Ο πλανήτης “έχασε” τη χρονιά πέρασε 3,8 εκατομμύρια εκτάρια (δηλαδή 38.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) τροπικού, πρωτογενούς δάσους, ή αλλιώς κατά τη διάρκεια του 2019 εξαφανιζόταν έκταση ίση με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου κάθε έξι δευτερόλεπτα. Η απώλεια αυτή αποτελεί περίπου το ένα τρίτο της συνολικής έκτασης των 11,9 εκατομμυρίων εκταρίων (119.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων) που χάθηκαν πέρυσι, αναφέρει η έκθεση του Global Forest Watch (GFW).
Τα πρωτογενή δάση περιγράφονται ως «μερικά από τα πυκνότερα, πιο άγρια και πιο σημαντικά για το οικοσύστημα, δάση» στον κόσμο και παίζουν κρίσιμο ρόλο στην αποθήκευση άνθρακα και στη βιοποικιλότητα. Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο ήταν στη Νότια Αμερική, στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία, όπως αναφέρει η έκθεση αναλύοντας δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Βάσει αυτών η πρωτογενής απώλεια δασών ήταν 2,8% μεγαλύτερη το 2019 από ό, τι το 2018.
Οι ειδικοί μάλιστα ανησυχούν πως η πανδημία κορωνοϊού μπορεί να αυξήσει ακόμη περισσότερο τα ποσοστά αποψίλωσης των τροπικών δασών.
Το GFW παρακολουθεί τις αλλαγές στη χρήση γης, στο κλίμα και στη βιοποικιλότητα σε όλο τον κόσμο μέσω εργαλείων παρακολούθησης και χαρτογράφησης δεδομένων ανοιχτού κώδικα.
Η ανάλυση επικεντρώθηκε στα πρωτογενή δάση, τα οποία «μόλις χαθούν... μπορεί να χρειαστούν δεκαετίες ή και χιλιετίες για να αναπτυχθούν ξανά», σύμφωνα με ανάρτηση στον ιστότοπο του GFW από τη Μικαέλα Γουάιζ, του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Έρευνας, και την Ελίζαμπεθ Γκόλντμαν. Παρ’ όλα αυτά, όπως αναφέρει η έκθεση, το ποσοστό απώλειας αυτών των δασών παραμένει υψηλό τις δύο τελευταίες δεκαετίες, «παρά τις προσπάθειες για να μπει ένα φρένο στη αποψίλωση». ¨
Το 2019 ήταν η τρίτη χρονιά με το υψηλότερο ποσοστό αποψίλωσης την τελευταία 20ετία. H Βραζιλία ήταν η χώρα που κατέγραψε την υψηλότερη απώλεια, 1,3 εκατομμύρια εκτάρια (13.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) τροπικού δάσους, περίπου δηλαδή το 1/3 επί του συνόλου, με τον πρόεδρο της χώρας, Ζαΐρ Μπολσονάρο, να κατηγορείται σε διεθνές επίπεδο για τη ρητορική του στο θέμα, τις επίσημες πολιτικές που προωθεί όσο και την ενθάρρυνση των εγκληματικών δραστηριοτήτων παράνομων υλοτόμων, μεταλλωρύχων και κτηνοτρόφων. Σύμφωνα με τα δεδομένα που τηρεί το National Institute for Space Research (INPE), το πρώτο τρίμηνο του 2020 καταγράφηκε αύξηση κατά 50% της αποψίλωσης των τροπικών δασών στη Βραζιλία, συγκριτικά με την ίδια περίοδο το 2019.
Σε ό,τι αφορά τη συνολική απώλεια δέντρων, η Βολιβία είχε τη χειρότερη χρονιά το 2019, αφού χάθηκαν 80% περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χρονιά, θέμα που συνδέεται με την αλλαγή νομοθεσιών που ενθαρρύνει τη γεωργία σε συγκεκριμένες περιοχές.
Οι δε καταστροφικές πυρκαγιές σε Βραζιλία, Βολιβία, Ινδονησία και Αυστραλία επηρέασαν σημαντικά το συνολικό ποσοστό απώλειας δασών το 2019, αν και κατά την ανάλυση των δεδομένων διαπιστώνεται πως σε ό,τι αφορά την απώλεια των τροπικών δασών οι φωτιές είναι ταυτόχρονα «αιτία αλλά και σύμπτωμα» του προβλήματος.
Σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, το 30% των πυρκαγιών στη Βραζιλία πέρυσι ήταν σε περιοχές που είχαν καεί και στο παρελθόν. Τη μεγαλύτερη απώλεια καταγράφουν πάντως κατά σειρά οι: Βραζιλία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Ινδονησία, Βολιβία, Περού, Μαλαισία, Κολομβία, Λάος, Μεξικό και Καμπότζη. Η διαφορά όμως μεταξύ πρώτης και δεύτερης χώρας είναι μεγάλη, αφού η Βραζιλία έχασε τρεις φορές μεγαλύτερη έκταση από τη Λ.Δ. του Κονγκό. Η έκθεση εστιάζει και στην περίπτωση της Αυστραλίας, που δεν ανήκει βέβαια στη ζώνη των τροπικών περιοχών, αλλά το 2020 κατέγραψε απώλειες-ρεκόρ λόγων των πυρκαγιών που μαίνονταν επί μακρόν στα τέλη του 2019 και το 2020 και οι οποίες τράβηξαν την προσοχή του κόσμου. Τα δέντρα που χάθηκαν είναι έξι φορές περισσότερα από αυτά το 2018, ενώ η πραγματική έκταση της ζημιάς που προκλήθηκε δεν έχει πλήρως αποκαλυφθεί, αφού οι φωτιές δεν είχαν σβήσει το 2020.
Αποψίλωση - Οι συνέπειες της πανδημίας και στα δάση
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τη Γουάιζ, η πανδημία κορωνοϊού πιθανότατα θα έχει αντίκτυπο στην αποψίλωση των δασών. Όπως εξηγεί στο CNN, αν και είναι πολύ νωρίς για να ποσοτικοποιηθούν οι αρνητικές συνέπειες, φαίνεται πως υπάρχουν αρκετές πληροφορίες περί εκμετάλλευσης της κατάστασης που επικρατεί λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας - κυρίως στη Λατινική Αμερική και πρωτίστως στη Βραζιλία - από όσους επιδίδονται σε παράνομες δραστηριότητες, διαπράττοντας περιβαλλοντικά εγκλήματα στις ευαίσθητες αυτές, όσο και πολύτιμες περιοχές.
Οι ερευνητές ανησυχούν ότι οι κυβερνήσεις ενδέχεται να χαλαρώσουν τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος στο όνομα της οικονομικής ανάκαμψης. Ο Φράνσις Σέιμουρ, συνεργάτης της Γουάιζ στο World Resources Institute, προβλέπει ότι μπορεί να υπάρξει περαιτέρω εκμετάλλευση των δασών όσο οι άνθρωποι σε πληγείσες περιοχές χάνουν το εισόδημά τους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
