Η πιο κρίσιμη ίσως Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ των τελευταίων δεκαετιών επιβεβαίωσε την εντυπωσιακή στροφή της Συμμαχίας, όπως αυτή εκφράζεται με το νέο στρατηγικό δόγμα ισχύος που έθεσε τη Ρωσία στη θέση του βασικού αντιπάλου του ΝΑΤΟ, και έβαλε στο “κάδρο” την Κίνα ως μια στρατηγική “πρόκληση” για τα συμφέροντα και την ασφάλεια της Συμμαχίας.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία, που καθορίζει πια τις εξελίξεις, η Τουρκία βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Αρχικά με το ανατολίτικο παζάρι, που κατέληξε επί αγνώστου τιμήματος στην άρση του βέτο για την ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας στη Συμμαχία, η οποία ως πιο ισχυρή πια από ποτέ θα αριθμεί σύντομα 32 μέλη. Η Άγκυρα δηλώνει ικανοποιημένη για τα κέρδη που αποκόμισε από το «ναι», φαινομενικά τη διαβεβαίωση που έλαβε ο Ερντογάν από τις δύο Σκανδιναβικές χώρες περί «πλήρους συνεργασίας» στη μάχη κατά της τρομοκρατίας, όμως επί της ουσίας άλλα ανταλλάγματα, όπως τουλάχιστον άφησε να εννοηθεί η βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, η οποία παρουσιάστηκε να δηλώνει δημοσίως πως «οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πλήρως τα σχέδια εκσυγχρονισμού του στόλου των F-16 της Τουρκίας».
Λίγο αργότερα, Αμερικανός αξιωματούχος επιχείρησε να το “σώσει”, με δεδομένο ότι πηγές του Λευκού Οίκου διαμήνυαν πως οι ΗΠΑ «δεν προσέφεραν τίποτα» στην Άγκυρα προκειμένου εκείνη να αλλάξει στάση, κάνοντας λόγο για «τεχνικές συζητήσεις», οι οποίες «είναι σε εξέλιξη, αλλά το Κογκρέσο θα έχει τον τελευταίο λόγο».
Ο Ερντογάν πήρε από τον Μπάιντεν τα εύσημα κατά τη συνάντηση που είχαν χθες στο περιθώριο της Συνόδου, με τον επικεφαλής του Λευκού Οίκου να εκφράζει κατά τον διάλογο μπροστά στις κάμερες τις ευχαριστίες του προς τον Τούρκο ομόλογό του για τις ενέργειές του σε σχέση με τις αιτήσεις Σουηδίας και Φιλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, αλλά και για την προσπάθεια για τη συνέχιση των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία.
Νωρίτερα, στην ομιλία του ο Τούρκος πρόεδρος αρκέστηκε στα θέματα της ατζέντας της Συνόδου, ενώ την ανησυχία του για την κλιμάκωση της στάσης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο εξέφρασε στον Τούρκο πρόεδρο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καλώντας τον να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας.
Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε στην ομιλία του ενώπιον των άλλων ηγετών ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, για ουσιαστικούς και συμβολικούς λόγους, οι κυρώσεις που αποφασίζονται να εφαρμόζονται απ’ όλα τα μέλη, επανέλαβε ότι η Ελλάδα στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της Ουκρανίας και επισήμανε ότι η ρωσική εισβολή έχει καταστήσει σαφές πως η αποστολή του ΝΑΤΟ για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου δεν είναι πλέον κενό γράμμα.
Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας βρέθηκε αυτονόητα η Ουκρανία, με τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας να δηλώνει ότι η χώρα μπορεί να υπολογίζει στην υποστήριξη του ΝΑΤΟ «για όσο χρόνο χρειαστεί», ενώ οι ηγέτες κατήγγειλαν την «αποτρόπαια αγριότητα» της Μόσχας.
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την ενίσχυση του ΝΑΤΟ με αμερικανικές δυνάμεις, λέγοντας ότι η συμμαχία το χρειάζεται περισσότερο σήμερα «από ποτέ», ως απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που είχε προσκληθεί να μιλήσει στους ηγέτες της Συμμαχίας μέσω τηλεδιάσκεψης, ζήτησε να αυξηθεί η στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη, για να μπορέσει η Ουκρανία να αντισταθεί στο «ρωσικό πυροβολικό».
Σημειώνεται ότι, λόγω της ρωσικής απειλής, οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ ενέκριναν την ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας στην ανατολική πτέρυγα της Συμμαχίας, αυξάνοντας σε περισσότερους από 300.000 στρατιώτες τον αριθμό των δυνάμεων που θα βρίσκονται σε επαυξημένη ετοιμότητα.
«Αυτή είναι η πιο σημαντική αναδιοργάνωση της συλλογικής μας άμυνας από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου», είπε ο Στόλτενμπεργκ, αναφερόμενος σε μια «κομβική στιγμή» στην ιστορία της Ατλαντικής Συμμαχίας, που ιδρύθηκε το 1949. Παράλληλα, κομβικό σημείο της αλλαγής στρατηγικής για το ΝΑΤΟ είναι το ότι η Συμμαχία κρίνει πως η Κίνα συνιστά πλέον πρόκληση για τα «συμφέροντα» και την «ασφάλεια» των χωρών-μελών στον νέο στρατηγικό οδικό χάρτη του ΝΑΤΟ που υιοθετήθηκε στη Μαδρίτη.
Τα τετ-α-τετ
Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε σειρά συναντήσεων, μεταξύ άλλων, με τον Βρετανό ομόλογό του Μπόρις Τζόνσον, με τον οποίο είχε πρόσφατα και τηλεφωνική συνομιλία. Κατά τη συνάντηση επισημάνθηκαν οι προοπτικές εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας και ως τομείς προτεραιότητας τέθηκαν το εμπόριο, η ναυτιλία, η ενέργεια, η ψηφιακή τεχνολογία, οι καινοτόμες τεχνολογίες, η άμυνα και ο τουρισμός.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε την ετοιμότητα τόσο του ελληνικού στόλου, όσο και των ελληνικών λιμένων να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών στις διεθνείς αγορές.
Συνάντηση είχε ο πρωθυπουργός και με τη Σουηδή ομόλογό του, Μαγκνταλένα Άντερσον, στην οποία εξέφρασε την πλήρη στήριξή του για την ένταξη της Σουηδίας και της Φιλανδίας στη Συμμαχία, δηλώνοντας την ικανοποίησή του για τις πρόσφατες εξελίξεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε, επίσης, με τον Καναδό ομόλογό του Τζαστίν Τριντό. Σε ιδιαίτερα φιλικό κλίμα, οι δύο ηγέτες συζήτησαν θέματα συνεργασίας των δύο χωρών, οι οποίες φέτος συμπληρώνουν 80 χρόνια επίσημων διπλωματικών σχέσεων. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στη δυναμική ελληνική ομογένεια του Καναδά, η οποία αποτελεί ζωντανό και αδιάληπτο δεσμό μεταξύ των δύο χωρών, καθώς και στη διαρκώς διευρυνόμενη οικονομική και εμπορική συνεργασία.
Τετ-α-τετ είχε ο πρωθυπουργός και με τον νεοεκλεγέντα Αυστραλό ομόλογό του Άντονι Αλμπάνες. Κατά την πρώτη αυτή συνάντηση μετά την ανάληψη καθηκόντων τού κ. Αλμπάνες, οι δύο ηγέτες είχαν την ευκαιρία να επιβεβαιώσουν το παραδοσιακά εξαιρετικό επίπεδο των διμερών σχέσεων Ελλάδας-Αυστραλίας και να πραγματοποιήσουν σύντομη ανασκόπηση όλου του φάσματός τους. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας και την προσέλκυση επενδύσεων.
Υπεγράφη - Επίσημο αίτημα στις ΗΠΑ για τα F-35
Αργά χθες έγινε γνωστό ότι υπογράφτηκε το επίσημο ελληνικό αίτημα προς στις Αρχές των ΗΠΑ για την απόκτηση των F-35 και αναμένεται να σταλεί μέσα στις επόμενες μέρες, σύμφωνα με όσα μετέδωσε ο ΣΚΑΪ. Η Ελλάδα ζητά να δεσμευτούν 20 αεροσκάφη F-35, όπως είχε προαναγγείλει και ο πρωθυπουργός, και άλλα 20 υπό αίρεση. Μάλιστα, οι διαδικασίες θα επιταχυνθούν, καθώς μέσα στις επόμενες ημέρες η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Άμυνας θα μεταβεί στις ΗΠΑ για να συζητήσουν το αίτημα αυτό.
Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Μαΐου ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με επίσημη δήλωσή του είχε αναφέρει ότι θα ξεκινούσε άμεσα η διαδικασία απόκτησης των μαχητικών F-35. Οι δηλώσεις εκείνες έγιναν στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε ο κ. Παναγιωτόπουλος με στελέχη του Προγράμματος (JSF PO - Joint Strike Fighter Program Office) για το μαχητικό αεροσκάφος F-35.
