Κρήτη. Ξημέρωμα της 20ής Μαΐου του 1941. Ένα υπόκωφο βουητό από το βάθος του ορίζοντα ξυπνά τους κατοίκους στα δυτικά του νησιού. Από τα Χανιά μέχρι το Κολυμπάρι. Μαζί αφυπνίζει και ένα εθνικό συνονθύλευμα στρατιωτών, που είναι εντεταλμένοι για την άμυνα. Άγγλοι, Σκοτσέζοι, Ιρλανδοί, Ουαλοί, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί, Νεοζηλανδοί Μαορί και Έλληνες, που ακριβώς περιμένουν τον εχθρό από τη θάλασσα.
Μόνο που όσο περνούν τα λεπτά, το "βουητό" μοιάζει να ξεκολλά από το νερό. Έρχεται καθαρά τώρα από τον ουρανό. Λίγο ακόμη και στον ορίζοντα διακρίνονται καθαρά οι σιλουέτες των γερμανικών μεταγωγικών. Περίπου 600 Ju52. Το καθένα μεταφέρει 12 αλεξιπτωτιστές. Κάποια ρυμουλκούν ανεμόπτερα.
Ορισμένα γλιστρούν αθόρυβα και προσγειώνονται στο Ακρωτήρι και κοντά στη γέφυρα του Ταυρωνίτη. Είναι περίπου 07:30, το γαλανό του ουρανού αναμειγνύεται με συστάδες ολόκληρες πολύχρωμων αλεξιπτώτων και με τα συννεφάκια από τις πρώτες εκρήξεις των λιγοστών αντιαεροπορικών. Ο αιφνιδιασμός είναι πλήρης. Η Μάχη της Κρήτης έχει αρχίσει...
Θεοί και δαίμονες… Πώς ο Φίρερ "εξάρθρωσε το χέρι του" στη Μάχη της Κρήτης
Η Μάχη της Κρήτης έμεινε δίκαια στην ιστορία σαν ένα όντως ξεχωριστό "επεισόδιο" στο πλαίσιο της μεγάλης ανθρωποσφαγής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν ήταν ο δείκτης απωλειών των αντιμαχομένων. Ούτε η αγριότητα των συγκρούσεων υπήρξε πρωτοφανής.
Όμως: για πρώτη φορά επιχειρήθηκε (και πέτυχε) η κατάληψη στόχου αποκλειστικά από αερομεταφερόμενα αγήματα. Για πρώτη φορά έγινε απόλυτα κατανοητό πως η αεροπορική υπεροχή είναι κρισιμότερη της ναυτικής ισχύος.
Κυρίως όμως: Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις συνάντησαν αυθόρμητη παλλαϊκή αντίσταση, την οποία μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις στάθηκε αδύνατο να αντιμετωπίσει.
Υπήρξε όμως η Μάχη της Κρήτης όντως κομβικό σημείο για την εξέλιξη της παγκόσμιας σύρραξης; Αντί της όποιας δικής μας απάντησης στους εσχάτως ενσκύψαντες "αναθεωρητές", παραθέτουμε απόσπασμα από την Ιστορία του Β' Π.Π. του κορυφαίου (όσους γνωρίζουν) Λίντελ Χαρτ: «Το μελανό σημείο της κρητικής νίκης του Χίτλερ δεν ήταν μόνο οι μεγάλες απώλειες, αλλά το γεγονός ότι προσωρινά εξασθένησε αυτήν την καινούργια μαχητική χερσαία δύναμη που ήταν σε θέση να εμφανίζεται ξαφνικά και να κυριεύει τόπους πέρα από θάλασσες, χωρίς να κινδυνεύει από την από την αντίδραση του Βρετανικού Ναυτικού, η οποία κυριαρχούσε στο θαλάσσιο χώρο παρά τις βαριές απώλειες που είχε υποστεί. Στην πραγματικότητα, ο Χίτλερ είχε εξαρθρώσει το χέρι του στην Κρήτη...».
Τα κλιμάκια επίθεσης και οι τομείς αμύνης στην Κρήτη το Μάιο του 1941 από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. Για τους Γερμανούς η επιχείρηση "Ερμής" είχε τρία σκέλη. Τον "Κομήτη" στην περιοχή Μάλεμε, τον "Άρη" σε Χανιά-Ρέθυμνο και τον "Ωρίωνα" στο Ηράκλειο.
Ο Μαξ (Μαξιμίλιαν) Σμίλινγ, Παγκόσμιος Πρωταθλητής την περίοδο 1930-32 στα βαρέα βάρη. Θρυλική η νίκη του επί του Τζόε Λιούις με νοκ άουτ στο 12ο γύρο στη Νέα Υόρκη στις 19 Ιουνίου 1936. Έπεσε με αλεξίπτωτο στο Μάλεμε. Τραυματίστηκε. Όταν τον ρώτησαν αν είδε Κρητικούς να κρεουργούν Γερμανούς, απάντησε απλά «όχι» και εξαφανίστηκε από τα φώτα της δημοσιότητας.
Άλφρεντ Χιούλμε. Νεοζηλανδός. Εξαιρετικός σκοπευτής. Λοχίας στο 23ο Τάγμα του 2ου Συντάγματος του Καντέρμουρι.Πολέμησε στο Μάλεμε. Όταν είδε τον αδελφικό του φίλο να σκοτώνεται, ντύθηκε με τη στολή ενός νεκρού αλεξιπτωτιστή. Μπήκε ανάμεσα στους Γερμανούς και σκότωσε πάνω από 35. Τραυματίστηκε αλλά γλίτωσε. Του απονεμήθηκε για τη δράση του ο "Σταυρός της Βικτωρίας". Δεκαετίες μετά τον πόλεμο, οι Γερμανοί ζήτησαν να δικαστεί για... απρεπή συμπεριφορά κατά τη μάχη.
Το ντοκουμέντο της θηριωδίας
Το Κοντομαρί (και όχι Κοντομάρι, όπως διαρκώς "κακοποιείται" το όνομά του) είναι ένα μικρό χωριό του σημερινού δήμου Πλατανιά. Βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 20 χλμ. δυτικά των Χανίων και πολύ κοντά στο ιστορικό Μάλεμε.
Την 20ή Μαΐου του 1941, το χωριό βρέθηκε ακριβώς στο επίκεντρο της θύελλας. Στην περίμετρό του στρατωνιζόταν ο 21ος λόχος της 5ης Νεοζηλανδικής Ταξιαρχίας, πάνω στο οποίο έπεσε κυριολεκτικά ο όγκος του πρώτου κύματος του Συντάγματος Εφόδου της Μεραρχίας (7ης) Αλεξιπτωτιστών. Αυτό που ακολούθησε ήταν απολύτως λογικό.
Οι περισσότεροι άνδρες του χωριού είτε ανήκαν στην υποτυπωδώς οργανωμένη Πολιτοφυλακή, είτε όχι, με ό,τι μέσο διέθεταν, συνέδραμαν αποφασιστικά - όπως άλλωστε και όλοι οι κάτοικοι των χωριών που βρέθηκαν στις ζώνες ρίψης - στην άμυνα κατά των αλεξιπτωτιστών. Οι συμπλοκές βέβαια στην περιοχή διήρκεσαν λιγότερο από δύο 24ωρα, καθώς οι εισβολείς σύντομα επικράτησαν στη μικρή πεδιάδα που ξεκινά από τον Ταυρωνίτη και φτάνει ως τον Πλατανιά. Ο κάμπος ήταν διάσπαρτος από πτώματα συναδέλφων τους.
Γύρω από το Κοντομαρί υπήρχαν δεκάδες νεκροί αλεξιπτωτιστές... Η διαταγή για εφαρμογή αντιποίνων σε βάρος πολιτών που έλαβαν μέρος στην άμυνα προήλθε από τον ίδιο το στρατάρχη του Ράιχ, Χέρμαν Γκέρινγκ, ήδη στις 30 Μαΐου. Ανατολικά του Μάλεμε στάθμευε τώρα απόσπασμα από τα υπολείμματα του Συντάγματος Εφόδου με επικεφαλής τον υπολοχαγό Χορστ Τρέμπες.
Ήταν ο μόνος αξιωματικός που είχε απομείνει μάχιμος από την αρχική μονάδα του. Το περίφημο ύψωμα 107 που έκρινε την κυριαρχία στο Μάλεμε και στην πράξη την κατάληψη της Κρήτης καταλήφθηκε με δική του πρωτοβουλία. Ο Τρέμπες ήταν 25 ετών. Γαλουχημένος με το συνδυασμό των εθνικοσοσιαλιστικών ιδεωδών και το "όραμα" της "Γερμανίας υπεράνω όλων".
Το πρωί της 2ας Ιουνίου, μία μόλις ημέρα μετά τη λήξη της μάχης, ο Τρέμπες βιάστηκε να εφαρμόσει τη διαταγή. Η αυτοσχέδια μονάδα του (29 άνδρες που είχαν απομείνει από το 2ο Τάγμα του Συντάγματος Εφόδου) περικύκλωσε το Κοντομαρί. Συγκεντρώθηκαν όλοι οι κάτοικοι. Ο Τρέμπες επέλεξε 23, παρότι μόνο ένας ομολόγησε πως πήρε μέρος στη μάχη. Τους μάζεψε σε ένα λιόφυτο. Έταξε τους άνδρες του σε σχήμα μισοφέγγαρου απέναντί τους. Πίσω από το εκτελεστικό απόσπασμα υποχρέωσε όλους τους κατοίκους να παρακολουθούν. Διέταξε πυρ. Όλα τελείωσαν σε 15 δευτερόλεπτα. Στους ολοφυρόμενους συγγενείς που δεν πίστευαν αυτό που είχαν δει, έδωσε εντολή οι νεκροί να ταφούν εντός δυο ωρών... Έτσι συντελέστηκε το πρώτο μαζικό έγκλημα πολέμου, κατόπιν επίσημης εντολής (Γκαίρινγκ) από μονάδα του τακτικού γερμανικού στρατού (Λουφτβάφε) σε βάρος πολιτών...
Αυτό το πρώτο έγκλημα έχει ακόμη μια μοναδικότητα. Φωτογραφήθηκε καρέ-καρέ από ένα νεαρό πολεμικό ανταποκριτή, τον ανθυπολοχαγό Χανς Πέτερ Βάιξλερ, ο οποίος κατέθεσε για τη συγκεκριμένη κτηνωδία σε βάρος του Χέρμαν Γκαίρινγκ στη δίκη της Νυρεμβέργης...
Γιώργος Παπαδάκης
