Πόσα ποδήλατα είδατε ξαφνικά τις ημέρες της καραντίνας να κυκλοφορούν στους δρόμους της Κρήτης; Μην πείτε ότι δεν εντυπωσιαστήκατε; Οι μεγάλοι διαπίστωσαν στην πράξη ότι τελικά όσα χρόνια και να περάσουν το ποδήλατο δεν ξεχνιέται, ενώ οι μικροί βρήκαν σε αυτό μια διέξοδο ιδιαίτερα σε πρωτόγνωρα άδειους δρόμους από αυτοκίνητα. Και αυτό ήταν μια τάση που ελπίζουμε να κρατήσει, και διαπιστώθηκε όχι μόνο σε εμάς που δεν έχουμε ιδιαίτερη παιδεία ποδηλατική, αλλά ακόμα και σε χώρες που ούτως ή άλλως το ποδήλατο αποτελεί τρόπο ζωής στην καθημερινότητά τους. Εκεί οι αριθμοί κυριολεκτικά εκτοξεύτηκαν λόγω της πανδημίας.
Οι κάτοικοι της γαλλικής πρωτεύουσας, για παράδειγμα, σπεύδουν να αγοράσουν νέα ποδήλατα ή να επιδιορθώσουν τα παλιά τους σε μια προσπάθεια να αποφεύγουν τον συνωστισμό στα κατάμεστα λεωφορεία ή τους συρμούς του μετρό, και έτσι και τον κίνδυνο να μολυνθούν με κορωνοϊό. Είναι ενδεικτικό ότι το γαλλικό κατάστημα αθλητικών ειδών Go Sport κατέγραψε αύξηση στις διαδικτυακές πωλήσεις ποδηλάτων της τάξης του 300%.
Όπως και σε άλλες πόλεις του κόσμου, οι Αρχές του Παρισιού υποστηρίζουν ένθερμα ένα ασφαλέστερο και φιλικότερο προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς στην προσπάθειά τους να εμποδίσουν την εξάπλωση της νόσου COVID-19, από την οποία έχουν μέχρι στιγμής χάσει τη ζωή τους χιλιάδες πολίτες σε όλη τη Γαλλία.
«Είναι σαφώς αδύνατο να τηρηθούν τα μέτρα ασφαλείας για την κοινωνική αποστασιοποίηση (στα δημόσια μέσα μεταφοράς)», λέει η Κλερ Μπουβέ ανεβαίνοντας στο ποδήλατό της, που είχε δέκα χρόνια να χρησιμοποιήσει.
«Είναι καλύτερα να μετακινείσαι με ποδήλατο και να αναπνέεις καθαρό αέρα από το να είσαι κλεισμένος μέσα στον υπόγειο ή στο τρένο», συμπληρώνει αυτή η μάνατζερ σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, πριν ακόμη εμφανιστεί η επιδημία, το Παρίσι διέθετε ποδηλατοδρόμους πάνω από 1.000 χλμ. Η δήμαρχος της πρωτεύουσας Αν Ινταλγκό, η οποία έχει κάνει εκστρατεία κατά της χρήσης αυτοκινήτου στην πρωτεύουσα από τότε που εξελέγη το 2014, έχει προσθέσει άλλα 50 χλμ. ποδηλατοδρόμων, στην προσπάθειά της να επωφεληθεί από τη μεταστροφή των πολιτών. Η Ινταλγκό επιδιώκει εδώ και καιρό να μετατρέψει το Παρίσι σε μια οικολογική πόλη-πρότυπο παγκοσμίως. Έχει κάνει πεζοδρομήσεις κατά μήκος του Σηκουάνα, έχει αυξήσει την τιμή του εισιτηρίου στάθμευσης και έχει επεκτείνει τους ποδηλατοδρόμους. Ωστόσο, το αυτοκίνητο παρέμενε, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, το αγαπημένο μέσο μεταφοράς των κατοίκων του Παρισιού.
«Μπορούμε να επιτύχουμε πρόοδο πέντε ως δέκα ετών εκστρατείας υπέρ του ποδηλάτου μέσα σε διάστημα λίγων μόνο μηνών», λέει ο Ολιβιέ Σνάιντερ, o επικεφαλής της γαλλικής ομοσπονδίας ποδηλατών.
«Τόσο το Άμστερνταμ όσο και η Κοπεγχάγη, σημαντικές πρωτεύουσες του ποδηλατικού κινήματος, ήταν το ίδιο εξαρτημένες από το αυτοκίνητο την περίοδο του ’70», λέει ο ίδιος, και προσθέτει ότι οι πόλεις αυτές άλλαξαν πλεύση ενθαρρύνοντας τους πολίτες να χρησιμοποιούν ποδήλατο στη διάρκεια μιας οικονομικής κρίσης.
Το τέλος του αυτοκινήτου;
Στο παρελθόν η Ινταλγκό είχε συναντήσει αντίσταση από την άλλη πανίσχυρη γυναίκα της πόλης, τη Βαλερί Πεκρές, την πρόεδρο της περιφέρειας Ιλ-ντε-Φρανς, η οποία είχε απορρίψει το οικολογικό όραμά της ως ανεφάρμοστο.
Ένθερμη υποστηρίκτρια των ελευθεριών των οδηγών, η Πεκρές έχει επικεντρώσει το σχέδιό της για τις μετακινήσεις, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού το 2024, στη βελτίωση των δημόσιων μεταφορών και των οδικών δικτύων.
Ωστόσο η επιδημία του κορωνοϊού υποχρεώνει και εκείνη να το ξανασκεφτεί.
«Τα ποδήλατα είναι ένα εργαλείο που θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε την κοινωνική αποστασιοποίηση», είχε δηλώσει στο τέλος Απριλίου.
Στο συνεργείο ποδηλάτων με όνομα “Δουλεύει και πάλι”, η Κικί Καρμπονό λέει ότι καθημερινά της έφερναν 200 ποδήλατα, σε σχέση με τα 30 που δεχόταν για επισκευή πριν από την υγειονομική κρίση. Για να ενθαρρύνει τη χρήση ποδηλάτου, η κυβέρνηση προτίθεται να καταβάλει τα πρώτα 50 ευρώ για την επιδιόρθωση. Ήδη το Δημαρχείο επιχορήγησε με περίπου 400 ευρώ την αγορά νέων ηλεκτρικών ποδηλάτων.
«Απλά δε θέλω να παίρνω το μετρό και να κάθομαι τόσο κοντά στους άλλους επιβάτες. Αισθάνομαι ότι αυτός θα είναι ο καλύτερος τρόπος για τις μετακινήσεις μου μέσα στην πόλη εφεξής», λέει ένας Αυστραλός καλλιτέχνης που ζει στο Παρίσι και μόλις αγόρασε ένα καινούργιο ποδήλατο.
Με ποδήλατο και στο Λονδίνο
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στο Λονδίνο. Δεκάδες άνθρωποι περιμένουν στη σειρά κάθε μέρα τηρώντας τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης έξω από το κατάστημα Brixton Cycles στο νότιο Λονδίνο για να αγοράσουν καινούργιο ποδήλατο. Ο ιδιοκτήτης του, ο Λίνκολν Ρόμεν, λέει ότι η εταιρεία του έχει δεχτεί τόσο αυξημένη ζήτηση για την αγορά ποδηλάτου ώστε εξαντλήθηκαν οι προμήθειές της. «Υπάρχουν κάθε είδους ενδιαφερόμενοι», δηλώνει στο AFP. «Έχουμε δει ανθρώπους που μετακινούνται διαρκώς στην πόλη, έχουμε δει νέους ποδηλάτες κι εκείνους που είχαν παρατημένα τα ποδήλατά τους». Όσοι δεν μπορούν να ακολουθήσουν το σύστημα της τηλεργασίας καλούνται να αποφεύγουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι κάτοικοι του Λονδίνου έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στο λεωφορείο, το μετρό ή το ποδήλατο.
Ο υπουργός Μεταφορών Γκραντ Σαπς λέει ότι πολλοί έχουν ήδη επιλέξει. «Στη διάρκεια της κρίσης εκατομμύρια άνθρωποι ανακάλυψαν το ποδήλατο, είτε ως τρόπο σωματικής άσκησης ή ως μέσο ασφαλούς μεταφοράς με κοινωνική αποστασιοποίηση», εξηγεί.
Για να αντεπεξέλθει στην αυξημένη ζήτηση, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα έκτακτο σχέδιο 283 εκατομμυρίων ευρώ ενίσχυσης της χρήσης ποδηλάτου. Μέρος των κονδυλίων αυτών θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία προσωρινών ποδηλατοδρόμων ή για τη διαπλάτυνση των υπαρχόντων μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Η Ένωση Εμπόρων Ποδηλάτων της Βρετανίας υποστηρίζει ότι περίπου 20.000 ποδήλατα που βρίσκονται υπό κατασκευή και παράδοση έχουν ήδη πουληθεί ή κρατηθεί.
Βαρκελώνη, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Ρώμη, Βιέννη...
Στη Βαρκελώνη, η χρήση ποδηλατοδρόμων έχει αυξηθεί κατά 325% στη διάρκεια των ωρών αιχμής, σύμφωνα με την επικεφαλής της υπηρεσίας αστικού σχεδιασμού Τζάνετ Σανς. Παρόμοιες πρωτοβουλίες με τη βρετανική (σχέδιο ενίσχυσης της χρήσης ποδηλάτου) έχουν εμφανιστεί στις περισσότερες μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις. Η Βαρκελώνη προσθέτει 21 χιλιόμετρα επιπλέον ποδηλατοδρόμων, το Βερολίνο 22 και οι Βρυξέλλες 40.
Ακόμη και στην Ιταλία, την ευρωπαϊκή χώρα με τα περισσότερα κατά κεφαλήν αυτοκίνητα, η μόδα του ποδηλάτου επιστρέφει. Τουλάχιστον 150 χλμ. ποδηλατοδρόμων θα κατασκευαστούν στη Ρώμη, που έχει τη φήμη της επικίνδυνης και άβολης πόλης για τους ποδηλάτες.
Η ανάγκη για περισσότερα ποδήλατα είναι τουλάχιστον μια καλή είδηση για έναν κλάδο της οικονομίας των ευρωπαϊκών χωρών. «Οι πωλήσεις ποδηλάτων, ειδικά ηλεκτρικών, έχουν αυξηθεί από τα μέσα Απριλίου, από τότε που άνοιξαν τα καταστήματα, το ίδιο και η ζήτηση για επισκευές ποδηλάτων», λέει από την πλευρά του ο Μίχαελ Νέντβιχ του αυστριακού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό.