Μουσική, δεύτερη ξένη γλώσσα, Μουσικολογία, Φωτογραφία κ.λπ. Είναι πιθανόν στην ομάδα αυτή τα μαθήματα να παρέχονται μόνο σε ένα επίπεδο.
Ρεπορτάζ : Ελένη Σταυρουλάκη
