Ανασκόπηση 2021: Οι διεθνείς εξελίξεις που σημάδεψαν την χρονιά

Κόσμος
Ανασκόπηση 2021: Οι διεθνείς εξελίξεις που σημάδεψαν την χρονιά

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η έλευση Μπάιντεν, ο Σούλτς, το Αφγανιστάν και οι εξελίξεις στον κόσμο

Μετά από μια ταραγμένη θητεία Τραμπ, ο οποίος δεν άφησε σχεδόν τίποτα όρθιο ως την τελευταία στιγμή, με αποκορύφωμα την πρωτοφανή εισβολή στο Κογκρέσο, και μετά από ένα πολυήμερο θρίλερ, σπάνιο ακόμα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν ορκίστηκε τον Ιανουάριο ως ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ και παράλληλα στα 78 του ως ο γηραιότερος, και η Καμάλα Χάρις η πρώτη γυναίκα Αφροαμερικανή - και καταγόμενη από την Ασία - αντιπρόεδρος της χώρας.

Υποσχόμενος να ανακτήσει το λαβωμένο κύρος της χώρας του, να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Ευρώπη και να ακολουθήσει μια συγκροτημένη πολιτική, ο Μπάιντεν ξεκίνησε τη θητεία του με υψηλές προσδοκίες, «καταδικασμένος να πετύχει», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η “Washington Post”.

Πρόσωπο- “κλειδί” στη νέα του κυβέρνηση και πολιτικός πρώτης γραμμής για τα ελληνικά ενδιαφέροντα στη θέση του υπουργού Εξωτερικών ήταν ο Άντονι Μπλίνκεν, ο επί σειρά ετών έμπιστος του Μπάιντεν, δεύτερος στην ιεραρχία του υπουργείου Εξωτερικών, που διετέλεσε αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της κυβέρνησης Ομπάμα. Για το άλλο κρίσιμο πόστο, εκείνο του υπουργείου Οικονομικών, ο Μπάιντεν επέλεξε την 74χρονη άλλοτε πρόεδρο της ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν.

Η Ευρώπη “αγκάλιασε” από την πρώτη στιγμή τον Μπάιντεν, ελπίζοντας σε ολική επαναφορά των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ωστόσο τα “σύννεφα” για τη θητεία Μπάιντεν άρχισαν να “θολώνουν” την “κρυστάλλινη” εικόνα. Η πανδημία και οι πρώτες κόντρες με τη Ρωσία δημιούργησαν ένα σκηνικό που έγινε σχεδόν εκρηκτικό για τη δημοτικότητά του, μετά τους άστοχους χειρισμούς στο θέμα του Αφγανιστάν με την κακήν κακώς εκκένωση της χώρας από τους Δυτικούς, έπειτα από την αστραπιαία επικράτηση των Ταλιμπάν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε και η κρίση των υποβρυχίων να προκαλέσει την οργή του Παρισιού και να δημιουργήσει ρωγμές στο οικοδόμημα που αντικατόπτριζε ένα μέρος των προσδοκιών της διακυβέρνησης Μπάιντεν.

Η Γερμανία γύρισε σελίδα

Μετά από 16 χρόνια κυριαρχίας της Άγκελα Μέρκελ, ήρθε η ώρα της αποχώρησης. Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου σηματοδότησαν τη συντριβή του κόμματός της, της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU/CSU) και τον προσωπικό θρίαμβο του Όλαφ Σολτς, ο οποίος κατόρθωσε να “ξεκολλήσει” τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD και να επαναφέρει το κόμμα στην κορυφή.

Από την αρχή οι προθέσεις του Σολτς ήταν ξεκάθαρες για μη επανάληψη του προηγούμενου σεναρίου με τον μεγάλο Συνασπισμό, με την επιβεβαίωση να έρχεται δύο μήνες μετά, όταν οι συνομιλίες μεταξύ Σοσιαλδημοκρατών, Φιλελεύθερων (FDP) και Πράσινων οδηγούσαν στον συνασπισμό “Φωτεινό Σηματοδότη” από τα χρώματα των κομμάτων που τον συνθέτουν. Ο Σολτς ορκίστηκε νέος καγκελάριος στις 8 Δεκεμβρίου και έπιασε δουλειά η νέα κυβέρνηση της απόλυτης ισότητας, με ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών στο υπουργικό συμβούλιο.

Στη θέση του υπουργού Οικονομικών ανήλθε ο αρχηγός του FDP Κρίστιαν Λίντνερ, ενώ οι Πράσινοι μοιράστηκαν δύο σημαντικά υπουργεία. Ο εκ των δύο συμπροέδρων Ρόμπερτ Χάμπεκ ανέλαβε υπουργός Οικονομίας και Πολιτικής για το Κλίμα και αντικαγκελάριος, ενώ η συμπρόεδρος Αναλένα Μπέρμποκ το υπουργείο Εξωτερικών. Όσο για τη Μέρκελ δεν έχει αποκαλύψει τις προθέσεις της, με τους περισσότερους να συμφωνούν ότι σε αυτές δεν είναι η συνταξιοδότηση και η απομάκρυνση από την πολιτική σκηνή ούτε της Γερμανίας, ούτε φυσικά της Ευρώπης...

Από τη Δέλτα στην Όμικρον

Μια χρονιά γεμάτη γεγονότα, με πρώτο και σημαντικότερο για μια ακόμη φορά την πανδημία του κορωνοϊού, ήταν το 2021. Η σχετική ηρεμία του καλοκαιριού με τις υψηλές προσδοκίες για ύφεση διαψεύστηκαν σχεδόν με την έλευση του φθινοπώρου.

Το σκηνικό έγινε ακόμα πιο εφιαλτικό όταν τις πύλες της Γηραιάς ηπείρου γκρέμισε το νέο στέλεχος “Όμικρον” ή μετάλλαξη της Μποτσουάνας, με την αντίδραση αυτή τη φορά άμεση από όλους. Τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού στην πλειονότητα των χωρών και η εκτίναξη των κρουσμάτων από τον Νοέμβριο οδήγησαν στο πρώτο καθολικό λοκντάουν στην Αυστρία και σε σειρά επιπλέον μέτρων σε όλες σχεδόν τις χώρες, με την ανησυχία να “χτυπάει κόκκινο”.

Επί ποδός η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με την αγωνία στο κατακόρυφο ενόψει των γιορτών και τις όποιες παρεμβάσεις να εστιάζουν στην προσπάθεια “σωτηρίας” των Χριστουγέννων. Τα απανωτά ρεκόρ, κυρίως όσον αφορά στο φορτίο που κλήθηκαν ξανά να σηκώσουν οι νοσοκομειακές μονάδες στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν επέτρεπαν εφησυχασμό, με τις εκκλήσεις για εντατικοποίηση των εμβολιασμών να γίνονται εναγώνιες. Και όλα αυτά σε ένα σκηνικό εκρηκτικό με επεισόδια σε πολλές χώρες ενάντια στα νέα μέτρα.

Ο κύκλος δεν έχει ακόμα κλείσει και ο δρόμος προμηνύεται μακρύς και επώδυνος...

Χάος στο Αφγανιστάν

Το αφγανικό κράτος και ο μηχανισμός ασφαλείας, για τον οποίο οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δαπάνησαν περισσότερο από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε προσπάθειες δύο δεκαετιών, κατέρρευσαν σε ένα σαββατοκύριακο, και 300.000 μέλη των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας εξαερώθηκαν μπροστά σε 75.000 Ταλιμπάν. Η θεαματική κατάρρευση των κυβερνητικών δυνάμεων του Αφγανιστάν πριν ακόμα αποσυρθούν τα τελευταία στρατιωτικά τμήματα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους από τη χώρα, όπως είχε εξαγγείλει ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, προκάλεσε ένα χάος που σόκαρε ολόκληρο τον κόσμο.

Χιλιάδες κόσμου που έσπευδε από τις 15 Αυγούστου, όταν έπεσε η Καμπούλ, στο αεροδρόμιο της πρωτεύουσας για να επιβιβαστεί στις “πτήσεις σωτηρίας” των Δυτικών που εγκατέλειπαν κακήν κακώς το Αφγανιστάν, δεκάδες νεκροί, άνθρωποι που πηδούσαν ακόμα και από τα αεροπλάνα, πολιτικοί κραδασμοί και ο εφιάλτης μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης δοκίμασαν ξανά τα όρια αντοχής της Δύσης. Το σκηνικό τρόμου συνεχίστηκε για μήνες με φονικές επιθέσεις σε πόλεις του Αφγανιστάν, ενώ η κρίση έφτασε μέχρι την Κρήτη μέσω... Βρετανίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ντόμινικ Ράαμπ, βρέθηκε σε δύσκολη θέση με την αντιπολίτευση να ζητάει την παραίτησή του, καταλογίζοντάς του ολιγωρία στο ζήτημα των εκκενώσεων από το Αφγανιστάν, καθώς την ώρα που έπρεπε να διαχειρίζεται την κατάσταση ήταν «μη διαθέσιμος», αφού βρισκόταν σε διακοπές στην Κρήτη. Παράλληλα, έλειπε και ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον για διακοπές στο Σόμερσετ. Οι επικρίσεις σε βάρος του Ράαμπ οδήγησαν τον Σεπτέμβριο στην αντικατάστασή του, με τον Μπορίς Τζόνσον να τον απομακρύνει από το Φόρειν Όφις δίνοντάς του αντ’ αυτού το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Δικαιοσύνης.

Ξανά μετανάστες προ των πυλών

Η ανάμειξη ηγετών από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις του κόσμου σηματοδότησε μια δραματική στροφή στην πολύμηνη συνοριακή “μάχη” της Ε.Ε. με το καθεστώς του Μινσκ, η οποία ξεκίνησε στις αρχές του καλοκαιριού, όταν ο ηγέτης της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο - όπως καταγγέλλουν οι γειτονικές χώρες και οι Βρυξέλλες - άρχισε να δελεάζει μετανάστες από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και αλλού, ώστε να έρθουν στη Λευκορωσία και από εκεί να τους κατευθύνει για να περάσουν παράνομα σε χώρες της Ε.Ε., όπως η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία, με στόχο κυρίως να εκβιάσει την Ευρώπη, που απειλεί με νέο πακέτο κυρώσεων.

Μέρκελ, Πούτιν, Μπάιντεν και οι Θεσμοί της Ε.Ε. επιδόθηκαν σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο, καθώς η κρίση στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία επιδεινωνόταν με τη συγκέντρωση χιλιάδων μεταναστών σε συνθήκες που γίνονταν ακόμα δυσκολότερες λόγω των καιρικών συνθηκών. Η νέα μεταναστευτική κρίση είχε ως συνέπεια να περάσει σε δεύτερη μοίρα η σοβαρή κρίση στις σχέσεις Βρυξελλών-Βαρσοβίας, καθώς η Πολωνία συνέχισε να αμφισβητεί την υπεροχή του ευρωπαϊκού επί των εθνικών δικαίων, με την Ε.Ε. να την απειλεί με την ενεργοποίηση της αρχής της αιρεσιμότητας στην εκταμίευση ευρωπαϊκών πόρων για να διασώσει το κράτος δικαίου.

Πρώην στρατιωτικός στο τιμόνι της Αυστρίας

Ο Καρλ Νεχάμερ, μέχρι πρότινος υπουργός Εσωτερικών, ορκίστηκε στις 6 Δεκεμβρίου νέος καγκελάριος της Αυστρίας. Ο θεωρούμενος από τους πολιτικούς αναλυτές ως “πιστός” προς το συντηρητικό κόμμα του 49χρονος Νεχάμερ ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητική θέση το 2020, όταν ο τότε καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς τον διόρισε υπουργό Εσωτερικών. Όμως, αντίθετα με τον πρώην καγκελάριο, ο οποίος ανήλθε με εντυπωσιακό και γρήγορο τρόπο στην ηγεσία του κόμματος, ο Νεχάμερ «εκπροσωπεί το παλιό κόμμα» και θεωρείται μια ενωτική προσωπικότητα. Η παραίτηση υπό το βάρος πολιτικού σκανδάλου τού Σεμπάστιαν Κουρτς προκάλεσε σεισμό στο κόμμα και τη χώρα. Μεταβατικός πρωθυπουργός είχε αναλάβει τον Οκτώβριο ο Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ.

Ξύπνησα το ηφαίστειο

Στις 19 Σεπτεμβρίου “ξύπνησε από τον ύπνο” του το ηφαίστειο Κούμπρε Βιέχα στη Λα Πάλμα των Κανάριων Νησιών. Η ισχυρή έκρηξη, που συνοδεύτηκε από εκατοντάδες σεισμικές δονήσεις, σήμανε συναγερμό στις Αρχές, που προχώρησαν στην εκκένωση πολλών περιοχών που βρίσκονταν στη “γειτονιά” του ηφαιστείου.

Το Κούμπρε Βιέχα ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές είχε καταστρέψει πάνω από 2.000 οικοδομήματα, ενώ οι εικόνες με τα ποτάμια λάβας που κατέληγαν στον Ατλαντικό, σαρώνοντας τα πάντα στο διάβα τους, συνεχίζουν να κάνουν τον γύρο του κόσμου.

Τον Μάιο η ανταλλαγή ρουκετών από την Παλαιστινιακή Χαμάς, με στόχους το Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ, και η απάντηση του Ισραήλ με σφυροκοπήματα και συγκέντρωση δυνάμεων στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας προκάλεσαν νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Δεκάδες νεκροί, τραυματίες, τρόμος και διπλωματικός πυρετός συνέθεσαν το νέο εύφλεκτο σκηνικό στην περιοχή.

Ο κύκλος της βίας έκλεισε με μια εκεχειρία, τη βιωσιμότητα της οποίας επιχείρησε να εγγυηθεί στα τέλη Μαΐου, με περιοδεία του στην περιοχή, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.

(φωτογραφία Unsplash)

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News