Πείτε τώρα ότι είστε κάπου μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα και ξαφνικά όλα γύρω αρχίζουν να γυρίζουν. Δεν έχετε πιει για να τα αποδώσετε στο ποτό. Δεν έχετε ξενυχτήσει τόσο όσο να υποφέρετε από πονοκεφάλους. Δεν είστε κρυωμένος. Άρα... Η απάντηση είναι μια και μόνη. Μάτι... Άγριο και επίμονο. Και καλά να έχετε κοντά σας κάποια που να ξέρει να ξεματιάζει στο πιτς φιτίλι. Αν δεν υπάρχει κανείς σε ακτίνα... δράσης, τότε τι γίνεται; Μην ανησυχείτε.
Υπάρχει λύση. Το... βεληνεκές του διαδικτύου και των έξυπνων κινητών που αντικαθιστούν το λάδι, το νερό και το αλάτι του κλασικού ξεματιάσματος.
Οι ξεματιάστρες σήμερα επιστρατεύουν όλες τις σύγχρονες επικοινωνίες: Τηλέφωνα, ίντερνετ ακόμη και skype για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ματιασμένους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ηρακλειώτισσας Ελένης Παπαδοφραγκάκη που ξεματιάζει την κόρη, τα εγγόνια και τα δισέγγονά της, που ζουν στην Αμερική, από το ίντερνετ.
Και αν ακόμη δε γνωρίζετε κάποια ξεματιάστρα, η τεχνολογία δίνει και πάλι τη λύση. Πρόκειται για την εφαρμογή "Φτου φτου, φτου", που κάνει θραύση στους χρήστες android κινητών, με τη "γιαγιά Τρυγώνα" να ξεματιάζει από την οθόνη του τηλεφώνου ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Μπορεί η βασκανία να αποδίδεται, σύμφωνα με την Εκκλησία, στην επέμβαση του πονηρού πνεύματος ή για τους ψυχολόγους στην κατάσταση της αυθυποβολής, στην οποία μπορεί να πέσει ένα άτομο εξαιτίας υπερβολικής συγκίνησης ή φόβου, όμως για τον απλό λαό όχι μόνο υφίσταται αλλά αποτελεί και μέρος της ζωής του.
Πολλοί είναι οι Ηρακλειώτες, αλλά και γενικά οι Κρητικοί και όχι μόνο, που σχεδόν σε καθημερινή βάση για να απομακρύνουν το κακό μάτι λένε διάφορες "γητειές" και χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές, οι οποίες περνούν από γενιά σε γενιά. Φυσικές ουσίες απαραίτητες για την επιβίωση, όπως το νερό, το λάδι, το αλάτι, το... σάλιο και το κάρβουνο, είναι μερικά "ιερά", όπως τα χαρακτηρίζουν, συστατικά του ξεματιάσματος. Όμως παράλληλα τα λόγια είναι εκείνα που λύνουν ως διά μαγείας το πρόβλημα.
«5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40 Αγίοι να ξεματιάσετε τη δούλη ή το δούλο του Θεού...», αναφέρει η κ. Ελένη Παπαδοφραγκάκη, από το Ηράκλειο, παράλληλα όμως και το όνομα του ματιασμένου ή αν πρόκειται για αβάπτιστο λέει μέσα στη γητειά "αβάπτιστο".
Η κ. Ελένη Παπαδοφραγκάκη τη γητειά αυτή την επαναλαμβάνει 25 φορές και σταυρώνει το άτομο που δε νιώθει καλά, είτε αυτό βρίσκεται μπροστά της είτε βρίσκεται μακριά. Ακόμη κι αν τη χωρίζουν με το άτομο που νιώθει ματιασμένο "θάλασσες ή ωκεανοί", «η γητειά πιάνει», όπως λέει χαρακτηριστικά, μιλώντας στη "Ν.Κ." η κ. Ελένη, η οποία ξεματιάζει από το τηλέφωνο ή ακόμη και από το ίντερνετ του γιου της την κόρη της που βρίσκεται στην Αμερική και τα 5 εγγόνια και τα 7 δισέγγονά της. Μάλιστα το μεγαλύτερο δισέγγονο της κ. Ελένης στην Αμερική φτάνει σε ηλικία τα 12 έτη. «Μόλις την τελειώσω τη γητειά και είναι ματιασμένο το άτομο, το οποίο παράλληλα σταυρώνω, του λέω από όπου κι αν βρίσκεται να γυρίσει και να κοιτάξει προς τη θάλασσα. Κι έτσι του περνά μετά από λίγο αυτόματα ο πονοκέφαλος ή οτιδήποτε άλλο που έχει προκληθεί στο σώμα του από γλωσσοφαγιά ή βλαστήμια», συμπλήρωσε η κ. Ελένη Παπαδοφραγκάκη από το Ηράκλειο Κρήτης.
Σημειώνεται πως αρκετοί, πέρα από τους συγγενείς της και στο Ηράκλειο, είναι οι γνωστοί και οι φίλοι που την αναζητούν στο σπίτι της ή τηλεφωνικώς να τους ξεματιάσει. «Σε καθημερινή σχεδόν βάση με παίρνει τηλέφωνο οικογενειακός φίλος από τη Σαντορίνη και τον ξεματιάζω», αναφέρει η ίδια, δίδοντας για άλλη μια φορά έμφαση στο γεγονός ότι οι 40 Άγιοι, όπου και να βρίσκεται το άτομο το ματιασμένο, θα το βοηθήσουν και θα κάνουν το θαύμα τους.
Οι γητειές...
Συνήθως, όπως ανέφεραν αρκετοί που ρωτήθηκαν από τη "Ν.Κ.", εκείνοι που ματιάζουν έχουν έντονα μάτια ή ενωμένα φρύδια, αλλά και άτομα σαββατογεννημένα με μεγάλα μάτια. Πολλοί είναι εκείνοι που φοράνε χάντρες με θαλασσινά χρώματα ή διάφορες άλλες πέτρες, προκειμένου να ξεφεύγουν με αυτόν τον τρόπο από το κακό μάτι, το οποίο δεν πιάνει μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τα ζώα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει το ξεμάτιασμα, όπως πετώντας τρία αναμμένα κάρβουνα μέσα στο νερό, σταυρώνοντάς τα ένα-ένα και αν βουλιάξουν τότε υπάρχει μάτιασμα, ή ένα ποτήρι με νερό στο οποίο ρίχνουμε λάδι. Λέγοντας τρεις φορές το "Πάτερ Ημών" και ακολούθως τα λόγια «δυο μάτια με ματιάσανε, τρία με ξεματιάσανε, τω Πατρί και τω Υιώ και τω Αγίω Πνεύματι», αν διαλύσει μέσα στο νερό το λάδι, τότε σημαίνει ότι έχει ματιαστεί το άτομο για το οποίο κινήθηκε η σχετική διαδικασία.
Υπάρχουν και μεγαλύτερες γητειές, εξίσου αποτελεσματικές, όπως μας ανέφεραν Ηρακλειώτες, που τις... χρησιμοποιούν συχνότατα, είτε για τους εαυτούς τους είτε για συγγενικά και φιλικά τους πρόσωπα, όταν ξαφνικά αισθάνονται μια αδιαθεσία ή πονοκέφαλο. Για παράδειγμα η γητειά με την πετσέτα, που στη μια γωνία της βάζει αυτός που ξεματιάζει αλάτι. Στη συνέχεια δένει κόμπο το αλάτι μαζί με την πετσέτα και μετρά μια πήχη και μια παλάμη, ενώ βάζει και μια καρφίτσα για να ξέρει σε ποιο σημείο βρίσκεται το αλάτι.
Λέει τη γητειά: «...Ο Χριστός επέρασε κι ο φταρμός του πάντιξε. Πού πας φταρμέ κατακαημέ; Πού πας της κακής ώρας συναπάντημα; Πάω στα όρη, στα βουνά, τον ήλιο να σκοτίσω, αμπέλια να ξεράνω, αντρόγυνα να ξεχωρίσω, τη θάλασσα ν' αφρίσω, μωρά στην κούνια να φταρμίσω. Φύγε φταρμέ κατακαημέ. Φύγε της κακής ώρας συναπάντημα. Μόνο όπως λύει τ' αλάτι στο νερό, τ' ανέφαλο στον ουρανό, ετσά να λύσει, να σκορπίσει η γλωσσοφαγιά από το δούλο του Θεού...» και στο τέλος ξαναμετρά. Αν έχει πολύ φταρμό, λείπει ολόκληρη η παλάμη. Ακολούθως ανοίγει τον κόμπο και παίρνει το αλάτι, το βάζει μέσα σε ένα ποτήρι με νερό και βουτά τα δάχτυλά του για να ραντίσει τρεις φορές το ματιασμένο άτομο. Αν έχει πολύ φταρμό, ανατριχιάζει και τρέχουν τα μάτια του.
Αυτό που πρέπει να υπογραμμίσουμε είναι πως, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής μας και παρά την απομάκρυνση του σύγχρονου ανθρώπου από τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, πάρα πολλοί είναι και σήμερα οι Κρητικοί και όχι μόνο που πιστεύουν στην επίδραση του ματιάσματος στην υγεία και στην καθημερινή ζωή τους. Και όσο ισχύει αυτό, θα συνεχίζεται και το ξεμάτιασμα να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά!
Της Ιωάννας Βλαχάκη
