Μια από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες των Χριστουγέννων γράφτηκε στα 1897. Η 8χρονη κόρη ενός βοηθού ιατροδικαστή του Μανχάταν, η Βιρτζίνια Ο' Χάνλον, είχε τη βασική απορία, που βασανίζει όλα τα παιδιά του κόσμου, αν ο Άγιος Βασίλης είναι αληθινός. Έτσι ρώτησε τον πατέρα της, Φίλιπ, ο οποίος την παρέπεμψε στους... ειδικούς, προτρέποντάς τη να στείλει ένα γράμμα στην πιο διάσημη εφημερίδα της εποχής, τη "The Sun" της Νέας Υόρκης. Το σκεπτικό του ήταν αποστομωτικό: «Αν το δεις γραμμένο στη "Sun", έτσι θα είναι» και το επιχείρημα αφοπλιστικό.
Η επιστολή
Έτσι, το κορίτσι συμφώνησε με την πρόταση, κάθισε στο τραπέζι, έγραψε την επιστολή και την έστειλε στην εφημερίδα. Αυτό που ακολούθησε έμεινε στην ιστορία και διαιώνισε και το όνομα της Βιρτζίνια, αλλά και αυτό του Φράνσις Φάρσελους Τσερτς, ενός από τους συντάκτες του εντύπου, ο οποίος απάντησε στην επιστολή μετατρέποντας μια απλή ερώτηση σε ένα φιλοσοφικό ζήτημα. Η Βιρτζίνια μέσα από την ηχώ του χρόνου με την απλότητα ενός οκτάχρονου παιδιού αναρωτιόταν: «Αγαπητέ εκδότη.
Είμαι οκτώ χρόνων. Κάποιοι από τους μικρούς μου φίλους λένε ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης. Ο μπαμπάς μου λέει "αν το δεις γραμμένο στη Sun, έτσι θα είναι". Σας παρακαλώ, πείτε μου την αλήθεια, υπάρχει Άγιος Βασίλης; Βιρτζίνια ο Χάνλον, 115 West Ninenty-Fifth Street».
Και ο Φράνσις Φάρσελους Τσερτς απαντούσε σε ένα μνημειακό κείμενο, το οποίο αναδημοσιευόταν κάθε χρόνο από εκείνη τη χρονιά ως και το 1949, οπότε η εφημερίδα σταμάτησε να εκδίδεται αποτελώντας σύμβολο της παιδικής αθωότητας και του πνεύματος των Χριστουγέννων.
«Κάνουν λάθος»
«Βιρτζίνια, οι μικροί σου φίλοι κάνουν λάθος. Έχουν επηρεαστεί από το σκεπτικισμό μιας εποχής σκεπτικισμού. Δεν πιστεύουν παρά μόνο σε ό,τι βλέπουν. Θεωρούν ότι τίποτα δεν υπάρχει αν δεν μπορούν να το αντιληφθούν με το μικρό μυαλό τους. Όλα τα μυαλά, Βιρτζίνια, είτε είναι ανδρών, είτε παιδιών, είναι μικρά. Όμως, σε αυτό το τεράστιο σύμπαν ο άνθρωπος είναι τόσο μικρός όσο ένα έντομο, ένα μυρμήγκι, όσον αφορά την ικανότητά του να αντιλαμβάνεται όλη τη γνώση και την αλήθεια που υπάρχει στον απέραντο κόσμο γύρω του. Ναι, Βιρτζίνια, ο Άγιος Βασίλης είναι αληθινός.
Υπάρχει, με την ίδια βεβαιότητα που υπάρχουν η αγάπη, η αφοσίωση, η γενναιοδωρία και καθετί που χαρίζει στη ζωή μας ομορφιά και ευτυχία. Αλίμονο! Πόσο μουντός θα ήταν ο κόσμος αν δεν υπήρχε ο Άγιος Βασίλης! Θα ήταν τόσο μουντός όσο αν δεν υπήρχαν και οι Βιρτζίνιες. Δε θα υπήρχε η αγνή πίστη των παιδιών, δε θα υπήρχε η ποίηση, η φαντασία, που κάνουν υποφερτή την ύπαρξή μας. Δε θα εισπράτταμε χαρά παρά μόνο μέσω των αισθήσεων και της όρασης. Το αιώνιο φως, με το οποίο η παιδικότητα γεμίζει τον κόσμο, θα έσβηνε. Δεν πιστεύεις στον Άι Βασίλη; Μπορείς επίσης να μην πιστεύεις στις νεράιδες. Μπορείς να πείσεις τον μπαμπά σου να προσλάβει ανθρώπους να παρακολουθούν όλες τις καμινάδες την παραμονή των Χριστουγέννων για να πιάσουν τον Αϊ Βασίλη, αλλά ακόμη και αν δεν τον έβλεπαν να κατεβαίνει, τι θα αποδείκνυε αυτό; Κανένας δε βλέπει τον Αϊ Βασίλη, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχει ο Αϊ Βασίλης. Τα πιο σπουδαία πράγματα στον κόσμο είναι εκείνα τα οποία ούτε οι μεγάλοι ούτε τα παιδιά μπορούν να δουν. Είδες ποτέ νεράιδες να χορεύουν στα ξέφωτα; Φυσικά και όχι, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχουν. Κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί ή να φανταστεί όλα τα θαύματα του κόσμου που είναι αόρατα. Μπορείς να χωρίσεις τα τμήματα μιας παιδικής κουδουνίστρας και να δεις τι είναι αυτό που προκαλεί το θόρυβο μέσα της, αλλά υπάρχει ένα πέπλο που καλύπτει τον αόρατο κόσμο, το οποίο ούτε ο δυνατότερος άνθρωπος, ούτε από κοινού η δύναμη των δυνατότερων ανθρώπων που έχουν ζήσει δε θα μπορούσαν να το απομακρύνουν. Μόνο η πίστη, η ποίηση, η αγάπη, η φαντασία μπορούν να τραβήξουν αυτήν την κουρτίνα ώστε να δουν και να περιγράψουν τη μαγική ομορφιά και το μεγαλείο που βρίσκεται πίσω της.
Άραγε, είναι όλα πραγματικά; Αχ Βιρτζίνια, σ' αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχει τίποτα πραγματικό και μόνιμο. Δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης; Δόξα τω Θεώ! Ο Άγιος Βασίλης υπάρχει και θα ζει για πάντα. Μετά από χιλιάδες χρόνια, όχι μετά από δέκα φορές, δέκα χιλιάδες χρόνια από τώρα, Βιρτζίνια, θα συνεχίσει να δίνει χαρά στις καρδιές των μικρών παιδιών...».
Παγκόσμια αίσθηση
Το εκπληκτικό αυτό κείμενο δημοσιεύτηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1897 προκαλώντας αίσθηση αρχικά στη Νέα Υόρκη και αργότερα σε ολόκληρο τον κόσμο, κάνοντας πασίγνωστο το όνομα του Φράνσις Φάρσελους Τσερτς, ενός πολεμικού ανταποκριτή του αμερικανικού εμφυλίου. Το κείμενο, γνωστό ως "Yes, Virginia, there is a Santa Claus", παραμένει από τα κορυφαία και ένα από τα πλέον πολυδιαβασμένα και αναπαραγμένα στην αγγλική γλώσσα, παγκοσμίως.
Η Βιρτζίνια
Η Βιρτζίνια, το πλήρες όνομα της οποίας ήταν Λόρα Βιρτζίνια Ο' Χάνλον Ντάγκλας, γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1889 στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Παντρεύτηκε τον Έντουαρτ Ντάγκλας το 1910 και απέκτησε μαζί του μια κόρη, τη Λόρα. Πήραν διαζύγιο το 1930. Εργάστηκε ως εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη Νέα Υόρκη και συνταξιοδοτήθηκε το 1959. Πέθανε στις 13 Μαΐου 1971 σε ηλικία 81 ετών. Η ιστορία του θρυλικού πια γράμματος και της απάντησης του Τσερτς πέρασε αρκετές φορές στην τέχνη σε διάφορες μορφές της, συνεχίζοντας ακόμα και σήμερα να εμπνέει. Αποτελώντας ίσως τον καλύτερο ορισμό του πνεύματος των Χριστουγέννων.
Η ανακωχή των πρώτων Χριστουγέννων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου
Ήταν τα πρώτα Χριστούγεννα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στα χαρακώματα Σύμμαχοι και Γερμανοί επιδίδονταν στην πιο αιματηρή σφαγή στην ιστορία. Και όμως. Μέσα από τον παραλογισμό ξεπήδησαν η ελπίδα και η ανθρωπιά σε μια άτυπη ανακωχή που έμεινε θρυλική. Χωρίς να πάρουν κάποια σχετική εντολή από τους ανωτέρους τους, Βρετανοί, Γάλλοι και Γερμανοί στρατιώτες στα χαρακώματα, τα οποία εκτείνονταν σε μία έκταση 400 μιλίων από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τα σύνορα της Γαλλίας με την Ελβετία, είχαν επιδοθεί σε μια παράδοξη, μέσα σε ένα πολεμικό σκηνικό, ανταλλαγή εγκαρδιοτήτων, σταματώντας την ανταλλαγή πυρών συγκεκριμένες ώρες ή ακόμη και ανταλλάσσοντας εφημερίδες μέσα σε τσίγκινα κουτιά που πετούσαν οι μεν στους δε από τα χαρακώματα.
Και καθώς πλησίαζαν τα Χριστούγεννα συνέβη κάτι που η ιστορία περιέλαβε στις σελίδες της. Όχι με αίμα ή πόνο, αλλά με μελωδίες χριστουγεννιάτικες και ένα γλέντι χωρίς σημαίες, σύνορα και έχθρες. Σύμφωνα με μαρτυρίες, τα ξημερώματα των Χριστουγέννων, απροειδοποίητα άρχισαν να τοποθετούν στολισμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα στα αναχώματα και να τραγουδούν την Άγια Νύχτα. Άμεση ήταν η ανταπόκριση των Βρετανών που απάντησαν με κάλαντα. Καθώς οι αντίπαλοι άρχισαν να έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο, ξεκίνησε η ανταλλαγή δώρων, κυρίως τσιγάρων ή τροφίμων, για να ακολουθήσει το ξημέρωμα η ανταλλαγή και η ταφή των νεκρών από τη νεκρή ζώνη.
Αυτό που ακολούθησε δεν είχε προηγούμενο ούτε και επόμενο. Οι έως χθες αντίπαλοι έφεραν μπάλες από τα χαρακώματα και ξεκίνησαν έναν αγώνα ποδοσφαίρου, σε ένα παιχνίδι που διήρκεσε μια ώρα, με τους Γερμανούς να νικούν 3-2!
Η φήμη της άτυπης εκεχειρίας που πήρε το όνομα των Χριστουγέννων δεν άργησε να διαδοθεί πριν ακόμη δύσει ο ήλιος σε ολόκληρο το δυτικό μέτωπο, με ανάλογους αγώνες ποδοσφαίρου στο χιονισμένο τοπίο να διοργανώνονται και σε άλλα πεδία των μαχών. Ακόμα και χωρίς αληθινές μπάλες αλλά με αυτοσχέδιες, από άχυρα ή κονσερβοκούτια. Αξίζει να σημειωθεί μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Καθώς ανάμεσα στους ένα περίπου εκατομμύριο Βρετανούς που είχαν στρατολογηθεί ήταν πάνω από 2.000 ποδοσφαιριστές, πολλοί από αυτούς είχαν πάρει μαζί τους μπάλες! Δυστυχώς, η ανακωχή δεν κράτησε πολύ, καθώς οι αξιωματικοί που δεν είχαν δώσει εντολή άνοιξαν και πάλι την πύλη στον Ιανό να ξεχυθεί μανιασμένος θερίζοντας χιλιάδες ζωές. Όμως, έστω και για λίγο το πνεύμα των Χριστουγέννων είχε θριαμβεύσει.
Του Σταύρου Μουντουφάρη
