Άλλος άνεμος πνέει πλέον για το νέο αεροδρόμιο Καστελίου! Κι αυτό γιατί ναι μεν αναμένεται να δοθεί νέα παράταση στην προθεσμία κατάθεσης προσφορών, που κανονικά εκπνέει την 11η Νοεμβρίου, ωστόσο όλα δείχνουν πως ξεπερνιούνται οριστικά οι ενδοιασμοί και η διστακτικότητα των εμπλεκομένων τόσο σε σχέση με το κόστος του έργου όσο και σε σχέση με παράλληλες εξελίξεις σε περιφερειακά αεροδρόμια όπως των Χανίων, για το οποίο χθες κατατέθηκαν τρεις δεσμευτικές προσφορές.
Το κλίμα έχει εμφανώς αντιστραφεί πλέον τόσο μεταξύ των ενδιαφερόμενων ξένων και εγχώριων επενδυτών, που ήδη "ζυμώνουν" και χτίζουν ενδεχόμενες συνεργασίες και κοινοπραξίες για να διεκδικήσουν το μεγάλο έργο, όσο και από πλευράς Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που, όπως προέκυψε από την κάθοδο των εκπροσώπων της στην Κρήτη, για πρώτη φορά δείχνει ιδιαίτερα πρόθυμη να χρηματοδοτήσει το νέο αεροδρόμιο.
Επισήμως βεβαίως η ΕΤΕπ δεν μπορεί στη δεδομένη χρονική φάση που βρίσκονται οι διαδικασίες να πει "ναι" στο αίτημα χρηματοδότησης του νέου αεροδρομίου, παρά μονάχα ένα έμμεσο "ναι", όπως ακριβώς διατυπώθηκε από τα στελέχη της. Και μάλιστα διπλό "ναι", αφού η Ευρωπαϊκή Τράπεζα εμφανίζεται για πρώτη φορά πρόθυμη να χρηματοδοτήσει όχι μόνο το ελληνικό Δημόσιο, αλλά και τον ίδιο τον ανάδοχο επενδυτή που θα πάρει μέσω του διαγωνισμού το έργο!
Η πραγματικότητα είναι πως, σε ό,τι αφορά το μεγάλο και πολύπαθο αναπτυξιακό έργο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι βρισκόμαστε προ της υλοποίησής του! Σίγουρα τα δεδομένα στη ζυγαριά έχουν αλλάξει άρδην πια υπέρ του έργου. Το μήνυμα αυτό άλλωστε αναμένεται να στείλει από 'δω στα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας και ο ίδιος ο υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός θα κάνει ονομαστική αναφορά στους ενδιαφερόμενους ξένους και εγχώριους ομίλους, που ανέρχονται αισίως σε 17! Και μένει βεβαίως να ξεκαθαριστεί σε πόσες κοινοπραξίες θα μετασχηματιστεί το μεγάλο αυτό σύνολο των 17 εταιρειών...
Ας τα δούμε όμως αναλυτικά πώς έχει το σκηνικό και τα νέα δεδομένα.
Ένα πρώτο, κρίσιμο δεδομένο είναι η αλλαγή διαθέσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Το πόσο σημαντικός παράγοντας αποτελεί η ΕΤΕπ για την υλοποίηση ή μη του έργου είναι περιττό να αναφερθεί, αφού για να το θέσουμε απλά, αν δεν ανταποκριθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα στο ελληνικό αίτημα να χρηματοδοτήσει το ποσό της ελληνικής συγχρηματοδότησης, που εκτιμάται περί τα 250 εκατ. ευρώ, τότε νέο αεροδρόμιο... γιοκ!
Γι' αυτό και το πάγιο αίτημα τα τελευταία χρόνια της ελληνικής πλευράς προς την ΕΤΕπ, η οποία μέχρι πριν λίγο καιρό "τσινούσε". Επισήμως ως δικαιολογία ή πρόσχημα ήταν το γεγονός της έλλειψης αναλυτικής οικονομοτεχνικής μελέτης ωφέλειας-κόστους για το έργο. Η μελέτη, σύμφωνα με πληροφορίες, διά αμερικανικών χειρών, έχει ολοκληρωθεί κανονικά, οπότε ξεπερνιέται το "αγκάθι" αυτό που προέβαλλε παλιότερα η ΕΤΕπ. Μόνο που αυτό ήταν το μικρό. Το μεγάλο "αγκάθι" για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα ήταν το ίδιο ακριβώς με αυτό που έβλεπαν και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, εντός και εκτός συνόρων: το πολύ μεγάλο κόστος του έργου!
Τα πράγματα εδώ είναι απλά και ξεκάθαρα. Το κόστος του 1,5 δισ. ευρώ, με προδιαγραφές αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλου" των Αθηνών, θεωρούνταν απαγορευτικό για τους επενδυτές. Γι' αυτό και κανείς τελικά κατά τη δημοπρασία του 2010, επί υπουργίας τότε Γιάννη Ραγκούση, δεν κατέθεσε προσφορά, με συνέπεια ο διαγωνισμός να καταστεί άγονος.
Διπλά "ζεστή" η ΕΤΕπ
Το "κόντεμα" σε τεχνικά μεγέθη, προδιαγραφές και τελικά κόστος, που έπεσε από το 1,5 δισ. στα 900 εκατομμύρια ευρώ, αποδείχτηκε καταλυτικό, καθώς ζεστάθηκε για τα καλά το επενδυτικό ενδιαφέρον. Όχι μόνο για τις εταιρείες, αλλά και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που πλέον θεωρεί πως το έργο είναι βιώσιμο από πλευράς κόστους-ωφέλειας. Και πλέον είναι θετική στο να το χρηματοδοτήσει...
Άλλωστε, δεν ήταν τυχαίο το ότι την προχθεσινή συνάντηση με το δήμαρχο Ζαχαρία Καλογεράκη και στελέχη του Δήμου Μινώα Πεδιάδας την επιδίωξαν τα ίδια τα στελέχη της ΕΤΕπ! Δήλωσαν μάλιστα θετικοί και σε συμπληρωματικά έργα και παρεμβάσεις που ζητά επιτακτικά ο Δήμος ως αντίκρισμα στην κοινωνική συναίνεση για το μεγάλο έργο.
Αυτό άλλωστε το επιβεβαιώνει και η ίδια η δημοτική Αρχή Μινώα Πεδιάδας, που αναφέρει σε ανακοίνωσή της: «Η συνάντηση που είχαν με το δήμαρχο Ζαχαρία Καλογεράκη, παρουσία μελών της δημοτικής Αρχής, πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της ΕΤΕπ, και είχε διερευνητικό-ενημερωτικό χαρακτήρα, με επίκεντρο το πλαίσιο υλοποίησης του έργου του νέου διεθνούς αεροδρομίου Καστελίου.
Στη διάρκεια της συνάντησης τα στελέχη της ΕΤΕπ εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους γύρω από το έργο, τόσο ως προς τη χρηματοδότηση της συμμετοχής του ελληνικού Δημοσίου, όσο και ως προς τη χρηματοδότηση του αναδόχου - εφόσον τους ζητηθεί. Αυτονόητη προϋπόθεση είναι να ολοκληρωθούν γόνιμα οι διαδικασίες του διαγωνισμού και να υπάρξει ανάδοχος. Παράλληλα, τη συζήτηση απασχόλησε ένα ευρύτερο πλαίσιο έργων και παρεμβάσεων στο επίπεδο του στρατηγικού σχεδιασμού του Δήμου για τις αναγκαίες αναπτυξιακές σύνοδες υποδομές γύρω από το έργο του νέου διεθνούς αεροδρομίου Καστελίου.
Στην κατεύθυνση αυτή, τα στελέχη της ΕΤΕπ συζήτησαν με τη δημοτική Αρχή Μινώα Πεδιάδας τις δυνατότητες χρηματοδότησης του Δήμου, είτε στον άξονα της απευθείας χρηματοδότησης, είτε στον άξονα της παροχής εγγυήσεων για χρηματοδότηση από τις ελληνικές τράπεζες ή το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων».
Ας αποκρυπτογραφήσουμε λίγο την ανακοίνωση και τα όσα έγιναν επισήμως γνωστά.
Η εύλογη διαπίστωση καθενός είναι πως η πλευρά της ΕΤΕπ δεν είπε πως θα χρηματοδοτήσει το έργο, αλλά πως το σκέφτεται θετικά. Ουσιαστικά η στάση αυτή ερμηνεύεται ως έμμεσο "ναι". Γιατί πολύ απλά, αν δεν προχωρήσει ο διαγωνισμός, να προκύψει ανάδοχος και να πάρει στα χέρια της σχετική σύμβαση του έργου, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα δεν μπορεί να απαντήσει στο αίτημα του ελληνικού Δημοσίου για χρηματοδότηση. Άρα, πολύ απλά, στην παρούσα φάση η ΕΤΕπ διαμηνύει προς την κυβέρνηση και το υπουργείο Υποδομών: «Προχωρήστε τις διαδικασίες και το έργο και εδώ είμαστε για να το χρηματοδοτήσουμε».
Αυτοί είναι οι ενδιαφερόμενοι
Είναι αξιοσημείωτο πως στη συνάντηση με το Δήμο Μινώα Πεδιάδας οι εκπρόσωποι της ΕΤΕπ προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, αφού εξέφρασαν τη διάθεση της τράπεζας να χρηματοδοτήσει και τον όποιο ανάδοχο προκύψει.
Και αυτή η παράμετρος είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού μπορεί να ζεστάνει και άλλο το ίδιο θερμό πια επενδυτικό ενδιαφέρον, ανοίγοντας την όρεξη σε εταιρείες που μπορεί να θέλουν το έργο, αλλά να δίσταζαν, να κολλούσαν στο πού θα έβρισκαν τα κοντά 700 εκατ. ευρώ που πρέπει να ρίξουν για την κατασκευή του αερολιμένα.
Και εδώ πάμε στο άλλο νέο δεδομένο. Το μεγάλο πια επενδυτικό ενδιαφέρον. Λεπτομέρειες θα δώσει από κοντά, κατεβαίνοντας εδώ στα μέσα της εβδομάδας, ο υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός θα μιλήσει πια με ονόματα και διευθύνσεις, παραθέτοντας 17 ονόματα ξένων και εγχώριων εταιρειών που έχουν ζητήσει να πάρουν στα χέρια τους τα τεύχη δημοπράτησης.
Ποιοι είναι οι ενδιαφερόμενοι; Μιλάνε για ένα κανονικό μωσαϊκό επενδυτών, αφού στο παιχνίδι μπαίνουν Κινέζοι, Γερμανοί, Αμερικάνοι και Γάλλοι, με εταίρους Έλληνες κατασκευαστές, από τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση περιμένει τις καλύτερες προσφορές.
Δεδομένα ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων, έχουν εκδηλώσει δύο κινεζικοί όμιλοι, δύο γαλλικοί, Ισπανοί, ο όμιλος του Αργεντινού κροίσου αρμενικής καταγωγής Eduardo Eurnekian, η Fraport AG (αεροδρόμιο Φρανκφούρτης) και μεγάλο αμερικανικό fund.
Από ελληνικής πλευράς, στο διαγωνισμό αναμένεται να συμμετάσχουν ο "Ελλάκτωρ" από κοινού µε τη Vinci και το Αεροδρόμιο της Νίκαιας (Aeroport Nice Cote d' Azur), η J&Ρ Άβαξ µε την Bouygues και την Aeroports De Paris, αλλά και η Τέρνα, η οποία βρίσκεται σε συζητήσεις με δύο εταιρείες του εξωτερικού. Επίσης, αναμένονται το Αεροδρόμιο της Ζυρίχης µε την αυστριακή Strabag και την "Αρχιρόδον", καθώς επίσης και ο Όμιλος Κοπελούζου µε τη Fraport.
Δεν έχει ξεκαθαρίσει η στάση του Ομίλου Μυτιληναίου, ο οποίος συμμετέχει στην ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων με τη ΜΕΤΚΑ, συμμαχώντας µε τον αργεντίνικο όμιλο Corporation America Holding του δισεκατομμυριούχου Εντούαρντο Γιουρνεκιάν, που διαχειρίζεται 51 αεροδρόμια σε όλο τον κόσμο.
Και εδώ υπάρχει ένα τρίτο δεδομένο. Είναι ο παράλληλος διαγωνισμός παραχώρησης των περιφερειακών αεροδρομίων, που επίσης "τρέχει" το διάστημα αυτό. Στην πρώτη ομάδα 14 αεροδρομίων επικεφαλής έχει τεθεί το αεροδρόμιο Χανίων.
Πλέον εδώ δε μιλάμε για θεωρητικό ενδιαφέρον, καθώς χθες κατατέθηκαν προσφορές στο πλαίσιο του σχετικού διαγωνισμού!
Τρεις ήταν οι δεσμευτικές προσφορές που κατατέθηκαν χθες το απόγευμα στο ΤΑΙΠΕΔ για το διαγωνισμό παραχώρησης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, μεταξύ των οποίων το αεροδρόμιο "Ιωάννης Δασκαλογιάννης" των Χανίων: Η κοινοπραξία της αργεντίνικης Corporation America-ΜΕΤΚΑ, η γαλλική Vincy-ΕΛΛΑΚΤΩΡ, και η γερμανική FRAPORT-Όμιλος Κοπελούζου.
Πρόκειται για τους επενδυτές που εμφανίστηκαν στην τελική φάση του διαγωνισμού παραχώρησης των 14 αεροδρομίων σε δύο ομάδες (εφτά συν εφτά), με το ΤΑΙΠΕΔ να ανοίγει τις προσφορές τους στην επόμενη συνεδρίαση του Δ.Σ., πιθανώς την επόμενη εβδομάδα.
Τέσσερις ακόμη επενδυτές συμμετείχαν στο διαγωνισμό, και συγκεκριμένα η γαλλική Aeroport De La Cote d'Azur, η κοινοπραξία J&Ρ Άβαξ-Zurich Airport, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και ο όμιλος Advent.
Πώς συσχετίζονται Χανιά και Καστέλι
Πώς όμως συσχετίζεται ο ένας διαγωνισμός με τον άλλον; Μα πολύ απλά συσχετίζεται από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους εργολάβους, αφού οι ίδιοι "παίκτες" παίζουν και για τις 2 περιπτώσεις. Και για το αεροδρόμιο Χανίων μαζί με τα υπόλοιπα περιφερειακά αεροδρόμια, και για το αεροδρόμιο Καστελίου. Και άρα είναι απολύτως λογικό να υπήρχε στάση αναμονής για να δουν πού θα κάτσει η μπίλια. Ποιοι θα "χτυπήσουν" τα περιφερειακά αεροδρόμια και πώς διαμορφώνονται οι σχηματισμοί των κοινοπραξιών, αλλά και ποια θα είναι η "απάντηση" από πλευράς τοπικών φορέων και τοπικής κοινωνίας στα Χανιά. Κι αυτό γιατί υπάρχουν έντονες αντιδράσεις για την προωθούμενη ιδιωτικοποίηση του "Γ. Δασκαλογιάννης" και μάλιστα εσχάτως υπήρξε και νέο «όχι» από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης. Σε σχετικό ψήφισμά του εκφράζει την έντονη και κατηγορηματική διαφωνία του για την παραχώρηση του αεροδρομίου Χανίων "Ι. Δασκαλογιάννης" και ξεκαθαρίζει πως θα προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, ώστε να αποτραπεί η ιδιωτικοποίηση.
Με φόντο την παραχώρηση του αεροδρομίου Χανίων υπήρχε και ένας σχετικός προβληματισμός για το Καστέλι, αν δηλαδή η ιδιωτικοποίηση και αναβάθμιση του "Γ. Δασκαλογιάννης" βάζει, για λόγους συλλειτουργίας και ανταγωνισμού των δύο μεγάλων αεροδρομίων του νησιού, "φρένο" στο επενδυτικό ενδιαφέρον για το Καστέλι.
Και εδώ η είδηση βγήκε μέσα από την επίσκεψη των στελεχών της ΕΤΕπ. Στις επαφές που έγιναν τέθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, ο παραπάνω προβληματισμός. Και όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, το ένα δεν μπλοκάρει το άλλο για δύο λόγους: Αφενός λόγω της συνεχόμενης αύξησης αφίξεων στα 2 αεροδρόμια, που καταγράφεται την τελευταία τριετία, και άρα δείχνει περαιτέρω προοπτικές, και αφετέρου λόγω των μελετών και ερευνών που δείχνουν πως ο μέσος χρόνος παραμονής τουριστών στην Κρήτη δεν ξεπερνά τις 6-7 ημέρες. Αυτό σημαίνει πως ο επισκέπτης που θέλει να περάσει τις διακοπές του στην ανατολική Κρήτη, π.χ. στον Άγιο Νικόλαο, στην Ιεράπετρα, στη Χερσόνησο δε θα επιλέξει το αεροδρόμιο Χανίων, αλλά εκείνο του Ηρακλείου σήμερα, ή του Καστελίου μελλοντικά.
Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού και εσωτερικού μπλόκου για αεροδρόμιο Χανίων και Καστελίου. Τίθεται ωστόσο θέμα καθυστέρησης για το Καστέλι!
Επειδή ακριβώς παρακολουθούν τις εξελίξεις με τους διαγωνισμούς για τα περιφερειακά αεροδρόμια, και το πώς θα διαμορφωθούν οι εργολαβικές συμμαχίες, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, που έχουν ήδη πάρει τα τεύχη δημοπράτησης για το Καστέλι, θα περιμένουν κυριολεκτικά ως την τελευταία στιγμή για να καταθέσουν προσφορές. Με την προθεσμία όμως των προσφορών να λήγει στις 11 Νοεμβρίου, δε θα υπάρχει επαρκής χρόνος στο υπουργείο για να μπορέσουν να αξιολογήσουν τις προσφορές. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο καλά ενημερωμένες πηγές θεωρούν δεδομένη μια νέα παράταση από πλευράς ΥΠΟΜΕΔΙ...
Του Μπάμπη Σαββίδη
