Η Ν.Δ. “άλωσε” το “κάστρο” των αριστερών δυνάμεων, την απλή αναλογική, πετυχαίνοντας μία θριαμβευτική νίκη, με απόσταση άνω των 20 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ που ήρθε δεύτερος. Και μπορεί το 2019 η νίκη της Ν.Δ. να ήταν καθαρή, όμως αυτή τη φορά ήταν απλώς σαρωτική. Το εκλογικό αποτέλεσμα το οποίο έφερε τη Ν.Δ. μία “ανάσα” από την αυτοδυναμία, ακόμη και με απλή αναλογική, θα αποτελεί για τα πολλά επόμενα χρόνια το επιχείρημα των στελεχών του κόμματος ότι είναι ένα κόμμα που “μιλάει” όχι μόνο στη συνείδηση, αλλά και την καρδιά των πολιτών, προσφέροντας με το πρόγραμμά του οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον σταθερότητας για τη χώρα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για πολιτικό “σεισμό” στη χώρα, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι το προεκλογικό πρόγραμμα της Ν.Δ. που ψηφίστηκε ως καλύτερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε για τον πολιτικό λόγο του, τα επιχειρήματά του, την αντιπολίτευσή του ή και γιατί πλήρωσε, ετεροχρονισμένα μεν, το κλείσιμο των τραπεζών στο δύσκολο 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδοκιμάστηκε για τη “φτωχή” αντιπολίτευση που άσκησε σε μια εξαιρετικά πλούσια σε δυσκολίες για την κυβέρνηση θητεία. Πανδημία, πληθωρισμός, ακρίβεια, σκάνδαλα υποκλοπών και δυστύχημα στα Τέμπη. Από αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να περιορίσει τον πολιτικό του λόγο κυρίως στις υποκλοπές, ένα σκάνδαλο που αφορούσε πρωτίστως τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος κράτησε αποστάσεις και ως φαίνεται τον ωφέλησε. Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε για υποκλοπές τον τελευταίο χρόνο και η Ν.Δ. για οικονομικά στοιχεία, για αύξηση συντάξεων, για μείωση της ανεργίας, για αυξήσεις κατώτατων μισθών και φυσικά υπενθύμιζε την “αμαρτία” του 2015, τα capital controls. Οι υποκλοπές και η “άλωση” της δημοκρατίας που σήκωνε ως “σημαία” του ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι σε ένα δυσοίωνο πληθωριστικά περιβάλλον και ύστερα από μια πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση δε βρήκε ευήκοα ώτα. Η τσέπη… έκρινε το αποτέλεσμα, όπως πολύ εύστοχα είχε φιλοξενήσει ως πρώτο τίτλο η έντυπη έκδοση «Ν.Κ» και το neakriti.gr στις 11 Μαΐου 2023, καταγράφοντας τον “παλμό” της κοινωνίας, των παραγωγικών και οικονομικών φορέων του νησιού.
Η Ν.Δ. φαίνεται ότι βρήκε απήχηση σε όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση της χώρας ακριβώς για τον λόγο αυτόν. Την οικονομία και την ελάφρυνση σε μια δύσκολη περίοδο. Η υπόθεση Κατρούγκαλου και η φοβικότητα του ΣΥΡΙΖΑ να κάνει δήλωση αποπομπής του, λίγα μόλις 24ωρα πριν από το άνοιγμα της κάλπης, υπό τον φόβο ότι θα έχανε τους μικρομεσαίους, φαίνεται ότι λειτούργησε αντίστροφα στη συνείδηση του κόσμου. Το “αυτογκόλ” δεν ήταν του Κατρούγκαλου, αλλά της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με την ίδια τη βάση του και τα κομματικά του στελέχη. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε το αποτέλεσμα εξαιρετικά αρνητικό, παραδεχόμενος ότι ίσως χρειάζονται άμεσα αλλαγές, μιλώντας για τις επόμενες εκλογές του Ιουνίου. Βεβαίως, η δήλωση αυτή για πολλούς κρύβει την πρώτη κίνηση να επαναξιολογηθεί και το πρόσωπό του ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς, το θέμα ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ανοικτό και αν τα ποσοστά δεν αλλάξουν τον Ιούνιο, τότε σίγουρα θα τεθεί ανοικτά το θέμα από όλους. Όμως όχι τώρα. Ακέφαλος ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ριχτεί στη “μάχη”, καθώς τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη συντριπτικά υπέρ της Ν.Δ. Από την πλευρά της Ν.Δ. τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βγήκε ενισχυμένος ως πρόεδρος της Ν.Δ., κάνοντας λόγο για πολιτικό “σεισμό” που προκάλεσε το αποτέλεσμα της κάλπης. Οι αλλαγές που θα κάνει, γιατί θα τις κάνει, είναι να φέρει το κόμμα ακόμη περισσότερο στα μέτρα του. Η απόσυρση του Καραμανλή από την εκλογική διαδικασία φαίνεται ότι όχι μόνο δε στοίχισε στον Μητσοτάκη, αλλά του έδωσε και τον “αέρα” να κάνει περαιτέρω αλλαγές. Συνεπώς, τους επόμενους μήνες ίσως οι αλλαγές προσώπων στη Ν.Δ. και η εκκαθάριση ψηφοδελτίων που θα ισχυροποιούν ακόμη περισσότερο εσωκομματικά τον Μητσοτάκη να είναι ορατές.
Ενισχυμένο βγήκε το ΠΑΣΟΚ από την κάλπη της 21ης Μαΐου και το ΠΑΣΟΚ αυξάνοντας περίπου 4 μονάδες τα ποσοστά του, ενώ και το ΚΚΕ φαίνεται ότι αύξησε τη δύναμή του σε ποσοστά και έδρες. Αύξηση καταγράφει και η Ελληνική Λύση, όμως όχι στον βαθμό που κάποιοι υπολόγιζαν, λόγω αποκλεισμού του Κασιδιάρη. Έκπληξη αποτελεί το ποσοστό της Νίκης που φυσικά δεν μπαίνει στη Βουλή, αλλά “φλερτάρει” με το 3% και η Ελευθερία Πλεύσης περίπου σε ίδια ποσοστά. Το ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη δεν έπεισε με το πρόγραμμά του για τον “Οδυσσέα” και το νόμισμα “Δήμητρα”, φέρνοντας προφανώς μνήμες από τα capital controls στο μυαλό αρκετών πολιτών. Έτσι, το ΜέΡΑ25 μένει εκτός Βουλής.
Ανατροπή στην Κρήτη
Σε επίπεδο Κρήτης υπάρχει έντονη ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Η Ν.Δ. για πρώτη φορά κερδίζει ολόκληρη την Κρήτη. Η Ν.Δ. δεν είχε επικρατήσει ποτέ στην Κρήτη από το 1974. Η Κρήτη βάφτηκε “γαλάζια” απ’ άκρη σ’ άκρη, γεγονός που δεν πίστευαν ούτε οι πιο αισιόδοξοι νεοδημοκράτες στο νησί. Στο “κάστρο” του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ και μετέπειτα του ΣΥΡΙΖΑ, το Ηράκλειο, η Ν.Δ. έδειξε να “εκτοξεύει” τις δυνάμεις της. Το ίδιο και στα Χανιά, το Ρέθυμνο και το Λασίθι. Για το ΠΑΣΟΚ καταγράφηκε μεγάλη άνοδος σε όλη την Κρήτη. Στο Ηράκλειο ύστερα από μια δεκαετία εκλέγεται και δεύτερος βουλευτής από το ΠΑΣΟΚ, ενώ ανακτά και τις παλιές του έδρες στο Ρέθυμνο και το Λασίθι. Ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται τρίτο κόμμα στις διεδρικές της Κρήτης και τη δεύτερη έδρα και στο Ρέθυμνο και στο Λασίθι κατακτά το ΠΑΣΟΚ. Ενδεικτικό της ανόδου του ΠΑΣΟΚ είναι η ισοψηφία Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στον Δήμο Βιάννου με απόλυτους αριθμούς και σε ποσοστά, ενώ στο Οροπέδιο Λασιθίου, από όπου έλκει καταγωγή ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, υπήρξε απόλυτη επικράτηση. Ενισχυμένο εκτιμάται και το ΚΚΕ σε επίπεδο Κρήτης, καταγράφοντας πάνω από 5% στο Ηράκλειο και στα Χανιά 6%, όπου “έπαιζε” ως αργά το βράδυ και με δεύτερη έδρα στην Κρήτη.
Απώλειες και άνοδος
Οι απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ στην Κρήτη επιδέχονται πολλαπλών ερμηνειών. Θα έλεγε κάποιος ότι τα καλά μεγέθη του τουρισμού με τα οικονομικά οφέλη το 2022 και οι προσδοκίες για το 2023 μέτρησαν στην αγορά που φάνηκε ότι ύστερα από κάποια χρόνια “παγωμάρας” άρχισε πάλι να ζεσταίνεται. Ταυτόχρονα, δεν υπήρξε πόλωση του κλίματος, με τον Σφακιανό βουλευτή Χανίων Παύλο Πολάκη μετά την παρ’ ολίγον έξοδό του από το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ και την αποκατάσταση των σχέσεών του με τον Τσίπρα, που ακολούθησε τον δρόμο της σιωπής… Ταυτόχρονα, λειτούργησε υπέρ του ΠΑΣΟΚ η κρητική καταγωγή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, που είδε να ανεβάζει δυνάμεις σε μεγαλύτερο ποσοστό από ό,τι περίμενε. Θα μπορούσε να υπάρξει και ξεχωριστή ερμηνεία για την άνοδο της Ν.Δ. στο νησί, όμως το γεγονός ότι φαίνεται να έχει ανέβει μεσοσταθμικά και συμμετρικά σε όλη την Ελλάδα δε θα μπορούσε να αποδοθεί σε συγκεκριμένα γεγονότα, αλλά σε μια γενικευμένη τάση. Ίσως σε επίπεδο Κρήτης, η υλοποίηση δύο μεγάλων έργων, του αεροδρομίου Καστελίου και του ΒΟΑΚ, που άρχισαν να κατασκευάζονται μέσα στην τελευταία τετραετία, να λειτούργησε θετικά.
Σε ό,τι αφορά στη σταυροδοσία των υποψηφίων, θα έλεγε κάποιος ότι και εκεί σε επίπεδο Κρήτης παρουσιάζεται ανατροπή. Τρεις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη περίοδο μένουν εκτός, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει μία έδρα στο Ηράκλειο, μία στο Ρέθυμνο και μία στα Χανιά. Τις έδρες αυτές τις κερδίζει το ΠΑΣΟΚ, συν μία επιπλέον στο Ηράκλειο, και ανεβάζει την κοινοβουλευτική του δύναμη από την Κρήτη στους 4 βουλευτές, ενώ μέχρι πρότινος διέθετε έναν βουλευτή, τον Βασίλη Κεγκέρογλου, ο οποίος δεν ήταν αυτή τη φορά υποψήφιος, στρεφόμενος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η Ν.Δ. φαίνεται για πρώτη φορά από τα χρόνια του Κώστα Καραμανλή του νεότερου να εκλέγει τρεις βουλευτές στο Ηράκλειο, ενώ διατηρεί την κοινοβουλευτική δύναμή της στο νησί ως είχε, δηλαδή στους 7 βουλευτές. Δύο βουλευτές φαίνεται ότι βγάζει το ΚΚΕ στο νησί. Έναν στα Χανιά και έναν στο Ηράκλειο, γεγονός που θεωρείται από τις υψηλές στοχεύσεις του κόμματος. Πάντως, το ΚΚΕ τη μία έδρα στα Χανιά την “έπαιζε” από τις τρεις της Ν.Δ. Η έδρα αυτή αποτέλεσε το “θρίλερ” για την Κρήτη, θα έλεγε κάποιος. Ο ΣΥΡΙΖΑ περιορίζεται στους 3 βουλευτές στο νησί, δύο σε Ηράκλειο και έναν σε Χανιά, δηλαδή έχασε τους μισούς από τους 6 βουλευτές που είχε εκλέξει το 2019.
Διερευνητικές
Από σήμερα στις 12 το μεσημέρι θα αρχίσουν να δίνονται οι διερευνητικές εντολές. Πρώτος θα τη λάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τον σχηματισμό κυβέρνησης, μην έχοντας την αυτοδυναμία, έχοντας όμως συγκεντρώσει 145 έδρες. Από το μήνυμά του φαίνεται ότι στόχος είναι η επανάληψη των εκλογών με τον νόμο της ενισχυμένης αναλογικής, που έχει ψηφίσει η Ν.Δ. στη θητεία της από το 2019 ως το 2023. Αυτό προκύπτει από την αποστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι το αποτέλεσμα οδηγεί σε επιτάχυνση για την επόμενη εκλογική διαδικασία. Βεβαίως από εκεί και μετά, διερευνητικές που είναι τριήμερες και δεν είναι αναγκαίο να εξαντληθεί ο χρόνος, θα δοθεί στο επόμενο κόμμα που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και εν συνεχεία στο ΠΑΣΟΚ, αν ο δεύτερος δε σχηματίσει κυβέρνηση.
Σχόλια