Λίγες μόνο εβδομάδες μετά τις οργισμένες λαϊκές αντιδράσεις που ξέσπασαν στην Καταλονία με αφορμή τη βαριά καταδίκη των “πρωτεργατών” του δημοψηφίσματος του 2017, το καταλανικό ζήτημα τίθεται εκ νέου με εμφατικό τρόπο στο επίκεντρο, ενόψει των σημερινών ισπανικών εκλογών.
Σε μια προσπάθεια να ρίξει «φως» στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ισπανική και κυρίως στην καταλανική κοινωνία, η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” συνομίλησε με δύο μόνιμους κατοίκους της Βαρκελώνης: Τον 35χρονο Ηρακλειώτη Μύρωνα Αναγνωστάκη, που ζει τα τελευταία χρόνια με την οικογένειά του στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, και την 26χρονη ερευνήτρια Σάντρα Ράμος, γέννημα-θρέμμα της Βαρκελώνης, η οποία βρίσκεται το τελευταίο διάστημα στο Ηράκλειο, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΕΛΚΕΘΕ με ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Ισπανίας, όπου κάνει το διδακτορικό της.
Και οι δύο συνομιλητές μάς επισήμαναν τον κεντρικό “ρόλο” που παίζει στην προεκλογική συζήτηση στην Ισπανία το Καταλανικό, ενώ τοποθετήθηκαν και για τις υπόλοιπες πτυχές του ζητήματος που απασχολεί έντονα τη διεθνή κοινή γνώμη.
«Η απόφαση για την καταδίκη από το ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο των ηγετών του κινήματος υπέρ της καταλανικής ανεξαρτησίας, γνωστό στην τοπική γλώσσα ως “προσές”, έφερε, αναμενόμενα, αντιδράσεις σε όλη την Καταλονία και κυρίως στη Βαρκελώνη.
Η απόφαση κρίθηκε από την καταλανική πλευρά τιμωρητική και υπερβολική, ενώ από την ισπανική ότι τηρήθηκε μια ισορροπία. Το ζήτημα νομικά κρίθηκε μόνο από την ποινική του πλευρά, οι 13 κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν για υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος που ξόδεψαν για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και για στάση κατά της κυβέρνησης.
Όμως το δικαστήριο αγνόησε τελείως τις συνταγματικές προεκτάσεις, οπότε η στάση δεν ανήλθε σε εξέγερση ή προσπάθεια καταστρατήγησης της εδαφικής ακεραιότητας της Ισπανίας, που θα οδηγούσε σε προδοσία, άρα η ποινή θα πήγαινε στα 25 έτη με ισόβια.
Η κοινωνία της Καταλονίας είναι διχασμένη. Υπάρχει το 48% υπέρ της ανεξαρτησίας, που διαδηλώνει υπέρ των ηγετών του “προσές”, και ένα 46% κατά της ανεξαρτησίας. Με μηδενική διεθνή υποστήριξη του “προσές”, η ανεξαρτησία είναι ένα ανέφικτο εγχείρημα, αλλά ο διχασμός είναι αρκετός ώστε να δημιουργούνται συνεχώς εντάσεις και υπάρχει πια εμπεδωμένη μια δυσπιστία στις σχέσεις Μαδρίτης-Βαρκελώνης.
Αυτή τη στιγμή, ίσως η μοναδική ρεαλιστική λύση ώστε να περιοριστούν οι εντάσεις είναι μια συνταγματική αναθεώρηση, ώστε η Ισπανία να γίνει από αποκεντρωμένο κράτος αυτονομιών πλήρως ομοσπονδιακό. Έτσι η Καταλονία θα γίνει κράτος, όχι ανεξάρτητο, αλλά κράτος. Η μεγαλύτερη ελευθερία στη διαχείριση των κονδυλίων από την τοπική κυβέρνηση και τα δικαιώματα στα γλωσσικά θέματα θα ήταν μια μεγάλη ώθηση προς την εκτόνωση της κρίσης», μας είπε αρχικά ο Μύρων Αναγνωστάκης.
«Αδικαιολόγητη απόφαση»
«Η απόφαση αυτή είναι αδικαιολόγητη και υπερβολική, πόσω μάλλον αν τη συγκρίνεις με τις ποινές που επιβάλλονται, για παράδειγμα, σε βιαστές και γενικότερα εάν αναλογιστείς ότι έχουμε (και είχαμε στο παρελθόν) πολλούς διεφθαρμένους πολιτικούς - τόσο στην ισπανική, όσο και στην καταλανική κυβέρνηση - που δεν έχουν τιμωρηθεί», μας είπε αρχικά η Σάντρα Ράμος αναφορικά με την απόφαση του ισπανικού ανώτατου δικαστηρίου.
«Ο κύριος στόχος των διαδηλώσεων ήταν να δείξουν την απογοήτευσή των Καταλανών και την εναντίωση της καταλανικής κοινωνίας στην επίμαχη δικαστική απόφαση. Εξάλλου, πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις υπέρ του λαού της Καταλονίας και σε άλλες περιοχές της Ισπανίας (τουλάχιστον στη Μαδρίτη και τη Χώρα των Βάσκων).
Την ώρα που οι ειρηνικές διαδηλώσεις λάμβαναν χώρα, κάποιες ομάδες ατόμων προκάλεσαν επεισόδια στη Βαρκελώνη. Υποθέτω ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν μια πιο ριζοσπαστική άποψη για τα πράγματα, ωστόσο, κατά την άποψή μου, οι πράξεις τους δε δικαιολογούνται. Επίσης, πιστεύω ότι κάποιοι από αυτούς πληρώνονται για να δημιουργήσουν ένα “εκρηκτικό” κλίμα και με τον τρόπο αυτό η δράση της αστυνομίας στρέφεται ενάντια στον κόσμο που διαμαρτύρεται.
Απ’ όσα έχω δει, και οι δύο πλευρές έδρασαν βίαια (κάποιοι διαδηλωτές αλλά κυρίως η Αστυνομία), ωστόσο τα γεγονότα παρουσιάζονται εντελώς παραποιημένα. Εάν βρίσκεσαι στην Καταλονία, πιθανώς θα πληροφορηθείς μόνο τα έκτροπα της ισπανικής αστυνομίας, ενώ εάν παρακολουθείς από κάποια άλλη περιοχή της Ισπανίας, θα πληροφορηθείς μόνο για τους βανδαλισμούς των “Καταλανών”. Ωστόσο, η καθημερινότητα του καταλανικού λαού συνεχίζεται όλο αυτό το διάστημα, παράλληλα με τη διεξαγωγή των διαδηλώσεων...», μας εξήγησε η 26χρονη ερευνήτρια από τη Βαρκελώνη.
Μια εκτίμηση για τις κάλπες της Κυριακής
«Το Καταλανικό θα επηρεάσει το αποτέλεσμα»
Η κουβέντα γρήγορα πηγαίνει στις εκλογές της 10ης Νοεμβρίου: «Στην Καταλονία αναμένεται να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο τα τοπικά κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας, τόσο της τοπικής Δεξιάς, όσο και της Αριστεράς. Σε εθνικό επίπεδο, οι σοσιαλιστές θα σταθεροποιήσουν τα ποσοστά τους, ίσως με κάποια κέρδη από το Podemos. Η Δεξιά του ΡΡ θα ανακτήσει κάποιο έδαφος με τη ρητορική για ενωμένη Ισπανία με ψήφους από τους πιο φιλελεύθερους Ciudadanos. Η ακροδεξιά του VOX, επίσης, θα ενισχυθεί με τον λόγο της υπέρ της τιμωρίας των Καταλανών από τα άλλα μέρη της Ισπανίας», επισήμανε ο 35χρονος Ηρακλειώτης.
«Το Καταλανικό θα επηρεάσει άμεσα τα αποτελέσματα των εκλογών. Μακάρι να διαψευστώ, αλλά νομίζω ότι οι δεξιές δυνάμεις θα βγουν ισχυρότερες. Στην πραγματικότητα, οι θέσεις των περισσότερων κομμάτων για το Καταλανικό διαμορφώνονται ξεκάθαρα, με γνώμονα να προσελκύσουν την πλειονότητα των πολιτών-ψηφοφόρων. Ανέκαθεν υπήρχαν πολλά κόμματα που είχαν ξεκάθαρη στάση για το Καταλανικό, ωστόσο υπάρχουν και άλλα κόμματα που, ενώ ήταν περισσότερο ουδέτερα, πλέον τάσσονται ολοκληρωτικά εναντίον του δημοψηφίσματος και της οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης με την Καταλονία.
Η αίσθησή μου είναι ότι οι Ισπανοί έχουν αρχίσει να “κουράζονται” με το καταλανικό ζήτημα, οπότε ίσως ψηφίσουν κάποιο από αυτά τα κόμματα μόνο και μόνο για να τελειώνει αυτή η κατάσταση. Είναι τόσο θλιβερό αυτό, γιατί έτσι ξεχνάμε διάφορα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν η Ισπανία και η Καταλονία, όπως είναι το υψηλό ποσοστό ανεργίας, η επισφαλής εργασία, η φτώχια, η μη απονομή δικαιοσύνης σε δίκες για υποθέσεις έμφυλης βίας κ.ά.», μας είπε με τη σειρά της για τις εκλογές η Σάντρα Ράμος.
Ρωτήσαμε, τέλος, τη Σάντρα Ράμος εάν πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει λύση στο ζήτημα της Καταλονίας.
«Νομίζω ότι βρισκόμαστε αρκετά μακριά από το να βρεθεί μια λύση. Η λύση θα έπρεπε να έχει έρθει το 2017, όταν το αίτημα για δημοψήφισμα ήταν γενικευμένο. Σ’ εκείνη τη χρονική συγκυρία, ωστόσο, η ισπανική κυβέρνηση δεν έδωσε τόση σημασία, με αποτέλεσμα τα πράγματα να γίνονται ολοένα και χειρότερα. Θεωρώ ότι ακόμη υπάρχει χρόνος για διάλογος. Αλλά μιλάμε για πραγματικό, ουσιαστικό διάλογο, καθώς - κατά τη γνώμη μου - και οι δύο πλευρές θέλουν να μιλήσουν, ωστόσο καμία από αυτές δε θέλει να διαπραγματευτεί! Ούτως εχόντων των πραγμάτων, δεν μπορεί να επιτευχθεί επίλυση του ζητήματος.
Επίσης, νομίζω ότι πρέπει να διεξαχθεί δημοψήφισμα, αλλά με τον σωστό τρόπο, όπως στις κανονικές εκλογές. Για παράδειγμα, στο τελευταίο δημοψήφισμα το 2017 υπήρξαν άνθρωποι που ψήφισαν σε πέντε ή και περισσότερα διαφορετικά εκλογικά τμήματα, επειδή δεν υπήρχε κανένας έλεγχος. Αυτός σίγουρα δεν είναι ο σωστός τρόπος να γίνει ένα δημοψήφισμα», μας είπε με νόημα η κ. Ράμος.
