Ευλογιά των πιθήκων: Μπορεί να εξελιχθεί σε νέα πανδημία; - Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

Ελλάδα
Ευλογιά των πιθήκων: Μπορεί να εξελιχθεί σε νέα πανδημία; - Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σε εγρήγορση ο ΕΟΔΥ για την ευλογιά των πιθήκων - Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής κάποιο ύποπτο κρούσμα

Αυξάνονται διεθνώς τόσο τα επιβεβαιωμένα όσο και τα ύποπτα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων ή πιο σωστά των μαϊμούδων (monkeypox). Πολλά από αυτά είναι άγνωστης προέλευσης, πράγμα που σημαίνει ότι ο ιός που την προκαλεί, πιθανώς εξαπλώνεται κάτω από το "ραντάρ" των υγειονομικών αρχών.

Στη χώρα μας δεν έχει καταγραφεί -μέχρι στιγμής- κάποιο ύποπτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων, όπως αναφέρει, σε ανακοίνωσή του, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ο οποίος βρίσκεται σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εμφάνισης των κρουσμάτων σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς φορείς δημόσιας υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO).

Ο ΕΟΔΥ τονίζει ότι με βάση τα έως τώρα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη, με μικρή σχετικά μεταδοτικότητα. Πάντως, συστήνεται στους πολίτες να ακολουθούν τις οδηγίες των ιατρών τους σε περίπτωση εμφάνισης κάποιου εξανθήματος ή ασυνήθιστης δερματικής βλάβης.

Ο Οργανισμός σημειώνει ότι στις αρχές Μαΐου εντοπίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων σε ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει από τη Νιγηρία. Έκτοτε έχουν καταγραφεί περαιτέρω σποραδικά κρούσματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία).

Η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες-σωματικά υγρά του πάσχοντος ή και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα μία έως πέντε ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Η εμφάνιση κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς ιστορικό ταξιδιού, καθώς και η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υποδεικνύουν ότι πιθανόν υπάρχει μετάδοση της νόσου στην κοινότητα.

Οι επιστήμονες αρχίζουν να εκφράζουν ανησυχίες για την πιθανότητα να προκύψει μια νέα επιδημία, καθώς έχουν εντοπιστεί κρούσματα σε τουλάχιστον επτά χώρες και ο αριθμός αυτός αυξάνεται κάθε μέρα. Ακολουθεί με τη μορφή ερωταπαντήσεων, με βάση κυρίως το New Scientist, μια σύνοψη για το τι γνωρίζουμε έως τώρα:

Τι είναι η νόσος αυτή;

Είναι μια σχετικά σπάνια νόσος που προκαλείται από έναν ιό (Poxvirus), που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον ιό της ευλογιάς. Η νόσος συνήθως εξαπλώνεται μεταξύ των μαϊμούδων στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, όπου ενδημεί, αλλά περιοδικά "πηδάει" και στους ανθρώπους, έχοντας προκαλέσει μέχρι σήμερα μικρές εξάρσεις κρουσμάτων. Για πρώτη φορά εντοπίστηκε σε μαϊμούδες εργαστηρίου το 1958. Το πρώτο περιστατικό μόλυνσης ανθρώπου καταγράφηκε στη Δημοκρατία του Κονγκό το 1970.

//--> //-->

Πόσα περιστατικά έχουν υπάρξει κατά την τωρινή έξαρση;

Έχουν επιβεβαιωθεί παγκοσμίως 35 κρούσματα και άλλα 72 ύποπτα, σύμφωνα με τη σχετική βάση δεδομένων που έχουν δημιουργήσει οι Μόρις Κρέμερ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και Τζον Μπραουνστάιν της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Επιβεβαιωμένα περιστατικά έχουν βρεθεί σε Βρετανία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Βέλγιο, ΗΠΑ και Καναδά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι πρόκειται πιθανώς μόνο για την "κορυφή του παγόβουνου" και ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα αδιάγνωστα κρούσματα.

Συνδέονται μεταξύ τους όλα τα κρούσματα;

Αυτό δεν είναι σαφές. Έχουν βρεθεί περιπτώσεις που συνδέονται με άλλο γνωστό κρούσμα, αλλά και άλλες χωρίς καμία (γνωστή τουλάχιστον) συσχέτιση. Η Υπηρεσία Ασφάλεια της Βρετανίας (UKHSA) εκτιμά πλέον ότι ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο στις χώρες με επιβεβαιωμένα περιστατικά. Αρκετά αφορούν άνδρες ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλους, γι' αυτό οι υγειονομικές αρχές καλούν τους ανθρώπους με αυτό τον σεξουαλικό προσανατολισμό να προσέχουν για τυχόν εξανθήματα ή άλλα ύποπτα συμπτώματα, ώστε έγκαιρα να απευθυνθούν σε γιατρό.

Πώς εξαπλώνεται η νόσος;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), μπορεί να μεταδοθεί με την εισπνοή μολυσμένων σωματιδίων και με την επαφή με δερματικά εξανθήματα της νόσου ή με μολυσμένα από τον ιό υλικά. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC) των ΗΠΑ, η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο πιστεύεται ότι συμβαίνει κυρίως μέσω μεγάλων αναπνευστικών σωματιδίων που δεν ταξιδεύουν μακριά, συνεπώς για να μολυνθεί κάποιος, πρέπει να υπάρξει παρατεταμένη κοντινή επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.

//--> //-->

Ο ιός δεν θεωρείται ότι εξαπλώνεται εύκολα μεταξύ των ανθρώπων και, σύμφωνα με την UKHSA, ο κίνδυνος μόλυνσης του πληθυσμού 'παραμένει χαμηλός'. Η νόσος μπορεί να εξαπλωθεί επίσης μέσω επαφής με ρούχα, πετσέτες, σεντόνια ή άλλα αντικείμενα μολυσμένου ατόμου. Δεν θεωρείται σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, όμως μπορεί να μεταδοθεί πιο εύκολα κατά τη σεξουαλική επαφή μέσω του δέρματος.

Ακόμη, είναι δυνατό να μεταδοθεί από μολυσμένο ζώο σε άνθρωπο, αν κανείς δαγκωθεί από αυτό ή αγγίξει το αίμα του, τα σωματικά υγρά του, τα εξανθήματα του κ.α., ή αν φάει όχι καλά ψημένο κρέας τέτοιου ζώου.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους, πόνους στη μέση, πρησμένους λεμφαδένες, κρυάδες και εξάντληση. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν εξανθήματα, αρχικά στο πρόσωπο και μετά σε άλλα μέρη του σώματος, μεταξύ άλλων στα γεννητικά όργανα. Το εξάνθημα μοιάζει αρχικά με εκείνο της ανεμοβλογιάς.

Πόσο θανατηφόρα είναι;

Η νόσος είναι συνήθως ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε λίγες εβδομάδες χωρίς θεραπεία. Στην Αφρική μπορεί να σκοτώσει έως το 10% των ανθρώπων που μολύνονται, όμως αυτό αφορά, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το ένα από τα δύο στελέχη, εκείνο του Κονγκό, που είναι πιο επικίνδυνο, ενώ το άλλο στέλεχος, της Δυτικής Αφρικής, σκοτώνει έναν στους 100 ασθενείς. Μέχρι στιγμής, η γενετική ανάλυση έχει εντοπίσει στη Βρετανία μόνο το δεύτερο δυτικοαφρικανικό στέλεχος, αλλά δεν υπάρχουν αντίστοιχα στοιχεία αλληλούχισης από άλλες χώρες.

Τα ανωτέρω ποσοστά θανάτων αφορούν την αναλογία σε σχέση με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα, όμως δεδομένου ότι υπάρχουν πιθανώς αρκετά ακόμη κρούσματα πιο ήπια που περνάνε απαρατήρητα, η πραγματική θνητότητα της νόσου εκτιμάται ότι είναι σημαντικά μικρότερη. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, τα παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από τους ενήλικες να αρρωστήσουν σοβαρά. Επίσης η μόλυνση μιας εγκύου μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές κύησης, ακόμη και θνησιγένεια.

Υπάρχουν θεραπείες ή εμβόλια;

Ναι. Το αντιικό φάρμακο tecovirimat (Tpoxx) έχει εγκριθεί σε ΗΠΑ και Ευρώπη κατά της συγκεκριμένης νόσου και της δαμαλίτιδας στα ζώα. Το φάρμακο μειώνει σημαντικά την πιθανότητα θανάτου. Υπάρχει επίσης το εμβόλιο Jynneos (γνωστό επίσης ως Imvanex και Imvamune), επίσης εγκεκριμένο σε ΗΠΑ και Ευρώπη, που αποτρέπει τη λοίμωξη σε ενήλικες. Επιπλέον, όσοι είναι αρκετά μεγάλοι για να έχουν εμβολιαστεί ως παιδιά κατά της ευλογιάς, έχουν ακόμη κάποια προστασία.

Έχουν υπάρξει στο παρελθόν εξάρσεις κρουσμάτων εκτός Αφρικής;

Είχαν συμβεί αρκετά τέτοια ξεσπάσματα, αλλά συνήθως αφορούσαν κάθε φορά λίγα μόνο κρούσματα και με πολύ περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση.

Άρα η τωρινή έξαρση είναι η μεγαλύτερη που έχει ποτέ συμβεί;

Όχι. Είχαν υπάρξει μεγαλύτερες στην Αφρική, όπως το 2001 και 2002, όταν είχαν καταγραφεί 485 κρούσματα και 25 θάνατοι στη Δημοκρατία του Κονγκό. Το 2017 και 2018 είχαν αναφερθεί 122 επιβεβαιωμένα ή πιθανά κρούσματα και επτά θάνατοι στη Νιγηρία.

Μπορεί η τρέχουσα έξαρση να προκαλείται από νέο στέλεχος του ιού;

Παραμένει άγνωστο. Το γεγονός πάντως ότι τόσες πολλές περιπτώσεις ανιχνεύονται σε διάφορες χώρες, δείχνει ότι πρόκειται για πιο μεταδοτικό στέλεχος από άλλα στο παρελθόν. Αν και υπάρχει πιθανότητα ότι απλώς τυχαία γεγονότα, όπως η παρουσία υπερ-μεταδοτών, να έχει βοηθήσει ένα παλαιότερο στέλεχος του ιού να εξαπλωθεί ευρύτερα. Είναι νωρίς για να εξαχθεί οριστικό συμπέρασμα. Η γενετική ανάλυση περισσότερων δειγμάτων από κρούσματα θα αποκαλύψει αν πρόκειται για διαφορετικό στέλεχος.

Είναι πιθανό να προκύψει μια νέα πανδημία;

Η εκτίμηση των επιστημόνων είναι ότι το νέο ξέσπασμα μπορεί να ελεγχθεί με ιχνηλάτηση επαφών και εμβολιασμό όσων θεωρούνται ότι κινδυνεύουν με μόλυνση. Αν και δεν αποκλείουν τελείως μια πανδημία, δεν τη θεωρούν πιθανή και δεν θεωρούν ότι πρόκειται για κάτι στο ίδιο επίπεδο με τον κορωνοϊό.

Μαγιορκίνης: «Να σκεφτούμε out of the box»

Τη δική του άποψη για την «ευλογιά των πιθήκων» και την αντιμετώπιση που πρέπει να έχει από τους επιστήμονες κατέθεσε και ο καθηγητής Επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης.

Όπως είπε, υπάρχουν τρία επιδημιολογικά σημεία, που θα πρέπει να προσέξουν ειδικοί και πολίτες. Συγκεκριμένα, σημείωσε πως «τα στοιχεία συγκλίνουν στην παρατεταμένη μετάδοση μεταξύ ανθρώπων και όχι ανθρώπων από μολυσμένα ζώα (όπως βλέπαμε στον παρελθόν), πρώτη φορά στα ιστορικά βλέπουμε εξάπλωση σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες, τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, συνεπώς σίγουρα υπάρχουν αδιάγνωστοι (ασυμπτωματικοί;) φορείς της νόσου».

«Σε κάθε περίπτωση δεν είναι μία επιδημική έξαρση όπως αυτές που γνωρίζαμε για αυτόν τον ιό και έχουμε συνηθίσει, και συνεπώς είναι σημαντικό να σκεφτούμε out of the box» υπογράμμισε ο Γκίκας Μαγιορκίνης, συμπληρώνοντας ότι υπάρχει η πιθανότητα «να βλέπουμε μία σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς του ιού ως αποτέλεσμα και της μειωμένης ανοσίας από το εμβόλιο της ευλογιάς».

«Χωρίς να πιστεύω ότι υπάρχει άμεσα λόγος ανησυχίας, θα έλεγα ότι τα στοιχεία δείχνουν ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνιση» κατέληξε ο καθηγητής Επιδημιολογίας.

Στην Βρετανία το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων

Οι υγειονομικές αρχές της Βρετανίας, που ήταν η πρώτη χώρα όπου εντοπίστηκαν κρούσματα στις 6 Μαΐου, ανακοίνωσαν την Τετάρτη 18 Μαΐου, το βράδυ ότι ταυτοποιήθηκαν δύο ακόμη ασθενείς, ανεβάζοντας σε εννέα τον συνολικό αριθμό των ατόμων που έχουν μολυνθεί από την ιογενή ευλογιά των πιθήκων.

Με εξαίρεση το πρώτο πρόσωπο που μολύνθηκε, το οποίο είχε ταξιδέψει πρόσφατα στη Νιγηρία, οι υπόλοιποι ασθενείς μολύνθηκαν στη Βρετανία, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA).

«Αυτά τα τελευταία κρούσματα, όπως και οι πληροφορίες που κάνουν λόγο για κρούσματα σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, επιβεβαιώνουν αυτό που φοβόμασταν αρχικά: ότι μπορεί να υπάρχει μετάδοση της ευλογιάς των πιθήκων στις κοινότητές μας», εξήγησε η δρ Σούζαν Χόπκινς βασική ιατρική σύμβουλος της UKHSA.

Κρούσματα και σε Ισπανία και Πορτογαλία

Η Ισπανία και η Πορτογαλία επισήμαναν ότι έχουν εντοπίσει συνολικά περίπου 40 ύποπτα ή επιβεβαιωμένα κρούσματα της ασθένειες, γεγονός που ώθησε τις υγειονομικές τους αρχές να κηρύξουν εθνικό υγειονομικό συναγερμό.

Το πρώτο κρούσμα καταγράφηκε και στην Ιταλία

Το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων καταγράφηκε στην Ιταλία την ώρα που πολλές δεκάδες ύποπτα και επιβεβαιωμένα κρούσματα της ασθένειας έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, εγείροντας φόβους για την εξάπλωση της ασθένειας αυτής που είναι ενδημική στη δυτική Αφρική.

Το κρούσμα στην Ιταλία αφορά σε ένα νεαρό άνδρα, ο οποίος επέστρεψε πρόσφατα στην χώρα αφού έκανε διακοπές στις Κανάριες νήσους νοσηλεύεται σε απομόνωση στη Ρώμη και η γενική κατάσταση της υγείας του στη φάση αυτή δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία.

Το πρώτο πιθανό κρούσμα στη Γαλλία

Το πρώτο πιθανό κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων στη Γαλλία, εντοπίστηκε στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού, όπως ανακοίνωσε χθες Πέμπτη το υπουργείο Υγείας της Γαλλίας, εν μέσω ενδείξεων για εξάπλωση του ιού σε πολλές χώρες του κόσμου.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων είναι ο πυρετός και τα δερματικά εξανθήματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ασθενείς αναρρώνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων στον Καναδά

Η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά ανακοίνωσε χθες Πέμπτη το βράδυ τα δύο πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων στη χώρα, αφού οι αρχές του Κεμπέκ επεσήμαναν ότι ερευνούν 17 ύποπτα κρούσματα.

«Σήμερα η επαρχία του Κεμπέκ ενημερώθηκε ότι δύο δείγματα που είχε λάβει το Εθνικό Μικροβιολογικό Εργαστήριο βρέθηκαν θετικά στην ευλογιά των πιθήκων. Αυτά είναι τα δύο πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα στον Καναδά», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά (PHAC).

Πρώτο κρούσμα της ευλογιάς των πιθήκων στην Αυστραλία

Η Αυστραλία ανακοίνωσε σήμερα το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων στο έδαφός της σε έναν ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει πρόσφατα από τη Βρετανία, ενώ έχει εντοπιστεί ένα ακόμη ύποπτο κρούσμα που ελέγχεται.

Ένας άνδρας περίπου 30 ετών ο οποίος έφτασε στη Μελβούρνη τη Δευτέρα είναι το πρώτο κρούσμα της ασθένειας αυτής στην Αυστραλία, ανακοίνωσε η υπηρεσία υγείας της πολιτείας της Βικτόρια. Το ύποπτο κρούσμα έχει εντοπιστεί στο Σίνδεϊ σε έναν άνδρα περίπου 40 ετών που είχε πρόσφατα ταξιδέψει στη Βρετανία. Και οι δύο άνδρες εμφάνισαν ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της ευλογιάς των πιθήκων όταν επέστρεψαν στην Αυστραλία.

«Για να καθησυχάσουμε τους πολίτες, ο μηχανισμός εξάπλωσης δεν είναι ίδιος με αυτόν της covid ή της γρίπης», τόνισε η Κέρι Τσαντ επικεφαλής δημόσιας υγείας στην πολιτεία της Νέας Νότιας Ουαλίας. Οι υγειονομικές αρχές της Αυστραλίας έχουν λάβει μέτρα για τον εντοπισμό και τη διαχείριση τυχόν κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων, επεσήμανε η Τσαντ.

Το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων καταγράφηκε στο Βέλγιο

To πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων καταγράφηκε στο Βέλγιο και ειδικότερα στην Αμβέρσα. Όπως ανέφερε η Ισαμπέλ Μπρόσιους, γιατρός σε ινστιτούτο της Αμβέρσας μιλώντας στο VRT, ελήφθησαν δείγματα από το συγκεκριμένο πρόσωπο και εστάλησαν σε εργαστήριο αναφοράς στην Ολλανδία όπου επιβεβαιώθηκε ότι πρόκειται για κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων. Η ίδια σημείωσε ωστόσο ότι το πρόσωπο δεν νοσεί βαριά.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News