Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Από την πρώτη εκείνη ημέρα ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έκανε ποτέ λόγο για πόλεμο, αλλά για μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» η οποία ως στόχο έχει την «αποστρατικοποίηση» και την «αποναζιστικοποίηση» περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας.
Την ίδια ώρα αυξάνονται οι εικασίες σύμφωνα με τις οποίες τις επόμενες ημέρες πιθανώς αυτό να αλλάξει.
Δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να κηρύξει επίσημα τον πόλεμο στην Ουκρανία στις 9 Μαΐου, μια συμβολική ημέρα για τη Ρωσία, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στην περεταίρω κλιμάκωση των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Mikhail Klimentyev, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP
Τι σημαίνει η 9η Μαΐου για τους Ρώσους;
Η 9η Μαΐου, γνωστή ως «Ημέρα της Νίκης», αποτελεί σημείο αναφοράς για την σύγχρονη ρωσική ιστορία καθώς τιμά την μεγάλη νίκη των σοβιετικών κατά των ναζί το 1945.
Χαρακτηριστική της ημέρας, είναι η μεγάλη στρατιωτική παρέλαση που λαμβάνει χώρα στη Μόσχα ενώ στη συνέχεια, σύμφωνα με την παράδοση, οι Ρώσοι ηγέτες στέκονται ευλαβικά μπροστά στον τάφο του Βλαντιμίρ Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία.
«Η 9η Μαΐου αποτελεί μια πράξη εντυπωσιασμού», αναφέρει στο CNN ο Τζέιμς Νίξεϊ, διευθυντής του Προγράμματος Ρωσίας-Ευρασίας στο Chatham House, με τον ίδιο να συμπληρώνει ότι ο απώτερος στόχος είναι: «ο εκφοβισμός της αντιπολίτευσης αλλά και η ικανοποίηση του εκάστοτε δικτάτορα».
Εδώ και καιρό, δυτικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι ο Πούτιν σίγουρα θα αξιοποιούσε με κάποιο τρόπο την συμβολική σημασία της εν λόγω ημερομηνίας λόγο της μεγάλης της προπαγανδιστικής αξίας. Οι εικασίες θέλουν τον Ρώσο πρόεδρο να ανακοινώνει με τρόπο βαρύγδουπο είτε ένα στρατιωτικό επίτευγμα στην Ουκρανία, είτε μια μεγάλη κλιμάκωση των εχθροπραξιών - ή και τα δύο.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δίνει μεγάλο επικοινωνιακό βάρος στους συμβολισμούς, πράγμα το οποίο επαληθεύθηκε για ακόμη μια φορά με τον ίδιο να αποφασίζει την αρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ακριβώς την επομένη της «Ημέρας του Υπερασπιστή της Πατρίδας», μια άλλη εμβληματική στρατιωτική επέτειο για τον ρωσικό λαό.
Εικόνα από την περσινή παρέλαση της 9ης Μαΐου 2021 στην Μόσχα - AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Αναμένονται νέες στρατιωτικές κινήσεις από την Ρωσία;
Ο Πούτιν έχει πολλές επιλογές στο τραπέζι, σύμφωνα με τον Όλγεγκ Ιγκνάτοφ, ανώτερο αναλυτή ρωσικών ζητημάτων του Crisis Group, με τον ίδιο να σημειώνει ότι «η κήρυξη πολέμου είναι το πιο σκληρό σενάριο».
Εν τω μεταξύ, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι - ο οποίος δεν έχει κηρύξει ακόμα επίσημα τον πόλεμο στη Ρωσία - επέβαλε στρατιωτικό νόμο στην χώρα του, με την αρχή της ρωσικής εισβολής στα τέλη Φεβρουαρίου.
Μια άλλη πιθανή επιλογή για τον Πούτιν είναι να θεσπίσει τον νόμο περί επιστράτευσης, ο οποίος, σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί θα γίνει το εφαλτήριο για την έναρξη γενικής ή μερικής κινητοποίησης των Ρώσων πολιτών.
Ο παραπάνω νόμος ενεργοποιείται «σε περιπτώσεις επίθεσης κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή άμεσης απειλής επίθεσης ή όταν λαμβάνουν χώρα ξεσπάσματα ενόπλων συγκρούσεων εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας.»
Σε περίπτωση που ισχύσει το παραπάνω σενάριο, θα γινόταν επιτρεπτό στην κυβέρνηση όχι μόνο να συγκεντρώσει στρατεύματα αλλά και να θέσει την οικονομία της χώρας σε πολεμική βάση.
Προς ώρας, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν χάσει τουλάχιστον 15.000 στρατιώτες από την αρχή του πολέμου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τζέιμς Νίξεϊ, ενώ είναι βέβαιο πια πως θα χρειαστούν ενισχύσεις εάν η Μόσχα θέλει ακόμη να πετύχει τους στόχους της στην Ουκρανία.
Η επιστράτευση θα μπορούσε να σημαίνει επέκταση της στρατολογίας για στρατιώτες που βρίσκονται επί του παρόντος στις ένοπλες δυνάμεις, ενώ πιθανή θα ήταν και η κλήση εφέδρων ή πολιτών οι οποίοι είχαν λάβει στρατιωτική εκπαίδευση στο παρελθόν και βρίσκονται εντός ηλικιακών ορίων στρατολόγησης.
Παράλληλα όμως, η γενίκευση αυτή του στρατιωτικού σχεδιασμού θα είχε και μεγάλους κινδύνους για τον ίδιο τον Πούτιν.
«Θα άλλαζε ολόκληρο το αφήγημα του Κρεμλίνου», δήλωσε ο Ιγκνάτοφ, σημειώνοντας ότι η παραπάνω επιλογή θα συνεπαγόταν με ευθεία παραδοχή της αποτυχίας του στρατιωτικού σχεδιασμού του Πούτιν για την εισβολή στην Ουκρανία.
Μεγάλο θα είναι και το οικονομικό ρίσκο για την Ρωσία, σε περίπτωση που το Κρεμλίνο επιλέξει να πράξει αναλόγως μιας και η ρωσική αγορά είναι ήδη εξαιρετικά ταλαιπωρημένη. Άλλος ένας πιθανός κίνδυνος για τον πρόεδρο Πούτιν προέρχεται από το εσωτερικό της χώρας μιας και οι παραπάνω αποφάσεις θα μπορούσαν να μειώσουν την υποστήριξη προς τον πρόσωπο του, καθώς δεν είναι λίγοι οι Ρώσοι που υποστηρίζουν την εισβολή στην Ουκρανία χωρίς όμως να θέλουν προσωπικά να πάνε να πολεμήσουν, αναφέρει ο αναλυτής.
«Αν δηλώσουν επιστράτευση πλήρους κλίμακας, σε κάποιους δεν θα άρεσε», είπε χαρακτηριστικά ο Ιγκνάτοφ.
Ένα άλλο ενδεχόμενο θέλει τον Πούτιν να θεσπίζει τον σχετικό νόμο χωρίς να κηρύττει
επίσημα τον πόλεμο στην Ουκρανία, σημείωσε ο ίδιος μεταξύ άλλων.
Ο Πούτιν θα μπορούσε ίσως να επιβάλει στρατιωτικό νόμο στη Ρωσία, αναστέλλοντας τις εκλογές και συγκεντρώνοντας περαιτέρω την εξουσία στα χέρια του, σημείωσε ο Ιγκνάτοφ.
Ως προέκταση θα υπήρχε επιβολή κανόνων όπως, περιορισμοί στους άνδρες σε ηλικία στράτευσης που εγκαταλείπουν τη χώρα. Πράγμα το οποίο να ωθούσε πολλούς Ρώσους πολίτες σε ακόμη μεγαλύτερη αγανάκτηση.
Την Τετάρτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι δεν υπάρχει «καμία πιθανότητα» ο Πούτιν να κηρύξει πόλεμο στις 9 Μαΐου.
Εικόνα από την περσινή παρέλαση της 9ης Μαΐου 2021 στην Μόσχα
Οι πιθανές προεκτάσεις
Εάν ο Πούτιν αποφασίσει να μην κηρύξει και επίσημα τον πόλεμο στην Ουκρανία, πιθανώς να ψάξει άλλους τρόπους ώστε να εκμεταλλευτεί τον συμβολισμό της «Ημέρας της Νίκης».
Άλλες επικοινωνιακές επιλογές για τον Ρώσο πρόεδρο περιλαμβάνουν την προσάρτηση των αποσχισμένων εδαφών του Λουχάνσκ και του Ντόνετσκ στην ανατολική Ουκρανία, την άσκηση μεγαλύτερης στρατιωτικής πίεσης στην Οδησσό στο νότο ή τη δήλωση πλήρους ελέγχου στη νότια πόλη-λιμάνι της Μαριούπολης.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι το Κρεμλίνο ίσως ανακηρύξει μια «λαϊκή δημοκρατία» στη νοτιοανατολική πόλη Χερσώνα, την προσάρτηση της οποίας ίσως γνωστοποιήσει.
«Ο Πούτιν θα μπορούσε να αναφερθεί στις νίκες που έχει σημειώσει ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία», πιθανολόγησε ο Ιγκνάτοφ.
«Μπορεί να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την ημερομηνία για να ενισχύσει και να συσπειρώσει την λαϊκή υποστήριξη στο πρόσωπο του».
Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια τι θα κάνει η Ρωσία και ο πρόεδρός της, πρόσθεσε ο αναλυτής.
«Όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από έναν άνδρα και μερικούς συμβούλους του», περιγράφει ο Ιγκνάτοφ.
Παράλληλα, σε σύμπνοια με τα παραπάνω, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, δήλωσε τη Δευτέρα ότι υπάρχει «καλός λόγος να πιστεύουμε ότι οι Ρώσοι θα κάνουν ό,τι μπορούν για να χρησιμοποιήσουν» την 9η Μαΐου για προπαγανδιστικούς σκοπούς.
«Έχουμε δει τους Ρώσους να διπλασιάζουν πραγματικά τις προπαγανδιστικές τους προσπάθειες, πιθανώς, σχεδόν σίγουρα, ως μέσο για να αποσπάσουν την προσοχή από τις τακτικές και στρατηγικές αποτυχίες τους στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία», συνόψισε ο Πράις σε ενημέρωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την περασμένη Δευτέρα.
Εικόνα από την περσινή παρέλαση της 9ης Μαΐου 2021 στην Μόσχα - AP Photo/Pavel Golovkin
Με πληροφορίες από CNN
(Φωτογραφίες από Associated Press)
