Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τα ναζιστικά στρατεύματα, στις 9 Απριλίου 1941, με την σχεδόν τετραετή βάρβαρη κατοχή που τη συνόδευσε, σημάδεψε τραγικά και ανεξίτηλα την ιστορία της πόλης. Στους επόμενους μήνες πολλοί αξιωματούχοι του ναζιστικού καθεστώτος θα τονίσουν ότι το μελλοντικό γερμανικό Ράιχ πρέπει να ελέγχει μακροπρόθεσμα τη σημαντική αυτή πόλη - πύλη προς την Κεντρική Ευρώπη. Μάλιστα η ηγεσία του γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού, σε υπόμνημά της προς τον Χίτλερ, υπογράμμιζε τη γεω-στρατηγική σημασία της Θεσσαλονίκης, ως «ηπειρωτικό τερματικό σημείο της γραμμής στρατιωτικών δυνάμεων της Γερμανίας» και ως συνδετικό κρίκο μαζί με το «Φρούριο Κρήτη», η οποία πρέπει να παραμείνει στα γερμανικά χέρια είτε σε συνθήκες πολέμου είτε ειρήνης.
Η κατάληψη της Θεσσαλονίκης ξεσκέπασε ταυτόχρονα και τον κάλπικο «πατριωτισμό» των εγκάθετων της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου στις αρχές της πόλης, που είτε έσπευσαν να την εγκαταλείψουν, πριν ακόμη εισβάλουν οι γερμανικές δυνάμεις, είτε να τις υποδεχθούν στην πλ. Βαρδάρη. Μάλιστα, την επομένη, 10-4-1941, ο δήμαρχος Κ. Μερκουρίου με προκήρυξή του κάλεσε το λαό της πόλης να καθίσει στα αβγά του ως «υπέρτατον πατριωτικόν καθήκον», αφού «ο στρατός της Γερμανίας από της πρώτης στιγμής της εισόδου του εις την πόλιν ετήρησεν έναντι ημών στάσιν γενναιόφρονα και ιπποτικήν» και «ουδέν έχει να φοβηθή τιθέμενος υπό την προστασίαν ενός έθνους γενναίου και ευγενούς. Η τιμή του, η ζωή του και η περιουσία του θα είναι πλήρως εξησφαλισμένη»(!)
Η στάση αυτή υποτέλειας απέναντι στο Γ’ Ράιχ επέτρεψε σε διάφορα πρώην στελέχη του μεταξικού καθεστώτος να διατηρήσουν τις διοικητικές τους θέσεις και μετά την κατάληψη της πόλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η παραμονή του αντιστράτηγου Νικόλαου Ραγκαβή στη θέση του Γενικού Διοικητή Μακεδονίας, που επικύρωσε ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Θεσσαλονίκης-Αιγαίου, Βίλχελμ Λιστ, στις 19 Απριλίου του 1941.
Οι εκτελέσεις ήταν καθημερινό φαινόμενο στην πόλη εκείνα τα δίσεκτα χρόνια, ακόμα κι αν επρόκειτο για ανήλικους, «λόγω της σωματικής των αναπτύξεως»(!).Το Επταπύργιο, το Κόκκινο Σπίτι, η τούμπα του στρατοπέδου Παύλου Μελά, τα Σφαγεία, το Ντουντουλάρ και το Αραπλί, η σημερινή Νέα Ιωνία, ο Γαλλικός ποταμός, η Μίκρα, ο δρόμος προς το Κιλκίς και ποιος ξέρει πόσοι άλλοι τόποι ακόμα ποτίστηκαν με αίμα. Χώρια οι εν ψυχρώ εκτελεσμένοι από τους ταγματασφαλίτες συνεργούς των χιτλερικών, ενώ με τη γενοκτονία των 50.000 Εβραίων συμπολιτών μας στα στρατόπεδα θανάτου, αφανίστηκε το 1/5 του πληθυσμού της πόλης.
Ωστόσο, 82 χρόνια μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, αν και καθολικός διάδοχος του Γ’ Ράιχ, αρνείται να αποδώσει Δικαιοσύνη και Αποζημίωση, Δικαιοσύνη και Επανόρθωση για τα αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξε η ναζιστική Γερμανία στην Ελλάδα: τον λιμό της Κατοχής, τις μαζικές σφαγές αμάχων, την εξολόθρευση της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας, την πυρπόληση χωριών, την αρπαγή του κατοχικού δανείου, την καταναγκαστική εργασία, τη συστηματική λεηλασία του εθνικού μας πλούτου, την καταστροφή πολιτιστικών μνημείων, την κλοπή και λεηλασία των αρχαιολογικών μας θησαυρών. Επιπλέον, καταστρατηγώντας κάθε κανόνα δικαίου και ηθικής, επιχειρεί με τα τριάκοντα αργύρια των περιβόητων γερμανικών ταμείων και ιδρυμάτων να πλαστογραφήσει την Ιστορία και να ενταφιάσει τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών.
Παρά την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης το 1982, εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να υπάρχουν κατάλοιπα του κατοχικού παρελθόντος σε δρόμους και πλατείες της Θεσσαλονίκης και σε άλλα σημεία της χώρας, τα οποία πρέπει άμεσα να αποκαθηλωθούν.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα να εφαρμόσουν, επιτέλους, την ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων της 17ης Απριλίου 2019 και να προχωρήσουν, όπως έχουν υποχρέωση, στη μεθοδική και σθεναρή διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών, καταργώντας παράλληλα τα απαράδεκτα νομικά εμπόδια που στερούν τα θύματα από το δικαίωμά της προσφυγής στο φυσικό τους δικαστή! Δεν νοείται άλλη παλινωδία ή καθυστέρηση στο μείζον ζήτημα της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών, που ενώνει, όσο ελάχιστα θέματα, τον ελληνικό λαό.
Απευθύνουμε δραματική έκκληση να σταματήσει η αιματοχυσία και να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία. Υπενθυμίζουμε στη διεθνή κοινότητα ότι όσο δεν αποδίδεται δικαιοσύνη για τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όσο δεν τιμωρούνται οι θύτες και δεν αποζημιώνονται τα θύματα, διατρέχουμε τον κίνδυνο επανάληψης των εγκλημάτων αυτών.
Συνεχίζουμε τον αγώνα για Μνήμη και Δικαιοσύνη, Ειρήνη και Δημοκρατία ανυποχώρητα! Το απαιτεί η Θεσσαλονίκη – μαρτυρική πόλη, η πόλη όπου ιδρύθηκε στις 15 Μαΐου 1941, η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην κατεχόμενη Ευρώπη.
Καλούμε τους πολίτες της Θεσσαλονίκης, τη Μ. Δευτέρα, 10 Απριλίου 2023, στις 7 μ.μ., στο Γερμανικό Προξενείο Θεσσαλονίκης (νέα παραλία, Μ. Αλεξάνδρου 33) σε ειρηνική παρέμβαση διαμαρτυρίας για τη μη απόδοση των απαράγραπτων και ισχυρά τεκμηριωμένων γερμανικών οφειλών προς την Ελλάδα.
