Ένα ακόμα καιρικό ρεκόρ έσπασε. Μόνο που αυτό δεν ήταν μια ακόμα στατιστική "ανωμαλία" μέσα στις τόσες. Ήταν η πιο ισχυρή ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά με το κλίμα του πλανήτη, με το μέγιστο των ευθυνών να χρεώνεται ο άνθρωπος και η καταστροφική δράση του απέναντι στο περιβάλλον και το ίδιο του το μέλλον.
Η είδηση ότι το 2014 ήταν το θερμότερο στην ιστορία από τότε που κρατούνται μετεωρολογικά στοιχεία, δηλαδή από το 1880, και μάλιστα σε δύο ξεχωριστές μελέτες, αυτή της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, της ΝΑSΑ, και της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας ΝΟΑΑ, πέρασε στα "ψιλά", παρασυρμένη από την επικαιρότητα των ημερών.
Όμως, η σημασία της είναι καθοριστική, καθώς ελάχιστοι τρέφουν πια αμφιβολίες ότι οι κλιματικές αλλαγές για τις οποίες ευθύνονται οι ρύποι που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχουν ήδη ξεκινήσει και όλο και περισσότεροι υιοθετούν τον όρο «προσαρμοστικότητα» για να περιγράψουν μια κατάσταση όπου όσα δεν μπορείς να αποφύγεις πρέπει απλά να τα αντιμετωπίσεις.
Ακραία φαινόμενα
Η έννοια αυτή εμφανίζεται σε όλες τις μελέτες και κυρίως εκείνες της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές και προδιαγράφει ένα μέλλον που θυμίζει εσχατολογικές ταινίες καταστροφής. Σαν εκείνες που νιώθουμε ότι παρακολουθούμε κάθε φορά που κάνουν την εμφάνισή τους ακραία καιρικά φαινόμενα σε διάφορες γωνιές του πλανήτη. Το σκηνικό τρόμου δεν είναι όμως μια ακόμα ταινία που μόλις τελειώσει θα κλείσουμε την τηλεόραση και θα επιστρέψουμε στην καθημερινότητα μας, αλλά μια ανελέητη πραγματικότητα που μας αφορά άμεσα, αφού η περιοχή της Μεσογείου θα είναι από εκείνες που θα πληγούν με σφοδρότητα βιώνοντας τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ακραίες θερμοκρασίες με περισσότερους καύσωνες και ξηρασίες το καλοκαίρι και κατακλυσμιαίες βροχές το χειμώνα που θα μετατρέψουν το υγρό μεσογειακό κλίμα σε κάτι αντίστοιχο των τροπικών.
Η εικόνα στον κόσμο
Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν για το 2014 είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικά. Η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ευρώπη, το Μεξικό ακόμα και η Ρωσία ή η Αλάσκα έζησαν ακραίες υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ως και τις αρχές του 2015 η Βραζιλία και η Αργεντινή ψήνονταν από καύσωνα. Κατακλυσμιαίες βροχές έπνιξαν μέσα στο 2014 το νότιο Μαρόκο, την Ινδία και το Πακιστάν, τη Βραζιλία, τη Βολιβία και την Παραγουάη, ενώ οι τυφώνες σάρωσαν πολλές περιοχές του κόσμου. Όλα αυτά μέσα σε μια χρονιά που είχε και τα ακριβώς ανάστροφα της γενικής τάσης, ένα σφοδρό πολικό κύμα ψύχους πρωτοφανές για τον αιώνα σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ και του Καναδά. Βλέποντας με προσοχή το σχετικό χάρτη, κανείς δεν μπορεί να μείνει αδιάφορος. Ολόκληρος ο πλανήτης μέσα στο 2014 θύμιζε φούρνο, με την πλειονότητα των χωρών να βρίσκεται κυριολεκτικά στο "κόκκινο".
Ρεκόρ θερμοκρασίας: Η Ευρώπη βρέθηκε στο "κόκκινο"
Από τις περιοχές που βίωσαν πιο έντονα τα ακραία φαινόμενα του καυτού 2014 ήταν η Ευρώπη, στο μεγαλύτερο μέρος της οποίας καταγράφηκαν θερμοκρασίες ρεκόρ. Και αυτό αποτέλεσε σχεδόν τον κανόνα για την ήπειρό μας, με εξαίρεση το μεγαλύτερο μέρος της Γαλλίας, την Πορτογαλία, την Ιταλία και το μεγαλύτερο μέρος της νοτιοανατολικής Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Χωρίς αυτό βεβαίως να σημαίνει ότι οι περιοχές αυτές πέρασαν στο απυρόβλητο, αφού οι θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι υδράργυροι μέσα στην προηγούμενη χρονιά ήταν κατά μέσο όρο υψηλότερες από το σύνηθες.
Εξαίρεση στον κανόνα αποτέλεσε ο Καναδάς και οι βόρειες Αμερικανικές Πολιτείες που βίωσαν τον πιο παγωμένο χειμώνα εδώ και πολλές γενιές. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι τα όσα συνέβησαν μέσα στο 2014 δεν μπορούσαν να αιτιολογηθούν από την ύπαρξη φαινομένων όπως το Ελ Νίνιο και το Λα Νίνια, γεγονός που κάνει τις διαπιστώσεις ακόμα πιο δραματικές χτυπώντας επίμονα το καμπανάκι του κινδύνου για τον εφιάλτη που χωρίς υπερβολή μας περιμένει στη γωνία.
Σταύρος Μουντουφάρης
