Δεκάδες είναι πλέον οι τρόποι ηλεκτρονικής εξαπάτησης, όπως αυτοί καταγράφονται στις μέρες μας. Εξαπάτηση είτε μέσω κινητών τηλεφώνων, είτε μέσω email ή ακόμα και μέσω ίντερνετ, Facebook, Τwitter κ.λπ. Πολλοί από εμάς υποψιασμένοι δε δίνουμε σημασία. Διαγράφουμε αμέσως οποιοδήποτε ύποπτο μήνυμα λάβουμε ή απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό ζητώντας τη βοήθειά του ή καταγγέλλουμε το περιστατικό στις Αρχές.
Έλα όμως που κάποιοι ευκολόπιστοι ή ακόμα και ανυποψίαστοι πολίτες έπεσαν στην παγίδα όλων αυτών των επιτηδείων που δράττονται της ευκαιρίας να τους αποσπάσουν χρήματα ή να τους μολύνουν με κάποιον ιό το κινητό ή τον υπολογιστή για να ξετρυπώσουν προσωπικά δεδομένα. Ανάμεσά τους και πολλοί Ηρακλειώτες που μιλούν σήμερα για το πώς πιάστηκαν στα δίχτυα τους, όπως και για την ταλαιπωρία που πέρασαν μέχρι να αποκαταστήσουν ή όχι τη ζημιά που τους έγινε στο πορτοφόλι ή στη συσκευή τους.
«Είχα επιχειρήσει να κάνω μια αγορά ειδών ρουχισμού μέσω ίντερνετ. Είχα βρει μια πολύ καλή, φανταχτερή και με πολύ συμφέρουσες τιμές σελίδα καταστήματος. Θυμάμαι μάλιστα είχε επώνυμα ρούχα και έκανε πολύ καλές προσφορές αν η αγορά γινόταν με πιστωτική κάρτα. Θα μου τα έστελναν με ταχυδρομείο. Διάβασα πολύ καλά τις οδηγίες πώλησης. Έκανα την αγορά και περίμενα να μου έρθει το δέμα με αυτά που είχα επιλέξει εντός 15 ημερών. Το δεκαπενθήμερο πέρασε και τα ρούχα δεν ήρθαν ποτέ. Όμως, είχα δώσει προκαταβολή 100 ευρώ τα οποία και φυσικά έχασα», είπε ο κ. Γιάννης Τσαχάκης, περιγράφοντας τη δική του εμπειρία. «Από τότε και μετά ήμουν πολύ προσεκτικός», πρόσθεσε, σημειώνοντας πως αποφεύγει να κάνει συχνά αγορές ηλεκτρονικά και πλέον απευθύνεται μόνο σε αναγνωρισμένες ιστοσελίδες.
«Εγώ την πάτησα με το κινητό. Ήμασταν με φίλους σε μια καφετέρια, όταν μου ήρθε ένα μήνυμα πως έχω κερδίσει ένα πολύ ακριβό κόσμημα μετά από κλήρωση που έγινε από την εταιρεία που είχα κάνει τη σύνδεση στο κινητό, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να με ευχαριστήσουν που είμαι πελάτης τους. Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα ήταν ωραίο δώρο-έκπληξη για τη γυναίκα μου. Πάνε περίπου 10 χρόνια από τότε. Έπρεπε, όμως, να ακολουθήσω κάποια βήματα για να επιβεβαιώσουν τα στοιχεία μου, γι' αυτό και μου ζητούσαν να απαντήσω με μηνύματα σε κάποια ερωτήματα. Εγώ, για κακή μου τύχη, ήμουν αφελής και απαντούσα κανονικά. Έλα όμως που το κόσμημα δεν το είδα ποτέ. Δεν το έπιασα ποτέ στα χέρια μου. Αντίθετα, όταν μου ήρθε ο λογαριασμός του κινητού, τραβούσα τα μαλλιά μου διότι είχε φτάσει στα 420 ευρώ. Οι επιτήδειοι χρέωναν τα μηνύματά μου με τεράστια ποσά», ανέφερε άλλο ένα θύμα των απατεώνων, ο κ. Μάριος Αποστολάκης.
«Η δική μου περίπτωση σχετίζεται με ιό που κάποιοι κατάφεραν να περάσουν στον υπολογιστή μου. Κάποια μέρα μού είχε έρθει ένα μήνυμα στο Facebook ότι η σελίδα μου δεν είναι προσωρινά διαχειρίσιμη, καθώς κάποιος επιχείρησε να μου περάσει κακόβουλο λογισμικό. Μάλιστα, μου έλεγε πως, για να μπορέσω ξανά να ανοίξω τη σελίδα μου, έπρεπε να κατεβάσω ένα πρόγραμμα antivarious που μου πρότειναν. Ευτυχώς, αμέσως παραξενεύτηκα και απευθύνθηκα σε φίλο μου ειδικό, ο οποίος μου είπε πως, αν κατέβαζα το συγκεκριμένο πρόγραμμα που μου έλεγαν, θα μπορούσαν να εισχωρήσουν στο πληκτρολόγιο και στη μνήμη του υπολογιστή και να πάρουν ό,τι προσωπικά δεδομένα είχα, μέχρι και τα στοιχεία από τους λογαριασμούς e-banking», τόνισε ο κ. Ζαχαρίας Τιτομανωλάκης, περιγράφοντας τη δική του ιστορία.
ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΕΥΡΩ Ο ΤΖΙΡΟΣ ΤΟΥΣ
Ανεξάντλητη η εφευρετικότητα των απατεώνων
Πολλές καταγγελίες έχουν γίνει κατά καιρούς τόσο στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος όσο και στις κατά τόπους Ενώσεις Καταναλωτών για εταιρείες που, παραβιάζοντας το προσωπικό απόρρητο, στέλνουν μαζικά απατηλά μηνύματα σε ανυποψίαστους πολίτες προσπαθώντας να τους εξαπατήσουν. Χιλιάδες είναι τα θύματα σε όλη τη χώρα που πέφτουν στον ιστό που πολύ περίτεχνα πλέκουν όλοι αυτοί οι απατεώνες, ενώ, όπως εκτιμάται, εκατομμύρια ευρώ είναι ο τζίρος της ηλεκτρονικής απάτης.
Η εφευρετικότητα των απατεώνων είναι ανεξάντλητη. Γι' αυτό σήμερα σας κοινοποιούμε τους κυριότερους από αυτούς τους τρόπους ηλεκτρονικής εξαπάτησης, οι οποίοι είναι οι εξής:
* Νιγηριανές απάτες (scam). Οι απάτες που είναι γνωστές με τον όρο "scam" επικαλούνται κάποιο επείγον πρόβλημα ή κάποια "μοναδική ευκαιρία" και ζητούν από τον ανυποψίαστο παραλήπτη να βοηθήσει ή να επωφεληθεί της ευκαιρίας, με σκοπό να του αποσπάσουν χρήματα για προκαταβολές και διαδικαστικά έξοδα, αλλά και τα στοιχεία του λογαριασμού του.
- «Επικοινωνώ μαζί σας για να αποδεσμευτεί ένα μεγάλο χρηματικό ποσό (εκατομμυρίων δολαρίων). Εάν βοηθήσετε, θα πάρετε ένα δίκαιο ποσοστό των χρημάτων». Μέσω email λαμβάνουμε μηνύματα που προέρχεται συνήθως από τη Νιγηρία που:
- Μας ενημερώνουν ότι κάποιος συγγενής που δε γνωρίζαμε μάς άφησε μεγάλη κληρονομιά και ζητούν χρήματα για την εκταμίευσή της.
- Μας προσφέρουν δήθεν ευκαιρίες απασχόλησης και θέσεις εργασίας (σε διευθυντικά πόστα) με υψηλές αποδοχές σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες και ζητούν προμήθεια.
- Αξιωματούχος ξένης χώρας μας προσφέρει μεγάλο ποσό, αν βοηθήσουμε στη μεταβίβαση κεφαλαίων στη χώρα μας, δίνοντάς του στοιχεία του λογαριασμού μας.
- Εμφανίζονται ως εκπρόσωποι έγκριτων οργανισμών (φιλανθρωπικών, ιατρικών κ.λπ.) και ζητούν τη βοήθεια των χρηστών με την καταβολή χρηματικών ποσών σε λογαριασμούς.
- Εμφανίζονται ως θύματα τραγωδίας που έχασαν τα πάντα και ζητούν χρήματα.
* Διεθνή λαχεία (ισπανικό λόττο). Τα διεθνή λαχεία ή "ισπανικό λόττο", όπως λέγεται, είναι η μαζική αποστολή emails σε τυχαίους χρήστες του διαδικτύου, με τα οποία τους ενημερώνουν ότι έχουν κερδίσει εκατομμύρια ή δώρα σε ηλεκτρονική κλήρωση του διαδικτύου. Στη συνέχεια και αφού τα θύματα έχουν πειστεί για τα κέρδη, ζητούν απ' αυτούς να προκαταβάλουν χρήματα για φόρους και διαδικαστικά έξοδα.
- «Έχετε κερδίσει 850.000 λίρες Αγγλίας από διαγωνισμό μεγάλης εταιρείας».
- «Κερδίσατε 1.500.000,00 λίρες Αγγλίας στο διαγωνισμό "The Millions Mobile Award".
- «Ο αριθμός του κινητού σας μετείχε σε διαγωνισμό και κέρδισε 1,5 εκατ. ευρώ».
- «Έχει επιλεγεί το e-mail σας από παγκόσμια κλήρωση εταιρείας πληροφορικής (αναφέρουν γνωστό όνομα) και έχετε κερδίσει μεγάλο χρηματικό ποσό.
* Ψάρεμα (phishing). Μέθοδος εξαπάτησης πολιτών, οι οποίοι λαμβάνουν μηνύματα με το λογότυπο της εφορίας, της τράπεζας, ενός οργανισμού πληρωμών κ.λπ., που τους ζητούν, ακολουθώντας έναν αληθοφανή σύνδεσμο (link), να συμπληρώσουν στην εικονική ιστοσελίδα-απάτη μία ηλεκτρονική φόρμα με τα προσωπικά τους στοιχεία (συνήθως αριθμούς πιστωτικών καρτών, αριθμούς λογαριασμών τραπέζης, κωδικούς πρόσβασης όνομα χρήστη-username και συνθηματικό-password) κ.ά.).
Μετά χρεώνουν την πιστωτική κάρτα ή αδειάζουν τον τραπεζικό λογαριασμό, μεταφέροντας τα χρήματα σε λογαριασμούς τρίτων προσώπων στο εξωτερικό.
- Μηνύματα του υπουργείου Οικονομικών για δήθεν επιστροφή φόρου εισοδήματος.
- Μηνύματα με λογότυπο τράπεζας για να μην κλείσει δήθεν ο λογαριασμός τους.
- Μηνύματα από οργανισμούς ζητούν προσωπικά και οικονομικά στοιχεία.
- Απατηλά μηνύματα υπόσχονται άμεσα και εύκολα χορήγηση δανείων, ακόμα και μεγάλων χρηματικών ποσών, με χαμηλό επιτόκιο και γρήγορη χρηματοδότηση.
- Ακόμη και εξατομικευμένα μηνύματα στο όνομα του παραλήπτη στέλνουν (από στοιχεία που βρίσκουν στο internet) για να πείσουν πιο εύκολα.
- Κακόβουλο λογισμικό με πρόσχημα την αναβάθμιση του λογισμικού Adobe Flash Player InstallFlashPlayer. exe) υποκλέπτει τους προσωπικούς κωδικούς του χρήστη.
* Ερωτικά μηνύματα. Ερωτικά email ή sms έχουν σταλεί σε χιλιάδες πολίτες που τους καλούν να απαντήσουν στο email ή σε κάποιο αριθμό κινητού υψηλής χρέωσης. Μετά από επικοινωνία στέλνουν τολμηρές φωτογραφίες και συνήθως ζητούν προκαταβολικά χρήματα ή εμβάσματα για να έρθουν στην Ελλάδα ή για μια επείγουσα ιατρική ανάγκη. Σε άλλες περιπτώσεις χρεώνουν υπερβολικά το τηλέφωνο ή υποκλέπτουν προσωπικά δεδομένα.
Τα μηνύματα είναι σε Ελληνικά ή Αγγλικά και μπορεί να έχουν το παρακάτω ή παρόμοιο περιεχόμενο:
- «Σε είδα στην καφετέρια και μου άρεσες πολύ. Ο Σάκης/Θέμης/Θάνος μού έδωσε τον αριθμό σου. Είμαι η κοπέλα που σε κοίταζε επίμονα. Θα χαρώ να τα πούμε. 69...».
- «Που είσαι, βρε παιδί μου, χαθήκαμε! Εγώ χώρισα πρόσφατα και ψάχνομαι. Πάρε με στο 69... να τα πούμε».
- «Χρειάζομαι κάποιον να είναι όλος ο κόσμος μου και να τον αγαπήσω. Αν έχεις καλή ψυχή και χιούμορ, είσαι το όνειρο μου. Στείλε μου email. Με αγάπη, Ρωξάνα».
- «Σε βρήκα από το Facebook και σε θέλω για φίλο μου. Επικοινώνησε στο email μου ώστε να σου δώσω λεπτομέρειες για μένα μαζί με φωτογραφίες μου. Άζρα ή Ρεγγίνα Ατάκο ή άλλο εξωτικό όνομα».
- «Είμαι γειτόνισσά σου. Ο άντρας μου θα λείπει καιρό από το σπίτι για δουλειές και θα ήθελα να περάσουμε όμορφες βραδιές μαζί. Περιμένω μήνυμά σου».
- Νέες, κυρίως αλλοδαπές, έρχονται σε επικοινωνία με θύματα, μέσω internet. Στo ραντεβού, με τη χρήση υπνωτικού στο ποτό, τους αφαιρούν χρήματα κ.ά.
* Τηλέφωνα-SMS. Με διάφορα προσχήματα σάς καλούν να στείλετε μηνύματα υψηλής χρέωσης, να καλέσετε άγνωστους αριθμούς, να δώσετε προσωπικά σας στοιχεία κ.λπ. Μετά χρεώνουν το λογαριασμό σας με υπέρογκα ποσά.
- «Κέρδισες μια μεζονέτα χωρίς κλήρωση. Τηλεφώνησε στο 901... για τα διαδικαστικά.
- «Ένα μοναδικό μονόπετρο δαχτυλίδι και δωροεπιταγές έγιναν δικά σου. Στείλε μήνυμα στο...».
- «Κερδίσατε διακοπές πέντε ημερών στο Παρίσι. Πατήστε το 0 για πληροφορίες».
- «Από την εταιρεία του κινητού σας για έλεγχο. Πατήστε δίεση (#), 90 ή 09 κ.λπ.».
* Πωλήσεις στο ίντερνετ. Με ηλεκτρονικές αγγελίες και ιστοσελίδες-απομιμήσεις γνωστών εταιρειών πωλούνται σε πολύ φτηνές τιμές διάφορα είδη για τα οποία τα θύματα πλήρωναν προκαταβολές αλλά δεν τα... έβλεπαν ποτέ!
- Προσφορά δήθεν ευκαιριών μίσθωσης/ενοικίασης κατοικιών
- Δημοπρασίες και πλειστηριασμοί ανύπαρκτων αντικειμένων.
- Πώληση πάμφθηνων αυτοκινήτων και ανταλλακτικών.
- Ταξίδια στο εξωτερικό (Λονδίνο, Ντουμπάι κ.λπ.) με πάμφθηνα "πακέτα" διακοπών.
- Πώληση συσκευών κινητής τηλεφωνίας τύπου smartphone σε δελεαστικές τιμές.
- Πώληση παράνομων σκευασμάτων και φαρμάκων (αναβολικά, διεγερτικά κ.λπ.).
* Αλυσιδωτά μηνύματα (hoaxes).
Πρόκειται για ενοχλητικού τύπου αλυσιδωτά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που συνοδεύονται συχνά από την τυποποιημένη φράση «στείλτε αυτό το μήνυμα σε όσο περισσότερους χρήστες γνωρίζετε». Κερδοσκοπικές εταιρείες συγκεντρώνουν και εμπορεύονται τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των αλυσιδωτών e-mail.
- Προειδοποιητικά: «Επικίνδυνος ιός ανάβει μια ολυμπιακή δάδα και καίει το σκληρό δίσκο του Pc. Διαδώστε το».
- Συμπαράστασης: «Το κοριτσάκι μας πρέπει να κάνει μεταμόσχευση. Ο Δήμος Λιοσίων και το "Χαμόγελο του Παιδιού" δίνουν 1 ευρώ για κάθε φορά που στέλνετε αυτό το e-mail».
- Εκφοβισμού: «Η κυρία Ελένη που δεν προώθησε αυτό το μήνυμα αρρώστησε βαριά».
- Αμοιβής: «Η Microsoft πληρώνει 250 ευρώ αν προωθήσεις αυτό το mail 40 φορές».
Ο χρήστης πρέπει να αγνοήσει όλα τα μηνύματα τέτοιου τύπου, να τα διαγράψει χωρίς φόβο και κυρίως να μην τα προωθήσει.
* Λύτρα.
- Κακόβουλο λογισμικό "Ransomware" μπλοκάρει τον Η/Υ και εμφανίζει ψεύτικο μήνυμα από την Αστυνομία ότι, λόγω παράνομης δραστηριότητας, απαιτούνται 100 ευρώ για το "ξεκλείδωμα" του Η/Υ, μέσω καρτών πληρωμής, όπως PaySafe ή Ukash.
- Παρόμοιο λογισμικό ("Crypto-Malware") μεταδίδεται μέσω "μολυσμένων" email και μέσω "επισφαλών" ιστοσελίδων και ζητά "λύτρα" σε ψηφιακό νόμισμα BITCOIN.
Δεν πληρώνουμε τίποτα, απλά κάνουμε επανεκκίνηση του Η/Υ σε ασφαλή λειτουργία (F8 και επιλογή safe mode κατά την εκκίνηση) και στη συνέχεια επαναφορά του συστήματος σε προγενέστερη ημερομηνία (Εργαλεία Συστήματος-Επαναφορά συστήματος).
ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Τι πρέπει να προσέχουν
Εκ μέρους των Ενώσεων και των ειδικών συστήνονται στους καταναλωτές τα παρακάτω:
- Να μην απαντούν σε sms από άγνωστα άτομα και να μην καλούν σε άγνωστους αριθμούς από αναπάντητες κλήσεις.
- Να μην κοινοποιούν προσωπικά δεδομένα ή οικονομικά στοιχεία για κανένα λόγο.
- Να μην απαντούν σε email από αγνώστους, να μην τα κοινοποιούν, να μην επιλέγουν τα προτεινόμενα links, να μην ανοίγουν συνημμένα αρχεία και κυρίως αυτά με κατάληξη. exe,. pif, ή. vbs.
- Να μην πληρώνουν για κανένα λόγο χρήματα σε αγνώστους.
- Να κάνουν ηλεκτρονικές παραγγελίες από γνωστές και ασφαλείς ιστοσελίδες που η διεύθυνση τους αρχίζει με την ένδειξη https:// και όχι http://
- Να χρησιμοποιούν προπληρωμένες κάρτες (prepaid cards) στις διαδικτυακές αγορές τους, με το ακριβές ποσό της συναλλαγής.
- Να καταγγέλλουν άμεσα τις περιπτώσεις αυτές στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος τηλεφωνικά στο 111 88 και με e-mail στο [email protected].
- Να θυμούνται ότι κανείς δε θέλει να χαρίσει χρήματα. Αντίθετα πολλοί απατεώνες θα ήθελαν τα χρήματα σας, τους κωδικούς του τραπεζικού λογαριασμού, της πιστωτικής σας κάρτας και άλλα προσωπικά σας στοιχεία.
Της Μαρίας Αντωνογιαννάκη
