Η Αγία Πόρτα είναι η είσοδος του Ναού της Αναστάσεως. Δίπλα της υπάρχει και δεύτερη πόρτα, που είναι χτισμένη. Από πάνω υπήρχαν ανάγλυφες παραστάσεις. Τα κλειδιά της πόρτας κρατά μωαμεθανική οικογένεια, πράγμα που καθιέρωσε ο σουλτάνος Σουλεϊμάν το 1520 μ.Χ., επειδή τα διάφορα δόγματα του Ναού είχαν προστριβές. Οι δύο πόρτες περιστοιχίζονται από μαρμάρινες κολόνες.
Στο αριστερό μέρος μία από αυτές είναι σχισμένη. Αυτό συνέβη το 1549 μ.Χ., όταν ο σουλτάνος Μουράτ, μετά από επέμβαση του Αρμένιου Πατριάρχη, έκλεισε τις πόρτες του Ναού και δεν επέτρεψε στον ορθόδοξο Πατριάρχη Σωφρόνιο Δ' να μπει στο Ναό για την τελετή του Αγίου Φωτός. Τότε ο Σωφρόνιος μαζί με το ιερατείο και τους πιστούς στάθηκαν έξω από την πόρτα και έψαλλαν και παρακαλούσαν, και ξάφνου σχίζεται η κολόνα και βγαίνει από εκεί το Άγιο Φως. Ο Αρμένιος Πατριάρχης έφυγε ντροπιασμένος και ο σουλτάνος έβγαλε φιρμάνι που αναγνώριζε ότι δικαίωμα να παίρνει το Άγιο Φως έχει μόνο ο Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης.
Η Αγία Αποκαθήλωση
Σε αυτό το σημείο υπάρχει ο βράχος, ντυμένος με μάρμαρο, πάνω στον οποίο ο Ευσχήμων Ιωσήφ και ο Νικόδημος τοποθέτησαν και άλειψαν με μύρο το σώμα του Χριστού και το τύλιξαν σε καθαρό σινδόνι για την ταφή (Ματθ. ΚΖ 57-59, Ιωαν. ΙΘ 39-40). Από πάνω κρέμονται κανδήλες και μανουάλια.
Το σημείο που στέκονταν οι Μυροφόρες
Αριστερά από την Αγία Αποκαθήλωση υπάρχει σπασμένο μάρμαρο που πιστεύεται ότι εκεί έστεκαν οι μυροφόρες και ο Ιωάννης και παρακολουθούσαν τη Σταύρωση (Λουκ. ΚΓ 49). Το προσκύνημα ανήκει στους Αρμένιους.
Το Άγιο Κουβούκλιο του Πανάγιου Τάφου
Μέσα σε ροτόντα με μολύβδινο τρούλο, που έχτισε ο Κάλφας Κομνηνός το 1810, είναι το Άγιο Κουβούκλιο. Έχει πλούσια εσωτερική και εξωτερική διακόσμηση και αποτελείται από δύο μέρη: Το πρώτο είναι ο προθάλαμος όπου βρίσκεται το Παρεκκλήσι του Αγγέλου και ο Άγιος Λίθος. Εκεί βρίσκουμε κομμάτι από το βράχο που είχε τοποθετηθεί στην είσοδο του Τάφου του Χριστού (Ματθ. ΚΗ 2) και διαβάζουμε την επιγραφή: «Άγγελος Κυρίου καταβάς εξ ουρανού απεκύλισε τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου».
Στα πλάγια υπάρχουν δύο ανοίγματα, από όπου ο ορθόδοξος Πατριάρχης μεταδίδει το Άγιο Φως.
Το δεύτερο μέρος είναι ο κυρίως θάλαμος του Πανάγιου Τάφου, το σημείο όπου ενταφίασαν τον Χριστό. Στο εσωτερικό είναι χαραγμένοι ευαγγελικοί στίχοι και ανάγλυφες παραστάσεις σχετικά με το γεγονός. Πάνω από την πόρτα υπάρχει ανάγλυφη αναπαράσταση της Ανάστασης. Εδώ καθημερινά λειτουργούν οι ορθόδοξοι.
Το Καθολικό
Είναι ο κυρίως ναός των Ορθοδόξων και είναι βασιλικού ρυθμού με τρούλο. Στο κέντρο του Ναού είναι ο λεγόμενος «ομφαλός της Γης», που συμβολίζει το πνευματικό κέντρο της Γης (Ιεζεκ. ΛΗ 12).
Ο Γολγοθάς
Αυτός ο βράχος, που είναι αυθεντικό τοπογραφικό σημείο, είναι ο τόπος του Μαρτυρίου. Στο βόρειο παρεκκλήσι, που είναι και το πραγματικό σημείο της Σταύρωσης, κάτω από την Αγία Τράπεζα υπάρχει μια τρύπα με ασήμι εκεί όπου στήθηκε ο Σταυρός. Πίσω από την Αγία Τράπεζα υψώνεται ο Εσταυρωμένος και στο πλάι Του, δεξιά και αριστερά, η Θεοτόκος και ο Ιωάννης. Δίπλα υπάρχει σχισμή στο βράχο που έγινε τη στιγμή που εξέπνευσε ο Κύριος (Ματθ. ΚΖ 50-51).
Στο νότιο παρεκκλήσι, που ανήκει στους Λατίνους, είναι το σημείο που ξάπλωσαν τον Χριστό για να τον καρφώσουν στο Σταυρό. Εκεί υπάρχει μια πόρτα, από όπου το 629 μ.Χ. μπήκε ο αυτοκράτορας Ηράκλειος νικητής, έχοντας στον ώμο του τον Τίμιο Σταυρό. Η παράδοση λέει ότι, περνώντας την πόρτα, του έπεσε το στέμμα και αυτό θεωρήθηκε ως θεία παρέμβαση. Από τότε οι πατριάρχες και οι άλλοι ιερωμένοι λειτουργούν εκεί ακάλυπτοι.
Το Παρεκκλήσι του Αδάμ ή Παρεκκλήσι του Προδρόμου
Βρίσκεται στο χώρο του Γολγοθά. Ο Γολγοθάς στα Εβραϊκά μεταφράζεται «κρανίου τόπος» (Ιωαν. ΙΘ 17) και, σύμφωνα με την παράδοση, από εδώ κάτω ήταν το κρανίο του Αδάμ. Από μια ρωγμή στην τρύπα που στήθηκε ο Σταυρός κύλησε το αίμα του Χριστού στο κρανίο και έτσι εξαγνίστηκε το προπατορικό αμάρτημα. Για αυτό στις βυζαντινές παραστάσεις του Εσταυρωμένου στη βάση του Σταυρού απεικονίζεται το κρανίο του Αδάμ (συμβολικό σημείο).
Παρεκκλήσι του Ακάνθινου Στεφάνου
Υπάρχει τμήμα της κολόνας όπου οι στρατιώτες Του έβαλαν τη χλαμύδα και το ακάνθινο στεφάνι (Ιωαν. ΙΘ 2). Έχει μεταφερθεί εδώ από το Πραιτώριο.
Παρεκκλήσι της Αγίας Ελένης και σπήλαιο εύρεσης του Τιμίου Σταυρού
Κατεβαίνοντας 29 σκαλοπάτια, βρίσκεται το Παρεκκλήσι της Αγίας Ελένης. Εκεί υπάρχει ο θρόνος της και το βήμα του καλού ληστή. Προχωρώντας άλλα 3 σκαλιά προς τα κάτω, οδηγούμαστε στο σπήλαιο όπου βρέθηκαν ο Τίμιος Σταυρός, τα καρφιά και οι σταυροί των δύο ληστών.
Παρεκκλήσι “Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου”
Εδώ οι στρατιώτες που φύλαγαν τον Χριστό μοίρασαν τα ρούχα Του με κλήρο (Ιωαν. ΙΘ 24). Το προσκύνημα ανήκει στους Αρμένιους.
Παρεκκλήσι του εκατόνταρχου Λογγίνου
Ο εκατόνταρχος Λογγίνος ήταν ο επικεφαλής της συνοδείας που οδήγησε τον Χριστό στον τόπο του μαρτυρίου, και ήταν υπεύθυνος για τη σταύρωση. Όταν είδε τα γεγονότα γύρω του, πίστεψε (Ματθ. ΚΖ 54).
Παρεκκλήσι των Κλαπών
Πλάκα με δύο τρύπες όπου έβαλαν τα πόδια του Ιησού πριν τη Σταύρωση για να Τον βασανίσουν.
Φυλακή του Χριστού
Μικρός σκοτεινός χώρος, όπου έβαλαν οι Ιουδαίοι τον Χριστό προσωρινά πριν τη Σταύρωση.
Κολόνα του Δαρμού ή της Φραγγέλωσης ή Παρεκκλήσιο Εμφανείας
Σώζεται τμήμα της κολόνας στην οποία έδεσαν και φραγγέλωσαν τον Χριστό (Ματθ. ΚΖ 26). Μεταφέρθηκε εδώ από τον οίκο του Καϊάφα. Ονομάζεται και Παρεκκλήσιο Εμφανείας, γιατί εδώ εμφανίστηκε ο Χριστός στην Παναγία μετά την Ανάσταση. Το προσκύνημα ανήκει στους καθολικούς.
Παρεκκλήσι “Μη μου άπτου”
Κυκλικό μάρμαρο, όπου, σύμφωνα με τη λατινική παράδοση, φανερώθηκε ο Χριστός στη Μαρία Μαγδαληνή μετά την Ανάσταση (Ιωαν. Κ 11-17). Ανήκει στους καθολικούς.
Οι τάφοι του Αριμαθαίας Ιωσήφ και του Νικόδημου
Ο Ιωσήφ τον πρώτο τάφο που είχε για αυτόν και την οικογένεια του τον έδωσε για να ταφεί ο Κύριος και έτσι τάφηκε σε αυτό το σημείο. Είναι προσκύνημα των Σύρων.
