Με δύο νέα μαθήματα το Mathesis, το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων του ΙΤΕ, ανοίγει πλώρη για το διάστημα και μας ταξιδεύει στον μαγευτικό κόσμο του σύμπαντος, ενώ παράλληλα μας προσκαλεί να τραβήξουμε την κουρτίνα του χρόνου και να θαμπωθούμε από τον θαυμαστό κόσμο της τεχνολογίας των αρχαίων.
Το πρώτο από τα καινούργια αυτά μαθήματα με τίτλο “Ταξίδι στο Σύμπαν. Σταθμός πρώτος. Το Ηλιακό μας Σύστημα” εγκαινιάζει τον νέο κύκλο μαθημάτων “Εύρηκα-Εύρηκα” και επιχειρεί με τη βοήθεια των διδασκόντων, δύο εξαιρετικών επιστημόνων αστροφυσικών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ, του Κώστα Τάσση και της Βάσως Παυλίδου, να ταράξει τα νερά στον τρόπο με τον οποίο διδάσκουμε και μαθαίνουμε την επιστήμη στη χώρα μας.
Το στοίχημα είναι από τα κορυφαία που έχουν τεθεί σε αυτή την επιτυχημένη πρωτοβουλία του Mathesis, δηλαδή να κάνει τους “φοιτητές” του συμμέτοχους σε μια διαδικασία ανακάλυψης και όχι παθητικούς “καταναλωτές” ετοιμοπαράδοτων γνώσεων.
Σκηνοθετημένο υπό τη μορφή σωκρατικών διαλόγων, το μάθημα απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών, από μαθητές γυμνασίου μέχρι ηλικιωμένους, χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερες γνώσεις, καθώς οι έννοιες που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι οικείες σε κάθε ταξιδιώτη που έχει τελειώσει την Α’ γυμνασίου. Θα είναι ένα ταξίδι αναζήτησης, μιας και αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο δεν είναι οι ίδιες οι απαντήσεις, αλλά το πώς φτάνουμε σε αυτές. Πώς ξέρουμε ό,τι ξέρουμε για το σύμπαν; Και πώς θα ανακαλύψουμε ό,τι δεν ξέρουμε ακόμη; Η πρώτη στάση θα είναι η κοσμική μας γειτονιά, το Ηλιακό σύστημα. Σκοπός είναι να γνωρίσουμε το σπίτι μας, τη Γη, ως μέρος της δικής μας γωνιάς του σύμπαντος. Η συζήτηση θα στραφεί στον ουρανό όπως τον βλέπουμε από τον πλανήτη Γη. Στα πιο λαμπρά σώματα στον ουρανό, τον Ήλιο και τη Σελήνη. Στη συναρπαστική ιστορία της ανακάλυψης των νόμων της φύσης που διέπουν τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, που είναι ταυτόχρονα και η ιστορία της αρχής της επιστήμης της Φυσικής.
Η συζήτηση θα φτάσει στο φιλικό αστέρι της γειτονιάς μας, τον Ήλιο, που παρέχει όλη την ενέργεια που συντηρεί τη ζωή στη Γη και τον πολιτισμό μας, καίγοντας τον εαυτό του με θερμοπυρηνικές αντιδράσεις. Στους πλανήτες, άλλους κόσμους τόσο διαφορετικούς από τη Γη, και τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους. Και θα συνεχιστεί στη μεγάλη εξερεύνηση, το ταξίδι των μηχανών που έφτιαξε η ανθρωπότητα ως τα πέρατα του Ηλιακού συστήματος, και πέρα από αυτό. Και όλα αυτά με τη δημιουργική συμμετοχή και δραστηριότητα από τους ίδιους τους μαθητές, με μια μικρή δόση από τη χαρά της ανακάλυψης, τη χαρά της πραγματικής μάθησης.
Αν ενδιαφέρεστε, η “επιβίβαση” για το πρώτο διαστημικό ταξίδι του Mathesis, που ξεκινά τη Δευτέρα 6 Μαΐου, έχει ήδη αρχίσει και συνεχίζεται στο mathesis.cup.gr.
Στα άδυτα της… αρχαίας Ελληνικής τεχνολογίας
Το δεύτερο από τα καινούργια μαθήματα εγκαινιάζει τον νέο κύκλο μαθημάτων με τίτλο “Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, η Ελλάδα του κόσμου” και μας οδηγεί στα άδυτα της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας. Οδηγός μας σε αυτό το ταξίδι θα είναι ένας επίσης κορυφαίος επιστήμονας, ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ κ. Θεοδόσης Τάσιος. Μακριά από εξιδανικεύσεις και ανιστόρητες υπερβολές, που δεν τις έχει ανάγκη ένας μεγάλος πολιτισμός - και οι οποίες μόνο κακό έχουν κάνει στη σχέση του σύγχρονου Έλληνα με την κλασική Ελλάδα - αυτός ο κύκλος μαθημάτων σκοπεύει να καλύψει όλα τα θεμελιώδη επιτεύγματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που τον έκαναν πραγματικά παγκόσμιο: Από την αθηναϊκή Δημοκρατία και το αρχαίο θέατρο έως τα αρχαία Μαθηματικά και τη Φιλοσοφία. Με διδάσκοντες που θα επιδιωχθεί να είναι οι κορυφαίοι στο πεδίο τους, το όνειρο και ο στόχος της ομάδας του Mathesis είναι να γίνουν τα μαθήματα αυτά ένα “εθνικό σχολείο”, στο οποίο κάθε μορφωμένος Έλληνας πολίτης θα αισθανθεί κάποια στιγμή την ανάγκη να “φοιτήσει”.
Το πρώτο μέρος του μαθήματος, με τίτλο “Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία 1: Βασικές Τεχνολογίες”, υπογραμμίζει καταρχήν τη βασική σημασία της τεχνολογίας σε κάθε πολιτισμό, καθώς και την ιδιαίτερη θέση που παίρνει στη μυθολογία των λαών. Αυτή η εναρκτική θέση τεκμηριώνεται στην περίπτωση της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας με αναφορά στα ομηρικά έπη και στην ευρύτερη ελληνική μυθολογία. Κατόπιν αρχίζει μια λεπτομερής παρουσίαση των επιμέρους τεχνολογιών, ξεκινώντας από τις πιο αρχέγονες, όπως είναι η ξυλουργική, η κεραμουργία και η μεταλλουργία. Για κάθε μία από αυτές δίνονται στοιχεία από την αρχαία ελληνική γραμματεία και σύντομες περιγραφές των εφαρμοζόμενων αντίστοιχων τεχνικών μεθόδων. Ειδικότερα βέβαια για τη μεταλλουργία αναπτύσσεται η κύρια πηγή τεχνικοοικονομικής ανάπτυξης των Αθηνών, που ήταν το Λαύριο.
Ακολουθούν οι επόμενες κατά σειρά εμφάνισης στην εξέλιξη του ανθρώπου τεχνολογίες, οι οποίες σήμερα θα ονομάζονταν τεχνολογίες του πολιτικού μηχανικού: οι οικοδομικές μέθοδοι και κατόπιν οι τύποι των γεφυρών. Ακολουθεί μια περιγραφή γεωτεχνολογιών, όπως θεμελιώσεις, πάσσαλοι, τοίχοι αντιστήριξης, βελτιώσεις εδαφών και το μάθημα ολοκληρώνεται με λεπτομερή αναφορά στα λιμενικά έργα της ελληνικής αρχαιότητας, καθώς και στις διώρυγες που είχαν διανοίξει οι Έλληνες, για την εξυπηρέτηση του μεγάλης εκτάσεως εμπορίου στη Μεσόγειο, όπως και για τις πολεμικές τους ανάγκες.
Το μάθημα θα έχει δύο μέρη και στο δεύτερο θα είναι επίσης διδάσκων - μαζί με τον κ. Τάσιο - ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Γιάννης Σειραδάκης, ο οποίος θα εστιάσει στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων: το πιο εμβληματικό αντικείμενο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας.
Η ξενάγηση στα άδυτα της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας ξεκινά τη Δευτέρα 6 Μαΐου και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κρατήσουν θέσεις στο mathesis.cup.gr!
Η μεγάλη επιτυχία του Mathesis
Το Κέντρο Ανοικτών Διαδικτυακών Μαθημάτων Mathesis ιδρύθηκε το 2015 ως ένα ιδιαίτερο τμήμα των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Ο βασικός σκοπός του ήταν να μη μείνει η χώρα μας έξω από τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στην παγκόσμια εκπαίδευση τα τελευταία χρόνια λόγω του κινήματος των MOOCs. Των Massive Open Online Courses, που ξεκίνησαν από τα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια το 2011 και έχουν απλωθεί έκτοτε σε όλες τις χώρες του κόσμου που διαμορφώνουν το κοινό μας μέλλον.
Ήδη από την αρχή το Mathesis αγκαλιάστηκε από το κοινό, με αποτέλεσμα από πλευράς ποσοστιαίων αριθμητικών δεικτών που μπορούν να συγκριθούν να δείχνει ότι είναι το πιο επιτυχημένο κέντρο διαδικτυακών μαθημάτων διεθνώς. Ενδεικτική είναι η εικόνα του Mathesis σε αριθμούς στα τέλη της πρώτης τριετίας, καθώς και η σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα: Ο αριθμός μαθημάτων που έχουν δημιουργηθεί και προσφερθεί μέχρι τον Φεβρουάριο του 2019 έφτασαν τα 26. Ο συνολικός αριθμός των εγγραφέντων φοιτητών έφτασε τους 56.000, ενώ ο αριθμός των επιτυχών αποφοιτήσεων τις 34.000. Ο αριθμός των φοιτητών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα είναι 11.000, ενώ το ποσοστό των εγγραφέντων φοιτητών που ολοκλήρωσαν επιτυχώς τουλάχιστον ένα μάθημα περίπου 20%. Είναι χαρακτηριστικό ότι το αντίστοιχο ποσοστό για παρόχους διαδικτυακών μαθημάτων στις ΗΠΑ είναι μόλις 4-5%. Ο αριθμός βεβαιώσεων που έχουν εκδοθεί ως ποσοστό του αριθμού των εγγραφέντων είναι περίπου 60%, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για παρόχους διαδικτυακών μαθημάτων στις ΗΠΑ φτάνει περίπου το 10%!
