Ένας κόσμος των άκρων. Από την υπεραφθονία στο τραπέζι του δυτικού κόσμου, όπου οι Αμερικανοί πετούν στα σκουπίδια σχεδόν 150.000 τόνους τροφίμων την ημέρα, ή πάνω από 400 γραμμάρια κατά κεφαλήν, στην απόλυτη ένδεια, όπου η αγορά ακόμα και των στοιχειωδών για ένα πιάτο φαγητό μοιάζει με πολυτέλεια που ελάχιστοι μπορούν να αντέξουν.
Μια πρόσφατη έκθεση από το Πρόγραμμα Παγκόσμιας Διατροφής (The World Food Programme - WFP) κατέδειξε αυτό το εντυπωσιακό χάσμα που υπάρχει στον κόσμο, με ευρήματα που προκαλούν σοκ.
Οι ερευνητές εκτίμησαν τη σχέση που έχει το μεροκάματο ενός εργαζόμενου σε διάφορες περιοχές του πλανήτη με το κόστος αγοράς των βασικών προϊόντων για μια στοιχειώδη σούπα με φασόλια, διαπιστώνοντας ότι σε χώρες όπως το νότιο Σουδάν, η Νιγηρία ή η Συρία, τα νοικοκυριά αδυνατούν ακόμα και για αυτά τα έξοδα για τη συντήρησή τους. Για παράδειγμα, ένας κάτοικος της Πολιτείας της Νέας Υόρκης ξοδεύει για τα συστατικά ενός πιάτου αντίστοιχου με τη δική μας φασολάδα των 600 χιλιοθερμίδων μόλις το 0,6% του μεροκάματού του, που εκτιμάται στις Ηνωμένες Πολιτείες σε 1,20 δολάρια.
Στον αντίποδα, στο νότιο Σουδάν για να προβεί κάποιος σε αυτή την αγορά πρέπει να δουλεύει μιάμιση ολόκληρη μέρα, διαθέτοντας όλο τον μισθό αυτών των εργάσιμων ωρών για τα συγκεκριμένα ψώνια. Και για να αντιληφθεί κανείς την αντιστοιχία, τα ίδια υλικά που κοστίζουν στη Νέα Υόρκη 1,20 δολάρια, στο νότιο Σουδάν τιμώνται σε πραγματικές τιμές 321,70 δολάρια ΗΠΑ. Αυτό “μεταφράζεται” στο 155% του μεροκάματου ενός εργαζόμενου στο νότιο τμήμα του Σουδάν.
Εξίσου δραματική είναι η εικόνα σε χώρες όπως η βορειοανατολική Νιγηρία (με τα υλικά να κοστίζουν το 121% ενός μεροκάματου) και στο Ντέιρ Εζόρ της Συρίας (115%). Ελάχιστα πιο υποφερτή είναι η κατάσταση στο Μαλάουι της Ανατολικής Αφρικής (45%), στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (40%), στην Αϊτή (35%), στη Μοζαμβίκη (30%) και την Υεμένη (20%).
Το κόστος για τα ίδια συστατικά στη Σομαλία ανέρχεται στο 20% ενός μεροκάματου και στο Νεπάλ στο 13%. Σε λιγότερο από 10% του εισοδήματος μιας μέρας εκτιμάται η αγορά των προϊόντων για το ίδιο γεύμα στη Μιανμάρ (7%), στην Ινδία (4,5%) και το Ιράν (3,9%), ενώ στην Ιορδανία το κόστος είναι 2,3%, πάντα σύμφωνα με την ίδια έκθεση, τα στοιχεία της οποίας οπτικοποίησε η γνωστή στατιστική ιστοσελίδα γραφημάτων statista.
150.000 τόνοι στα σκουπίδια κάθε μέρα
Στον αντίποδα, όταν ο μισός πλανήτης ικετεύει για ένα πιάτο φαγητό, ο δυτικός κόσμος πετάει στα σκουπίδια τρόφιμα που δεν καταναλώνονται. Μια νέα μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα αποκαλύπτει ότι οι Αμερικανοί πετούν στα σκουπίδια σχεδόν 150.000 τόνους τροφίμων την ημέρα, ή πάνω από 400 γραμμάρια κατά κεφαλήν, διευκρινίζοντας ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι τα προϊόντα που κατασπαταλώνται συχνότερα.
Τα τρόφιμα που καταλήγουν στους κάδους των σκουπιδιών καλλιεργούνται στο 7% σχεδόν των αμερικανικών καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ενώ χρησιμοποιούνται δισεκατομμύρια λίτρα νερού για την παραγωγή τους, όπως τονίζει το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση “Plos One”. Αυτά αντιστοιχούν στο 30% των θερμίδων που καταναλώνει καθημερινά κάθε Αμερικανός. Με βάση τα ευρήματα της μελέτης, τα φρούτα και τα λαχανικά αντιπροσωπεύουν το 39% του συνόλου των προϊόντων που πετιούνται και ακολουθούν τα γαλακτοκομικά (17%), το βοδινό (14%) και τα σιτηρά (12%). Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάμεσα στα προϊόντα που είναι λιγότερο πιθανό να πεταχτούν είναι τα τσιπς και άλλα αλατισμένα σνακ, τα έλαια, τα γλυκά και τα μη αλκοολούχα ποτά.
Η μελέτη, που βασίστηκε σε κυβερνητικά δεδομένα και έρευνες για τη σπατάλη τροφίμων από το 2007 ως το 2014, κάνει λόγο για «σημαντικές» συνέπειες για το περιβάλλον και τους γεωργούς εξαιτίας του φαινομένου. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αυτή η σπατάλη «αντιστοιχεί σε παραγωγή» που γίνεται δυνατή χάρη στη χρήση 350 εκατομμυρίων κιλών ζιζανιοκτόνων και σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου κιλών λιπασμάτων «κάθε χρόνο». Εξετάζοντας πιθανές λύσεις του προβλήματος, η μελέτη προτείνει να διδαχτούν οι καταναλωτές πώς να προετοιμάζουν και να αποθηκεύουν καλύτερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, να αναθεωρηθεί ο τρόπος που ορίζονται οι ημερομηνίες λήξης, καθώς και να ενταχθούν οι προσπάθειες αποτροπής της σπατάλης τροφίμων σε κυβερνητικά προγράμματα.
«Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα ζήτημα που κρίνεται σε πολλά επίπεδα», επισημαίνει ο Ζακ Κόνραντ, ένας από τους βασικούς συγγραφείς της μελέτης, στέλεχος της υπηρεσίας αγροτικής έρευνας της βόρειας Ντακότας, η οποία υπάγεται στο ομοσπονδιακό υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. «Το να αντιμετωπιστεί με ολιστικό τρόπο θα γίνεται ολοένα πιο σημαντικό προκειμένου να βρεθούν βιώσιμοι τρόποι για να καλυφθούν οι ανάγκες ενός παγκόσμιου πληθυσμού που αυξάνεται», προσθέτει ο ίδιος.
