Τα Σκόπια ξύπνησαν μουδιασμένα από το αντιφατικό αποτέλεσμα της συντριπτικής μεν υπεροχής του «ναι», αλλά από μικρή μερίδα των πολιτών που προσήλθε στο δημοψήφισμα. Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων ήδη από το βράδυ της Κυριακής “πέταξε το μπαλάκι” στα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς πλέον το νήμα πρέπει να το πιάσει η Βουλή με τη συνταγματική αναθεώρηση, ενώ η Δύση σπεύδει να χαιρετίσει το «ναι» προσπαθώντας να προσπεράσει διακριτικά το σκόπελο της μικρής συμμετοχής.
Ο “χορός” των πιέσεων προς την αντιπολίτευση ξαναρχίζει τόσο από μεμονωμένες χώρες όσο και εν χορώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ατλαντική Συμμαχία. Ενδεικτική είναι η κοινή δήλωση που εξέδωσαν χθες ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Ε.Ε., Ντόναλντ Τουσκ, στην οποία αναφέρονται στην ιστορική ευκαιρία που δημιούργησε για την ΠΓΔΜ και τους πολίτες της η συμφωνία για το ζήτημα της ονομασίας. Μάλιστα, επισημαίνουν ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες «θα καθορίσουν την τύχη της χώρας και του λαού για πολλές επόμενες γενιές».
Στο ίδιο μήκος κύματος και το Βερολίνο, το οποίο εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία όσων προσήλθαν στις κάλπες στην ΠΓΔΜ ψήφισαν υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών, παρότι «πολλοί θα επιθυμούσαν μεγαλύτερη συμμετοχή». Στην ανακοίνωσή του ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, καλεί επίσης όλες τις πολιτικές δυνάμεις, στα Σκόπια και στην Αθήνα, να εφαρμόσουν την «ιστορική» συμφωνία.
Προς τις συνταγματικές αλλαγές που πρέπει πλέον να εγκριθούν από το κοινοβούλιο των Σκοπίων “δείχνουν” με κοινή δήλωσή τους και η ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας Φεντερίκα Μογκερίνι με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο Γιοχάνες Χάν, ενώ από την πλευρά του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαιρετίζει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και καλεί τους ηγέτες των κομμάτων στα Σκόπια «να ξεπεράσουν τις κομματικές πολιτικές και να αξιοποιήσουν αυτή την ιστορική ευκαιρία για να διασφαλίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τη χώρα ως πλήρες μέλος των δυτικών θεσμών».
Το αν θα αποδώσουν αυτή τη φορά οι πιέσεις προς την αντιπολίτευση είναι ένα από τα ζητούμενα, μαζί βεβαίως με το ερώτημα τι μέλλει γενέσθαι πολιτικά στα Σκόπια, καθώς ο πρωθυπουργός Ζάεφ με την “πλάτη στον τοίχο” δεν αποκλείει τις πρόωρες εκλογές, ως έσχατο όμως μέσο, επιλέγοντας τη συναίνεση για τη συνταγματική αναθεώρηση, αν βεβαίως υπάρξει τέτοιο ενδεχόμενο. Αυτό θα φανεί σύντομα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση ο Ζάεφ θα “τραβήξει το χαρτί” της προσφυγής στις κάλπες.
Κρίνοντας πάντως από τη στάση του προερχόμενου από την αντιπολίτευση προέδρου, μάλλον τα περιθώρια είναι στενά. Ο Γκιόργκι Ιβάνοφ σε χθεσινό διάγγελμά του χαιρέτισε την επιλογή, όπως είπε, της μεγάλης πλειοψηφίας των ψηφοφόρων της χώρας να απέχει από το δημοψήφισμα επί της συμφωνίας για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας και εκτίμησε ότι «αυτοί που ισχυρίζονται το αντίθετο ας μην προσπαθήσουν να παραποιήσουν την πραγματικότητα».
Στο μεταξύ, το ταραγμένο κλίμα στα Σκόπια ήρθαν να φορτίσουν ακόμα περισσότερο τα δημοσιεύματα που ήθελαν τον επικεφαλής της διπλωματίας της χώρας Νικολά Ντιμιτρόφ να παραιτείται, μία ημέρα μετά το δημοψήφισμα για τη συμφωνία των Πρεσπών. Σε σχετική ανακοίνωση το ΥΠ.ΕΞ. των Σκοπίων «καταδικάζει έντονα τις κακόβουλες προσπάθειες διάδοσης ψευδών ειδήσεων και σαφώς αντικρούει την παραπληροφόρηση».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο καταγράφει τις εξελίξεις ο διεθνής Τύπος, ο οποίος εστιάζει στην αποδυνάμωση του Ζάεφ και στο αντιφατικό του μηνύματος που εκπέμφθηκε από τις κάλπες. Από τα πλέον αξιοσημείωτα είναι το δημοσίευμα των “Τimes” του Λονδίνου που δίνει έμφαση στον ρόλο της Ρωσίας. Όπως σημειώνει η εφημερίδα, «δεν ήταν απλά μια προσπάθεια για την επίλυση μιας ετυμολογικής διαμάχης: αφορούσε σφαίρες συμφερόντων, τα όρια της επιρροής της Μόσχας στις παραμεθόριες περιοχές της Ευρώπης και την ισχύ προσέλκυσης δυτικών θεσμών. Κρίνοντας από τα πρώτα αποτελέσματα, φαίνεται πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει κερδίσει στα σημεία. H πολιτική επιστρέφει στα Βαλκάνια».
Σύμφωνα με τους “Τimes” του Λονδίνου, αν και «η ψηφοφορία δεν είναι δεσμευτική για την κυβέρνηση, η σημασία της κατέστη σαφής, όταν τόσο ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Τζειμς Μάτις, όσο και η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, παρότρυναν δημοσίως τη θετική ψήφο, δηλαδή «ναι» σε μια συμφωνία που δέχεται ότι η χώρα πρέπει να μετονομαστεί σε «Βόρεια Μακεδονία» και, επομένως, «να ανοιχθεί ο δρόμος για τη μελλοντική ένταξη στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ».
Τι απαντά, όμως, η Ρωσία που έχει επανειλημμένως διαψεύσει ότι έχει με οποιονδήποτε τρόπο παρέμβει σε αυτό το δημοψήφισμα; Η Μόσχα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, όπως δηλώνει επίσημα το Κρεμλίνο, ενώ Ρώσοι εμπειρογνώμονες λένε ότι, αν υπάρξουν απόπειρες να νομιμοποιηθεί το αποτυχημένο, όπως το χαρακτηρίζουν, δημοψήφισμα, εκτιμούν ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί στην ΠΓΔΜ, δεδομένου ότι οι προοπτικές ένταξης της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ παραμένουν για τους πολίτες της ένα φλέγον ζήτημα. Ωστόσο όλοι επισημαίνουν ότι αυτό που απασχολεί τη Μόσχα είναι η ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και όχι τόσο στην Ε.Ε.
