Μια νέα μελέτη αποκάλυψε ότι η επέκταση της παραγωγής φυκιών παγκοσμίως με ωκεάνια αγροκτήματα σημαντικού μεγέθους θα μπορούσε να στηρίξει την επισιτιστική ασφάλεια, να παρέχει θρεπτικά συστατικά, να αντιμετωπίσει τις απώλειες βιοποικιλότητας και, πολύ σημαντικό, να βοηθήσει στην απομάκρυνση από τη χερσαία γεωργία.
Οι δυνατότητες των φυκιών είναι επί του παρόντος ανεκμετάλλευτες, καθώς υπάρχουν πολλά περισσότερα είδη που δεν έχουν ακόμη μελετηθεί από εμπορική άποψη και τα εξειδικευμένα προγράμματα αναπαραγωγής θα μπορούσαν να δουν τα φύκια να γίνονται πολύ πιο εκλεπτυσμένα με τον ίδιο τρόπο που αναπτύχθηκαν βασικές καλλιέργειες όπως το σιτάρι και το καλαμπόκι για δεκαετίες και δεκαετίες της εκτροφής.
Σημειώνοντας πώς η εκτροφή φυκιών, αυτή τη στιγμή μια εκκολαπτόμενη βιομηχανία, έχει τεράστιες δυνατότητες ως εναλλακτική λύση στην καλλιέργεια καλλιεργειών στη γη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Όκλαντ της Αυστραλίας, επισημαίνουν την καλλιέργεια φυκιών ως απάντηση σε μερικές από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παγκόσμια συστήματα τροφίμων σήμερα.
Η μελέτη τους εντοπίζει τμήματα του ωκεανού κατάλληλα για καλλιέργεια φυκιών. Ισχυρίζονται ότι αυτές οι ωκεάνιες περιοχές θα μπορούσαν να μειώσουν τον αντίκτυπο της γεωργίας της γης και να αποτελούν το 10% της ανθρώπινης διατροφής.
«Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι η επέκταση της καλλιέργειας φυκιών θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση της ζήτησης για χερσαίες καλλιέργειες και στη μείωση των παγκόσμιων γεωργικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) έως και 2,6 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως», λέει ο υποψήφιος διδάκτορας Scott Spillias από το UQ's School. Επιστήμης της Γης και του Περιβάλλοντος.
Ευέλικτο φύκι γεμάτο δυνατότητες
Τα φύκια έχουν μεγάλες εμπορικές και περιβαλλοντικές δυνατότητες ως θρεπτική τροφή και δομικό στοιχείο για εμπορικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των ζωοτροφών, των πλαστικών, των ινών, του ντίζελ και της αιθανόλης, τονίζει η μελέτη.
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν τις δυνατότητες εκτροφής περισσότερων από τα 34 εμπορικά σημαντικά είδη φυκιών χρησιμοποιώντας το Παγκόσμιο Μοντέλο Διαχείρισης Βιόσφαιρας.
Εκτίμησαν τα περιβαλλοντικά οφέλη από διάφορα σενάρια με βάση τις αλλαγές χρήσης γης, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τη χρήση νερού και λιπασμάτων και προέβλεψαν αλλαγές στην παρουσία ειδών έως το 2050.
Υπάρχουν εκατομμύρια διαθέσιμα εκτάρια ωκεανού όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η καλλιέργεια φυκιών.
«Σε ένα σενάριο όπου αντικαταστήσαμε το 10% της ανθρώπινης διατροφής παγκοσμίως με προϊόντα φυκιών, η ανάπτυξη 110 εκατομμυρίων εκταρίων γης για καλλιέργεια θα μπορούσε να αποτραπεί», εξηγεί ο Σπηλιάς.
«Επίσης, εντοπίσαμε εκατομμύρια διαθέσιμα εκτάρια ωκεανού εντός παγκόσμιων αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ), όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η γεωργία».
ΑΟΖ είναι μια θαλάσσια περιοχή στην οποία ένα κυρίαρχο κράτος έχει ειδικά δικαιώματα σχετικά με την εξερεύνηση και χρήση θαλάσσιων πόρων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ενέργειας από νερό και άνεμο.
Πού να αναπτυχθεί;
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το μεγαλύτερο μερίδιο κατάλληλου θαλάσσιου νερού βρισκόταν στην ΑΟΖ της Ινδονησίας, όπου εκτιμάται ότι έως και 114 εκατομμύρια εκτάρια είναι κατάλληλα για καλλιέργεια φυκιών.
«Η αυστραλιανή ΑΟΖ παρουσιάζει επίσης μεγάλες δυνατότητες και ποικιλότητα ειδών, με τουλάχιστον 22 εμπορικά βιώσιμα είδη και περίπου 75 εκατομμύρια εκτάρια ωκεανού να είναι κατάλληλα», συνεχίζει ο Σπηλιάς, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν πολλά αυτοφυή είδη φυκιών σε νερά που δεν είχαν έχει μελετηθεί από την οπτική γωνία της εμπορικής παραγωγής.
«Ο τρόπος με τον οποίο μου αρέσει να το βλέπω αυτό είναι να σκέφτομαι τις προγονικές εκδοχές των καθημερινών καλλιεργειών –όπως το καλαμπόκι και το σιτάρι– που δεν ήταν εμπνευσμένα, ζιζάνια», λέει.
«Μέσα από χιλιάδες χρόνια αναπαραγωγής, έχουμε αναπτύξει τις βασικές καλλιέργειες που στηρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες και τα φύκια θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν παρόμοιες δυνατότητες στο μέλλον».
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η λύση με τα φύκια θα πρέπει να γίνει προσεκτικά για να αποφευχθεί η μετατόπιση προβλημάτων από τη στεριά στον ωκεανό.
Φύκια: Τροφή για ανθρώπους και ζώα
Σε πολλές εφαρμογές, τα φύκια προκαλούν τα κύματα στα τρόφιμα για ανθρώπους και ζώα.
Η IFF έχει αναπτύξει ένα αλεύρι κόκκινων φυκιών για τη σταθεροποίηση του γάλακτος με βάση το φυτό, ενώ η Cargill έχει αναπτύξει την πρώτη της σκόνη φυκιών WavePure ADG 8250, ένα θαλάσσιο συστατικό που τονίζει τις λείες και κρεμώδεις υφές στα γαλακτοκομικά ενώ προσφέρει πηκτωματικές και πυκνωτικές ιδιότητες.
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν τις δυνατότητες καλλιέργειας περισσότερων από τα 34 εμπορικά σημαντικά είδη φυκιών.
Ένα άλλο παράδειγμα καινοτομίας στα φύκια προέρχεται από την εταιρεία βιοτεχνολογίας τροφίμων NewFish, η οποία ζυμώνει μικροφύκη της Νέας Ζηλανδίας και υποχρησιμοποιημένα θαλασσινά για να δημιουργήσει αλλαντικά χωρίς κρέας.
Η εταιρεία εξερευνά τη μοναδική φύση της Νέας Ζηλανδίας pāua (abalone), των μικροφυκών και των μακροφυκών (φύκια).
Η κατηγορία των φυκιών έχει αυξηθεί περισσότερο από 63% τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με αναφορές παραγόντων του κλάδου, καθώς η ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και τα οφέλη για την υγεία από τα φύκια συνεχίζει να αυξάνεται.
Η ευαισθητοποίηση γύρω από τα διατροφικά οφέλη των φυκιών – όπως η υψηλή περιεκτικότητά τους σε ιώδιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά – έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων νέων λειτουργικών ποτών και επιδορπίων.
Ο Μπιλ Γκέιτς υποστηρίζει τη Rumin8, μια start-up που στοχεύει τις εκπομπές μεθανίου στη γεωργία μέσω των κόκκινων φυκιών που αναπαράγονται συνθετικά.
Το έργο SeaMark που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούλιο, το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ βραβεύει επίσης ενέσεις μετρητών για βιώσιμα συστατικά φυκιών.
(Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στο Nature Sustainability. Δημοσίευση από το foodingredientsfirst.com)
