Ο καιρός τρελάθηκε ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι; Στα σίγουρα δε γίναμε ακόμα... τροπικοί και το κλίμα μας παραμένει - άγνωστο για πόσο... καιρό - μεσογειακό. Μας το θυμίζει ακόμη η υγρασία της νύχτας και του πρωινού.
Δε γίναμε όμως ούτε και... Λονδίνο, αφού οι μπόρες του Ιούνη σε αυτό το φθινοπωρινό διήμερο. που μας έκανε να κοιτάμε απορημένοι το ημερολόγιο για το αν έχουμε Οκτώβριο ή Ιούνιο, δεν ήταν - όσο και αν μας φαίνεται περίεργο - ασυνήθιστες. Υπάρχει άλλωστε η προϊστορία και τα στατιστικά δεδομένα που συμπληρώνουν την ασθενή μας μνήμη για τον... κακό μας τον καιρό.
Επί του παρόντος, οι κλιματικές αλλαγές δεν ενοχοποιούνται για τα τερτίπια του φετινού Ιούνη, όπως και όλων των άλλων μηνών της χρονιάς, αφού για μια τέτοια εκτίμηση απαιτούνται συγκρίσιμα στοιχεία πολλών χρόνων, όπως επισημαίνουν με κάθε ευκαιρία οι επιστήμονες, ενώ μερίδιο ευθύνης έχουν και τα μικροκλίματα, που αποτελούν χαρακτηριστικό της Κρήτης, με αποτέλεσμα να βρέχει πολλές φορές μέχρι τη Χανιώπορτα και έξω από αυτήν να μην πέφτει... σταγόνα.
Συνήθης... ύποπτος
Συνηθισμένοι στις μπόρες, μεταφορικά ή κυριολεκτικά, όπως επί του παρόντος, δε θα έπρεπε να ξαφνιαζόμαστε. Όπως τουλάχιστον κάνουν οι μετεωρολόγοι, με το γνωστό επιστήμονα κ. Μανώλη Λέκκα να μας υπενθυμίζει ότι έχουμε συχνά-πυκνά και Μάιο και Ιούνιο βροχές και μπόρες.
Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «όλα δικαιολογούνται στην ατμόσφαιρα, ειδικά όταν αυτή είναι ασταθής», όπως αυτές τις μέρες. Μπόρες που ήρθαν και... πέρασαν, καθώς από σήμερα, σύμφωνα με τον ίδιο, το ημερολόγιο γυρίζει και πάλι σελίδα, δείχνοντας Καλοκαίρι.
Έτσι, σύμφωνα με την πρόγνωση, αν και δε θα λείψουν οι αραιές νεφώσεις, ο καιρός θα είναι συμβατός με την εποχή. Η θερμοκρασία δε θα ανέβει ιδιαίτερα, τουλάχιστον ως το Σάββατο, φτάνοντας τους 25 βαθμούς Κελσίου στα βόρεια και τους 26 στα νότια. Θα φροντίσει γι' αυτό ο Αίολος, καθώς θα σηκώσει ανέμους έντασης 4-5 και κατά περιοχές 6 μποφόρ, με κατεύθυνση δυτική.
Σαββατοκύριακο
Για το σαββατοκύριακο οι ενδείξεις είναι ευοίωνες για βουτιές, καθώς ο καιρός θα είναι καλός, η θερμοκρασία σε κέφια, φτάνοντας τους 27 στα βόρεια και τους 28-29 βαθμούς στα νότια. Άλλες βροχές προς το παρόν δεν περιμένουμε, αλλά για καλό και για κακό μη βιαστείτε ακόμα να φυλάξετε τις ομπρέλες. Άλλωστε, η προϊστορία του Ιούνη επιφυλάσσει εκπλήξεις στους Κρητικούς, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα στοιχεία που έχει συλλέξει ο κ. Γιώργος Στυλιανάκης και δημοσιοποίησε στο blog για τον καιρό της Κρήτης, Creteweather.
Βάσει των ιστορικών πηγών, ένας χαρακτηριστικός "άγριος" Ιούνιος ήταν εκείνος του 1838, όταν στις 23 του μήνα σημειώθηκε μια πρωτοφανής σε ένταση καταιγίδα στο νομό Χανίων, η οποία προκάλεσε τόση αίσθηση που καταγράφηκε σε Κώδικες της Μονής Τζαγκαρόλων και της Μονής Γωνιάς στο Κολυμπάρι.
«Βρέχων» καρεκλοπόδαρα
Ιούνιος με μπόρες καταγράφηκε και το 1866 αλλά και το 1888, όπου «έγινε ραγδαιοτάτη βροχή μετά κεραυνών και βροντών. Εψυχράνθη ο καιρός βρέχων εκ διαλειμμάτων επί είκοσιν ώρας». Καταρρακτώδεις βροχές σημειώθηκαν όμως και στα τέλη του Ιούνη και πιο συγκεκριμένα το Σάββατο προς Κυριακή 28 του μήνα (με το σημερινό ημερολόγιο), οπότε «έβρεξε ραγδαίως εις όλην την Κρήτην - σπάνιον».
Και... ψύχος
Αίσθηση προκαλεί η αναφορά σε ψύχος κατά την καταιγίδα της 7ης και 8ης Ιουνίου 1932. Πλημμύρες με καταστροφές κυρίως στην ύπαιθρο αναφέρονται τον Ιούνιο του 1939 και του '40, ενώ την τελευταία μέρα του Ιούνη του 1942 ο καιρός έγινε αιφνιδιαστικά χειμωνιάτικος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει ο κ. Στυλιανάκης, έβρεχε τον Ιούνιο κάθε χρόνου της περιόδου 1956 έως και 1971, ενώ ο Ιούνιος των ετών 1958 έως 1960 ήταν ακατάστατος, ψυχρός και βροχερός, με συνέπεια μεγάλες καταστροφές στις καλλιέργειες.
Ρεκόρ βροχής του 20ού αιώνα σε μηνιαία και ημερήσια τιμή σημειώθηκε στην πόλη των Χανίων στις 19 Ιουνίου 1965, όταν οι ουρανοί άνοιξαν και ξέχασαν να κλείσουν, ρίχνοντας 63,6 χιλιοστά.
Ο καιρός έχει κάνει... κύκλους αρκετές ακόμα φορές και τα πρόσφατα χρόνια, όχι όμως με μεγάλη ένταση. Έτσι, καλοκαιρινές μπόρες μέσα στον Ιούνιο σημειώθηκαν το 2010 με 2,6 χιλιοστά βροχής στο Ηράκλειο, το 2011 με 0,2 χιλιοστά, καθώς επίσης το 2013 και πέρυσι, ενώ άνυδρος ήταν ο Ιούνιος από το 2007 έως το 2009.
Και η Κρήτη στο "κόκκινο" των κλιματικών αλλαγών
«Μας απομένουν 35 έτη για να διασφαλίσουμε ότι θα ζούμε σε έναν βιώσιμο πλανήτη μέχρι το 2050. Μπορεί αυτό το χρονικό σημείο να φαντάζει μακρινό, αλλά για να επιτύχουμε το στόχο μας πρέπει να δράσουμε τώρα». Με τα λόγια αυτά ο εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος Χανς Μπρούνινγκξ προλογίζει την έκθεση για το 2015, που επικεντρώνεται στην εικόνα για το περιβάλλον στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία, παρά τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, απέχει ακόμα από το να είναι όχι ειδυλλιακή αλλά ανεκτή. Κάτι το οποίο το βλέπουμε όλοι καθημερινά, στις γειτονιές, τις πόλεις, τις χώρες αλλά και στο κλίμα που ακολουθεί τους ρυθμούς που υπαγορεύει η ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, η αστικοποίηση, η επιβάρυνση της φύσης και οι ρύποι που σκοτώνουν τον πλανήτη και τους κατοίκους του.
Η Μεσόγειος
Η Κρήτη δεν είναι έξω από το... χορό, καθώς βρίσκεται σε μια από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές της Ευρώπης, τη Μεσόγειο, η οποία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις και εφιάλτες που χτυπούν με τα σκελετωμένα δάχτυλα του τρόμου την πόρτα του μέλλοντος. Κοντινού και όχι μακρινού. Το κλίμα αλλάζει και το διαπιστώνουμε κάθε χρόνο όλο και περισσότερο, παρά το γεγονός ότι τα επίσημα χείλη των ειδικών εμφανίζονται ακόμα διστακτικά να το παραδεχτούν. Όσο όμως περνούν τα χρόνια τόσο εμφανίζεται όλο και πιο συχνά στην ορολογία και στις εκθέσεις η «προβλεψιμότητα» και «προσαρμοστικότητα» για όσα έρχονται και αφορούν σε όλο το φάσμα της ζωής, από την υγεία έως την οικονομία, καθώς η παράμετρος κόστος είναι εκείνη που μπαίνει όλο και πιο δυναμικά στο «παιχνίδι» έχοντας ταρακουνήσει συνειδήσεις.
Οι συνέπειες
Η Μεσόγειος βρίσκεται στο «κόκκινο» σε όλα σχεδόν τα σενάρια για τις κλιματικές αλλαγές. Η άνοδος της θερμοκρασίας αναμένεται ότι θα είναι για την περιοχή μας μεγαλύτερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με περισσότερες μέρες καύσωνα και λιγότερες αλλά πιο ισχυρές βροχοπτώσεις στη μορφή καταιγίδων, που θα είναι καταστρεπτικές για τη γεωργία αλλά και τις υποδομές. Μείωση των βροχών και άνοδος της θερμοκρασίας σημαίνει λιγότερο νερό. Και λιγότερο νερό συνεπάγεται τεράστια προβλήματα όχι μόνο για τους κατοίκους αλλά και για τους επισκέπτες, όπως έχει αποδείξει η πραγματικότητα σε πολλούς νησιωτικούς παραδείσους μακριά από υδροφορείς, όπως για παράδειγμα οι ειδυλλιακές Μαλδίβες. Το φάντασμα της ερημοποίησης πλανάται πάνω από πολλές νησιωτικές κυρίως περιοχές, με την έλλειψη νερού για αρδεύσεις να γιγαντώνει το πρόβλημα. Περισσότερες μέρες με υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες συνεπάγεται δασικές πυρκαγιές, όλο και περισσότερες, όλο και πιο καταστρεπτικές, ενώ το όλο σκηνικό όπως έχει πλαστεί σεναριακά στη βάση πραγματικών δεδομένων και όχι απλής φαντασίας περιλαμβάνει εκατόμβες θυμάτων, κυρίως ηλικιωμένους, γεγονός που κάνει τον κώδωνα του κινδύνου, να ηχεί ως σειρήνες καθώς η Ευρώπη γερνάει και μαζί της η Κρήτη. Όλο και περισσότερο. Τη σκληρή αυτή πραγματικότητα έχουν ζήσει άλλωστε πολλές περιοχές της Ευρώπης σε σχετικά πρόσφατα καταστροφικά καιρικά φαινόμενα.
Άγνωστες νόσοι
Με την υγεία συνδέεται και άλλη μια παράμετρος των κλιματικών αλλαγών που έχει να κάνει με την περιοχή της Μεσογείου. Καθώς το κλίμα θα γίνεται ολοένα και πιο τροπικό, θα κάνουν την εμφάνισή τους νόσοι που ήταν άγνωστες σε πολλές περιοχές της «γειτονιάς» μας, με φορείς κυρίως κουνούπια. Το κόστος, εκτός από εκείνο σε ανθρώπινες ζωές και υποδομές, θα είναι ανυπέρβλητο ειδικά για μικρές και ευάλωτες οικονομίες σαν τη δοκιμαζόμενη ελληνική, καθώς από τους πρώτους τομείς που θα πληγούν θα είναι ο τουρισμός. Ο λόγος είναι απλός. Οι επισκέπτες που λατρεύουν το μεσογειακό Νότο αν συνεχιστεί η τάση που οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας θα στραφούν προς το Βορρά, καθώς το καλοκαίρι και ειδικά οι πιο ζεστοί μήνες θα είναι ανυπόφοροι.
Η έκθεση του 2015
Τα δεδομένα αυτά που έχουν επιβεβαιώσει πολλές εκθέσεις, όπως εκείνη της διακυβερνητικής του ΟΗΕ για τις κλιματικές αλλαγές εμπεριέχονται και στην έκθεση για το 2015 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τις τάσεις σε βάθος πενταετίας ή δεκαετίας έχουν παρατηρηθεί πρόωροι θάνατοι λόγω καύσωνα και αλλαγών σε μεταδοτικές ασθένειες, που σχετίζονται με μεταβολές στην κατανομή των ασθενειών που μεταφέρουν τα έντομα. Το σκηνικό αυτό γίνεται ακόμα πιο δραματικό μιλώντας για προοπτική εικοσαετίας, καθώς προβλέπονται όλο και πιο έντονες επιπτώσεις στην υγεία από τις αλλαγές στο κλίμα, ειδικά στις ευπαθείς ομάδες του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ενώ περιλαμβάνουν τους ηλικιωμένους και τα παιδιά, τα άτομα με χρόνιες παθήσεις, τις κοινωνικά μειονεκτούσες ομάδες και τις παραδοσιακές κοινωνίες.
Σύμφωνα με την έκθεση του Οργανισμού, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που αφορούν το κλίμα, όπως τα κύματα ψύχους και καύσωνα, προκαλούν επιπτώσεις στην υγεία και στην κοινωνία της Ευρώπης, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποκτά η προειδοποίηση ότι πιθανή αύξηση της συχνότητας και της έντασης των κυμάτων καύσωνα, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη, αναμένεται να αυξήσει τους θανάτους που αποδίδονται στη θερμότητα, εκτός εάν ληφθούν μέτρα προσαρμογής. Και αυτό είναι το σημείο-κλειδί σε όλα τα θέματα που αφορούν στις κλιματικές αλλαγές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για το 2015 εκτιμάται ότι χωρίς προσαρμογή μέχρι τη δεκαετία του 2080 αναμένεται να σημειώνονται μεταξύ 60.000 και 165.000 επιπλέον θάνατοι που σχετίζονται με τη θερμότητα ανά έτος στην Ε.Ε., ανάλογα με το σενάριο, ενώ οι συνέπειες των κυμάτων καύσωνα μπορεί να επιδεινωθούν σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές με υψηλά ποσοστά στεγανοποίησης του εδάφους και επιφάνειες που απορροφούν τη θερμότητα, με ανεπαρκή νυκτερινή πτώση της θερμοκρασίας, καθώς και με ελλιπή αερισμό.
Οι άλλες συνέπειες
Δίπλα στις συνέπειες της πρώτης γραμμής των κλιματικών αλλαγών οι επιστήμονες τοποθετούν τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, στην ευημερία, στην απασχόληση και στην κινητικότητα των ανθρώπων, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι εκτεταμένες και βαθιές. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι οικολογικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες πρέπει να εξετάζονται από κοινού με την κλιματική αλλαγή, κατά το σχεδιασμό μέτρων προσαρμογής και ανταπόκρισης. Στην εξίσωση δεν μπαίνει μόνο ο παράγοντας άνθρωπος αλλά και καθετί που σχετίζεται με τη ζωή σε αυτό τον πλανήτη, καθώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τις ασθένειες ζώων και φυτών, ενώ οι πιθανές αλυσιδωτές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα απαιτούν ολοκληρωμένες και βασισμένες στο οικοσύστημα προσεγγίσεις ανταπόκρισης. Δεν είναι, για παράδειγμα, μόνο η ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, αλλά και άλλα υφιστάμενα προβλήματα ποιότητας του περιβάλλοντος τα οποία μπορεί να επιδεινωθούν από την κλιματική αλλαγή. Σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο οι κλιματικές αλλαγές θα μπορούσαν να γιγαντώσουν το χάσμα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα εάν η κλιματική αλλαγή έχει πιο σοβαρές επιπτώσεις στις οικονομίες της νότιας Ευρώπης, όπως αναμένεται, από ό,τι σε άλλες περιοχές της ηπείρου.
Ευρωπαίοι: Γερνάμε και γινόμαστε πιο ευάλωτοι
Οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος γύρω από την ηλικιακή κατανομή των Ευρωπαίων πολιτών σχετίζονται και με τις κλιματικές αλλαγές και προκαλούν προβληματισμό σε επίπεδο πρόληψης, που αποτελεί πλέον τη "μαγική" λέξη. Σήμερα οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζουν πολύ περισσότερο απ' ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου, με το προσδόκιμο ζωής να ξεπερνά τα 80 χρόνια το 2012.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, οι γυναίκες ζουν περισσότερο, ενώ το χάσμα μεταξύ του υψηλότερου προσδόκιμου ζωής και του χαμηλότερου βρίσκει στην πρώτη κατηγορία την Ισπανία με 85,5 έτη στις γυναίκες και στη δεύτερη τη Λιθουανία με 68,4 χρόνια για τους άνδρες. Όμως τα έτη χωρίς αναπηρία, όπως μετρούνται, από τα έτη υγιούς ζωής κατά τη γέννηση, δεν υπερβαίνουν στην Ε.Ε. τα 62. Την ίδια στιγμή, όπως αποκαλύπτουν οι στατιστικές αλλά και όπως γνωρίζουμε όλοι μας, η Ευρώπη γερνάει, με το ποσοστό ατόμων άνω των 65 να ξεπερνάει ήδη το 17,5%, και προβλέπεται, σύμφωνα με τη Eurostat, να φτάσει το 2060 το 29,5%. Ως κύριες αιτίες κακής υγείας στην Ευρώπη θεωρούνται οι καρδιαγγειακές και αναπνευστικές παθήσεις, ο καρκίνος, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και οι ψυχικές διαταραχές, με τις κλιματικές αλλαγές να καθιστούν ευάλωτο το μεγάλο αυτό μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού, όπως έχει αποδείξει η πρόσφατη ιστορία. Και δυστυχώς, από τον κανόνα του γηρασμένου πληθυσμού, όπως φαίνεται και στο σχετικό χάρτη, δεν ξεφεύγει ούτε η Κρήτη.
Ευρωπαϊκές μητροπόλεις: Λίγο πράσινο, πολλοί κάτοικοι
Οι πόλεις και ειδικά οι παράκτιες, κάτι που αφορά κυρίως στον ευρωπαϊκό Νότο, συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και της οικονομικής δραστηριότητας, γεγονός που τις καθιστά αυτόματα πιο ευάλωτες στις κλιματικές αλλαγές και στα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει το περιβάλλον.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, σχεδόν το 73% του Ευρωπαϊκού πληθυσμού ζει σε αστικά κέντρα, με το ποσοστό αυτό να βαίνει διαρκώς αυξανόμενο, φτάνοντας, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 2050 το 82%.
Οι πιέσεις στο περιβάλλον είναι μάλλον αυτονόητες όσο ο κόσμος συγκεντρώνεται στις πόλεις και το πράσινο αποτελεί αντιστάθμισμά τους, καθώς παράλληλα και ανάχωμα στις κλιματικές αλλαγές. Όμως το πράσινο δε νοείται μόνο ως αριθμός αλλά και ως ποιότητα, με τους συντάκτες της μελέτης να συμπληρώνουν ως χαρακτηριστικά την προσβασιμότητα, την ποιότητα και την ασφάλεια.
Το Ηράκλειο δυστυχώς, όπως και αρκετές άλλες πόλεις κυρίως του ευρωπαϊκού Νότου, εμφανίζεται πρωταθλητής από το... τέλος. Η εικόνα δεν είναι ειδυλλιακή ούτε σε επίπεδο ηπείρου, όσο και αν μοιάζει περίεργο, με φωτεινές εξαιρέσεις τις Σκανδιναβικές χώρες και εκείνες της κεντρικής Ευρώπης.
Κίνδυνος και για τη γεωργία
Οι κλιματικές αλλαγές έχουν και μια άλλη παράμετρο εξαιρετικά σημαντική, η οποία αφορά στη γεωργία. Η αύξηση της θερμοκρασίας θα προκαλέσει τεράστια πίεση στα υδάτινα αποθέματα, καθώς οι βροχές που θα σημειώνονται θα είναι λιγότερες και πιο έντονες, άρα πιο καταστροφικές, με αποτέλεσμα η γη να μην μπορεί να απορροφήσει το νερό, το οποίο θα χάνεται. Η γεωργική παραγωγή θα γνωρίσει δύσκολες μέρες, ενώ το σκηνικό θα κάνουν ακόμα πιο δραματικό ασθένειες των φυτών, καθώς και οι δασικές πυρκαγιές. Κερασάκι στην... τούρτα η αστικοποίηση, που συνεπάγεται δέσμευση γης και υποβάθμιση του εδάφους.
Η διάβρωση, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και η καταστροφή υδροφόρων οριζόντων αποτελούν παραμέτρους του προβλήματος, με τις προβλέψεις να είναι εφιαλτικές. Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος στην έκθεσή του ότι ήδη σχεδόν το ένα τρίτο του ευρωπαϊκού τοπίου έχει κατακερματιστεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ η κατάσταση αναμένεται να χειροτερέψει τα επόμενα χρόνια. Η περιοχή μας βρίσκεται σε κλοιό από την πίεση που υφίσταται ο υδροφόρος ορίζοντας, όπως αποκαλύπτει ο σχετικός χάρτης της έκθεσης του Οργανισμού για το 2015, με τη βιοποικιλότητα να είναι ένα από τα πιο ευάλωτα σημεία. Σοβαρή είναι επίσης η απειλή για τα ύδατα και στην Κρήτη από πιέσεις ρύπανσης όχι τόσο στις θάλασσες, αλλά σε λίμνες και ποτάμια, γεγονός όχι άσχετο με τα προβλήματα που σημειώνονται σε ρέματα τόσο με καταπατήσεις, όσο και με το φαινόμενο των κατσιγάρων και άλλων μολυσματικών πηγών.
Η εικόνα στην Ευρώπη
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σκιαγραφεί την πραγματικότητα στο περιβάλλον της Γηραιάς με τρόπο που δεν επιδέχεται εφησυχασμό. Γιατί μπορεί μεν οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουν περιορίσει τη ρύπανση και να έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα του αέρα και του νερού στην Ευρώπη, εντούτοις η συνεχιζόμενη υποβάθμιση των οικοσυστημάτων απειλεί την οικονομική παραγωγή και ευημερία της ηπείρου. Η έκθεση χαρτογραφεί το πρόβλημα με την ψυχρή αλήθεια των αριθμών που προκαλούν εύλογο προβληματισμό.
Σύμφωνα με τους ειδικούς:
* Η απώλεια της βιοποικιλότητας συνεχίζεται. Το 60% των προστατευόμενων ειδών και το 77% των βιοτόπων που εξετάστηκαν δείχνουν να βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση διατήρησης. Η Ευρώπη δε βρίσκεται σε πορεία επίτευξης του στόχου της για ανάσχεση της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το 2020.
* Η ποιότητα των γλυκών υδάτων έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, εντούτοις, σχεδόν το ήμισυ των μαζών γλυκού ύδατος της Ευρώπης δεν αναμένεται να επιτύχει «καλή οικολογική κατάσταση» έως το 2015.
* Η θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία. Στους παράγοντες πίεσης περιλαμβάνονται η αλλοίωση του βυθού, η ρύπανση, τα είδη που έχουν "εισβάλει" από άλλες περιοχές και η οξίνιση. Η υπεραλίευση στον Ατλαντικό και στη Βαλτική έχει μειωθεί, αλλά η Μεσόγειος παρουσιάζει πιο δυσμενή εικόνα, καθώς το 91% των αποθεμάτων που εξετάστηκαν πλήττονταν από υπεραλίευση το 2014.
* Το 2012, η βιολογική καλλιέργεια καταλάμβανε λιγότερο από το 6% των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρώπη, ενώ υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών.
* Αναφορικά με τις μελλοντικές προοπτικές, λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οι πιέσεις και οι επιπτώσεις αναμένεται να ενταθούν, ενώ οι υποκείμενοι παράγοντες της απώλειας της βιοποικιλότητας αναμένεται να συνεχιστούν.
Σταύρος Μουντουφάρης
